Christen C. Raunkiær

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Christen C. Raunkiær
Raunkiær en 1930
Raunkiær en 1930
Persona informo
Naskiĝo 29-a de marto 1860
en Lyhne, Danujo
Morto 11-a de marto 1938
en Kopenhago
Lingvoj dana
Ŝtataneco Danio
Alma mater Universitato de Kopenhago
Subskribo Christen C. Raunkiær
Familio
Edz(in)o Ingeborg Marie Raunkiær
Infano Barclay Raunkiær
Okupo
Okupo botanikisto • aŭtobiografo • ekologo • universitata instruisto
Verkoj Plantaj vivoformoj laŭ Raunkiær
v • d • r

Christen Christensen Raunkiær ( 29-a de marto 1860 – 11-a de marto 1938) estis dana botanikisto, kiu estas pioniro de plantekologio. Li ĉefe estas rememorigita pri sia modelo de plantaj strategioj por postvivi nefavoran sezonon ("vivmanieraj specoj") kaj sia pruvado ke la relativa abundeco de strategioj grandparte konformas al la klimataj zonoj de la tero. Tiu modelo, la Raunkiær-sistemo, estas ankoraŭ vaste uzata nuntempe kaj estas konsiderenda kiel antaŭvenanto de la modernaj plant-strategiaj modeloj, ekzemple tiu pri la sistemo Konkuro-Streso-Novaleco ( angle : C-S-R Triangulo-sistemo ) de J. Philip Grime.

Vivo[redakti | redakti fonton]

Li naskiĝis en eta erikejo-bieno, nomita Raunkiær, en Lyhne-paroĥo en okcidenta Jutlando, Danujo. Poste li laŭe prenis sian kromnomon. Li postsekvis Eugen Warming kiel profesoro pri botaniko je la Universitato de Kopenhago kaj direktoro de la Botanika Ĝardeno de Kopenhago, posteno plenumita ekde 1912 ĝis 1923. Li estis edziĝinta al la aŭtoro kaj artisto Ingeborg Raunkiær (1863–1921), kiu akompanis lin dum vojaĝoj al Karibujo kaj la Mediteranea regiono kaj faris desegnaĵojn por liaj botanikaj verkoj. Ili divorcis en 1915, la sama jara en kiu ilia sola filo, Barclay Raunkiær, mortis. Pli tarde Raunkiær edziĝis al botanikistino Agnete Seidelin ( 1874–1956 ). Post sia emeritiĝo, C. Raunkiær faris laŭnombrajn studojn pri plantoj kaj flaŭro en la literaturo. ( "La flaŭro kaj la erikejo-poetoj", "La taraksako en la dana poezio", "Plantoj en la psalmoj" ). En tiuj studoj, li aplikis striktajn kvantecajn kriteriojn, kiel en siaj ekologiaj studoj. Ekzemple, li difinis poeton kiel personon kiu estas skribinta 1 000 aŭ pli da versoj.

Plantaj vivmanieroj[redakti | redakti fonton]

Plantaj vivoformoj laŭ Raunkiær : 1. Fanerofito.
2-3. Ĥamefitoj.
4. Hemikriptofito.
5-6. Geofito ( aŭ kriptofito aŭ terplanto ).
7. Helofito.
8-9. Hidrofitoj.
Therofito ( unujara planto, postvivana kiel semo ), aerofito kaj epifito ne montritaj.

Raunkiær elpensis sistemon por kategoriigado plantojn laŭ vivmanieroj kiel irado por ekologie signifa komparo de specioj kaj vegetaĵaro en regionoj kun diferencaj flaŭroj.

Spektro de plantaj vivmanieroj[redakti | redakti fonton]

Raunkiær statistike komparis la lokajn plant-vivmanierajn ( relativa abundanco ) kun la monda averaĝo, kiu li nomis "la normala spektro" ( Raunkiær 1918 – vidu sube ). Kun tio, li elpensis la unuan nulo-modelon en la historio de ekologio. Raunkiær estis fervora naturalisto, kiu priskribis la flaŭron kaj la fungojn de Danujo, Virgulininsuloj, Tunizio, kaj aliaj landoj. Kontraste al multaj samtempulaj naturalistoj, tamen, li forte promociis kvantecajn kaj laŭnombrajn alirojn kaj eksperimentado. Li elpensis metodon por mezuri la abundecon de plantoj en la vegetaĵaro kiel frekvenco en samploj kaj uzas ĝin por kvantaj studoj de intervalo de plantokomunumoj.

