Santa Úrsula
| Santa Úrsula | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| municipo en Hispanio | |||
|
| |||
| Blazono | |||
| Administrado | |||
| Poŝtkodo | 38390 | ||
| En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 15 285 (2023) [+] | ||
| Loĝdenso | 677 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 28° 26′ N, 16° 30′ U (mapo)28.4252917-16.4917035Koordinatoj: 28° 26′ N, 16° 30′ U (mapo) [+] | ||
| Alto | 290 m [+] | ||
| Areo | 22,59 km² (2 259 ha) [+] | ||
| Horzono | UTC+01:00 [+] | ||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Santa Úrsula [+]
| |||
Santa Úrsula [santaURsula] estas urbo kaj municipo en la nordo de la insulo Tenerifo apartenanta al la provinco Sankta Kruco de Tenerifo, en la regiono Kanarioj.[1]
La municipa ĉefurbo estas Santa Úrsula mem je 284 m.s.m.
La loknomo Santa Úrsula rilatas al la kondiĉo metita de Doña María de Gallegos kiam permesis konstrui en siaj terenoj preĝejon, kiu estu dediĉita al la "Señora Santa Úrsula, con las once mil vírgenes" (kun dekunu mil virgulinoj).
Geografio[redakti | redakti fonton]
Santa Úrsula estas en la nordo de la insulo Tenerifo. La municipa ĉefurbo estas Santa Úrsula mem je 284 m.s.m. Temas pri municipo en la la Norda Zono de la insulo, lima kun la municipaj teritorioj de Arafo kaj Candelaria (nur pro iomete) sude ĉe la monta kresto, kun La Orotava okcidente ĉe la torentejo Pinito, kaj kun La Victoria de Acentejo oriente ĉe la torentejo Barranco Hondo; norde estas Atlantika Oceano.[2]
Santa Úrsula posedas areon de 22,59 km², estante la 26a municipo plej etenda de Tenerifo kaj la 47a de la provinco.[3] La municipa teritorio estas klina areo ĝis altaj punktoj tra krutaj areoj trairataj de torentejoj.[2] La plej alta altaĵo estas la altaĵo konata kiel Chipeque kun 1 933 m.s.m. Aliaj gravaj altaĵoj estas Montaña de Palo Seco, Morra Itote kaj Morra de Isarda, de 1805, 1794 kaj 1711 metroj de altitudo respektive. [2] Estas multaj pejzaĝoj konstruitaj de la vulkana aktiveco kun torentoj ĉefe en la supra zono.[4]
La municipo enhavas parton de la Protektitaj Pejzaĝoj Las Lagunetas kaj Costa de Acentejo, same kiel parton de la Speciala Natura Rezervejo Las Palomas,[5] kiuj estas ankaŭ Birdoprotektaj Zonoj kaj Specialaj Konservozonoj, inkluditaj en la Reto Natura 2000.[6]
La municipo havas ankaŭ Montojn de Publika Utileco nomitajn «Las Canales» kaj «Orticosa».[2] Estas granda riĉo de naturaj endemioj flaŭraj, kiel eŭforbioj, pinoj, kaj arbuto.[7]
Historio[redakti | redakti fonton]
En la areo estis loĝado de guanĉoj. Tion pruvas nombraj arkeologiaj restaĵoj.[8] Laŭ la tradicio, en groto de la torentejo Pino estis la loĝejo de la lokestro "mencejo" Bencomo de Taoro.[9] La tieaj guanĉoj koncentriĝis en la grotoj de la klifoj kaj torentejoj de la marborda areo inter Barranco Hondo kaj Ancón. En la areo de La Quinta elstaras kultejo kun asociaj rokaj gravuraĵoj.[10]
Dum la konkero de la insulo inter 1494 kaj 1496, en la teritorio de la nuna municipa teritorio okazis bataloj inter kastilianoj kaj guanĉoj de Taoro, ĉefaj opoziciantoj de la invado. Laŭdire ĉe la torentejo de Acentejo en decembro 1495, la konkeristo Lope Hernández de la Guerra ofensivis en direkto al la valo de La Orotava, kaj estis atakita de guanĉoj. Lope kaptis unu el ili, oni pridemandis lin kaj tiel la konkeristo Alonso Fernández de Lugo eksciis pri planita embusko. Tial la kastilianoj sukcesis venki la guanĉojn en la dua batalo de Acentejo.[11][12]
Poste, en la teritorio loĝis hispanaj kolonoj kun konkerintoj.[13] Hispanaj familioj setliĝis tie kaj dediĉis sin al brutobredado kaj al agrikulturo de cerealoj kaj vitejoj. La loĝloko ekformiĝis ĉirkaŭ la ermitejo de Sankta Ursula, konstruita inter 1587 kaj 1612.
En 1812 oni konstituis la municipojn per la kreado de municipoj laŭ la Konstitucio de Kadizo, kaj en 1836 ili definitive plifirmiĝis post la alternado inter registaroj de konstituciistoj kaj absolutistoj.
Ekde la 1940-aj kaj 1950-aj jaroj ekis nova ekonomia florado pro prospero de agrikulturo. Ekde la 1960-aj jaroj okazis enorma disvolvigo de turismo.
