Albert Gleizes

Influita de
@	Post-impresionismo • Henri Le Fauconnier • Piet Mondriaan • Vasilij Kandinskij • Georges Braque • Pablo Picasso vd

Ekspoziciejoj
@	Muzeo Reĝino Sofia • Instituto de Arto de Minneapolis • Muzeo de Arto “Nelson-Atkins” • Muzeo Thyssen-Bornemisza • Nacia Galerio de Finnlando • Muzeo de Moderna Arto de Novjorko • Tate • Nacia Galerio de Viktorio • Nacia Galerio de Arto • Metropolita Muzeo de Arto • Nacia Okcident-Arta Muzeo • Muzeo de Moderna Arto de Parizo • Muzeo de Israelo • Muzeo de Moderna Arto en Vieno • Filadelfia Muzeo de Arto • Solomon R. Guggenheim Museum • Muzeo de Belarto Houston • Arta Galerio Albright-Knox • Peggy Guggenheim Collection • Nacia Galerio de Aŭstralio • Muzeo de Belartoj de Liono • Arta Muzeo de Cincinnati • Arta Galerio de Universitato Yale • Nacia Muzeo de Moderna Arto • McNay Art Museum • Nacia Galerio de Irlando • Klevlanda Muzeo de Arto • Columbus Museum of Art • Fondaĵo Bemberg • Wadsworth Atheneum Museum of Art • Hood Museum of Art • Johannesburg Art Gallery • musée des Beaux-Arts de Valence • Muzeo de Belartoj de Caen • Musée Roybet Fould • Muzeo pri moderna kaj nuntempa arto (Saint-Étienne) • Centre national des arts plastiques • Arta Galerio de Ontario • Sarlandmuzeo • Muzeo de Belartoj de Bordozo • Print Collection vd

Albert Gleizes
Albert Gleizes
	Foto de Pierre Choumoff, ĉ. 1920
Naskiĝo	la 8-an de decembro 1881; en Parizo Francio
Morto	la 23-an de junio 1953 (71‑jara); en Avignon (Vaucluse)
Nacieco	Franca
Sukcesis kiel	Pentristo
Artista celigo	Kubismo
Ekspoziciejoj
@	Muzeo Reĝino Sofia • Instituto de Arto de Minneapolis • Muzeo de Arto “Nelson-Atkins” • Muzeo Thyssen-Bornemisza • Nacia Galerio de Finnlando • Muzeo de Moderna Arto de Novjorko • Tate • Nacia Galerio de Viktorio • Nacia Galerio de Arto • Metropolita Muzeo de Arto • Nacia Okcident-Arta Muzeo • Muzeo de Moderna Arto de Parizo • Muzeo de Israelo • Muzeo de Moderna Arto en Vieno • Filadelfia Muzeo de Arto • Solomon R. Guggenheim Museum • Muzeo de Belarto Houston • Arta Galerio Albright-Knox • Peggy Guggenheim Collection • Nacia Galerio de Aŭstralio • Muzeo de Belartoj de Liono • Arta Muzeo de Cincinnati • Arta Galerio de Universitato Yale • Nacia Muzeo de Moderna Arto • McNay Art Museum • Nacia Galerio de Irlando • Klevlanda Muzeo de Arto • Columbus Museum of Art • Fondaĵo Bemberg • Wadsworth Atheneum Museum of Art • Hood Museum of Art • Johannesburg Art Gallery • musée des Beaux-Arts de Valence • Muzeo de Belartoj de Caen • Musée Roybet Fould • Muzeo pri moderna kaj nuntempa arto (Saint-Étienne) • Centre national des arts plastiques • Arta Galerio de Ontario • Sarlandmuzeo • Muzeo de Belartoj de Bordozo • Print Collection vd
Influita de
@	Post-impresionismo • Henri Le Fauconnier • Piet Mondriaan • Vasilij Kandinskij • Georges Braque • Pablo Picasso vd
Persona informo
Lingvoj	franca
Ŝtataneco	Francio
Familio
Edz(in)o	Juliette Roche
Parencoj	Léon Comerre
Okupo
Okupo	pentristo • gravuristo • ilustristo • filozofo • verkisto • desegnisto • artoteoriisto • artokritikisto • grafikartisto
Verkoj	Portrait de l’éditeur Eugène Figuière; Harvest Threshing; Les Baigneuses
	v • d • r

