Santomeo kaj Principeo

Membro de
	Internacia Centro por Aranĝo de Investaj Disputoj (2013–); Multflanka Investo-Garantia Agentejo (2012–); Tutmonda Pridogana Organizo (2009–); Internacia Financa Korporacio (2008–); Observejo Ekonomika kaj Statistika de Afriko Sub-Sahara (2008–); Organizaĵo por la malpermeso de kemiaj armiloj (2003–); Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (1999–); Interpol (1988–); Unesko (1980–); Internacia Evoluiga Asocio (1977–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1977–); Universala Poŝta Unio (1977–); Monda Organizaĵo pri Meteologio (1976–); Internacia Telekomunika Unio (1976–); Unuiĝintaj Nacioj (1975–); Komisio pri la Gvinea Golfo ; Monda Organizaĵo pri Sano ; Ekonomia Komunumo de la Ŝtatoj de Centra Afriko ; Afrika Unio ; Traktato pri Atoma Nedisvastigo ; Afrika Banko por Disvolviĝo ; Alianco de Malgrandaj Insuloj-Ŝtatoj ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj ; Komunumo de portugallingvaj landoj ; Afrika Kontinenta Liberkomerca Areo vd

	Santomeo kaj Principeo
	República Democrática de São Tomé e Príncipe
Detaloj	Detaloj
	Nacia himno: Independência total
respubliko ; lando ; insulara lando ; insula lando ; suverena ŝtato ; parlamenta respubliko vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Santomeo
Oficiala(j) lingvo(j)	Portugala
Uzata(j) lingvo(j)	Angolara
Plej ofta(j) religio(j)	Kristanismo
Areo	1 001 km²;
- % de akvo	0 %
Loĝantaro	210 240 (2020)
Loĝdenso	210 loĝ./km²
Horzono	+0
Interreta domajno	st
Landokodo	ST
Telefona kodo	239
Plej alta punkto	Pico de São Tomé
Plej malalta punkto	Atlantiko
Politiko
Politika sistemo	Respubliko
Ŝtatestro	Carlos Vila Nova
Ĉefministro	Patrice Trovoada
Nacia tago	12-a de julio
Sendependiĝo disde Portugalio	en 1975
Ekonomio
Valuto	Dobro (STD)
MEP	laŭ 2012
– suma	$ 264 Mio.
– pokapa	$ 1535
Membro de
	Internacia Centro por Aranĝo de Investaj Disputoj (2013–); Multflanka Investo-Garantia Agentejo (2012–); Tutmonda Pridogana Organizo (2009–); Internacia Financa Korporacio (2008–); Observejo Ekonomika kaj Statistika de Afriko Sub-Sahara (2008–); Organizaĵo por la malpermeso de kemiaj armiloj (2003–); Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (1999–); Interpol (1988–); Unesko (1980–); Internacia Evoluiga Asocio (1977–); Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1977–); Universala Poŝta Unio (1977–); Monda Organizaĵo pri Meteologio (1976–); Internacia Telekomunika Unio (1976–); Unuiĝintaj Nacioj (1975–); Komisio pri la Gvinea Golfo ; Monda Organizaĵo pri Sano ; Ekonomia Komunumo de la Ŝtatoj de Centra Afriko ; Afrika Unio ; Traktato pri Atoma Nedisvastigo ; Afrika Banko por Disvolviĝo ; Alianco de Malgrandaj Insuloj-Ŝtatoj ; Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj ; Komunumo de portugallingvaj landoj ; Afrika Kontinenta Liberkomerca Areo vd
Akvejo	Atlantiko
Koordinatoj	0° 19′ 0″ N, 6° 36′ 0″ O (mapo)0.3166676.6
Plej alta punkto	Pico de São Tomé [+]
- alteco	2 024 m [+]
Plej malalta punkto	Atlantiko [+]
- malalteco	0 m [+]
Akvokolektejo	1 001 km² (100 100 ha) [+]
Areo	1 001 km² (100 100 ha) [+]
Loĝantaro	204 327 [+] (2017)
Horzono	UTC±00:00, Afriko/Sao Tomeo [+]
	Santomeo kaj Principeo (Santomeo kaj Principeo)
	Santomeo kaj Principeo (Santomeo kaj Principeo)
	Santomeo kaj Principeo (Atlantika oceano)
	Santomeo kaj Principeo (Atlantika oceano)
	Santomeo kaj Principeo
	Vikimedia Komunejo: São Tomé and Príncipe [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
	v • d • r

