Teodor Jung

Teodor Jung
germana esperantisto, verkisto, kaj eldonisto
Persona informo
Aliaj nomoj	Egruho • Odo Lajuna • Rejnardo • Dalen • R-ano • Tojo • Joto • Zigzage
Naskiĝo	21-a de decembro 1892 en Meckenheim, Germanio
Morto	12-a de majo 1986 en Den Haag, Nederlando
Lingvoj	Esperanto
Ŝtataneco	Germanio • Reĝlando de Nederlando
Subskribo
Familio
Patro	Heinrich Jung
Okupo
Okupo	esperantisto • verkisto • ĵurnalisto

Teodor JUNG plej konata kiel Teo JUNG (naskiĝis Theodor Karl August Heinrich JUNG la 21-an de decembro 1892 en Meckenheim, mortis 12-an de majo 1986 en Den Haag) estis germana esperantisto, ĵurnalisto, presisto, kaj eldonisto ankaŭ nederlanda civitano. Redaktoro kaj fondinto de la plej grava Esperanto-gazeto Heroldo de Esperanto, antaŭ la dua mondmilito ĉiusemajne (eĉ dufoje semajne) aperanta internacia revuo. Li estis honorigita per honorbroŝo de GEA en 1961.

Liaj originalaj verkoj: La Alta Kanto de la Amo, poemo laŭ la malnova legendo, fantazia, aventurriĉa romano Landoj de l' Fantazio, rakontoj Mil kaj unu noktoj, Sakuntala, Gudrim. La tradukoj: La Ŝipĉarpentisto de Friedrich Gerstäcker, En Okcidento nenio nova, La Vojo Returne (en kunlaboro kun Joseph Ferdinand Berger), ambaŭ romanoj de Erich Maria Remarque, La Mistero de l' Sango de Forst. Originala studo: De Muheddin ĝis Mundilatin.

En la 15-a vivjaro li pro malriĉeco devis rezigni la pluan gimnazian studadon. Li esperantistiĝis en 1909-10, fondis du Esperanto-grupojn kaj gvidis multajn kursojn. En 1919 li kun Max Butin kaj aliaj restarigis la Rejnlandan-Vestfalian Esperanto-Ligon (Revelo); fariĝis ĝia estrarano, kaj eldonis en Horrem apud Kolonjo monatan revueton Progreso kiel organon por Revelo. En 1920 sekvis fondo de semajna ĵurnalo Esperanto Triumfonta, kiu en 1925 ŝanĝis sian titolon je Heroldo de Esperanto (HdE). Per tiu gazeto, li sukcese helpis revigligi la Esperanto-movadon en Germanio kaj ankaŭ internacie. Ankaŭ en 1925 Jung fondis librofakon de HdE, kiu eldonis multajn popularajn Esperanto-broŝurojn kaj -librojn. En aŭtuno 1928 la eldonejo kaj presejo translokiĝis de Horrem al Kolonjo, Brüsseler Str. 94 (la domo ankoraŭ ekzistas).

Hilda Dresen en EdE juĝas: "Li batalis por konkorda laboro inter anoj de diversaj projektoj de internacia lingvo (artikoloj "Ni kaj la aliaj"), poste por unueca laborado inter ĉiuj faktoroj de la Esperanto-movado kaj por ilia unuecigo en plilarĝigita Universala Esperanto-Asocio (UEA)".

De 1932 ĝis 1935 Jung eldonis kiel suplementon al Heroldo la unuan Esperantologian periodaĵon Lingva Kritiko kaj forte influis temojn kaj enhavon. Pro la politikaj kaj financaj malfacilaĵoj en nazia Germanio post 1933, Jung translokiĝis al Nederlando.

Verkoj

En 1910 li publikigis sub pseŭdonimo sian unuan originalan rakonton en Germana Esperanto-gazeto, al kiu sekvis vico da aliaj sub vera nomo. Dum kelkaj jaroj li laboris pri projekto de "ideala lingvo" tutmonda, kiu ideo revenas ankaŭ en lia romano. Skribis multnombrajn artikolojn, poemojn, skizojn, rakontojn en multaj Esperanto-gazetoj. Verkoj:

• La Lastaj Tagoj de D-ro L.L. Zamenhof kaj la Funebra Ceremonio, 1921, kun Adolf Oberrotman;
• La Alta Kanto de la Amo, poemo, 1926, rekantita laŭ malnova legendo flue kaj korektforme: premiita per la Natura floro ĉe la 12-aj Int. Floraj Ludoj;
• Landoj de l' Fantazio, romano, 1927, fantazia, riĉa je romantikecaj aventuroj.
• Sakuntala, postrakonto, 1927;
• Mil kaj unu noktoj, postrakonto, 1927;
• Gerstacker: La ŝipĉarpentisto, 1928, tradukita sub pseŭdonimo Egruho;
• Gudrun (postrakonto), 1928. Kuntradukinto de Erich Maria Remarque: En okcidento nenio nova, 1929. Kunaŭtoro de Lernolibro, 1929.
• Ĉiu-Ĉiun. Sep jardekojn en la Esperanto-movado. Memoraĵoj de 86-jara optimisto. Antverpeno, La Laguna 1979 (aŭtobiografio).

Eniris redakcion de la libroserio Muusses Esperanto Biblioteko.

Literaturo pri Teo Jung

• Plej grava fonto kun multaj fotoj estas la aŭtobiografio "Ĉiu-Ĉiun" de 1979, vd. supre sub Verkoj. Vd. ankaŭ la recenzojn de Carlo Minnaja HdE 14/1979, Ulrich Lins Esperanto (UEA) 73a jaro 4/1980 (Apr.), p. 74 kaj Vilmos Benczik Hungara Vivo 3/1980, p. 116.
• 1966: Haupenthal, Reinhard. Teo Jung kiel originala verkisto. La Esperanta Literaturo 3. Germana Esperanto-Revuo 19a jaro 3/1966, p. 26.
• 1959: M.H.V. Ora festo de Teo Jung. Esperanto (UEA) 52a jaro 11/1959 (648), p. 182
• Pri la historio de HdE, nedisigebla de la biografio de Jung, vd. HdE, numerojn 500 kaj 566.

Eksteraj ligiloj

Ŝablono:EL Libroj de kaj pri Teo Jung en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo Ŝablono:EL Artikoloj de kaj pri Teo Jung en Elektronika Bibliografio de Esperantaj Artikoloj (EBEA) Ŝablono:EL Informpaĝo en Aŭtoroj de originala literaturo en Esperanto