Hermann Emil Fischer
| Hermann Emil Fischer | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nobel-premiito 
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| Hermann Emil Fischer | |||||
| Naskiĝo | 9-an de oktobro 1852 en Euskirchen | ||||
| Morto | 15-an de julio 1919 (66-jaraĝa) en Berlino,  Germanio
| ||||
| Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
| Tombo | Friedhof Wannsee, Lindenstraße vd | ||||
| Lingvoj | germana vd | ||||
| Ŝtataneco | Germana Imperiestra Regno vd | ||||
| Alma mater | Bonna universitato • Universitato de Strasburgo vd | ||||
| Familio | |||||
| Edz(in)o | Agnes Gerlach vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | biokemiisto • kemiisto • universitata instruisto vd | ||||
| Laborkampo | kemio vd | ||||
| Aktiva en | Munkeno vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Adolf von Baeyer vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Hermann Emil FISCHER estis eminenta germana organika kemiisto, kiu faris brilajn kontribuaĵojn al la kemio pri naturproduktoj. Li estis ekzempla kemiisto kaj bonega modelo al ĉiuj generacioj de kemiistoj. Li estas konsiderata unu el la plej grandaj malkovrintoj de la biokemio. Liaj plej gravaj esploroj rilatas al molekulaj strukturoj de sennombraj biokemiaj molekuloj, speciale la sukeroj.
Li estis la unua kiu unue klarigis la strukturojn de pluraj sukeroj kaj enzimoj samkiel plurajn aliajn naturproduktojn, inklude de la glukozo, kafeino kaj ureata acido, kaj kiu elmontris la mekanismojn pri ilia formado. Li sintezis sennombrajn aminoacidojn kaj kreis el ili la malgrandajn ĉenojn kiel antaŭaĵojn al proteina formado. Li difinis la mekanismojn pri aperturo kaj fermado por klarigi kiel la enzimoj povas katalizi certajn reagojn, sed ne aliajn.
Li malkovris la kunmetaĵon fenilhidrazinon, kiu pli malfrue montriĝis tre utila rilate al variaĵo de celoj kaj estas induktaĵo de la ekzemo. Liaj eksperimentoj inkludas metodojn pri kontrolado de la kemio de la karbonhidratoj. Ĉi-esploro rezultis en la sintezo de serio da sukeroj. Lia plej granda sukceso estis la sintezo de la glukozo, fruktozo kaj manozo.
En 1902 li ricevis la Nobel-Premion pri kemio kiel agnosko pro liaj konkeroj pri la sukeraj kaj purinaj sintezoj. Li estis la unua organika kemiisto kiu ricevis tian honoron. Li difinis la kemiajn bazojn por la biokemio per siaj esploroj pri la sukeroj, enzimoj, purinoj kaj proteinoj, tiele starigante intiman rilaton inter la kemio kaj la biologio. Li ricevis la Medalon Davy de la Reĝa Societo de Londono en 1890.
Vivo[redakti | redakti fonton]
Emil Fischer estis filo de Laurenz Fischer kaj Julie Poensen. Li estis la sola virfilo el kvin infanoj de la juna paro. Fischer vizitadis la Gimnazion en Bonno. Li estis elstara lernanto kaj gradiĝis kiel la unua de sia klaso. Kvankam lia patro deziris ke li akompanu lin en la negoco-lando, Emil montris interesojn pri sciencaj temoj.
Per sia obstino, Emil konvinkis lian patron pri sia inklino por la sciencoj, kaj fine, lia patro konsentis je lia serĉado pri universitata edukado. Ĉi-tio estis turnopunkto en la vivo de Emil kaj starigis la fundamenton por liaj estontaj sciencaj atingoj. Emil deziris iĝi matematikisto aŭ fizikisto, sed lia patro konsideris ĉi-profesiojn sen ekonomia potencialo kaj anstataŭe persvadis sian filon studi kemion.
En 1871, Fischer komencis siajn studojn pri kemio en la Universitato de Bonno, kie li iĝis lernanto de August Kekulé (1829-1896) kaj Rudolf Clausius (1822-1888). En 1872, li translokiĝis al Strasburgo (kune kun sia kuzo Otto Fischer (1852-1932), kie li studis kemion gvidate de Adolf von Baeyer (1835-1917), kiu antaŭnelonge estis nomumita direktoro de la kemia instituto.
En 1874, li ricevis sian doktorecon en la Universitato de Strasburgo pro siaj esploroj pri la karbogudraj tinkturoj, kies laboroj li plenumis dum laborado kun Adolf von Baeyer. Cetere, iom poste Adolf von Baeyer elektis Fischer-on por iĝi privata asistanto en siaj laboratorioj por eksperimentoj.
En 1875, li akompanis Adolf von Baeyer al Munkeno, kie li kvalitiĝis kiel Privata Docento en 1878, kaj aliĝis al la universitato kiel Asista Profesoro, en 1879. En 1882, li estis promociita kiel profesoro pri kemio en Erlangen, kaj en 1885, li iĝis profesoro pri kemio en Wurzburg. En 1892, li sukcedis al August von Hofmann kiel direktoro de la Kemia Instituto de Berlino, kie li restis ĝis la fino de sia kariero.
