Afrikaj Ludoj
| Afrikaj Ludoj | ||
|---|---|---|
| ||
| ripetiĝanta sporta evento | ||
| plursporta evento • internacia konkurso | ||
| Komenco | 1965 vd | |
| Antaŭe | Friendship Games vd | |
| Retejo | Oficiala retejo | |
La Afrika Ludoj (angle African Games), ankaŭ konata kiel la Tutafrikaj Ludoj (angle All-Africa Games kaj la Panafrican Games) estas multfaka sportevento, okazigita unufoje ĉiujn kvar jarojn en Afriko. La evento estas organizita de la Afrika Unio, la Afrika Olimpika Komitato (ANOCA) kaj la Asocio de afrikaj sportaj konfederacioj [1]. La unuaj ludoj estis okazigitaj en 1965 en Brazavilo, Kongo. Ekde 1999, la ludoj ankaŭ inkluzivas konkursojn por sportistoj kun handikapoj.
Historio[redakti | redakti fonton]
Pierre de Coubertin, la fondinto de la modernaj Olimpikoj, provis iniciati la ekziston de Tutafrikaj Ludoj en la fruaj 1920-aj jaroj. La koloniismaj potencoj kiuj regis la kontinenton tiutempe kontraŭbatalis tion pro timo ke la ludoj instigus la landojn postuli sendependecon. Provoj okazigi la eventon en Alĝero en 1925 kaj en Aleksandrio en 1928 estis malsukcesaj.
Komence de la 1960-aj jaroj, la franclingvaj landoj en Afriko organizis la amikajn ludojn. La ludoj estis okazigitaj en Madagaskaro (1960) kaj Ebura Bordo (1961). La tria evento estis planita okazi en 1963 en Senegalo. En 1962, sportaj kaj junularaj ministroj de pluraj afrikaj landoj kunvenis en Parizo, inter ili ministroj de anglalingvaj landoj kiuj decidis aliĝi al la ludoj, kiuj estis renomitaj la Tutafrikaj Ludoj. La nova formato estis rekonita fare de la Internacia Olimpika Komitato kiel la kontinenta ĉampioneco, simila al la Aziaj Ludoj kaj la Tut-Amerikaj Ludoj.
En 1965, la ludoj estis okazigitaj por la unua fojo en Brazavilo, Kongo kaj estis nomitaj la "Tute-Afrikaj Ludoj". En la aranĝoj partoprenis ĉirkaŭ 2 500 sportistoj el tridek landoj. Egiptujo finis la ludojn kiel gajnintoj post kiam Sportia gajnis tridek medalojn, dek sep el kiuj estis oraj medaloj.
La dua evento estis planita okazi en 1969 en Malio, sed militista puĉo en la lando kaŭzis ilian nuligon. Lagoso, Niĝerio estis elektita por anstataŭigi Malion kaj la ludoj estis planitaj por 1971, sed estis poste prokrastitaj por pliaj du jaroj pro la Biafra Milito. La tria raŭndo de la ludoj estis fiksita por 1977 en Alĝero, sed pro teknikaj kialoj la ludoj estis prokrastitaj al 1978. La padrono de prokrasto de la ludoj ankaŭ daŭris en la kvara raŭndo kiu estis planita okazi en 1983 en Kenjo, prokrastita al 1985. kaj poste denove prokrastita dum du pliaj jaroj.
Ekde 1987, la ludoj estis okazigitaj unufoje ĉiujn kvar jarojn. En 2015, la ludoj estis okazigitaj en Brazavilo por marki la 50-an datrevenon de la malfermo de la ludoj.
