Český Krumlov

	Český Krumlov
	germane: Böhmisch Krumau, germane: Krummau
	urbo
	Panoramo de krumlova kastelo kaj kvartalo Latrán kun eksa preĝejo de sankta Joŝto.
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Český Krumlov
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Sudbohemia regiono
Distrikto	Distrikto Český Krumlov
Administra municipo	Český Krumlov
Historia regiono	Bohemio
Memorindaĵoj	Český Krumlov kastelo, Grafitminejo
Rivero	Vultavo
Situo	Český Krumlov
- alteco	492 m s. m.
- koordinatoj	48° 48′ 39″ N 14° 18′ 54″ O / 48.81083 °N, 14.31500 °O (mapo)
Areo	22,16 km² (2 216 ha)
Loĝantaro	14 056 (24.09.2007)
Denseco	634,3 loĝ./km²
Unua skribmencio	1253
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	381 01
NUTS 3	CZ031
NUTS 4	CZ0312
NUTS 5	CZ0312 545392
	Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo	Historia urbocentro de Český Krumlov
Katastraj teritorioj	6
Partoj de urbo	10
Bazaj sidejunuoj	19
	Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
	Vikimedia Komunejo: Český Krumlov
	Retpaĝo: www.mu.ckrumlov.cz
	Portalo pri Ĉeĥio

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 28 sep. 2013, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Koordinatoj: 48° 48′ 39″ N 14° 18′ 54″ O / 48.81083 °N, 14.31500 °O (mapo)

Český Krumlov ( aŭskultu) estas urbo en Ĉeĥio, unu el la plej ĉefaj turismaj allogaĵoj de la tuta lando. Ĝi situas sur la rivero Vltava en la plej suda parto de Sudbohemia regiono, 25 km sude de České Budějovice, proksime al la ŝtatlimo kun Aŭstrio, en cismontarejo de la montaro Šumava. Unike konservita renesanca urbocentro kun ampleksa kastelo estas parto de monda kulturheredaĵo de UNESKO.

Historio

Kiam burgo estis fondita, estiĝis sub ĝi loĝdomaro nomata Latrán, sed tiu baldaŭ ĉesis sufiĉi al la bezonoj de la kreskanta urbo, tial en la kontraŭa bordo de rivero Vltava estis fondita en la jaro 1274 nova urbo. En tereno deklivanta al la rivero estis mezurita proksimume kvadrata placo, el kies anguloj kondukis stratoj al la plej frekventataj direktoj, al vojoj al Prachatice, Rožmberk nad Vltavou kaj České Budějovice. En la 14-a jarcento Krumlov estis ĉirkaŭita per novaj remparoj, ligantaj al jam ekzistanta remparo. La remparoj estis malfermitaj per la portaloj "Supra portalo" kaj "Budějovická-portalo", kiuj ankaŭ fermis transirejon trans la rivero kaj Latrán.

En la jaro 1302 la posedanta familio formortis kaj novaj posedantoj fariĝis plua familia branĉo – Rožmberk-anoj. Petr la I-a el Rožmberk baldaŭ post tio transloĝiĝis al Krumlov kaj li donis al la urbo multajn rajtojn kaj privilegiojn. Dum lia regado kaj kun eluzo de liaj grandaj financaj rimedoj komenciĝis konstruado de novaj konstruaĵoj. La burgo kun cilindra turo (pli poste nomata Suba) estis pliriĉigita per nova parto (Supra burgo) kun loĝpalaco. Konsistaĵo de la palaco estis ankaŭ kapelo de Sankta Georgo el la jaro 1334. Pro la evoluo de la burgo krekis ankaŭ la signifo de Latrán, en la jaro 1334 estis proksime de la ponto fondita hospitalo kun preĝejo de sankta Joŝto kaj aliaj konstruaĵoj. Komence de la 15-a jarcento dum regado de Oldřich el Rožmberk estis konstruata preĝejo de Sankta Vito. Oldřich ankaŭ komencis multekostan rekonstruadon de la burgo. En la jaro 1493 heredis la regionon Petr la III-a el Rožmberk kaj daŭrigis la konstruagadon en stilo de malfrua gotiko.

La lasta Rožmberk-ano loĝanta en Krumlov estis Petr Vok, kiu en la jaro 1601 vendis la urbon al imperiestro Rudolfo la 2-a, sed komenco de la 17-a jarcento signifis por la urbo stagnon. Reviviĝo okazis nur post la tridekjara milito. En la jaro 1622 Ferdinando la 2-a donacis Krumlov-on al Jan Oldřich el Eggenberk, kaj ĝi apartenis al tiu ĉi familio ĝis fino de la 18-a jarcento. En la jaro 1719 akiris Krumlov-on Schwarzenberg-anoj. La urbo konstrue disvastiĝis dum regado de ĉiu posedanto kaj ankaŭ en pluaj jaroj.

Evoluo de industrio en la 19-a jarcento kernon de la urbo ne trafis, tial restis konservita ties mezepoka kaj renesanca karaktero. En la urbo staras multe da konservitaj domoj el tiu tempo. Viziteblaj estas multaj memorindaĵoj, muzeoj kaj galerioj. Pro sia unika arthistoria valoro la historia urbocentro de Český Krumlov estis en 1963 proklamita kiel protektata monumentrezervejo kaj en 1992 kiel parto de la monda kulturheredaĵo de UNESKO.