Vyškov

	Vyškov
	germane: Wischau
	urbo
	Urbodomo en Vyškov
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Vyškov
	Kromnomoj: Moravia Versajlo, Hanakia Versajlo
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Sudmoravia regiono
Distrikto	Distrikto Vyškov
Administra municipo	Vyškov
Historiaj regionoj	Moravio, Hanakio
Montaro	Drahanská vrchovina
Ŝoseo	D1
- fervojstacio	Vyškov na Moravě
Memorindaĵoj	Vyškov kastelo, Restaĵoj de remparoj
Riveroj	Malá Haná, Haná
Situo	Vyškov
- alteco	254 m s. m.
- koordinatoj	49° 16′ 12″ N 16° 59′ 35″ O / 49.27000 °N, 16.99306 °O (mapo)
Areo	50,40 km² (5 040 ha)
Loĝantaro	22 167 (03.09.2010)
Denseco	439,82 loĝ./km²
Malaltebenaĵo	Hornomoravský úval
Ĝardeno	Kastela ĝardeno
Unua skribmencio	1141
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	682 01
NUTS 3	CZ064
NUTS 4	CZ0646
NUTS 5	CZ0646 592889
Katastraj teritorioj	5
Partoj de urbo	14
Bazaj sidejunuoj	30
	Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
	Vikimedia Komunejo: Vyškov
	Retpaĝo: www.vyskov-mesto.cz
	Portalo pri Ĉeĥio

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 20 okt. 2013, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Koordinatoj: 49° 16′ 12″ N 16° 59′ 35″ O / 49.27000 °N, 16.99306 °O (mapo)

Vyškov estas urbo kun 23 200 loĝantoj, situanta en Moravio, sur supra fluo de rivereto Haná, 34 km nordoriente de urbo Brno.

Arkeologiaj trovaĵoj atestas loĝigon de tiu ĉi spaco jam en la malflrua ŝtona tempo. La unuaj skribmencioj estas el la jaro 1141, kiam la vilaĝo estis landsinjora posedaĵo. Fine de la 12-a jarcento ĉi tien estis transportita administra centro el Pustiměř. En 1248 Vyškov fariĝis posedaĵo de olomoucaj episkopoj kaj ĝi restis ilia preskaŭ 600 jarojn. En la 2-a duono de la 13-a jarcento la devene landsinjora vilaĝo ŝanĝiĝis en vilaĝon de urba tipo kaj ĝi akiris urbajn rajtojn. En la 14-a jarcento Vyškov estis jam urbo. En la tempo de husanaj militoj ĝi estis dezertigita de husanoj, en la tempo de hungaraj militoj ĝi estis forbruligita. Pluajn perdojn ĝi suferis dum la tridekjara milito. Prosperon ĝi ĝisatendis en la 2-a duono de la 17-a jarcento. Tiutempe ĉi tie estis eĉ episkopa monerstampejo kaj Vyškov havis kromnomon Moravia Versajlo. Incendio neniigis la urbon kaj kastelon en la jaro 1753. Malgraŭ tio, ke la renovigita kastelo ankoraŭ gastigis kelkajn signifajn personecojn (en la jaro 1800 ĉi tie renkontiĝis la rusa caro Aleksandro la I-a kun la aŭstria imperiestro Franciso), ĝi plu neniam atingis sian estintan belecon. Post napoleonaj militoj en la 1-a duono de la 19-a jarcento estis detruitaj la urbaj pordegoj kaj la urbo akiris novan spacon por evoluo.

La kernon de la urbo kreas triangula placo kun apudaj stratoj, kiujn foje ĉirkaŭigis remparoj kun tri enirejpordegoj. Hodiaŭ konserviĝis kelke da restaĵoj de la remparoj.

La kastelo en Vyškov staras en loko de devena gotika burgo el la 15-a jarcento. Kastelĝardeno estis fondita ankaŭ en la 15-a jarcento, post la sveda invado ĝi estis renovigita. En la konstruaĵo de la kastelo estas lokigita Muzeo de regiono de Vyškov, kiu koncentras kolektaĵojn historiajn, arkeologiajn, etnografiajn kaj kolektaĵon de belartoj. Konata estas ankaŭ ampleksa kolektaro de popolceramiko el Vyškov, kies produktado havis en Vyškov sian fonregionon de komence de la 18-a jarcento ĝis la jaro 1945. Renesanca urbodomo en la placo devenas el la jaro 1569. Ĝi estis renovigita en 1613 kaj en duono de la 18-a jarcento. Al renesancaj konstruaĵoj apartenas kapelo de sankta Anno kun fragmentoj de surmuraj pentraĵoj. La kapelo devenas el la 16-a jarcento.

En la urbo estas grava fabriko Rostex, kulturon prizorgas Biblioteko Karel Dvořáček kaj Muzeo de Vyškov-regiono kaj por amuzo servas Akvoparko Vyškov. En majo 2006 estis malfermita dinoparko, do parto de zoo kun figuroj de pratempaj saŭroj.

Eminentaj famuloj de la urbo estas verkisto Karel Dvořáček kaj sciencisto, vojaĝisto, verkisto kaj arabisto Alois Musil.

Esperanto

En Vyškov okazis la 11-a kongreso de Ĉeĥa Esperanto-Asocio en jaro 2005.

Eksteraj ligiloj