Konfesoj de la trompanto Felix Krull

Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Thomas Mann
Lingvoj
Lingvo	germana lingvo
Eldonado
Eldondato	1954
Ĝenro	pikareska romano • confessional fiction • aventura fikcio
Loko de rakonto	Rheingau • Frankfurto ĉe Majno • Parizo • Lisbono

Konfesoj de la trompanto Felikso Krull (germane Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull) estas nefinita pikareska romano de la nobelpremiita germana verkisto Thomas Mann, unue publikigita en 1954.

Ĉi tiu romano, kiu estis publikigita en 1954, unu jaro antaŭ la morto de Mann, estas la unua kaj lasta parto de tio, kion Mann difinis kiel "memuarojn".

La romano estis planita kiel parodio de la aŭtobiografio Poezio kaj Vero de Goethe. Thomas Mann celis parodontranslokigon de arto en fraŭdon kaj krimecon kaj humure metis la artiston proksime al la trompanto.

Kun la romano, Thomas Mann daŭrigas la tradiciojn de la eŭropa pikareska romano, sed la influo de aventurromanoj ankaŭ povas esti sentita, kaj la laboro ankaŭ estas parodio de evoluromanoj. La romano riĉiĝas per mitologiaj paraleloj. Tamen, la verko parodias la klasikan instruan kaj evoluan romanon same kiel memorliteraturon.

Fono

Thomas Mann planis la romanon ekde 1905. Ĝi estis inspirita per la memuaroj de la trompisto kaj fraŭdo Georges Manolescu. La unua fazo de verkado okazis inter 1910 kaj 1913. Unua versio aperis en du malsamaj eldonoj en 1922 kaj 1923, kaj plia versio en 1937. Post paŭzo, "La Memuaroj, Unua Parto" estis kompletigita de 1950 ĝis 1954. Ĝi restis kun la unua parto. La 79-jaraĝa Thomas Mann komentis la daŭrigon de la vivo de Felikso Krull: „Kaj se la romano estus lasita tute malfermita? Ne estus malfeliĉo laŭ mi."

Intrigo

Unua libro

40-jaraĝa Felikso Krull, laca de la aventuroj de turbula pasinteco kaj nun vivanta en izoliteco, raportas pri la cirkonstancoj sub kiuj li notas siajn memorojn. Li certigas, ke li ĉiam volas resti tute al la vero. Felikso Krull estis naskita en urbeto en la Rheingau en la mez-1870-aj jaroj. La patro, bonvivanto, estas la fabrikanto de ŝaŭmvino, kies ellaborita ekipaĵo celas kaŝi ĝian mizeran kvaliton. Dependeco al plezuro, malŝparo kaj supraĵeco karakterizas la vivstilon en Villa Krull. Pro ilia morala kaj financa dubemo, la familio estas evitita en la urbo kaj Felikso restas sen amikoj. Li jam estas konvinkita, ke li estas farita el pli belaj aĵoj ol aliaj kaj ke li iam povos preni sian ĝustan lokon en la socio. Aparta influo al la vivo de Felikso estas lia baptopatro Schimmelpreester, pentristo kun neklara pasinteco, kiu (malĝuste) lasas sin alparoli per la titolo "Profesoro".

La speciala talento de Felikso por rolludo iĝas ŝajna frue. Okjara li partoprenis bankoncerton – per violono, kiu ne eligis sonon. La publiko estas ravita de la supozata mirinfano. Li ofte pozas kiel modelo por sia baptopatro en malsamaj kostumoj, per kio li prezentiĝas tute kredinda kaj natura en ĉiu alivestiĝo. Por eviti la malamatan lernejon, li lernas perfekte forĝi la subskribon de sia patro. Samcele li praktikas simuladon de malsanoj kaj uzas volforton por atingi ĝin ĝis nun, ke eĉ la familia kuracisto, kiu komence opinias, ke li komprenas lin, kapitulacas al lia aktorado.

Ŝlosila sperto por Felikso estas renkonto kun la aktoro Müller-Rosé, kiu inspiras la publikon sur la scenejo kiel radianta heroo, sed rezultas esti aparte malbela kaj vulgara persono en la vestĉambro. Felikso ekkomprenas ke la kapablo de Müller-Rosé sorĉi la homamason egalrilatas al la bezono de la spektantaro de iluzio kaj delogo.

Dum kelka tempo, Felikso foje ŝtelis dolĉaĵojn de frandejo. Tamen, li ne volas, ke ĝi estu priskribita kiel ŝtelo. Ĉi tio estas eluzita vorto, kiu validas nur por la homamaso, sed ne por li, "unu favorata de la sorto".

En la aĝo de 16 jaroj, Felikso eniras seksan rilaton kun sia ĉambristino Genovefa kiu daŭras plurajn jarojn kaj venas al la konkludo ke, kvankam li ne havas eksterordinaran talenton kiel studento (li devas forlasi mezlernejon sen kvalifiko), li ja havas eksterordinaran talenton kiel amanto.

