Luksemburgo (urbo)

	Luksemburgo
	luksemburge: Lëtzebuerg, france Luxembourg, germane Luxemburg
	urbo
	Luksemburgo
Flago	Blazono
Lando	Luksemburgio
Distrikto	Distrikto Luksemburgo
Kantono	Kantono Luksemburgo
Konata loko	Fortikaĵo Thüngen
Riveroj	Alzette, Pétrusse
Situo	Luksemburgo
- koordinatoj	49° 36′ 42″ N 06° 07′ 48″ O / 49.61167 °N, 6.13000 °O (mapo)
Plej alta punkto
- alteco	402 m s. m.
Plej malalta punkto
- alteco	230 m s. m.
Areo	51,46 km² (5 146 ha)
Loĝantaro	132 780 (01.01.2023)
Denseco	2 580,26 loĝ./km²
Orogenenezo; montariĝo	Luksemburgia plataĵo
Fondita	4-a jarcento
- urbaj rajtoj	1244
Urbestro	Lydie Polfer (ekde 4-a de decembro 2013)
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MEST (UTC+2)
LAU 2	LU00011001
	Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo	vieux quartiers et fortifications / Altstadtviertel und Festungen (malnovaj kvartaloj kaj fortikaĵoj)
Tipo de heredaĵo	kultura heredaĵo
Jaro	1994 (#18)
Numero	699
Regiono	Eŭropo
Kriterioj	iv
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Situo enkadre de Luksemburgio Situo enkadre de Luksemburgio
	Vikimedia Komunejo: Luxembourg City
	Retpaĝo: www.vdl.lu

Ĉi tiu artikolo temas pri la urbo Luksemburgo. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Luksemburgo (apartigilo).

Koordinatoj: 49° 36′ 42″ N 06° 07′ 48″ O / 49.61167 °N, 6.13000 °O (mapo)

Luksemburgo estas la ĉefurbo de la grandduklando Luksemburgo. Ĝi havas ĉirkaŭ 133 000 loĝantojn kaj troviĝas ĉe la kunfluejo de la riveroj Alzette kaj Pétrusse. Ĝiaj anoj nomas ĝin en la loka lingvo (luksemburga) simple d' Stad [ĉtat] = la urbo.

Ĝia urbestro estas de 2013 Lydie Polfer.

Historio

La urbo evoluis en la 10-a jarcento el kastelo konstruita en 963 de la ardena grafo Sigfrido sur roko Bock' [bok]. La kastelo staris sur la restaĵoj de romia kastelo nomata Lucilinburhuc (= kasteleto).

Fine de la 12-a jarcento oni konstruis urbomuron ĉirkaŭ areo de 5 ha. En 1244 grafino Ermesinde de Namur-Luksemburgio garantiis al la bazarejo urbajn rajtojn.

En 1354 Luksemburgo iĝis duklando.

En 1815 la Viena kongreso igis ĝin suverena grandduklando.

Geografio

La urbo dividiĝas en 24 kvartalojn: Beggen, Belair, Bonnevoie/Bonneweg-Nord-Verlorenkost, Bonnevoie-Sud/Bonneweg-Süd, Supra Urbo, Cents, Cessange/Cessingen, Clausen, Dommeldange/Dommeldingen, Eich, Stacidomo, Gasperich, Grund, Hamm, Hollerich, Kirchberg, Limpertsberg, Merl, Mühlenbach, Neudorf-Weimershof, Pfaffenthal, Pulvermühl, Rollingergrund-Belair-Nord kaj Weimerskirch.

La urbocentron karakterizas la profunda valo de Pétrusse, kiu disigas la Supran Urbon de la Stacidoma Kvartalo. Ĝi estas rezervita al piedirantoj.

Eŭropa ĉefurbo

Luksemburgo estas naskiĝurbo de unu el la fondintoj de Eŭropa Unio, Robert Schuman, kaj unu el la tri oficialaj sidejoj de Eŭropa Unio, sidejo de ties jenaj jurisdikciaj kaj financaj institucioj:

Kortumo de Eŭropa Unio
Eŭropa Investa Banko
Eŭropa Revizora Kortumo
Sekretariejo de la Eŭropa Parlamento
Publikaĵa Oficejo
Pluraj servoj de la Eŭropa Komisiono.

En 1995 kaj en 2007 Luksemburgo estis Eŭropa Kultura Ĉefurbo.

Loĝantaro

Je la 31-a de decembro 2023 la loĝantaro de Luksemburgo konsistis el 64 921 virinoj kaj 69 793 viroj; sume, 134 714 loĝantoj.^[1]

La internaciecan karakteron substrekas la fakto, ke pli ol du trionoj (70,44%) de la loĝantaro ne estas luksemburganoj, sed apartenas al 166 aliaj naciecoj. La plej multnombraj estas: