Otto von Bismarck

Honorigoj
Honorigoj	Lifesaving Medal • Ordeno de la Krono • Ordeno de la Nigra Aglo • Supera Ordeno de Kristo • Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj • Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de Sankta Andreo • Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Ordeno Pro la Merito • Ordeno de Ludoviko la Unua • Reĝa ordeno de la Serafoj • Supra Ordeno de la Plej Sankta Anunciacio • honorary citizen of Bonn • Order of Wilhelm I • Grand Cross of the Order of the Immaculate Conception of Vila Viçosa • Ordeno de Sankta Stanislao 1a-klasa • honorary doctor of the University of Giessen • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono • honorary citizen of Coburg • honorcivitano vd

Postenoj
Postenoj	auscultator • Q51073487 • Q51073487 • Dijkgraaf • parlamentano • member of the Prussian Second Chamber • Legationsrat • ambassador to the German Confederation • eksterordinara plenpova sendito • eksterordinara plenpova sendito • Ministroprezidanto de Prusio • ministro pri eksteraj aferoj • ano de la Supera Ĉambro de la Prusia parlamento • Bundeskanzler (Norddeutscher Bund) • membro de la Reichstag de la Germana Imperio • Imperial chancellor • Ministroprezidanto de Prusio • ministro pri komerco vd

**Otto von Bismarck**
Otto von Bismarck
Persona informo
	Otto von Bismarck
Naskonomo	Otto Eduard Leopold von Bismarck
Naskiĝo	1-an de aprilo 1815; en Schönhausen, Reĝlando Prusio
Morto	30-an de julio 1898; en Friedrichsruh, Germana Imperio
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	respiratory arrest vd
Tombo	Bismarck Mausoleum vd
Religio	luterano
Lingvoj	angla • franca • germana vd
Ŝtataneco	Reĝlando Prusio • Germana Regno vd
Alma mater	Plamannsche Erziehungsanstalt • Evangelisches Gymnasium zum Grauen Kloster • Friedrich-Wilhelms-Gymnasium • Universitato de Göttingen • Frederiko-Vilhelmo-Universitato en Berlino • Königliche Staats- und landwirtschaftliche Akademie Eldena vd
Partio	senpartia vd
Subskribo
Familio
Dinastio	familio Bismarck vd
Patro	Ferdinand von Bismarck vd
Patrino	Wilhelmine Luise Mencken vd
Gefratoj	Malwine von Bismarck • Bernhard von Bismarck vd
Edz(in)o	Johanna von Puttkamer
Infanoj	Marie von Bismarck • Wilhelm von Bismarck • Herbert von Bismarck vd
Profesio
Okupo	politikisto • diplomato • juristo • oficiro • verkisto • volunteer serving one year vd
Aktiva en	Berlino • Friedrichsruh • Warcino vd
Verkado
Verkoj	Gedanken und Erinnerungen vd
Postenoj
Postenoj	auscultator • Q51073487 • Q51073487 • Dijkgraaf • parlamentano • member of the Prussian Second Chamber • Legationsrat • ambassador to the German Confederation • eksterordinara plenpova sendito • eksterordinara plenpova sendito • Ministroprezidanto de Prusio • ministro pri eksteraj aferoj • ano de la Supera Ĉambro de la Prusia parlamento • Bundeskanzler (Norddeutscher Bund) • membro de la Reichstag de la Germana Imperio • Imperial chancellor • Ministroprezidanto de Prusio • ministro pri komerco vd
Honorigoj
Honorigoj	Lifesaving Medal • Ordeno de la Krono • Ordeno de la Nigra Aglo • Supera Ordeno de Kristo • Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj • Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de Sankta Andreo • Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Ordeno Pro la Merito • Ordeno de Ludoviko la Unua • Reĝa ordeno de la Serafoj • Supra Ordeno de la Plej Sankta Anunciacio • honorary citizen of Bonn • Order of Wilhelm I • Grand Cross of the Order of the Immaculate Conception of Vila Viçosa • Ordeno de Sankta Stanislao 1a-klasa • honorary doctor of the University of Giessen • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono • honorary citizen of Coburg • honorcivitano vd
Membrecoj
Membrecoj	Corps Hannovera Göttingen • Akademie gemeinnütziger Wissenschaften • Union-Klub • Erfurta Unuigparlamento vd
1-a Kanceliero de Germana Imperio
Dum	21-a de marto 1871 – 20-a de marto 1890
Antaŭulo	neniu, la oficejo ekestis
Sekvanto	Leo von Caprivi
9-a Ministro-prezidanto de Reĝlando Prusio
Dum	23-a de septembro 1862 – 1-a de januaro 1873
Antaŭulo	Adolf von Hohenlohe-Ingelfingen
Sekvanto	Albrecht von Roon
11-a Ministro-prezidanto de Reĝlando Prusio
Dum	9-a de novembro 1873 – 20-a de marto 1890
Antaŭulo	Albrecht von Roon
Sekvanto	Leo von Caprivi
Federacia Kanceliero de Nordgermana Federacio
Dum	1867 – 1871
Prezidento	Vilhelmo la 1-a
Antaŭulo	neniu; Federacio establita
Sekvanto	Germana Imperiestra Regno
23-a ministro pri eksteraj rilatoj de Reĝlando Prusio
Dum	1862 – 1890
Antaŭulo	Albrecht von Bernstorff
Sekvanto	Leo von Caprivi
Ceteraj titoloj
	la Fera Kanceliero - unuiganto de Germanio
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 21 jul. 2014, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Tiu ĉi artikolo temas pri la unua germana regna kanceliero. “Bismarck” havas ankaŭ aliajn signifojn, vd. Bismarck (apartigilo)

Otto Eduard Leopold von BISMARCK, grafo de Bismarck-Schönhausen, duko de Lauenburg, princo de Bismarck (naskiĝis la 1-an de aprilo 1815 en Schönhausen ĉe Magdeburgo, mortis la 30-an de julio 1898 en Friedrichsruh ĉe Hamburgo), nomata "la Fera Kanceliero", estis prusa politikisto, kaj unuiganto de Germanio.