Antaŭ ol Felikso atingas plenkreskecon, lia patro bankrotas kaj pafas sin.

Dua libro

La baptopatro Schimmelpreester ellaboris vivplanon por ĉiu membro de la nun preskaŭ senmona familio kiu respondas al iliaj respektivaj kapabloj kaj deziroj. Li ricevis al Felikso laboron en luksa hotelo en Parizo.

Nuntempe, tamen, li akompanas sian patrinon al Frankfurto, kie ŝi malfermas pensionon laŭ ŝia vivoplano. Felikso uzas sian restadon en la sofistika grandurbo por studi la vivon de la supera klaso de socio, al kiu al li estas komence neita aliro. Logas lin la elegantaj homoj, kiujn li observas enirantaj aŭ elirante de teatroj kaj elegantaj restoracioj, same kiel la luksaj varoj en la grandiozaj montrofenestroj. Dum siaj esploradoj tra la grandurbo, Krull vekas la erotikan intereson de virinoj kaj viroj kaj tiel ankaŭ altiras la ombran duonmondon de la prostituitino kaj prostituisto. baldaŭ Felikso fariĝas prostituisto. Li provizore konservas rilaton kun la prostituitino Rosza, kiu partumas ŝian mongajnon kun li kaj sub kies konsilado li perfektigas siajn kapablojn kiel amanto.

Nu, kiel li diris, la saĝulo unuavide rekonis, ke mi estas farita por ama servo, ke mi estas sufiĉe talenta kaj ke mi atingos grandajn plezurojn kaj ĝojojn por mi kaj por la mondo, se mi decidus dediĉi min al tia faka profesio kaj gvidu mian vivon al ĝi. Kompreneble, ŝi estus mia instruisto kaj donus al mi tre kompletan bazan trejnadon, ĉar ankaŭ evidentiĝis, ke miaj naturaj talentoj ankoraŭ postulas la instruadon de fakulo.

La ekzameno de Felikso okazis dum lia tempo en Frankfurto, por kiu li zorge prepariĝis legante medicinajn librojn. Dum li substrekas sian volemon fari militservon, li falsas trompe realan epilepsiatakon por la kunvenkomisiono kaj estas senprokraste liberigita de militservo post lia konvinka efikeco.

Fine estas tempo vojaĝi al Parizo. Dum la dogankontrolo, juvelujo kiu apartenas al riĉa sinjorino staranta apud li trovas sian vojon nerimarkite en la valizon de Felikso. Felikso estas komence dungita kiel liftoknabo en la hotelo kaj ricevas la nomon Armand. Intertempe, li vendas la juvelojn al barilo. Li uzas la monon, kiun li ricevas por la bona pariza vivo, sed li tenas ĝin sekrete de siaj kamaradoj. En la lifto li denove renkontas la posedanton de la ŝtelita kesto, sinjorino Houpflé, kiu tamen ne rekonas lin kaj invitas la "belan liftoŝoforon" al nokta rendevuo en ŝia ĉambro. Ŝi estas verkistino, publikigas siajn verkojn sub sia naskiĝnomo Diane Philibert kaj estas edziĝinta al necesejbovproduktanto. Kiam Felikso konfesas al ŝi, ke li ŝtelis de ŝi, ŝi estas absolute ravita: ŝi vidas en Felikso duan Hermeson, la junulan dion de ŝtelistoj, petas al li ŝteli pli valoraĵojn de ŝi, kaj per ĉi tiu "humiligo" ŝi ĝuas la ĝojojn kaj ŝi amas lin eĉ pli intense.

Tria libro

En la luksa hotelo, Felikso Krull iĝas kelnero kaj post baldaŭ ĉefkelnero. En sia libera tempo li povas pagi dand-similan vivstilon kun la enspezo de la ŝtelitaj varoj. Dum vizito al la cirko li iĝas konscia pri siaj artaj ambicioj. Li sekvas la prezentojn de la akrobatoj, aparte la trapezartisto Andromache, sorĉita, kaj vidas la artistojn kiel lia egalulo. Same kiel ili, li ankaŭ volas sorĉi la mondon, eĉ se li scias, ke per tio li prenas riskon kompareblan kun tiu de la trapezistoj sub la cirkkupolo.

Saĝe uzante sian naturan ĉarmon, belan aspekton kaj subtilan menson lia interligas kun homoj kiuj interesas lin. Inter la hotelgastoj estas s-ro Twentyman, novriĉa industriisto el Birmingham, kies blonda filino Eleanor freneze enamiĝas al li. Li havas malfacilan tempon reteni la "tomboy" for kaj milde parolanta ŝin por forkuri kune.