Albert Gleizes (naskiĝis la 8-an de decembro 1881(nun 1881-12-08) en Parizo, mortis la 23-an de junio 1953 en Avignon, Vaucluse), estis franca pentristo, desegnisto, gravuristo, filozofo kaj teoriisto, kiu estis unu el la fondintoj de Kubismo kaj influis la Skolon de Parizo.

Albert Gleizes kaj Jean Metzinger verkis la unuan gravan traktaĵon pri Kubismo, Du "Cubisme" (Pri "Kubismo"), en 1912. Gleizes estis fondinta membro de la Grupo de Puteaux/Ora Sekcio. Li ankaŭ estis membro de Der Sturm, kaj liaj multnombroj teoriaj skriboj estis origine la plej popularaj en Germanio, kie aparte en Bauhaus liaj ideoj estis pripense konsideritaj. Gleizes trapasis kvar kernajn jarojn en Novjorko, kaj ludis gravan rolon en la evoluo de Moderna Arto en Usono. Li estis membro de la "Societo de Sendependaj Artistoj", fondinto de Asocio Ernest Renan, unu el la fondintoj kaj partoprenantoj de Abatejo de Créteil^[1]. Gleizes regule ekspoziciis ĉe Léonce Rosenberg en "Galerie de L'Effort Moderne" (Parizo). Li ankaŭ estis fondinto, organizanto kaj direktoro de Abstraktado-Kreado. De la 1920-aj al la 1930-aj jaroj li pasigis grandan parton de sia energio en verkado (ekzemple, La Peinture et ses lois (Parizo, 1923), Vers une conscience plastique, La Forme et l'histoire (Parizo, 1932) kaj Homocentrisme (Sablons , 1937)^[2]. Estinte unu el la ĉefaj reprezentantoj de Kubismo en la salonoj (1911-1914), Gleizes konsideris sian tutan postan verkaron kiel logikan disvolviĝon de kubisma estetiko^[3],^[1],^[2].

Biografio[redakti | redakti fonton]

Aŭtodidakta artisto, li estis inter la fondintoj de Abatejo de Créteil, kun Georges Duhamel kaj Charles Vildrac^[1],^[3].

Unuaj pentraĵoj[redakti | redakti fonton]

Albert Gleizes estis la nevo de portretisto Léon Comerre, Granda Premio de Romo en 1875. Liaj unuaj pentraĵoj estis impresionismaj pejzaĝoj. Sed lia admiro al Paul Cézanne pelis lin apartiĝi de priskriba pentrado por privilegii ebenon, volumojn kaj baldaŭ multoblecon de vidpunktoj^[1],^[3].

Kubismaj salonoj[redakti | redakti fonton]

De 1911 ĝis la Unua mondmilito, Albert Gleizes estis inter la ĉefaj ekspoziciantoj de parizaj salonoj, kie kubismo, pentra movado inventita de Braque kaj Picasso en 1907, estis rivelita al la publiko. La [Salono de Sendependuloj]] de 1911, kie Gleizes kaj liaj amikoj pentristoj, Henri Le Fauconnier, Fernand Léger, Jean Metzinger, Jacques Villon kaj Robert Delaunay, sukcesis kunigi siajn sendaĵojn, signis la naskiĝon de « kubismo de Salonoj », opoziciita de historiistoj de la movado al tiu de "Bateau-Lavoir", tiam malmulte disvastigita. Juĝita skandala de la publiko kaj de la plimulto de art-kritikistoj escepte de Guillaume Apollinaire, tiu ekspozicio estis sekvata ĝis la milito de pluraj aliaj tiom en Sendependuloj kiom en Aŭtunaj Salonoj, kie malsamaj artistoj regule ekspoziciis siajn produktojn. Signo de implikiĝo de Gleizes, li subskribis kun Jean Metzinger, la unuan verkon iam dediĉitan al la movado, Du "Cubisme", aperintan iom post la malfermo de Salono de la Ora Sekcio, kie Gleizes kaj la kubistoj estis larĝe reprezentitaj, en oktobro 1912^[1],^[3],^[2].