Santomeo kaj Principeo^[1] aŭ Sao-Tomeo kaj Principeo^[2] (Portugale: São Tomé e Príncipe, laŭvorte: Sankta Tomaso kaj Princo) estas lando en Centra Afriko, en la Golfo de Gvineo, formita ĉefe de du insuloj, kies nomojn ĝi portas - Santomeo (insulo) - kun samnoma ĉefurbo Santomeo - kaj Principeo.

Bazaj datumoj

Landkodo: ST.
E-nomo: Demokrata Respubliko de Santomeo kaj Principeo.
Nacia nomo: República Democrática de São Tome e Príncipe.
Areo: 964 km², inter ili insulo Santomeo - 836, kaj insulo Principeo - 128.
Politika sistemo: respubliko.
Ŝtatestro: prezidento Carlos Vila Nova
Ĉefministro: Tomé Vera Cruz
Ĉefurbo: Santomeo (35 mil).
Loĝantaro: 129 mil (1995).
Ŝtatlingvo: portugala.
Pokapa GNP: 350 $.
Eksporto: kakao, kafo, bananoj, palmoleo.

Geografio

Golfo
de Benino

Golfo de Biafro

Atlantiko

Santomeo

Principeo

Bioko

Anobono

Ganao

Togo-

lando

Be-

nino

Niĝerio

Kameruno

Gabono

Ekvatora

Gvineo

Respubliko

Kongo

Faŭno

Flaŭro

Historio

La insuloj estis malkovritaj de la portugalaj navigantoj João de Santarém kaj Pedro Escobar inter 1469 kaj 1472, samtempe kiel Anobono. La unua kolonigado de Santomeo sukcesis en 1493 fare de Alvaro Caminha, kiu ricevis la teron danke al la havigo de la portugala krono. Principeo estis kolonigita en 1500. Meze de la 16-a jarcento, kun helpo de sklavoj, la insulo estis la ĉefa produktanto de sukero de Afriko.

La sklaveco estis abolita en 1876, sed plu ekzistis deviga laborado. Okazis diversaj protestoj, kaj en 1953 pluraj centoj de afrikaj laboristoj mortis sekve de ribelo; la afero estas konata kiel "Masakro de Batepa".

Post la Revolucio de la Diantoj en Portugalio, Santomeo kaj Principeo akiris la sendependecon je la 12-a de julio de 1975. La unua prezidento estis la ĝenerala sekretario de la "Movado por la Liberigo de Santomeo kaj Principeo", Manuel Pinto da Costa.

En 1990, post demokrataj elektoj, estis elektita prezidento Miguel Trovoada, reelektita en 1996. En julio de 2001 fariĝis prezidento Fradique de Menezes, inter 2011 kaj 2016 denove oficis Manuel Pinto da Costa kaj de 2016 ĝis 2021 Evaristo Carvalho.

Administra divido

La lando estas dividita en du provincojn, koincidaj kun la du ĉefaj insuloj. Principeo havas memregadon de post 1995).

Ekzistas sep distriktoj, ses en Santomeo kaj unu en Principeo.

Demografio

La loĝantaro de la arkipelago estas ĉirkaŭ 165.000 homoj, el kiuj proksimume 88% estas negruloj kaj 10% mestizoj. Ĉiuj estas idoj de enmigrintoj post la unua kolonigado en 1485. Preskaŭ ĉiuj loĝas en la ĉefa insulo Santomeo.

La ĉefurbo havas ĉirkaŭ 53.300 loĝantojn.

Lingvoj

Malgraŭ la malgrandeco, oni parolas kvar naciajn lingvojn: la portugala, kaj la portugalaj kreoloj: forra (85%), angolara (3%) kaj principea kreola (0,1%).