Politika komenco

Bismarck naskiĝis en familio nobela prusia, li vivis maldisciplinan junaĝon, kio ne malhelpis lin havigi al si grandan kulturon: li estis el tiuj, pri kiuj oni diras, ke ili ĉion legis. Eĉ dum lia kancelierado, kiam la tempo estis por li ege mezurita, la princo de Hohenlohe, ambasadoro en Parizo, neniam forgesis porti al li la lastan furorantan francan romanon, ĉiufoje kiam li iris Berlinon; lia ĝentileco estis perfekta kaj ŝatata en la salonoj. Deputito de l'Parlamento prusia ekde 1847, li aperis kiel malamiko de liberalaj ideoj, kiuj kreskis tra la tiama Eŭropo. La ribelo de 1848-51 pliigis lian konservatismon, kaj li fariĝis la paradigmo de l' prusia malliberalismo kaj militarismo. Dum la sekvaj jaroj, li okupis diplomatiajn oficojn en Frankfurt, Sankt-Peterburgo kaj Parizo. De tiu epoko datiĝas la matureco de lia politika naciisma idearo, inter la konstituciismo kaj la germanaj tradicioj, kaj lia konvinko laŭ kiu la projekto de unuiĝo, kiun li volis por Germanio, ne baziĝu sur la popolo, sed sur la uzo de diplomatio kaj milita forto. Ĉi tiuj ideoj iĝis modelo al realisma politiko, la t.n. "realpolitiko", for de ĉiu idealismo, sentoj aŭ moralaj aĵoj.

Alveno al potenco

Post kiam la reĝo Vilhelmo la 1-a nomumis lin kanceliero en 1862, li komencis sian planon por trudi la prusian hegemonion en Germanio, kiel stumpon al nacia unuigo. Komence li reordigis kaj refortigis la prusian armeon, kiun poste li lanĉis al tri militoj, eble pripensitaj, kaj en ĉiuj li venkis: la Milito de Duklandoj (1864), ago konsentita de Aŭstrio kontraŭ Danio por preni la germanlingvajn teritoriojn Schleswig kaj Holstein; la Aŭstra-Prusa Milito (1866), artefarita konflikto kaŭzita de problemoj de kuniga administrado de la du antaŭdiritaj duklandoj kiu celis elimini la influon de Aŭstrio pri la germanaj aferoj; kaj la Francia-Prusia Milito (1870), kaŭzita de diplomatia nekonsento kun Napoleon la 3-a pri la sukcedo al la vaka trono de Hispanio, sed kies celo estis nuligi la francan influon al eŭropa politiko, ĉar Francio apogis la sendependencon de sudaj germanaj ŝtatoj. En ĉi tiuj militoj, ĉiuj gviditaj de marŝalo Helmuth von Moltke, Prusio kreskigis sian povon kaj pligrandigis sian teritorion: en 1867 li jam kapablis unuigi la plejparton de la sendependaj ŝtatoj, kiu restis en Germanio, kaj kreis la Nordgermanan Federacion; en 1871, krom aneksi Alzacon kaj Lorenon, li proklamigis la kreon de la dua Germana Imperio sub la krono de Vilhelmo la 1-a, de kiu esceptiĝis nur Aŭstrio.

Politika agado

Malgraŭ la konstitucia aparenco de 1871, la interna politiko de Bismarck ne estis demokrata. Komence, li sin apogis sur la liberaluloj, celante malpligrandigi la influon de la Katolika Eklezio (Kulturkampf), sed en 1879 li disigis tiun aliancon kaj amikiĝis kun la Centra Katolika Partio (Zentrum), adoptante protektismon posturojn kiuj favoris la industrian kreskadon. En tia dua epoko, li celis haltigi la germanan laboristan movadon, kiun li malpermesis per aprobo de kontraŭsocialismaj leĝoj, samtempe li provis pacigi la laboristaron per la pli moderna sociala leĝaro de tiu tempo. La Sociala sekureco naskiĝis en Germanio per la "Leĝo pri Sanasekuro" en 1883.

En eksterlanda politiko, li estis prudenta por solidigi la germanan unuecon: kreis la "Bismarkajn Sistemojn", unue faris aron da diplomatiaj aliancoj al Aŭstrio, Rusio kaj Italio (Triopa Alianco (1882)) celante izoli Francion. Li organizis la Berlinan Konferencon (1884)) por solvi la problemojn kiuj aperis per la kolonia ekspansio en Afriko, sed restigis Germanion for de imperiisma famego de tiamaj Eŭropaj potencoj. Tia malaventuremo rilate al koloniismo malĝojigis la novan imperiestron Vilhelmon la 2-an (1888), kiu volis pligrandigi la forton de Germanio per akiro de transmara imperio, kaj tiu afero faligis Bismarck en 1890.