1-a jarmilo a.K.

◄ | 1-a jarmilo a.K. | 1-a jarmilo | 2-a jarmilo | ►
1-a jc. | 2-a jc. | 3-a jc. | 4-a jc. | 5-a jc. | 6-a jc. | 7-a jc. | 8-a jc. | 9-a jc. | 10-a jc.

Epokoj

trinkilo el korno de bovo el la tombokampo ĉe Hallstatt

• 800 a.K.: En Mezeŭropo finiĝas la Bronzepoko, komenciĝas la unua parto de la ferepoko, la tiel nomata Hallstatt-kulturo.
• 400 a.K.: En Mezeŭropo finiĝas la unua parto kaj komenciĝas la dua parto de la ferepoko, la tiel nomata La-Tène-kulturo (ĝis ĉirkaŭ 30/15 a.K.).

Eventoj

• ĉirkaŭ la jaro 1000 a.K.: La iberoj unuafoje aperas.
• ĉirkaŭ la jaro 1000 a.K. bis ĉirkaŭ 500 a.K.: koloniigo de la Egea Maro, la marbordo de Malgrandazio kaj de la Nigra Maro, de Sicilio kaj suda Italio el Grekio.
• ĉirkaŭ la jaro 1000 a.K.: komenco de la etruska altkulturo, ĉirkaŭ 800 a.K. disvastiĝo, ĉirkaŭ 600 a.K. kulmino.
• 753 a.K.: Fondigo de Romo, la "eterna urbo".
• ĉirkaŭ la jaro 600 a.K.: Kreiĝo de la regno Romio.
• ĉirkaŭ la jaro 500 a.K.: La altaja lingvaro formiĝas, la kredo pri aŭguro de la individua sorto pere de horoskopoj disvastiĝas, la budhismo kreiĝas kaj la keltoj invadas nordan Iberion.
• ĉirkaŭ la jaro 400 a.K.: La greka filozofo Demokrito meditas pri la konstruo de la materio kaj kreas la vorton atomo.
• Dum 214 a.K. sub la ĉina imperiestro Ying Zheng konstruiĝas la unuaj signife grandaj partoj de la Ĉina Muro.
• ĉirkaŭ la jaro 200 a.K.: La keltoj atingas sian plej grandan disvastiĝon.
• 2. kaj 1-a jarcento a.K.: La Romia Imperio venkas la konkurantan regnon Kartago kaj konkeras la reston el la marborda teritorio de la Mediteranea Maro.
• Skribiĝas la torao, la sankta libro de la judismo kaj laŭ kristana vortumo la malnova testamento de la Biblio.
• Militoj ne plu decidiĝas nur per teritoriaj armeoj, sed ankaŭ per mararmeoj.
• Dum la Dinastio Zhou (inter la jaroj 1045 kaj 256 a.K.) la forĝistoj de Ĉinio regas la kreon kaj prilaboron de pura fero.

Gravaj personaĵoj

La blinda Homero gvidiĝas (pentraĵo de William-Adolphe Bouguereau de 1874).

• probable 8-a jarcento a.K.: Homero, greka verkisto
• 6-a jarcento a.K. kaj 5-a jarcento a.K.: Konfucio, ĉina filozofo
• 6-a jarcento a.K.: Kiro la 2-a, fondinto de la Persa Imperio
• 6-a kaj 5-a jarcento a.K.: Budho Siddhartha Gautama, filozofo el suda Nepalo respektive norda Barato
• 5-a kaj 4-a jarcento a.K.: Sokrato, greka filozofo
• 5-a kaj 4-a jarcento a.K.: Hipokrato, greka kuracisto
• 4-a jarcento a.K.: Platono, greka filozofo
• 4-a jarcento a.K.: Aristotelo, greka filozofo
• 4-a jarcento a.K.: Aleksandro la Granda, makedona reĝo kaj armeestro
• 3-a jarcento a.K.: Arkimedo, greka matematikisto
• 3-a jarcento a.K.: Ying Zheng, fondinto de la Ĉina Imperio kaj instiginto pri starigo de la Granda Ĉina Muro
• 3-a kaj 2-a jarcento a.K.: Hanibalo, kartaga armeestro
• 1-a jarcento a.K.: Vitruvio, romia arkitekto kaj verkisto
• 1-a jarcento a.K.: Julio Cezaro, romia politikisto, armeestro kaj verkisto