Ĉefministro (Francio)
| Ĉefministro | ||
|---|---|---|
| ||
|
| ||
| François Bayrou | ||
| publika posteno head of government of France (en)  premiero 
| ||
| Komenco | 4-a de oktobro 1958 vd | |
| Lando(j) | Francio vd | |
| Retejo | Oficiala retejo | |
La franca ĉefministro (france Premier ministre, t.e. Unua ministro), laŭ la konstitucio de 1958, estas la estro de la registaro de la Franca Respubliko. Tiu posteno estas tipa de la Kvina Respubliko, ĉar dum la Tria kaj Kvara Respublikoj, la ĉefministro nomiĝis "Konsiliprezidento" (Président du Conseil) kaj havis malsaman potencon.
La franca ĉefministro laŭ la Kvina Respubliko
Laŭ la konstitucio
Laŭ la 8-a artikolo de la franca konstitucio de 1958, la ĉefministro estas nomumita de la Prezidento de la Respubliko, kiu povas ankaŭ (duonoficiale) trudi lian demision. La ĉefministro devas reprezenti la politikan partion aŭ aliancon, kiu tiam superas la Parlamenton.
Post sia nomumo, la ĉefministro proponas novan registaron al la Prezidento. Se la du homoj akordiĝas, la Prezidento sekve oficiale nomumas la proponitajn ministrojn.
Laŭ la 21-a artikolo, la ĉefministro "estras la agadon de la registaro". Krome, li devas garantii "la plenumon de la leĝoj" kaj disponas dekretan potencon. Tamen, li formale ne estas la hierarkia estro de la aliaj ministroj. Kune kun la Prezidento de la Respubliko, li nomumas la plej gravajn ŝtatoficistojn. Laŭ la 22-a artikolo, la koncernitaj ministroj devas plisubskribi la jurajn aktojn de la ĉefministro.
Praktike
Fakte, la vera rolo de la ĉefministro grandege dependas de la politika situacio. Kiam la Prezidento kaj la parlamenta plimulto ĉe la Nacia Asembleo devenas de la sama politika partio, la ĉefministro plejofte submetas sin al la Prezidento kaj aplikas la prezidentan programon, tiel havante malfortan influon. Okaze de kunloĝeco (Cohabitation), kiam la parlamenta plejmulto malkongruas kun la Prezidento, la ĉefministro fariĝas natura estro kaj elektas libere la registaran programon.
Listo de la francaj ĉefministroj ekde la komenco de la Kvina Respubliko
Por listo de la francaj Konsiliprezidentoj (3-a kaj 4-a Respublikoj), vidu Konsiliprezidento (Francio)
Vidu ankaŭ
- Konsiliprezidento (Francio)
- Prezidento de la Respubliko (Francio)
- Nacia Asembleo (Francio)
- Ĉefministro (ĝenerala artikolo)
Eksteraj ligiloj
- Oficiala retejo de la franca ĉefministro Arkivigite je 2003-03-27 per la retarkivo Wayback Machine
| ||||||||||||||||||