Lisbono

	Lisbono
	portugale: Lisboa
	Ĉefurbo
	Panorama vido de la portugala ĉefurbo ; kun la ponto 25-a de aprilo kaj monumento Kristo-Reĝo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Concelho de Lisboa
	Deveno de nomo: Lisboa, portugale derivita de la fenicia Allis Ubbo por savu havenon, latine Ulyssippo antaŭ Ulysses kaj/aŭ Romana Olissipona, por la nomo de rivero Taĵo
Lando	Portugalio
Duoninsulo	Iberio
Regiono	Regiono Lisbono
Subregiono	Granda Lisbono
Distrikto	Distrikto Lisbono
Municipo	Lisbono
Civilaj paroĥoj	25
Rivero	Taĵo
Situo	Lisbono
- alteco	2 m s. m.
- koordinatoj	38° 42′ 25″ N 9° 8′ 8″ U / 38.70694 °N, 9.13556 °U (mapo)
Plej malalta punkto	Marsurfaco
- situo	Atlantiko
- alteco	0 m s. m.
Areo	84,8 km² (8 480 ha)
- de aglomeraĵo	84,8 km² (8 480 ha)
- de metropolo	2 957,4 km² (295 740 ha)
Loĝantaro	564,657 (2004)
- de aglomeraĵo	2 385 000–2 435 837
- de metropolo	2 830 867
Denseco	5 659 loĝ./km²
Setlejo	fl.719
- Urbo	ĉ.1256
LAU	Concelho/Câmara Municipal
- situo	Praça do Município, Lisbono
- leviĝo	33 m
- koordinatoj	38° 42′ 29″ N 9° 8′ 18″ U / 38.70806 °N, 9.13833 °U (mapo)
Urbestro	António Costa (PS)
Horzono	OET (UTC0)
- somera tempo	OEST (UTC+1)
Poŝtkodo	1149-014 Lisboa
Area kodo & Prefikso	(+351) 21 XXX-XXXX
ISO 3166-2 kodo	PT
Laŭloka nomo	Lisboeta
Patrona sanktulo	Santo António
Municipa adreso	Praça do Município, 1º; 1149-014 Lisboa
	Situo de Lisbono enkadre de Portugalio Situo de Lisbono enkadre de Portugalio
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Vikimedia Komunejo: Lisbon
	Retpaĝo: www.cm-lisboa.pt

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 19 apr. 2015, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Koordinatoj: 38° 42′ 25″ N 9° 8′ 8″ U / 38.70694 °N, 9.13556 °U (mapo)

Lisbono (portugale Lisboa) estas la ĉefurbo de Portugalio. Ĝi situas en okcidenta Portugalio ĉe la enfluejo de rivero Taĵo en la Atlantikon.

En Lisbono loĝas 564.657 personoj (censo de 2001).

La urbo estis fondita de fenicoj aŭ helenoj. La nomo devenas de greka Olissipo, el Uliso. Tiu nomo poste ŝanĝiĝis al "Lissapona" kaj fine al la moderna Lisboa.

Ĝi estis romia kolonio de la regiono Lusitania. Post diversaj konkeroj, de 1260 ĝi estas la ĉefurbo de Portugalio.

Lisbono fariĝis tre prospera dum la Portugala Imperio, kiam ĝi estis la ĉefa haveno kien alvenis la riĉaĵoj el Brazilo kaj la afrikaj kaj aziaj kolonioj.

Kelkiam estis en Lisbono grandaj tertremoj, la plej granda kaj fama je la 1-a de novembro 1755, kiu mortigis ĉirkaŭ centmil personojn. Vidu Lisbona tertremo en 1755.

Inter plej konataj kvartaloj estas Alfama, Baixa, Bairro Alto kaj Belemo.

Lisbono estis la centro de la respublika revolucio de la 4-a kaj 5-a de oktobro de 1910 kiu forigis reĝon Manuel la 2-a kaj de la Revolucio de la Diantoj (25-a de aprilo de 1974), kiu faligis la diktaturon de Marcello Caetano, la sekvanto de Salazaro.

Vidindaĵoj

Kulturo

Rock in Rio estas rokmuzika festivalo, kiu ĝis nun okazis kvar fojojn en Rio-de-Ĵanejro, kvin fojojn en Lisbono kaj du fojojn en Arganda del Rey proksime de Madrido.

Lisbono kaj Esperanto

En la kvina kanto de la verko de Abel Montagut nome Poemo de Utnoa okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikuraĝigu la malfortigitan Utnoan (nome la ĉefrolulo Noa) pere de la drogo anoŭdo. Inna malsupreniras kaj liveras ĝin al Noa. Je ties efiko aperas antaŭ li la poeto Valmikio kiu montras al li la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ĝin, nome, en Azio, el Ĉina Murego al insulo Srilanko. Poste aperas la japana pentristo Hokusajo kiu siavice montras aliajn mirindaĵon el Azio. Kaj poste venas la vico de Fidiaso, kiu montras mirindaĵojn el Eŭropo. Jen kiel oni prezentas Lisbonon: