Norda maro: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta| (2)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:NASA NorthSea1 2.jpg|eta|Satelitbildo de la Norda maro]]
[[Dosiero:NASA NorthSea1 2.jpg|eta|Satelitbildo de la Norda maro]]
La '''Norda maro''' estas malprofunda maro en la nordokcidenta Eŭropo. Ĝi estas parto de la [[Atlantiko]]. Ĝi troviĝas inter [[Britio]], [[Norvegio]], [[Svedio]], [[Danio]], [[Germanio]], [[Nederlando]], [[Belgio]] kaj [[Francio]].
La '''Norda maro''' estas malprofunda maro en la nordokcidenta Eŭropo. Ĝi estas parto de la [[Atlantiko]]. Ĝi troviĝas (laŭ la horloĝa ordo) inter [[Britio]], [[Norvegio]], [[Svedio]], [[Danio]], [[Germanio]], [[Nederlando]], [[Belgio]] kaj [[Francio]].
Oni ĉiam povis multe fiŝkapti en la maro, kaj troviĝas multe da [[nafto]] kaj gaso ĉi tie.
Oni ĉiam povis multe fiŝkapti en la maro, kaj troviĝas multe da [[nafto]] kaj [[natura gaso]] ĉi tie.
==Geografio==
==Geografio==
Linio 19: Linio 19:
'''Plej granda profundeco''' 725 m
'''Plej granda profundeco''' 725 m


La Norda maro troviĝas sur kontinentsoklo, kaj estas preskaŭ izolita de la Atlantiko per la landoj ĉirkaŭ si. La meza profundeco estas nur 94 metrojn, sed la norda parto estas 300 metrojn profunda. Nur la [[Norvega fosego]] estas pli profunda, je pli ol 800 metroj.
La Norda maro troviĝas sur kontinenta soklo, kaj estas preskaŭ izolita de la [[Atlantiko]] per la landoj ĉirkaŭ si. La meza profundeco estas nur 94 metrojn, sed la norda parto estas 300 metrojn profunda. Nur la [[Norvega fosego]] estas pli profunda, je pli ol 800 metroj. La kanalo inter la tri [[Skandinavio|Skandinaviaj]] landoj nomiĝas [[Skagerrak]].
La ero inter la tri [[Skandinavio|Skandinaviaj]] landoj nomiĝas [[Skagerrak]].


Je la fino de la lasta [[glaciepoko]] partoj de la Norda maro teriĝis kaj parte estis sen [[glacio]]. Tiu regiono oni nomas ''Nordmarlando'' aŭ ''Dogerlando''. Kiam la glacio pludegelis, tiu regiono subakviĝis dum la [[ĉeflando]] de la hodiaŭa Norvegujo leviĝis pro tio ke la glacio ne plu subpremis la teron.
Je la fino de la lasta [[glaciepoko]] partoj de la Norda maro teriĝis kaj parte estis sen [[glacio]]. Tiu regiono oni nomas ''Nordmarlando'' aŭ ''Dogerlando''. Kiam la glacio pludegelis, tiu regiono subakviĝis dum la [[ĉeflando]] de la hodiaŭa Norvegujo leviĝis pro tio ke la glacio ne plu subpremis la teron.
Linio 57: Linio 56:
[[Dosiero:NorthSeaCurrents.jpg|eta|Marfluoj ĉefe alvenas de la Atlantiko, kaj foriras laŭ la norvega marbordo]]
[[Dosiero:NorthSeaCurrents.jpg|eta|Marfluoj ĉefe alvenas de la Atlantiko, kaj foriras laŭ la norvega marbordo]]
La meza akvotemperaturo en la somero estas 17 °C, kaj en la vintro 6 °C.
La meza akvotemperaturo en la somero estas 17 °C, kaj en la vintro 6 °C.
La akvo en la Norda maro konsistas de [[saleta akvo]] de la [[Balta maro]] kaj sala akvo de la [[Golfa marfluo]]. La saletco estas proksimume 34-35 gramoj da salo po litro da akvo.
La akvo en la Norda maro konsistas de [[saleta akvo]] de la [[Balta maro]] kaj sala akvo de la [[Golfa marfluo]]. La saleco estas proksimume de 34-35 gramoj da [[salo]] po [[litro]] da [[akvo]]. La ĉefa fluo de akvo iras kontraŭhorloĝe laŭ la bordoj.
La Norda maro estas brako de la Atlantiko, kaj ricevas la plej grandan [[marfluo]]n de la nordokcidenta malfermo, kaj ankaŭ iom da varma kurento tra la [[Manika markolo]]. Tiuj kurentoj foriras laŭ la norvega marbordo.

La ĉefa fluo de akvo iras kontraŭhorloĝe laŭ la bordoj.
La Norda maro estas brako de la Atlantiko, kaj ricevas la plej granda [[marfluo]] de la nordokcidenta malfermo, kaj ankaŭ iom da varma kurento tra la [[Manika markolo]]. Tiuj kurentoj foriras laŭ la norvega marbordo.


== Biologio ==
== Biologio ==
La Norda maro estas tre produktiva. [[planktono|Fitoplanktono]], [[planktono|zooplanktono]], fiŝoj kiel [[moruo]], [[eglefino]] kaj [[pleŭronekto]].
La Norda maro estas tre produktiva. [[planktono|Fitoplanktono]], [[planktono|zooplanktono]], [[fiŝo]]j kiaj [[moruo]], [[eglefino]] kaj [[pleŭronekto]] estas ekzemplo de la produktoj.

Marbirdoj kiel [[norda sulo]], [[fulmaro]], [[trifingra mevo]] kaj [[aŭkedoj]].
Marbirdoj estas rimarkindaj kiaj [[norda sulo]], [[fulmaro]], [[trifingra mevo]] kaj [[aŭkedoj]].


