Tajvano: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Phonetic fix Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo |
→Nomoj: Added a section of information Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo |
||
Linio 49: | Linio 49: | ||
== Nomoj == |
== Nomoj == |
||
La nomo "Tajvano" estas el angla lingvo "Taiwan" el ĉina lingvo "Taiwan." Taiwan () signifas granda ankrejo aŭ potenca markolo ĉine. Tajvana maljuna nomo estis "Formoso," el "Formosa" angle kaj portugale. Ĝi signifas "bela insulo" portugale. |
|||
== Historio == |
== Historio == |
Kiel registrite je 15:26, 17 nov. 2016
Tajvano | |||||
La Respubliko de Ĉinio | |||||
臺灣 Táiwān | |||||
Detaloj | Detaloj | ||||
Nacia himno: 《中華民國國歌》 Nacia Himno de Tajvano 《中華民國國旗歌》
Himno de la Nacia Flago | |||||
Nacia devizo: neniu | |||||
neagnoskita ŝtato • insula lando • demokratia respubliko • lando • suverena ŝtato | |||||
---|---|---|---|---|---|
Bazaj informoj | |||||
Ĉefurbo | Tajpeo1 | ||||
Oficiala(j) lingvo(j) | tajvana norma ĉina lingvo, Tajvana hakaa, Tajvana lingvo, Amis, Pajvan, Kinmen dialect, O-ku-uā, Matsu dialect, tajvana signolingvo, Saisiyat, pujuma lingvo, Atayal, Tsou, Bunun, Rukai, Truku, sedeka lingvo, Sakizaya, Yami, Kavalan, Kanakanavu, Saaroa | ||||
Uzata(j) lingvo(j) | ĉina (oficiala), hokla aŭ "tajvana", hakaa, aborigenaj lingvoj | ||||
Areo | 35.980 kv. metroj km² | ||||
- % de akvo | 10,3 % | ||||
Loĝantaro | 23.440.278 (2015) (aŭgusto 2019) | ||||
Loĝdenso | 636,3 loĝ./km² | ||||
Horzono | +8 | ||||
Interreta domajno | tw | ||||
Landokodo | TW | ||||
Telefona kodo | 886 | ||||
Plej alta punkto | Jadmonto | ||||
Politiko | |||||
Politika sistemo | Respubliko | ||||
Ŝtatestro | Prezidantino Caj Ingwen | ||||
Ĉefministro | Caj Ingwen | ||||
Ekonomio | |||||
Valuto | Nova tajvana dolaro (TWD) | ||||
| |||||
Tajvano (ĉine: Táiwān, 臺灣 aŭ 台灣) aŭ Formozo (nomo donita de la portugaloj), oficiale Republic of China Taiwan (ROC), La Respubliko de Ĉinio (ĉine: 中華民國; pinjine: Zhōnghuá Mínguó; esperante: Ĉongĥua Minkuo) estas insulo situanta sud-oriente de la kontinenta Ĉinio. Secesiinte disde Ĉinio en 1949, ĝi, kun kelkaj aliaj insuloj, konsistigas la Respublikon Ĉinion (Zhōnghuá mínguó, 中華民國), fonditis en 1911.
Ĝia ĉefurbo estas Tajpeo.
Nomoj
La nomo "Tajvano" estas el angla lingvo "Taiwan" el ĉina lingvo "Taiwan." Taiwan () signifas granda ankrejo aŭ potenca markolo ĉine. Tajvana maljuna nomo estis "Formoso," el "Formosa" angle kaj portugale. Ĝi signifas "bela insulo" portugale.
Historio
Prahistorio de Tajvano
Indicoj de homa setlado en Tajvano datiĝas ĝis antaŭ 30.000, kvankam la unuaj loĝantoj de Tajvano estis eble gene malsimilaj de ajna grupo nun loĝanta la insulon. Antaŭ ĉ. 4.000 jaroj, prauloj de la nunaj tajvanaj aborigenoj setlis en Tajvano. Ĉi tiuj aborigenoj havas genan rilaton kun malajoj kaj polinezianoj, kaj lingvistoj klasas iliajn lingvojn kiel aŭstroneziajn. Oni supozas ke oni povas spuri la praularon de polinezianoj ĝis Tajvano.
Fruaj setladoj
Hanaj ĉinoj eksetlis en la insularo Penghuoj (nomata ankaŭ Peskadoroj aŭ Pescadores) en la 12a jarcento, sed la malamikaj triboj de Tajvano kaj ĉi ties manko de la komercaj resursoj valoraj tiuepoke igis ĝin nealloga ĝis la 16a jarcento, krom por "okazaj aventuristoj aŭ fiŝistoj emaj al interŝanĝado de varoj".
Registraĵoj el la antikva Ĉinio montras ke hanaj ĉinoj eble konis la ekziston de la ĉef-insulo Tajvano jam de la periodo de la Tri Reĝlandoj (3a jarcento, 230 a.K.), doninte al proksimaj insuloj nomojn kiel Granda Liuqiu kaj Eta Liuqiu (etimologie, sed eble ne semantike, identaj al Ryūkyū en la japana), kvankam neniun el tiuj nomoj oni povis rilatigi definitive kun la ĉef-insulo Tajvano. Oni asertis sed ne pruvis ke la admiralo Cheng Ho (Zheng He) de la dinastio Ming vizitis Tajvanon inter 1403 kaj 1424.
Tajvano dum ĉinaj dinastioj
Eŭropa setlado
Respubliko de Tajvano sub japana regado
Krom la 184 tagoj, dum kiuj ´estis deklarita sendependa, la Respubliko de Tajvano kaj poste la Respubliko Ĉinio estis sub la japana regado de 1895 ĝis 1945.
Historio de la Respubliko Ĉinio (1912-1949)
Historio de la Respubliko Ĉinio post 1949
La 16-an de januaro 2016 la partio kontraŭstaranta amikiĝon kun Ĉinio DPP gajnis la balotojn pri la parlamento kaj pri la registaro. Fariĝis prezidanto Sinjorino Tsai Ing-Wen.
Geografio
Urboj
Medio kaj poluo
Naturaj resursoj
Energiaj resursoj
Socio
Etnaj grupoj
La ĉefaj etnaj grupoj en Tajvano estas la hokloj (70%), la hakaoj (15%), la t.n. kontinentanoj (13%), kaj la aborigenoj (2%).
Lingvoj
La ĉefaj lingvoj parolataj en Tajvano estas la ĉina (oficiala lingvo de la Respubliko Ĉinio), la hokla (ofte nomata ankaŭ "tajvana"), la hakaa, kaj la diversaj aborigenaj lingvoj. Dum en kontinenta Ĉinio oni adaptis la ideogramojn, tiuj reformoj ne estis transprenitaj en Tajvano. El tio oni komprenas, ke la skribaj lingvoj de Ĉinio kaj Tajvano ne komplete samas.
Religioj
Kulturo
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- esperante Informoj pri Tajvano en la vikio de UEA
- Taiwan - Wikivoyage (en)
- Registara retejo (jen france)
- Vojaĝkajero, fotoj kaj komentoj pri Tajvano (france kaj angle)
|
|