Holýšov

	Holýšov
	germane Holleischen
	urbo
	Placo de 5-a de majo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Holýšov
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Plzeň
Distrikto	Distrikto Plzeň-sudo
Administra municipo	Stod
Historiaj regionoj	Bohemio, Sudetio
Montaro	Ŝvihova montetaro
Rivero	Radbuza
Situo	Holýšov
- alteco	357 m s. m.
- koordinatoj	49° 35′ 37″ N 13° 06′ 05″ O / 49.59361 °N, 13.10139 °O (mapo)
Areo	29,31 km² (2 931 ha)
Loĝantaro	5 489 (2023)
Denseco	187,27 loĝ./km²
Unua skribmencio	1272
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	345 62
NUTS 3	CZ032
NUTS 4	CZ0321
NUTS 5	CZ0321 553654
Katastraj teritorioj	2
Partoj de urbo	2
Bazaj setlejunuoj	3
	Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
	Vikimedia Komunejo: Holýšov
	Retpaĝo: www.mestoholysov.cz
	Portalo pri Ĉeĥio

Koordinatoj: 49° 35′ 37″ N 13° 06′ 05″ O / 49.59361 °N, 13.10139 °O (mapo)

Holýšov (germane Holleischen) estas urbo en Ĉeĥio, en Regiono Plzeň, en distrikto Plzeň-sudo. Temas pri la tria plej granda urbo en distrikto Plzeň-sudo. Ĝia situo estas sur la dekstra bordo de rivero Radbuza, sudokcidente de urbo Plzeň kaj nordoriente de urbo Domažlice. Holýšov situas sur montpiedo de monteto Trný (516 m s. m.) kaj monteto Makový vrch (480 m s. m.). La urbo estas el tri flankoj ĉirkaŭita de arbaroj. Vivas ĉi tie 5 489 loĝantoj (2023).

Historio[redakti | redakti fonton]

La unua skribmencio pri la municipo devenas el la jaro 1272.

En la dua duono de la 1930-aj jaroj tra la municipo kondukis linio de ferbetonaj fortikaĵoj. Temas pri malpezaj fortikaĵoj modelo 36 kaj mod. 37.

Holýšov estis inter la mondaj militoj plejparte germane parolanta urbo, tial ĝi fariĝis konsisto de Sudetio kaj post subskribo de Munkena interkonsento ĝi falis en Regnon. Eksa vitrejo estis en la jaro 1939 alikonstruita en munician fabrikon MWH (Metalwerke Holleischen) fabrikanta aviadilan kaj kontraŭaviadilan municion. En la fabriko laboris proksimume 6000 laboristoj, kiujn kreis plenaj laborigitoj, militkaptitoj kaj malliberigitoj. En la teritorio de la municipo estiĝis 6 labor- kaj militkaptitejoj kaj en la jaro 1944 ankaŭ filia virina koncentrejo de koncentrejo Flossenbürg. Por majstroj kaj pli supere postenigitaj okupitoj de la fabriko estis en la municipo konstruitaampleksa loĝejejo en saksia konstrustilo simple markata kiel Siedlung, post la milito estis al ĝi donita nomo Výhledy.

La koncentrejo Holýšov kun malliberigitaj tie francinoj, polinoj kaj aliaj estis liberigitaj la 5-a de majo 1945 fare de la pola Sanktakruca brigado, kiu tra Protektorato Bohemio kaj Moravio cedis/retroiris okcidenten antaŭ eniranta al Pollando la Ruĝa Armeo. La 6-an de majo 1945 en la municipon enpaŝis la 2-a infanteria divizio de usona armeo, kiun sekvis pluaj aliancanaj taĉmentoj kaj la municipo estis sen plua rezisto liberigita. Post la milito estis la eksaj labor- kaj la militkaptitejoj eluzitaj kiel kolektigaj por germane parolanta loĝantaro vivanta en Holýšov kaj ties ĉirkaŭaĵo. El tiuj ĉi kolektigaj tendaroj estis eksportitaj 11 transportoj, en kiuj estis el Ĉeĥoslovakio ellandigitaj 13 410 ties eksaj germane parolantaj civitanoj. Holýšov tiel estis senhomigita kaj iom post iom en la urbon transloĝiĝis novaj loĝantoj.

El la eksa vitrejo kaj la municia fabriko estis post la milito konstruita fabriko SVA Holýšov. La entrepreno celis sin al produktado de rezervaj konsisteroj de ĉiuj aŭtomobiloj, kiuj n oni tiam en Ĉeĥoslovakio produktis. Pli poste la fabriko komencis orientiĝi al fabrikado kaj generalaj riparoj de aŭtobusaj karoserioj. En la jaro 1960 municipo Holýšov estis avancita al urbo kaj la fabriko venis al zeniton de sia signifo. La entrepreno krom alia famiĝis precipe per produktado de aŭtobuso Škoda 706 RTO. Tiu ĉi modelo disvastiĝis en la tuta Ĉeĥoslovakio.

Ĝis fino de la jaro 2020 Holýšov falis en distrikton Domažlice, ekde komenco de la jaro 2021 ĝi estas konsisto de distrikto Plzeň-sudo.^[1]