Claude Simon
| Claude Simon | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nobel-premiito 
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| Claude Simon | |||||
| Naskonomo | Claude Eugène Henri Simon | ||||
| Naskiĝo | 10-an de oktobro 1913 en Antananarivo | ||||
| Morto | 6-an de julio 2005 (91-jaraĝa) en Parizo | ||||
| Tombo | Tombejo de Montmartre  vd
| ||||
| Etno | Francoj vd | ||||
| Lingvoj | franca vd | ||||
| Ŝtataneco | Francio vd
| ||||
| Alma mater | Collège Stanislas Lycée Saint-Louis (en)  vd
| ||||
| Familio | |||||
| Edz(in)o | Réa Karavas (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | verkisto romanisto vd
| ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | Hommage à Piero della Francesca vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Claude SIMON (naskiĝis la 10-an de oktobro, 1913, mortis la 6-an de julio, 2005) estis franca verkisto.
Simon naskiĝis en Antananarivo, Madagaskaro, kiu tiutempe estis franca kolonio. Lia patro estis oficiro. En la jaro 1914 la familio revenis al Francio, kaj la patro pereis je la komenco de la Unua mondmilito en Flandrio. Claude Simon poste elkreskis en Perpignan, la hejmurbo de sia patrino.
Kiam en 1924 lia patrino mortis, unu el ŝiaj kuzoj, eksa oficiro, okupiĝis pri la knabo. Claude Simon edukiĝis en Pariza internulejo kaj poste vizitis kursojn pri pentrado. En 1934/1935 li militservis kiel dragono en la kavalerio. Reveninte li de amiko ricevis membrolegitimilon de la Komunisma Partio de Francio. Kun ĝi li vojaĝis al Barcelono, la ĉefloko de la respublikana flanko de la Hispana Civitana Milito, sed du semajnojn poste li – ne trovinte sencohavan taskon por si - revenis al Francio. Tie li aniĝis al grupo organizanta armil-transporton por la respublikanoj. En 1937 li entreprenis grandan vojaĝon tra pluraj Eŭropaj landoj kaj faris unuajn literaturajn provojn.
En aŭgusto 1939 li denove devis militservi en la kavalerio. En Belgio li dum bataloj venis en germanan militkaptitecon, sed en aŭtuno 1940 li sukcesis fuĝi al Perpignan. Ekde tiam li serioze dediĉis sin al la verkado: Lia unua romano La tricheur aperis en 1945. Ĝi apenaŭ trovis atenton, same kiel du pliaj romanoj en tradicia stilo, kiuj estiĝis dum la sekvaj jaroj. En 1956 li konatiĝis kun Alain Robbe-Grillet, kiu laboris por la eldonejo Editions de Minuit kaj proponis al Simon publikigi tie. En la eldonejo formiĝis literatura movado, kiu poste famiĝis kiel Nouveau Roman.
Dum la sekvaj jaroj Claude Simon iĝis pli kaj pli konata, liaj tekstoj trovis atenton kaj agnoskon kaj estis tradukitaj al aliaj lingvoj. En 1961 li pro la verko La route des Flandres akiris la premion de la revuo L'Express, en 1967 la Prix Médicis pro Histoire kaj en 1985 li fine gajnis la Premion Nobel de Literaturo.
Claude Simon mortis en Parizo en 2005.
Stilo kaj influoj
[redakti | redakti fonton]Simon ofte rilatas al la movado "Nova Romano", al kiu apartenas ankaŭ Alain Robbe-Grillet kaj Michel Butor. Lia fragmenta rakonta stilo, vinjetoj, enkorpigas iujn el la karakterizaĵoj de ĉi tiu movado (precipe en la romano Triptyque de 1973), tamen li konservas sian talenton por rakontado kaj formado de roluloj. Fakte, Simon havas multe pli komunan kun siaj modernaj posteuloj, precipe la influon de Marcel Proust kaj William Faulkner.
La uzo de Simon de longaj memkonsciaj frazoj (kiuj kelkfoje ampleksas multajn paĝojn, kun krampoj, kaj kiuj foje estas interrompita de alineon, kiu finiĝas nur paĝojn poste), videblas rilate al la stilo de Proust. Cetere, Simon uzas iujn motivojn, kiuj karakterizas Proust (ekz. En la rakontanto "La vojo de Flanders", Kapitano de Reixach, estas pafita de pafisto kaŝita malantaŭ kratago arbo, aŭ en la franca haie d'aubépines, referenco al renkontiĝo inter Gilbert kaj la rakontanto okazinta proksime al la kratago, en la romano de Proust "Reserĉe al la perdita tempo")
La influo de Faulkner estas evidenta en la vasta uzo de Simon de interrompitaj tempodaŭroj kaj lia vasta uzo de nerekta parolo, en kiu la voĉoj de la rakontanto (kiuj ofte estas nerekoneblaj) kaj la konsciofluoj bobelantaj en la vortojn de la rakontanto. La spirito de Faulkner estas speciale evidenta en lia romano L'Acacia de 1989, kie Mark uzas datojn, kiuj kovras longan kronologian periodon, anstataŭ la ĉapitraj titoloj; li pruntprenis tiun teknikon de la libro de Faulkner "La voĉo kaj la kolero".
