Juan Diego (aktoro)
| Juan Diego | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Juan Diego Ruiz Moreno | |||||
| Naskonomo | Juan Diego Ruiz Moreno | ||||
| Naskiĝo | 14-an de decembro 1942 en Bormujos | ||||
| Morto | 28-an de aprilo 2022 (79-jaraĝa) en Madrido | ||||
| Lingvoj | hispana vd | ||||
| Ŝtataneco | Hispanio  vd
| ||||
| Partio | Komunista Partio de Hispanio vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Alia nomo | Juan Diego vd | ||||
| Okupo | filmaktoro politika aktivisto televida aktoro teatra aktoro aktoro vd
| ||||
| Laborkampo | Aktorado vd
| ||||
| Aktiva dum | 1957–2022 vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Juan Diego Ruiz Moreno (Bormujos, 14a de decembro 1942 - Madrido, 28a de aprilo 2022)[1] estis hispana aktoro. En sia longa kariero en la scenaj artoj, elstaras Goja-premio al plej bona aktoro kaj la Arĝenta Konko en la Donostia Internacia Filmfestivalo pro la filmo Vete de mí.
Biografio kaj kariero
[redakti | redakti fonton]Li debutis en teatro en 1957, kaj post tri jaroj li ludis en Sevilo por Atendante Godot, de Samuel Beckett. Poste li eklaboris por Televisión Española (TVE). Li partoprenis en granda kvanto de programoj de la ŝtata televido pri teatro kaj ĉefe en la populara programo de la 1960-aj jaroj nome Estudio 1.
En la 1970-aj jaroj li iĝis aktivulo de la Komunista Partio de Hispanio (PCE) tiam eksterleĝa. En 1975 li estis unu de la organizantoj de striko de aktoroj kiuj postulis malpliigon de la laborhoroj de la aktoroj. Ankaŭ en 1975 Juan Diego aperis kun Ana Belén en la filmo La criatura, de Eloy de la Iglesia, kun kiu li jam kunlaboris en Algo amargo en la boca (1969), kaj partoprenis en la unua filmo de Francisco Rodríguez, nome La casa grande, filmo kiu partoprenis en la Berlinale.[2] Tiam Juan Diego jam estis konata eksterlande, ĉar en 1970 li estis partoprenanta en la filmo de Ettore Scola Dramma della Gelosia, en kiu ludis Marcello Mastroianni kaj Monica Vitti.
En la sekva jardeko li partoprenis en Los santos inocentes (Mario Camus, 1984) ludante la rolon de kacikeca kamparanestro malhumana kiu fitraktas familion de kampogardistoj. Tiu estis unu el liaj plej famaj roloj. En 1986 li partoprenis en El viaje a ninguna parte, kroniko de Fernando Fernán Gómez pri la vaganta vivo de la iamaj geaktoroj, kaj en Dragon Rapide, en kiu Juan Diego ludis la rolon de Francisco Franco kiam tiu estis aliĝonta al la partio de la insurekciuloj. Pro sia ludado en tiu filmo li ricevis la unuan el naŭ nomumojn por la Goja-premioj, sekvita de liaj roloj pri sankta Juan de la Cruz en la filmo de Carlos Saura La noche oscura (1989) kaj pri la bigota kaj komplotema kapuceno de El rey pasmado (1991), kiu havigis al li sian unuan premion.
En 1999 laborinta en teatro, li revenis al kino per París-Tombuctú, en kiu Juan Diego ludis la rolon de anarkiisto kiu vagadis nuda sur la stratoj de la vilaĝo. En 2002, Juan Diego revenis al televido kun Benito Zambrano por Padre coraje, rolo per kiu li ricevis la premion de la Unión de Actores en kies ceremonio la kandidatoj unuanime kriis "Ne al milito", kontraŭ la decido de George W. Bush startigi la militon de Irako. Fakte Juan Diego mem legis manifestojn en la madrida Sunpordo akompanata de María Barranco kaj Juan Diego Botto.
Poste la aktoro partoprenis en la filmo El séptimo día (2003), en kiu li ludis la rolon de unu de la murdistoj de la masakro de Puerto Hurraco, reala okazaĵo en vilaĝeto de Ekstremaduro, kiu nun estas parto de la municipo Benquerencia de la Serena. Poste li videblis en la filmo La vida que te espera, reĝisorita de Manuel Gutiérrez Aragón. En 2005 li intervenis en la sukcesa kaj populara televida serio Los hombres de Paco (kiu elsendiĝis ĝis 2010), kun la aktoroj Paco Tous, Pepón Nieto, Hugo Silva kaj Adriana Ozores, inter aliaj. Lia rolulo, la komisaro don Lorenzo, estis unu de la plej popularaj de tiu komedia serio de Antena 3.
Li ricevis la Ormedalon de la Kinakademio de Hispanio en 2015.