Milito metis finan punkton al tiu dinamiko disigante la diversajn protagonistojn de la movado^[1],^[3].

La Unua mondmilito[redakti | redakti fonton]

Mobilizita, Gleizes estis sendita en kazernon de Toul (Loreno), kie dank' al la bonvolo de milita kuracisto, li povis daŭre pentri kaj desegni, samtempe kunlaborante el distanco, kun Jean Cocteau, direktoro de la revuo Le Mot (La vorto). Reformita en 1915, dank' al la perado de sia estonta edzino, Juliette Roche, filino de influa ministro, li forlasis Francion kaj instalis sin en Novjorko, kie li retrovis Marcel Duchamp kaj Francis Picabia kaj vizitis la artan medion de la urbo. Kelkajn monatojn poste, geedzoj Gleizes estis en Barcelono, kie al Albert estas proponita lia unua persona ekspozicio en galerio Dalmau aŭtune de 1916^[1],^[2],^[3].

Reveno al Francio[redakti | redakti fonton]

Reveninte al Francio en 1919, li dediĉis sin al instruado kaj direktis sian arton al produktado de « pentraĵoj-objektoj ». En 1927, li kreis la komunumojn de Moly-Sabata en Isère, proksime de sia domo de Serrières (Ardèche). Ekde 1939, li retiriĝis al Saint-Rémy-de-Provence kie li daŭre laboris cirkaŭita de disĉiploj^[1],^[3].

De kubismo al sakralo[redakti | redakti fonton]

La komenca kubismo de Albert Gleizes donis grandan lokon al volumoj (La Femme aux phlox, 1910). Kelkaj tolaĵoj traktas la figuran objekton per destrukturita maniero kiel Picasso (La Dame aux bêtes, 1914), tamen la kubismo de Gleizes konservas ian originalecon per realisma kaj skema esprimo de liaj personoj ene de pejzaĝo kun geometriaj kaj destrukturitaj formoj (L’Homme au balcon, 1912)^[1],^[3].

Heliĝis la malluma palestro de Gleizes de liaj komencoj, kaj li ne hezitis uzi grandajn platajn areojn de vivaj kaj aŭdacaj koloroj (La Parisienne, 1915). Ekde 1917, li revenis al malpli destrukturitaj reprezentoj (La Femme au gant). La komponado de liaj pentraĵoj respektas tiom rigoran kiom stabilan gramatikon inventitan de la pentristo: priserĉo de ritmo, gusto por geometrio (rotacio kaj transigo du ebeno), abstrakto de subjekto (Peinture à sept éléments cadencés et rythmés)^[1],^[3].

Li aliĝis en 1931 al movado "Abstraktado-Kreado". Dum siaj lastaj jaroj, Gleizes turnis sin al sakrala pentrado. Li ilustris la Pensojn de Blaise Pascal kaj konvertiĝis al katolikismo en 1941^[1],^[3].

Lia verkaro (pentraĵoj kaj desegnoj) ĉeestas en multaj francaj kaj eksterlandaj muzeoj. Ekde 2006, la muzeo Estrine en Saint-Rémy-de-Provence (Bouches-du-Rhône) dediĉis du daŭrajn ĉambrojn al Albert Gleizes.