Demografio[redakti | redakti fonton]
.jpg)
La municipo havis 14 296 loĝantojn je 2014, tial estante la 16a municipo laŭ nombro de loĝantoj en la insulo Tenerifo kaj la 18a en la provinco Santa Cruz de Tenerife.[14]
Historie la loĝantaro regule kreskiĝis lante dum la 20-a jarcento el iom pli ol 2 000 ĝis preskaŭ 15 000 loĝantoj en 2021.
Teritoria organizado[redakti | redakti fonton]
Santa Úrsula dividiĝas en la jenaj entoj kaj loĝlokoj kun korespondaj kernoj:[14]
| El Cantillo | 121 |
| La Corujera | 2420 |
| Cuesta de la Villa - El Calvario | 3433 |
| El Farrobillo | 970 |
| Santa Úrsula (municipa ĉefurbo) | 3678 |
| Tosca Barrios | 131 |
| Tosca de Ana María | 546 |
| La Quinta | 1550 |
| La Vera | 1447 |
| TOTALO | 14.296 |
Ekonomio kaj vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]
La ekonomiaj rimedoj de la municipo estas malgranda komerco, turismo, gastigado kaj agrikulturo (terpomoj, cerealoj, bananoj, fruktoj kaj vitoj (vino de protektita devennomo Tacoronte-Acentejo)). Estas pluraj gastejoj.
Turismo[redakti | redakti fonton]
.jpg)
La turisma disvolviĝo okazis je la fino de la 20-a jarcento. Eblas montara piedirado, kultura turismo, maraj sportoj, mardistrado kaj aliaj okupitecoj.[2]
Estas multaj vidindaĵoj en la municipo.[15]
- Arkeologia kuŝejo guanĉa vulkana groto de Bencomo.
- Preĝejo de Sankta Ursula.
- Domo de la Portugalino.
- Domo de la Kapitano.
- Kulturdomo La Casona - San Luis.
- Historia urba kerno.
- Strandoj, rigardejoj.
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
Arkeologia kuŝejo guanĉa vulkana groto de Bencomo. -
Casa de La Portuguesa (Domo de la Portugalino).
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ «Datos del Registro de Entidades Locales». Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas. Konsultita la 23an de aŭgusto 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Infraestructura de Datos Espaciales de Canarias Fonto: Consejería de Educación, Universidades y Sostenibilidad. Gobierno de Canarias.
- ↑ Población, superficie y densidad por municipios Arkivita la 7an de marto 2016 en Wayback Machine. Fonto: Instituto Nacional de Estadística.
- ↑ Consejo Insular de Aguas de Tenerife (eld.). Plan Hidrológico. Arkivita el originalo la 4an de septembro 2015.
- ↑ Red Canaria de Espacios Naturales Protegidos - Tenerife (el Retarkivo 20140212123824) Fonto: Consejería de Obras Públicas, Transportes y Política Territorial. Gobierno de Canarias.
- ↑ Los espacios protegidos Natura 2000 en España (el Retarkivo 20141223105119) Fonto: Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente, Gobierno de España.
- ↑ Cabildo Insular de Tenerife (eld.). «Árboles monumentales». Konsultita la 30an de oktobro 2014.
- ↑ Cuscoy, Luis Diego (1968). Publicaciones del Museo Arqueológico de Tenerife, eld. Los Guanches: vida y cultura del primitivo habitante de Tenerife. Santa Cruz de Tenerife: Cabildo Insular de Tenerife.
- ↑ Morales, A. (8a de marto 2009). «¿Vivió Bencomo aquí?». El Día (Leoncio Rodríguez S.A.). Konsultita la 4an de oktobro 2014.
- ↑ Yacimientos arqueológicos[rompita ligilo] Fonto: Ayuntamiento de Santa Úrsula.
- ↑ Rumeu de Armas, Antonio (1975). «XII». La Conquista de Tenerife (1494-1496) (1a eldono). Aula de Cultura de Tenerife. pp. 273-277. ISBN 84-500-7108-9.
- ↑ Viera y Clavijo, José de (1950) [1772-1773]. «Tomo II, libro IX; Tomo III, libro XV». En Elías Serra Ráfols, eld. Noticias de la historia general de las Islas Canarias (definitiva eldono). Santa Cruz de Tenerife: Goya Ediciones. pp. 205; 771.
- ↑ Rumeu de Armas, Antonio (1975). Aula de Cultura de Tenerife, eld. La Conquista de Tenerife (1494-1496) (1a eldono). Madrid: Gráficas Uguina. ISBN 84-500-7108-9.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 «Nomenclátor: Población del Padrón Continuo por Unidad Poblacional». Instituto Nacional de Estadística. Konsultita la 8an de aŭgusto 2021.
- ↑ «Santa Úrsula». Patrimonio Histórico del Cabildo de Gran Canaria. Konsultita la 26an de novembro 2018.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- VVAA (1985). Geografía de Canarias. Editorial Interinsular Canaria. ISBN 84-85543-66-1.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
| ||||||
- En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Santa Úrsula en la hispana Vikipedio.