Temoj
[redakti | redakti fonton]Malgraŭ la influoj priskribitaj en la antaŭa ĉapitro "Stilo kaj Influoj", la verko de Simon estas tre originala, kaj tema kaj stila. Milito estas regula temo en liaj verkoj (ĝi ĉeestas en tia aŭ alia formo en preskaŭ ĉiuj verkoj de Simon) kaj Simon foje kontrastas la spertojn de diversaj homoj kaj malsamajn historiajn konfliktojn en unu romano; La Granda Milito (unua Mondmilito) kaj dua Mondmilito en L'Acacia (priskribante la efikon de la milito sur la vidvinoj de la soldatoj), la militoj post la Franca Revolucio kaj la Dua Mondmilito en Les Géorgiques.
Krome, multaj el la romanoj traktas la koncepton de familia historio, ĉi tiuj mitoj kaj legendoj transdonitaj tra generacioj, kiuj povas esti spuritaj al la laboro de Simon, estas aktivaj en la vivoj de la ĉefaj ĉefroluloj. Sekve, la romanoj uzas kelkajn ŝlosilajn ideojn, kiuj ripetiĝas en malsamaj kombinaĵoj inter la romanoj (tekniko ankaŭ uzata de Marguerite Duras), precipe la memmortigo de la patro de la familio en la 18-a jarcento kaj la morto de lia rilatulo en la dudeka-jarcenta pro kaŝpafado. Fine ĉevaloj ĉeestas en preskaŭ ĉiuj romanoj de Simon; Simon mem estis talenta kavalerio kaj batalis en la ĉevalbrigado dum la dua mondmilito (la ĉevalbrigado kies absurda ekzisto en epoko de mekanista milito estas ĉefa temo en liaj libroj "La vojo de Flandrio" kaj "Les Géorgiques").
Tamen la ĉefa afero, kiun traktas Simon, estas la maniero, kiel homoj spertas tempon, kaj liaj diversaj romanoj ofte traktas bildojn de maljuneco (kiel maljuna Kasandra en "Les Géorgiques"), kiuj ofte videblas per la okuloj de infano, kiu havas malfacila kompreno. La uzo de Simon de familia historio estas alia provo montri kiel homoj vivas laŭlonge de la historio - komparante homojn de malsamaj generacioj, kiuj vivis en malsamaj tempoj, kaj apartenas al la sama familio.
Listo de verkoj
[redakti | redakti fonton]- Le Tricheur (La Trompanto) 1945
- La Corde Raide/ (La streĉa snuro) 1947
- Gulliver 1952
- Le Sacre du printemps (La Unktado de printempo) 1954
- Le vent. Tentative de restitution d 'un rétable baroque (La Vento. Provita Restarigo de Baroka Retablo) 1957
- L'Herbe (la herbo) 1958
- La Route des Flandres (la vojo al Flanders) 1960
- Le Palace (La palaco) 1962
- La Separation (La Disiĝo) 1963 (Teatraĵo adaptita de la romano L'Herbe)
- Femmes (virinoj). Ill by Joan Miró. - New edition La Chevelure de Bérénice/Berenice's Hair 1984
- Histoire/Story 1967
- La Bataille de Pharsale (La batalo de Pharsalus) 1969
- Orion aveugle. Essai (Blinda ĉapo. Esseo) 1970
- Les Corps conducteurs/Conducting Bodies 1971
- Triptyque (Triptiko) 1973
- Leçon de choses (Leciono pri aĵoj) 1975
- Les Géorgiques (La Georgiko) 1981
- L'Invitation (La invito) 1987
- L'Acacia (La Akacio) 1989
- Le jardin des plantes (La Ĝardeno de la Plantoj) 1997
- Le tramway (La Troleo) 2001
- Œuvres, Collection Pléiade, Gallimard 2006 [with Le Vent. Tentative de restitution d'un retable baroque (1957), La Route des Flandres (1960), Le Palace (1962), La Bataille de Pharsale (1969), La Chevelure de Bérénice (Reprise du texte Femmes, 1972), Triptyque (1973), "le Discours de Stockholm" (1986, texte prononcé à l'occasion de la remise du Prix Nobel) and Le Jardin des Plantes (1997)]
| ||||||