Samtempe, la samseksema Lordo Kilmarnock svatas lin: "Personulo de pli serioza graveco", el skota nobelaro, volas preni Krull al sia kastelo en Skotlando, pagi lin reĝe kiel ĉambristo, kaj eĉ adopti lin. Sed li rezistas lin, kiel Eleanor Twentyman faras. Danke al siaj empatiaj kapabloj, li povas forigi ambaŭ per bone elektitaj vortoj kaj tiel daŭrigi konservi sian liberecon. Kaj baldaŭ liaj aktoraj talentoj havos ŝancon, kiu prenos lian vivon en tute novaj direktoj: Alia kutima gasto en la hotelo, la Markizo de Venosta, kiu estas ĉirkaŭ la sama aĝo, petas Felikso interŝanĝi rolojn. Felikso devas preni la identecon de Venosta kaj vojaĝi ĉirkaŭ la mondo en sia loko, por ke la vera markizo povu dediĉi sin neĝenata al sia senzorga pariza amintereso, la kantistino Zaza, sen esti ĝenita de siaj striktaj gepatroj. Kiam Felikso akceptas, li komencas sian studon de la vivo de Markizo kaj liaj karakterizaĵoj, tiel ke la rolinversigo ne estas videbla.

La vojaĝo komenciĝas per la nokta trajno al Lisbono. En la manĝvagono, Felikso Krull sidas kontraŭ profesoro Kuckuck, paleontologo bezonanta informojn, kiu donas al li detalan sciencan kaj filozofian prelegon pri la evoluo de la kosmo, vivantaj estaĵoj kaj homa evoluo; Li parolas pri tri originoj: estaĵo el nenio, vivo el neorganika kaj homo el besta regno. Homo estas "malfrua veninto" kaj Genezo estas "prave lasi kreadon kulmini en li"; Eĉ se ĝi mallongigas la procezon "iom draste", "organika vivo sur la tero" ankoraŭ estas ĉirkaŭ 550 milionoj da jaroj. Kvankam esti por Kuckuck estas simple intermezo "inter nenio kaj nenieco", la epizoda karaktero de vivo ne degradas ĝin, sed prefere igas ĝin valora.

En Lisbono, la unua halto de lia vojaĝo ĉirkaŭ la mondo, la markizo de Venosta kaŝnomo Krull rapide amikiĝas kun la familio de la profesoro, kies belan kaj ŝerĉema filinon Zouzou li esperas venki sed en lia vojo gardas la noblan sed striktan patrino; La duobla figuro de patrino kaj filino fascinas lin, same kiel aliaj ambivalencaj rilatoj fascinas lin. Profesoro Kuckuck gvidas lin tra sia naturhistoria muzeo, lia asistanto Dom Miguel Hurtado montras al Felikso la botanikan ĝardenon. En longa letero li rakontas siajn "gepatrojn" pri siaj spertoj, inkluzive de vizito al la Reĝo de Portugalio, kiu aljuĝis al li medalon. La filino Zouzou memorigas lin pri lia amatino Zaza. En konversacio kun Zouzou, la filino de Kuckuck, li defendas amon kontraŭ la akuzo ke ĝi estas nur malpura komerco de viroj kiuj volas ricevi virinon ĉirkaŭe. Ĉar la rakonto progresas, Krull ĉiam pli akceptas la personecon de la markizo kaj preskaŭ iĝas unu kun la rolulo. Kune kun la Kuckuck-familio kaj la asistanto, li vizitas taŭrobatalon, koncentriĝante same pri la batalo kiel sur la ekscitite ŝvelantaj mamoj de sinjorino Kuckuck. Dum unu lasta vizito, li sekrete renkontas Zouzou en la ĝardeno, kie ŝi finfine kisas lin pasie, kiam la "racia" edzino de Kuckuck, Sinjorino Maria Pia, intervenas kaj sendas ŝian filinon al ŝia ĉambro por alporti Felikso post akuzoj de lia malkonvena aliro al Zouzou. kiu devas iĝi la edzino de Hurtado; Sed tuj post tio ŝi mem amoras kun Krull. Ĉe ĉi tiu punkto la romano finiĝas, kiu devus daŭri kun la vojaĝo de la heroo al Argentino.

Adaptaĵoj

En 1957, la filmo "Confessions of the Adventurer Felix Carroll" estis produktita, reĝisorita fare de Kurt Hoffman. Ĝi estis bazita sur scenaro de Erika Mann kaj Robert Thorne kaj ĉefrolita de la germana aktoro Horst Buchholz kaj la sveda aktorino Liselotte Pulver.

En 1982, televidserio kiu estas adapto de la romano estis produktita fare de la ZDF kun kvin epizodoj, kun-produktitaj fare de Aŭstrio, Francio kaj Okcidenta Germanio, kun la partopreno de Rita Tushingham kaj Joss Ackland, inter aliaj.

En 2021, dua filmadaptigo de la romano estis publikigita, reĝisorita fare de Detlev Back kaj ĉefrola David Cross kaj Désirée Nosbusch.