Kelkaj filmoj
[redakti | redakti fonton]| Jaro | Filmo | Reĝisoro | Rolulo |
|---|---|---|---|
| 2021 | El Cover | Secun de la Rosa | Daniel "El Guitarras" |
| 2019 | A pesar de todo | Gabriela Tagliavini | Pedro |
| 2016 | No sé decir adiós | Lino Escalera | José Luis |
| 2014 | Anochece en la India | Chema Rodríguez | Ricardo |
| 2012 | Todo es silencio | José Luis Cuerda | Mariscal |
| 30 años de oscuridad | Manuel H. Martín | Manuel Cortés | |
| 2011 | 23-F: la película | Chema de la Peña | Alfonso Armada |
| 2010 | Lope | Andrucha Waddington | Jerónimo Velázquez |
| Que se mueran los feos | Nacho G. Velilla | Auxilio | |
| 2009 | Rose et noir | Gérard Jugnot | Poveda |
| 2007 | Casual Day | Max Lemcke | José Antonio |
| Fuerte Apache | Jaume Mateu Adrover | Toni Darder | |
| 2006 | Vete de mí | Víctor García León | Santiago |
| El camino de los ingleses | Antonio Banderas | Don Alfredo | |
| Remake | Roger Gual | Damián | |
| El triunfo | Mireia Ros | Gandhi | |
| Pobre juventud | Miguel Jiménez | Patro de Loren | |
| 2004 | María querida | José Luis García Sánchez | Luis |
| El séptimo día | Carlos Saura | Antonio Izquierdo | |
| Noviembre | Achero Mañas | Pedro | |
| Torapia | Karra Elejalde | Rufino | |
| La vida que te espera | Manuel Gutiérrez Aragón | Gildo | |
| 2003 | Torremolinos 73 | Pablo Berger | Don Carlos |
| Una pasión singular | Antonio Gonzalo | Alejandro | |
| 2002 | La virgen de la lujuria | Arturo Ripstein | Gimeno |
| Smoking Room | Roger Gual Julio D. Wallovits |
Sotomayor | |
| 2000 | Fugitivas | Miguel Hermoso | Raimundo |
| You're the One (una historia de entonces) | José Luis Garci | Don Matias | |
| 1999 | El invierno de las anjanas | Pedro Telecha | Germán |
| París-Tombuctú | Luis García Berlanga | Boronat | |
| Entre las piernas | Manuel Gómez Pereira | Jareno | |
| 1998 | Yerma | Pilar Távora | Juan |
| 1997 | La novia de la media noche | Antonio Simón | Dr. Adrián Pastor |
| 1993 | Tirano Banderas | José Luis García Sánchez | Nacho Veguillas |
| 1992 | El beso del sueño | Rafael Moreno Alba | Salvatierra |
| Jamón, jamón | Bigas Luna | El padre | |
| 1991 | El rey pasmado | Imanol Uribe | Padre Villaescusa |
| Martes de Carnaval | Fernando Bauluz Pedro Carvajal |
Editor | |
| La noche más larga | José Luis García Sánchez | Menéndez | |
| Cabeza de Vaca | Nicolás Echevarría | Álvar Núñez Cabeza de Vaca | |
| 1989 | La noche oscura | Carlos Saura | San Juan de la Cruz |
| 1988 | Pasodoble | José Luis García Sánchez | Juan Luis |
| 1987 | Jarrapellejos | Antonio Giménez-Rico | Saturnino |
| Laura, del cielo llega la noche | Gonzalo Herralde | Tomás | |
| Los negros también comen | Mario Ferreri | Diego Ramírez | |
| 1986 | El hermano bastardo de Dios | Benito Rabal | Omar Hazim |
| Dragon Rapide | Jaime Camino | Generalo Franco | |
| El viaje a ninguna parte | Fernando Fernán Gómez | Sergio Maldonado | |
| 1985 | Los paraísos perdidos | Basilio Martín Patino | Ministro |
| De tripas corazón | Julio Sánchez Valdés | Jaime Vera | |
| 1984 | Los santos inocentes | Mario Camus | Señorito Iván |
| 1977 | La criatura | Eloy de la Iglesia | Marcos |
| 1976 | Colorín colorado | José Luis García Sánchez | Fernando |
| 1975 | El Love Feroz o Cuando los hijos juegan al amor | José Luis García Sánchez | Invitado al bautizo |
| 1970 | Dramma della Gelosia | Ettore Scola | Hijo de Antonia |
| 1969 | Algo amargo en la boca | Eloy de la Iglesia | César |
| 1966 | Fantasía... 3 | Tomasín |
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Torres, Rosana (28a de aprilo 2022). «Muere Juan Diego, actor inmenso y ‘rojo’ recalcitrante». El País. Konsultita la 29an de aprilo 2022.
- ↑ La casa grande - IMDb, Konsultita la 28an de aprilo 2022.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- TEBAR, Juan: Juan sin miedo. Cádiz, Editorial Dalya, 2015, ISBN 978-84-944095-9-2.16
- En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Juan Diego (actor) en la hispana Vikipedio.