Verkoj[redakti | redakti fonton]

Bords de la Marne (Bordoj de Rivero Marno), 1909
L'Arbre (La Arbo), 1910
La Femme aux Phlox (La Virino kun Floksoj), 1910
Portrait of Jacques Nayral (Portreto de Jacques Nayral), 1911
La Chasse (La Ĉasado), 1911
Le Chemin, Paysage à Meudon (La Pado, Pejzaĝo en Meudon), 1911
L'Homme au balcon (Portrait of Dr. Théo Morinaud) (La Viro ĉe balkono (Portreto de D-ro Théo Morinaud)), 1912
Les Baigneuses (La Sinbanantinoj), 1912
Passy, Les ponts de Paris (Passy, La pontoj de Parizo), 1912
Le Dépiquage des Moissons (La Rikoltado), 1912
L'Homme au hamac (La Viro kun hamako), 1913
Portrait de l’éditeur Eugène Figuière (Portreto de eldonisto Eugène Figuière), 1914
La dame aux bêtes (Madame Duchamp-Villon) (La damo kun bestoj (Madamo Duchamp-Villon)), 1914
La Parisienne (La Parizanino), 1915
Mère et Enfant (Patrino kaj Infano), Barcelono 1916
Dans le port (En la haveno), 1917
La Femme au gant (La Virino kun ganto), 1917
La Femme au gand noir (La Virino kun nigra ganto), 1920
Les Deux nus (La du nudoj), 1920^[4]
Composition (Komponaĵo), 1920
Peinture à sept éléments cadencés et rythmés (Pentraĵo kun sep elementoj kadencaj kaj ritmaj), 1924
Maternité (Patrineco), 1934
Composition bleu et jaune (Composition jaune) (Komponaĵo blua kaj flava (Komponaĵo flava)), 1921
Peinture à Sept Éléments Rythmés (Pentraĵo kun Sep Elementoj Ritmaj), 1924-1934
Les sept éléments (La sep elementoj), 1924–1925
Lumière (Lumo), 1932–1934
Composition Rythmique (Les Bleus) (Komponaĵo Ritma (La Bluaj)), 1932–1934
Femme et Enfant (Virino kaj Infano), 1932–1934
Spiral brun et vert (Spiralo bruna kaj verda), 1932–1934
Support de Contemplation (Subteno de Kontemplado), 1932–1934
Maternité, Mère et enfant (Patrineco, Patrino kaj infano), 1934
Élément central de Sept Éléments (Elemento centra de Sep Elementoj), 1935–1936
Femme et Enfant (Virino kaj Infano), 1935
Terre et Ciel Tero kaj Ĉielo), 1935
Supports de Contemplation (Subtenoj de Kontemplado), 1942
L'Etrange Musicien (La Stranga Muzikisto), 1944
Support de contemplation (Subteno de kontemplado), 1947
Composition, La Libellule (Komponaĵo, La Libelo), 1952

Libroj verkitaj de Albert Gleizes[redakti | redakti fonton]

