Władysław Stanisław Reymont

Władysław Stanisław Reymont
Nobel-premiito
Persona informo
Władysław Stanisław Reymont
Naskonomo	Władysław Stanisław Rejment
Naskiĝo	7-an de majo 1867 (1867-05-07) en Kobiele Wielkie
Morto	5-an de decembro 1925 (1925-12-05) (58-jaraĝa) en Varsovio
Tombo	Tombejo Powązki en Varsovio (1925–) 52.252518 °N, 20.976084 °O / 52.252518; 20.976084 (mapo) vd
Etno	poloj vd
Lingvoj	pola vd
Ŝtataneco	Rusia Imperio Dua Pola Respubliko vd
Partio	Pola Partio Popola “Piast” (1925–1925) Ligo Nacia vd
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Aurelia Szacnajder Szabłowska (en) vd
Profesio
Okupo	verkisto scenaristo romanisto prozisto vd
Laborkampo	Beletro vd
Aktiva dum	1896– vd
Verkado
Verkoj	La Kamparanoj ❦ La Promesita Tero vd
Honorigoj Honorigoj (11-a de novembro 2018)  Ordeno de Blanka Aglo (25-a de junio 1925)  Komandoro de la Honora Legio (27-a de decembro 1924)  Grand Cross of the Order of Polonia Restituta (en) (1924)  Nobel-premio pri literaturo, kialo de la premio La Kamparanoj (29-a de decembro 1921)  Komandora Kruco de la Ordeno Polonia Restituta (13-a de julio 1921)  Officer of the Order of Polonia Restituta (en) vd
Membrecoj Membrecoj Sindikato de Polaj Literaturistoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Portreto de Władysław Reymont de Jacek Malczewski, 1905

Monumenteto de Reymont en Lodzo

Władysław Stanisław REYMONT, origine: Władysław Stanisław REJMENT (naskiĝinta la 7-an de majo 1867 en Kobiele Wielkie, proksime al Radomsko, mortinta la 5-an de decembro 1925 en Varsovio) estis Nobelpremiita pola verkisto. Li apartenis al la movado de Renouveau catholique. Entombigita en la pola nekropolo Tombejo Powązki en Varsovio.

Verkista agado

Naskiĝinte kiel la filo de orgenisto li elprovis sin en multaj okupoj kaj aŭtodidakte lernis la verkadon. En la jaro 1893 li transloĝiĝis al Varsovio, kie plene dediĉis sin al la verkado.

En sia unua romano Komediantka (Komediistino) (1896) li ĉerpis el propraj spertoj kiel aktoro. La verko Ziemia Obiecana (Promesita lando) (1899) temigas la industriigon de pola eturbo. Reymont famiĝis per la kvarvoluma romano laŭ la sezonoj de la jaro Chłopi (Kamparanoj) (1904-1909): temas pri, en dialekto skribita, viva kroniko de la pola kampara vivo. Helpe de tiu li ricevis la Nobelpremion pri literaturo en 1924.

Inter 1913-18 li verkis la historian trilogion Rok 1794 pri la insurekcio de Kościuszko kaj la perfortaj ribelestingo efektivigita fare de Prusio kaj Rusa Imperio en 1794.

Listo de verkoj

• Pielgrzymka do Jasnej Góry (Pilgrimado al Jasna Góra), (1895)
• Fermenty (Fermentoj) (romano, 1897)
• Ziemia obiecana (romano, 1899)
• Chłopi (popola eposo, 4 vol., 1902-1909)
• Rok (historia romantrilogio, 1914-1919)
• Marzyciel (Revanto) (1910) – romanskizo
• Wampir (Vampiro) (1911) – hororromano
• Z ziemi chełmskiej. Wrażenia i notatki (El la Chełm-tero. Impresoj kaj notoj) (1916), rakonto
• Legenda (Legendo) (1924), rakonto (la tuto en Cifereca Nacia Biblioteko Polona).

En Esperanto aperis

• Ave Patria, morituri te salutant… / El la pola lingvo trad. Leono Zamenhof. Eld. de Jan Günther. - Varsovio: Günther, 1909. - 32 p.
• La Lasta / El la pola lingvo trad. Kazimierz Bein. - Parizo : Presa Esperantista Societo, 1910. - 17 p.
• El la konstituciaj Tagoj: memoraĵoj / El la pola lingvo trad. L. Zetel (Leono Zamenhof). - Varsovio: Günther, 1910. - 32 p. / vidu la foton de la kovrilpaĝo
• En la Profundaĵoj ; En Fumejo de l' Opio ; La Lasta. - En: La Lanternisto : kaj aliaj prozaĵoj de polaj aŭtoroj. - Pekino: Ĉina Esperanto-Eld., 1982. - p. 128 – 159
• La Lasta: rakonto / El la pola lingvo trad. K. Bein (Kabe). - 2. eld. - Varsovio: Pola Esperanto-Asocio, 1965. - 15 p.
• En aŭtuna nokto, trad. Włodzimierz Krzysztofowicz – Literatura Mondo n-ro 7/1931, p. 132–136
• Venus, trad. T. H. – Pola Esperantisto n-ro 2/1938, p. 20-22
• Plugado (Orka) en Ok noveloj, trad. Tomasz Chmielik – Bjalistoka Esperanto-Societo, Libro-Mondo (Świdnik), Ars Libri (Lublin), 2019. – p. 87–94

Distingoj

• Oficira Kruco de la Ordeno Polonia Restituta (la 13-an de julio 1921, kiel unu el la unuaj 15 personoj honorigitaj per la Ordeno)
• Komandoro de la Ordeno Honora legio

Vidu ankaŭ

• La Promesita Lando - filmo

Bibliografio

• Barbara Kocówna, Reymont: opowieść biograficzna (Reymont. Biografia rakonto), LSW Varsovio 1971
• Józef Rurawski, Władysław Reymont, Warszawa 1988

Eksteraj ligiloj

• Władysław Stanisław Reymont 1867-1925 – artikolo de Jerzy Uśpieński en Pola Esperantisto, n-ro 3–6/1967, p. 6–7
• Władysław Reymont, Chłopi – en Nacia Cifereca Biblioteko Polona
• informoj pri Władysław Reymont – en www.bitoteko.it