Foje oni vidas [[cetacoj]]n kiel [[balenoptero]]jn, [[balenoptero norda|balenopterojn nordajn]], [[blua baleno|bluajn balenojn]], [[balenoptero nana|balenopterojn nanajn]], [[lagenorinĥo blanknaza|lagenorinĥojn blanknazajn]], [[globicefalo]]jn kaj [[belugo|blankajn balenojn]].
Foje oni vidas [[cetacoj]]n kiel [[balenoptero]]jn, [[balenoptero norda|balenopterojn nordajn]], [[blua baleno|bluajn balenojn]], [[balenoptero nana|balenopterojn nanajn]], [[lagenorinĥo blanknaza|lagenorinĥojn blanknazajn]], [[globicefalo]]jn kaj [[belugo|blankajn balenojn]]. Relative ofte oni vidas [[foceno]]jn kaj [[delfenoj]]n.
Relative ofte oni vidas [[foceno]]jn kaj [[delfenoj]]n.


Tiu maro estas difinita kiel [[Listo de maraj ekoregionoj|mara ekoregiono]] laŭ la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF) kaj la [[organizaĵo]] ''The Nature Conservancy'', kaj tiele [[Biogeografio|biogeografie]] apartenas al nordeŭropa mara provinco de la Mezvarm-nordatlantika Mara Regno, tiu ĉi estanta unu el la 13 Maraj Regnoj.
Tiu maro estas difinita kiel [[Listo de maraj ekoregionoj|mara ekoregiono]] laŭ la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF) kaj la [[organizaĵo]] ''The Nature Conservancy'', kaj tiele [[Biogeografio|biogeografie]] apartenas al nordeŭropa mara provinco de la Mezvarm-nordatlantika Mara Regno, tiu ĉi estanta unu el la 13 Maraj Regnoj.

Kiel registrite je 12:43, 13 okt. 2014

Satelitbildo de la Norda maro

La Norda maro estas malprofunda maro en la nordokcidenta Eŭropo. Ĝi estas parto de la Atlantiko. Ĝi troviĝas (laŭ la horloĝa ordo) inter Britio, Norvegio, Svedio, Danio, Germanio, Nederlando, Belgio kaj Francio.

Oni ĉiam povis multe fiŝkapti en la maro, kaj troviĝas multe da nafto kaj natura gaso ĉi tie.

Geografio

Areo 575.000 km²

Longeco 960 km

Larĝeco 640 km

Meza profundeco 94 m

Plej granda profundeco 725 m

La Norda maro troviĝas sur kontinenta soklo, kaj estas preskaŭ izolita de la Atlantiko per la landoj ĉirkaŭ si. La meza profundeco estas nur 94 metrojn, sed la norda parto estas 300 metrojn profunda. Nur la Norvega fosego estas pli profunda, je pli ol 800 metroj. La kanalo inter la tri Skandinaviaj landoj nomiĝas Skagerrak.

Je la fino de la lasta glaciepoko partoj de la Norda maro teriĝis kaj parte estis sen glacio. Tiu regiono oni nomas NordmarlandoDogerlando. Kiam la glacio pludegelis, tiu regiono subakviĝis dum la ĉeflando de la hodiaŭa Norvegujo leviĝis pro tio ke la glacio ne plu subpremis la teron.

Insuloj en Norda Maro estas Ferooj.

Riveroj kiuj fluas al la Norda maro

Urboj ĉe la Norda maro

Geologio

La Norda maro estiĝis kiam la superkontinento Pangeo fendiĝis je la fino de la paleozoiko. Dum la mezozoiko estis tertremoj kaj vulkanaj agadoj, kaj la tiama tera regiono malleviĝis, kaj estiĝis unu norda kaj unu suda mara golfo kun vulkana altaĵo en la centro de la maro.

Ĝi estas grava fonto de nafto kaj gaso.

Akvomaso

Marfluoj ĉefe alvenas de la Atlantiko, kaj foriras laŭ la norvega marbordo

La meza akvotemperaturo en la somero estas 17 °C, kaj en la vintro 6 °C. La akvo en la Norda maro konsistas de saleta akvo de la Balta maro kaj sala akvo de la Golfa marfluo. La saleco estas proksimume de 34-35 gramoj da salo po litro da akvo. La ĉefa fluo de akvo iras kontraŭhorloĝe laŭ la bordoj. La Norda maro estas brako de la Atlantiko, kaj ricevas la plej grandan marfluon de la nordokcidenta malfermo, kaj ankaŭ iom da varma kurento tra la Manika markolo. Tiuj kurentoj foriras laŭ la norvega marbordo.

Biologio

La Norda maro estas tre produktiva. Fitoplanktono, zooplanktono, fiŝoj kiaj moruo, eglefino kaj pleŭronekto estas ekzemplo de la produktoj.

Marbirdoj estas rimarkindaj kiaj norda sulo, fulmaro, trifingra mevo kaj aŭkedoj.

Foje oni vidas cetacojn kiel balenopterojn, balenopterojn nordajn, bluajn balenojn, balenopterojn nanajn, lagenorinĥojn blanknazajn, globicefalojn kaj blankajn balenojn. Relative ofte oni vidas focenojn kaj delfenojn.

Tiu maro estas difinita kiel mara ekoregiono laŭ la Monda Natur-Fonduso (WWF) kaj la organizaĵo The Nature Conservancy, kaj tiele biogeografie apartenas al nordeŭropa mara provinco de la Mezvarm-nordatlantika Mara Regno, tiu ĉi estanta unu el la 13 Maraj Regnoj.

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Ŝablono:LigoLeginda

Ŝablono:LigoElstara