Leĝo de Raunkiær[redakti | redakti fonton]

Kiam registrante la nombron da specioj en planta komunumo kiu troviĝas en ĉiu 20-pocentona frekvenco-klaso ekde tre frekventa, t.e. nombre dominanta, ĝis tre malfrekventa, Raunkiær malkovris ke la plimulto de la specioj estis aŭ tre komunaj aŭ tre maloftaj. Tiu konatiĝis kiel "Leĝo de Raunkiær" kaj relatas al logaritma distribuo de R.A. Fisher kaj al logaritme-normala distribuo de la nombro da individuoj de ĉiu specio en komunumo [1][2]. La signifo de lia ideo estis, tamen, jam disputita de iuj de liaj samtempuloj [3].

La esplora aksiomo de Raunkiær estis ke ĉio kio estas nombrebla en la naturo estus submetita al laŭnombra analizo , ekzemple individuoj en monoikaj plantoj kaj la nombro de masklaj kaj femalaj individuoj en dioikaj plantoj. Raunkiær ankaŭ estis frua studinto de apomikso ĉe florantaj plantoj kaj hibridaj svarmoj. Plie, li studis la efikon de grunda pH al plantoj kaj de plantoj al grunda pH, studadon ke lia lernanto Carsten Olsen daŭrigis.

Sciencaj verkoj de C. Raunkiær[redakti | redakti fonton]