Listo de afrikaj ludoj[redakti | redakti fonton]
| Ludoj | Jaro | Gastiganto[1] | Malfermita de | Datoj | Nacioj | Konkursantoj | Sportoj | Eventoj | Pinta nacio | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Viroj | Virinoj | Totalo | |||||||||
| 1 | 1965 | Brazavilo | Alphonse Massemba | 18 – 28 julio | 30 | 2,500 | 10 | 54 | Unuiĝinta Araba Respubliko | ||
| – | 1969 | Bamako | Interrompita de militista puĉo | ||||||||
| 2 | 1973 | Lagoso | Yakubu Gowon | 7 – 18 januaro | 36 | 12 | 92 | 
| |||
| 3 | 1978 | Alĝero | Houari Boumediene | 13 – 28 julio | 38 | 3,000 | 12 | 117 | 
| ||
| 4 | 1987 | Najrobio | Daniel arap Moi | 1 – 12 aŭgusto | 41 | 14 | 164 | 
| |||
| 5 | 1991 | Kairo | Hosni Mubarak | 20 1a – de septembro oktobro | 43 | 18 | 213 |
| |||
| 6 | 1995 | Harare | Robert Mugabe | 13 – 23 septembro | 46 | 6,000 | 19 | 224 | 
| ||
| 7 | 1999 | Johanesburgo | Thabo Mbeki | 10 – 19 septembro | 51 | 6,000 | 20 | 224 |
| ||
| 8 | 2003 | Abuĝo | Olusegun Obasanjo | 5 – 17 oktobro | 50 | 6,000 | 22 | 332 | 
| ||
| 9 | 2007 | Alĝero | Abdelaziz Bouteflika | 11 – 23 julio | 52 | 4,793 | 27 | 374 |
| ||
| 10 | 2011 | Maputo | Armando Guebuza | 3 – 18 septembro | 53 | 5,000 | 20 | 244 |
| ||
| 11 | 2015 | Brazavilo | Denis Nguesso | 4 – 19 septembro | 54 | 15,000 | 22 | 323 |
| ||
| 12 | 2019 | Rabato | Princo Moulay Rachid | 19 – 31 aŭgusto | 54 | 4,386 | 26 | 343 |
| ||
| 13 | 2023 | Akrao | Prezidanto de Ganao (atendota) | 8 – 24 aŭgusto 2024 | Estonta evento | ||||||
Listo de sportaj konkursoj[redakti | redakti fonton]
Ĉe la Afrika Ludoj, ekzistas konkursoj en 30 disciplinoj. La nombroj en krampoj indikas la unuan jaron en kiu la konkursoj estis okazigitaj en la branĉo.
|
|
|
|
|
En la pasinteco ekzistis ankaŭ konkuradoj en kampohokeo (1987-2003), basbalo (1999-2003) kaj remado (2007)
Tablo de medaloj[redakti | redakti fonton]
| Ne. | Nacio | Ludoj | Oro | Arĝento | Bronzo | Totalo |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Egiptio (EGY) | 12 | 650 | 504 | 481 | 1635 |
| 2 | Nigerio (NGR) | 12 | 470 | 428 | 428 | 1326 |
| 3 | Sud-Afriko (RSA) | 7 | 397 | 362 | 295 | 1054 |
| 4 | Algerio (ALG) | 12 | 310 | 312 | 400 | 1022 |
| 5 | Tunisio (TUN) | 12 | 260 | 244 | 277 | 781 |
| 6 | Kenjo (KEN) | 12 | 134 | 144 | 164 | 442 |
| 7 | Senegalo (SEN) | 12 | 65 | 71 | 153 | 289 |
| 8 | Etiopio (ETH) | 12 | 45 | 54 | 75 | 174 |
| 9 | Kameruno (CMR) | 12 | 41 | 70 | 137 | 248 |
| 10 | Moroko (MAR) | 4 | 40 | 44 | 61 | 145 |
| 11 | Ganao (GHA) | 9 | 36 | 54 | 95 | 185 |
| 12 | Zimbabvo (ZIM) | 12 | 35 | 43 | 71 | 149 |
| 13 | Ebur-Bordo (CIV) | 12 | 29 | 32 | 65 | 126 |
| 14 | Angolio (ANG) | 9 | 24 | 21 | 41 | 86 |
| 15 | Ugando (UGA) | 12 | 22 | 21 | 44 | 87 |
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Aziaj Ludoj
- Eŭropaj Ludoj
- Tut-Amerikaj Ludoj
- Pacifikaj Ludoj