Du "Cubisme", Albert Gleizes et Jean Metzinger, Parizo, Figuière, 1912
Du Cubisme et des moyens de le comprendre, Parizo, La Cible, Povolozky, 1920
La Mission créatrice de l’Homme dans le domaine plastique, Parizo, La Cible, Povolozky, 1921
La Peinture et ses lois, ce qui devait sortir du Cubisme, Parizo, 1924 (publikigita en la angla en 2000)
Tradition et Cubisme. Vers une conscience plastique. Articles et Conférences 1912-1924, Parizo, La Cible, Povolozky, 1927
Peinture et Perspective descriptive, conférence Carnegie Foundation pour l’Union Intellectuelle française, Parizo, 22 marto 1927. Sablons, Moly-Sabata, 1927
Kubismus, Bauhausbücher 13, Munkeno, Albert Langen Verlag, 1928
Vie et Mort de l’Occident Chrétien, Sablons, Moly-Sabata, 1930
Vers une Conscience plastique : La Forme et l’Histoire, Parizo, Povolozky, 1932
Art et Science, Sablons, Moly-Sabata, 1933. 2-a eldono, Aix-en-Provence, 1961. Konferenco Lodzo, Pollando, 28 Aprilo 1932, kaj Stutgarto, 6 majo 1932.
Homocentrisme ; Le retour de l’Homme chrétien; Le Rythme dans les Arts plastiques, Sablons, Moly-Sabata, 1937
La Signification Humaine du Cubisme, Albert Gleizes au Petit Palais, Parizo, 18 julio 1938, Sablons, Moly-Sabata, 1938
Du "Cubisme", Albert Gleizes et Jean Metzinger, Parizo, Compagnie Française des Arts Graphiques, 1947
Souvenirs, le Cubisme 1908-1914, Liono, Cahiers Albert Gleizes, L’Association des Amis d’Albert Gleizes, 1957
Puissances du Cubisme (1925 - 1946), Chambéry, éditions Présence, 1969
Art et religion, Art et science, Art et production, Chambéry, éditions Présence, 1970
L'Homme devenu peintre (1948), Parizo, Fondation Albert Gleizes and Somogy éditions d'Art, 1998