Christen C. Raunkiær en 1896.
  • Raunkiær, C. 1887 : Frøskallens Bygning og Udviklingshistorie hos Geraniaceerne. Botanisk Tidsskrift, 16, 152-167.
  • Raunkiær, C. 1888–89 : Myxomycetes Daniae eller Danmarks Slimsvampe. Botanisk Tidsskrift, 17, 20-105 Description in English of some new and of some unsatisfactorily known species of Myxomycetes described in the preceding treatise. Botanisk Tidsskrift, 17, 106-110.
  • Raunkiær, C. 1889 : Notes on the vegetation of the North-Frisian Islands and a contribution to an eventual flora of these islands. Botanisk Tidsskrift, 17, 179-196.
  • Raunkiær, C. 1893 : Vegetationsorganernes Morphologi og Biologi hos de danske Cyperaceer - Bestøvning og Frugtsaetning hos de danske Cyperaceer. Botanisk Tidsskrift, 18, 19-23.
  • Raunkiær, C. 1895 : De danske Blomsterplanters Naturhistorie. l. Enkimbladede. Gyldendalske Boghandels Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1901 : Om Papildannelsen hos Aira caespitosa. Botanisk Tidsskrift, 24, 223-238.
  • Raunkiær, C. 1902 : Statistisk Undersøgelse over Forholdet mellem Han- og Hunrakler hos vore Alnus-arter. Botanisk Tidsskrift, 24, 289-296.
  • Raunkiær, C. 1903 : Anatomical Potamogeton-Studies and Potamogeton fluitans. Botanisk Tidsskrift, 25, 253-280.
  • Ostenfeld, C.H. & Raunkiær, C. 1903 : Kastreringsforsøg med Hieracium og andre Cichorieae [Eng. summ.]. Botanisk Tidsskrift, 25, 409-413.
  • Raunkiær, C. 1904 : Comment les plantes géophytes à rhizomes apprécient la profondeur où se trouvent placés leurs rhizomes. Oversigt over Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger, 1904, 330-349.
  • Raunkiær, C. 1904 : Om biologiske Typer, med Hensyn til Planternes Tilpasninger til at overleve ugunstige Aarstider. Botanisk Tidsskrift, 26, XIV. Ch. 1 in Raunkiær 1934 : Biological types with reference to the adaption of plants to survive the unfavourable season, p. 1.
  • Raunkiær, C. 1905 : Types biologiques pour la géographie botanique. Oversigt over Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger, 1905, 347-438.
  • Raunkiær, C. 1905 : Om Talforholdene mellem Kønnene hos tvebo Planter og om Talforholdet mellem hanlige og hunlige individer i Afkommet af Hunplanter og tvekønnede Planter hos Gynodiøcister. Botanisk Tidsskrift, 26, 86-88.
  • Raunkiær, C. 1906 : Edderkopper og blomsterbesøgende Insekter. Botanisk Tidsskrift, 27, 313-316.
  • Raunkiær, C. 1906 : Sur la transmission par hérédité dans les espèces hétéromorphes. Oversigt over Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger, 1906, 31-39.
  • Raunkiær, C. 1907 : Planterigets Livsformer og deres Betydning for Geografien. Gyldendalske Boghandel - Nordisk Forlag, København and Kristiania. 132 pp. Ch. 2 in Raunkiær 1934 : The life-forms of plants and their bearings on geography, p. 2-104.
  • Raunkiær, C. 1907 : Om Livsformen hos Tussilago farfarus. Et lille Bidrag til Følfodens Naturhistorie. Botanisk Tidsskrift, 28, 210. Ch. 3 in Raunkiær 1934 : The life-form of Tussilago farfarus, p. 105-110.
  • Raunkiær, C. 1908 : Livsformernes Statistik som Grundlag for biologisk Plantegeografi. Botanisk Tidsskrift, 29, 42-43. German translation: Statistik der Lebensformen als Grundlage für die biologische Pflanzengeographie. Beiheft zum Bot. Centralbl., 27 (2), 171-206 (1910). Ch. 4 in Raunkiær 1924 : The statistics of life-forms as a basis for biological plant geography, p. 111-147.
  • Raunkiær, C. 1908 : Fungi from the Danish West Indies collected 1905-1906. Botanisk Tidsskrift, 29, 1-3.
  • Raunkiær, C. 1909 : Livsformen hos Planter paa ny Jord. Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Skrifter - Naturvidenskabelig og Mathematisk Afdeling, 7.Rk., 8, 1-70. Ch. 5 in Raunkiær 1934 : The life-forms of plants on new soil, p. 148-200.
  • Raunkiær, C. 1909a : Formationsundersøgelse og Formationsstatistik. Botanisk Tidsskrift, 30, 20-132. Ch. 6 in Raunkiær 1934 : Investigations and statistics of plant formations, p. 201-282.
  • Raunkiær, C. 1911 : Det arktiske og antarktiske Chamaefyteklima. In : Biologiske Arbejder tilegnede Eug. Warming paa hans 70 Aars Fødselsdag den 3. Nov. 1911. Kjøbenhavn. Ch. 7 in Raunkiær 1934 : The Arctic and Antarctic chamaephyte climate, p. 283-302.
  • Raunkiær, C. 1912 : Measuring-apparatus for statistical investigations of plant-formations. Botanisk Tidsskrift, 33, 45-48.
  • Raunkiær, C. 1913 : Formationsstatistiske Undersøgelser paa Skagens Odde. Botanisk Tidsskrift, 33, 197-243. Ch. 8 in Raunkiær 1934 : Statistical investigations of the plant formations of Skagens Odde (The Skaw), p. 303-342.
  • Raunkiær, C. 1914 : Sur la végétation des alluvions méditerranéennes françaises. Mindeskrift i Anledning af Hundredeaaret for Japetus Steenstrups Fødsel (eds H. F. E. Jungersen & E. Warming), pp. 1–33. København. Ch. 9 in Raunkiær 1934 : On the vegetation of the French mediterranean alluvia, p. 343-367.
  • Raunkiær, C. 1916 : Om Bladstørrelsens Anvendelse i den biologiske Plantegeografi. Botanisk Tidsskrift, 34, 1-13. Ch. 10 in Raunkiær 1934 : The use of leaf size in biological plant geography, p. 368-378
  • Raunkiær, C. 1916 : Om Valensmetoden. Botanisk Tidsskrift, 34, 289-311.
  • Raunkiær, C. 1918 : Om Løvspringstiden hos Afkommet af Bøge med forskellig Løvspringstid [Eng. summ.: On leaftime in the descendants from beeches with different leaftimes]. Botanisk Tidsskrift, 36, 197-203.
  • Raunkiær, C. 1918 : Recherches statistiques sur les formations végétales. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 1 (3), 1-80. Ch 11 in Raunkiær (1934): Statistical researches on plant formations, p. 379-424.
  • Raunkiær, C. 1918 : Über das biologische Normalspektrum. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 1 (4), 1-17. Ch. 12 in Raunkiær 1934 : On the biological normal spectrum, p. 425-434.
  • Raunkiær, C. 1918 : Über die verhältnismässige Anzahl männlicher und weiblicher Individuen bei Rumex thyrsiflorus Fingerh. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 1 (7), 1-17.
  • Børgesen, F. & Raunkiær, C. 1918 : Mosses and Lichens collected in the former Danish West Indies. Dansk Botanisk Arkiv, 2 (9): 1-18.
  • Raunkiær, C. 1919 : Über Homodromie und Antidromie insbesondere bei Gramineen. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 1 (12), 1-22.
  • Raunkiær, C. 1920 : Egern, Mus, og Grankogler. En naturhistorisk Studie. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 2 (4), 1-90.
  • Raunkiær, C. 1920 : Om Kryptogamernes Betydning for Karakteriseringen af Planteklimaterne. Botanisk Tidsskrift, 37, 151-158. Ch. 13 in Raunkiær (1934): On the significance of Cryptogams for characterizing Plant climates, p. 435-442.
  • Raunkiær, C. 1922 : Forskellige Vegetationstypers forskellige Indflydelse paa Jordbundens Surhedsgrad (Brintionkoncentration). Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 3 (10), 1-74. Ch. 14 in Raunkiær 1934 : The different influence exercised by various types of vegetation on the degree of acidity (Hydrogen-ion concentration), p. 443-487.
  • Raunkiær, C. 1926 : Nitratindholdet hos Anemone nemorosa paa forskellige Standpladser. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 5 (5), 1-47. Ch. 15 in Raunkiær 1934 : The Nitrate content of Anemone nemorosa growing in various localities, p. 488-516.
  • Raunkiær, C. 1926 : Om danske Agropyrum-Arter. (Isoreagent-Studier II). Botanisk Tidsskrift, 39, 329-347.
  • Raunkiær, C. 1926 : Vegetationen paa Maglehøj (vest for Arresø) og lidt om vore Kaempehøjes Flora i det hele taget. Botanisk Tidsskrift, 39, 348-356.
  • Raunkiær, C. 1928 : Dominansareal, Artstaethed og Formationsdominanter. Biologiske Meddelelser / Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 7 (1), 1-47. Ch 16 in Raunkiær 1934 : The area of dominance, species density, and formation dominants, p. 517-546.
  • Raunkiær, C. 1928 : Myxomycetes from the West Indian Islands St. Croix, St. Thomas and St. Jan. Dansk Botanisk Arkiv, 5 (16), 1-9.
  • Raunkiær, C. 1930 : Variation hos Tussilago farfarus L., Botanisk Tidsskrift, 41, 257-258.
Tabelo el publikaĵo de 1908 ( Ostenfeld ) pri la konsisto de la flaŭroj en tri diferencaj regionoj.
  • Raunkiær, C. 1934 : Om de danske Arter af Stellaria media-Gruppen. Botaniske Studier, 1. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 3–30. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1934 : The Life Forms of Plants and Statistical Plant Geography. Introduction by A.G. Tansley. Oxford University Press, Oxford. 632 pp. Collection of 16 of Raunkiær's publications plus one new.
  • Raunkiær, C. 1934 : Botanical studies in the Mediterranean region. Ch. 17 in The Life Forms of Plants and Statistical Plant Geography, pp. 547–620.
  • Raunkiær, C. 1935 : The vegetation of the sand dunes north of Sousse. Botaniske Studier, 3. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 244–248. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1936 : The life-form spectrum of some Atlantic islands. Botaniske Studier, 4. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 249–328. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1937 : Artstal, Artstaethed og Praedominanter i danske Plantesamfund. Botaniske Studier, 5. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 357–382. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1937 : Hudcellepapiller hos Carex arenaria. Botaniske Studier, 5. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 329–336. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1937 : Life-form, genus area, and number of species. Botaniske Studier, 5. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 343–356. J.H. Schultz Forlag, København.
  • Raunkiær, C. 1937 : Plantago intermedia og Plantago major. Botaniske Studier, 5. haefte (ed C. Raunkiær), pp. 337–342. J.H. Schultz Forlag, København.

Verkoj pri C. Raunkiær[redakti | redakti fonton]

  • Biography by Carl Christensen in : Dansk Biografisk Leksikon, 3rd edn 1979-1984 (ed. Svend Cedergreen Bech ).

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. ↑ angle Preston, F.W. (1948) The commonness, and rarity, of species. Ecology 29, 254-283.
  2. ↑ angle Papp, L. & Izsák, J. (1997) Bimodality in occurrence classes: a direct consequence of lognormal and logarithmic series distribution of abundances – a numerical experimentation. Oikos 79, 191-194.
  3. ↑ angle Gleason, H.A. 1929 : The significance of Raunkiaer's law of frequency. Ecology, 10, 406-408.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Portala ikonoPortalo pri Biologio
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Christen_C._Raunkiær&oldid=8536306"