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

Albert Gleizes and Jean Metzinger: Du "Cubisme". Mark Antliff and Patricia Leighten (ed): A Cubism Reader - Documents and Criticism, 1906-1914, University of Chicago Press, 2008.
Hourcade, Olivier. Courrier des Arts. Paris-Journal. 10–30 oktobro 1912
Les Beaux-Arts. August, 1938
Gray, Cleve. Gleizes. Magazine of Art. vol. 43, no. 6, oktobro, 1950
Golding, John. Cubism: A History and an Analysis 1907-1914. Novjorko/Londono, 1959
Robbins, Daniel. Albert Gleizes 1881 - 1953, A Retrospective Exhibition, The Solomon R. Guggenheim Foundation, Novjorko, Musée National d'Art Moderne, Parizo, Museum am Ostwall, Dortmund, 1964
Kuh, Katharine. Albert Gleizes: Underrated Cubist. Saturday Review. 31 oktobro 1964
Robbins, Daniel. Gleizes as a Way of Life. Art News. No. 63, septembro, 1964
West, Richard V. Painters of Section d'Or: The Alternatives to Cubism (exh. cat.). Albright-Knox Art Gallery, Buffaro, 1967
Golding, John. Cubism: A History and an Analysis 1907-1914. ed 2., Londono, 1968
Cooper, Douglas. The Cubist Epoch. Novjorko, 1970
Robbins, Daniel. The Formation and Maturity of Albert Gleizes, 1881 through 1920, New York University, 1975
Alexandrian, Sarane. Panorama du Cubisme. Parizo, 1976
Rudenstine, Angelica Zander. The Guggenheim Museum Collection: paintings, 1880-1945. vol. 1, Novjorko, 1976
Yaegashi, Haruki. Sekai no Bijutsu. Cubism. Vol. 63, Tokio, Jun. 1979
Yaegashi, Haruki. Kindai no Bijutsu. Cubism. Vol.56, Tokio, 1980
Daix, Pierre. Journal du Cubisme. Ĝenevo, 1982
Alibert, Pierre. Albert Gleizes: Naissance et avenir du cubisme. Saint-Étienne, 1982
Cottington, David. Cubism and the Politics of Culture in France 1905-1914. Courtauld Institute of Art, University of London, 1985
Green, Christopher. Cubism and its Enemies: Modern Movements and Reaction in French Art, 1916-1928. Yale University Press, 1987
Golding, John. Cubism: A History and an Analysis 1907-1914. 3-a eld., Cambridge, MA, 1988
Gersh-Nesic, Beth S. The Early Criticism of André Salmon, A Study of His Thought on Cubism. Dissertation, City University of New York, 1989
Alibert, Pierre, Gleizes - Biographie, Parizo, galerie Michèle Heyraud, 1990, ISBN 978-2-9084-5800-8, 253 pages
Antliff, Mark. Inventing Bergson: Cultural Politics and the Parisian Avant-Garde. Princeton, 1993
Franscina, Francis and Harrison, Charles. Realism and Ideology: An Introduction to Semiotics and Cubism. Primitivism, Cubism, Abstraction: The Early Twentieth Century. Chapter 2, New Haven/ Londono, 1993
Gleizes, Albert. L'Homme devenu peintre (1948), préface Alain Tapié, Parizo, SOMOGY éditions d'art/Fondation Albert Gleizes, 1998, ISBN 2-85056-325-0.
Varichon, Anne. Albert Gleizes - Catalogue Raisonné, 2 tomes, Parizo, SOMOGY éditions d'art/Fondation Albert Gleizes, 1998, ISBN 978-2-8505-6286-0.
Massent, Michel. Albert Gleizes, Parizo, SOMOGY éditions d'art/Fondation Albert Gleizes/Fondation Albert Gleizes, 1998, ISBN 2-85056-341-2. Paris, 1998
Cottington, David. Cubism in the Shadow of War: The Avant-garde and Politics in Paris, 1905-1914. New Haven/Londono, 1998
Dictionnaire Bénézit. (januaro 1999) Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays (la franca), p. ~~13 440~~. ISBN 2-7000-3016-8. “211-213”.
Gleizes, Albert. Art and Religion, Art and Science, Art and Production, Peter Brooke, Londono, Francis Boutle publishers, 1999, ISBN 0-9532388-5-7.
Cox, Neil. Cubism. Londono, 2000
Green, Christopher. Art in France 1900-1940. New Haven/ Londono, 2000
Briend, Christian. Albert Gleizes au Salon de la Section d'Or de 1912. La Section d'or 1912, 1920, 1925. Parizo, 2000
Hourcade, Olivier. Courrier des Arts (reprint). La Section d'or 1912, 1920, 1925 (exh. cat.). Musées de Châteauroux/Musés Fabre, Montpellier, Édition Cercle d'Art, 2000–2001
Antliff, Mark; Leighten, Patricia. Cubism and Culture. Londono/Novjorko, 2001
Brooke, Peter. Albert Gleizes - For and Against the Twentieth Century, New Haven kaj Londono, Yale University Press, 2001, ISBN 0-300-08964-3, ISBN 978-0-3000-8964-6
Briend, Christian; Brooke, Peter et al. Albert Gleizes: Le cubisme en majesté (exh. cat.). Museu Picasso, Barcelono/Musée des Beaux-Arts, Liono, 2001
Gleizes, Albert. Painting and its laws, (kun Gino Severini: From Cubism to Classicism), Peter Brooke, Londono, Francis Boutle publishers, 2001, ISBN 1-903427-05-3.
Briend, Christian. Between Tradition and Modernity: The Cubist Work of Albert Gleizes. Albert Gleizes: Cubism in Magesty (exh. cat.). Centro Cultural de Belém, Lisbono, 2002–2003
Cox, Neil. Cubism. Tokio, 2003
Cottington, David. Cubism and its Histories. Manchester/ Novjorko, 2004
Annual bulletin of the National Museum of Western Art. No. 39 (aprilo 2004 - marto 2005), 2006, Tanaka, Masayuki. New Acquisitions.
Kuspit, Donald. A Critical History of 20th-Century Art, Chapter 2, Part 4 - The machine and spirituality in the avant-gardes, 2006
Walter Robinson, Walter and Davis, Ben. The 2008 Revue. "Fly high, fall hard", a motto for the times, 2008
Kuspit, Donald. At the Philadelphia Museum, Marc Chagall and His Circle 2011