Mondaj ludoj

La Mondaj ludoj estas divers-sporta konkuro en kiu konkuras sportistoj el la tuta mondo. La sportoj de la mondaj ludoj estas sportoj kiuj ne aperas en la olimpiaj ludoj. Tiu ĉi evento estas organizata de la Internacia asocio de la Mondaj ludoj (International World Games Association - WGA), kaj ĝin subtenas ankaŭ la Internacia Olimpika Komitato.

La sportoj konkureblaj estas tiuj, kiuj ne estas olimpiaj sportoj aŭ tiuj, kiuj iam estis olimpiaj sportoj sed jam ne plu. Ekzistas du konkuraj ebloj: La konkuraj sportoj, kie la sportisto celas konkuri kaj atingi medalon, kaj la ekspoziciaj aŭ invititaj sportoj, en kiuj ne eblas gajni medalon. La nombro da sportoj varias en ĉiuj ludoj, ĉar unu el la reguloj de la ludoj estas ke kiam iu urbo estas elektita por gastigi la eventon, tiu urbo ne povas elspezi monon por konstrui novajn sportejojn, sed la urbo devas uzi la monon por plibonigi la jam ekzistantajn sportejojn. La evento okazas unu jaro post la olimpiaj ludoj.

Historio

La origino de la Mondaj ludoj troviĝas en 1980, kiam Un Yong Kim, tiama prezidanto de la Monda Federacio de tekvondo, invitis konkuri ĉe Sud-Koreio al aliaj ĉefoj el malsamaj sportaj federacioj, kiuj tiam ne konkuris en la olimpikoj. Kim proponis krei novajn internaciajn ludojn por tiuj sportoj, kiujn ne partoprenu en la olimpikoj. Tiu jaro estis kreita la "Konsilo por la Mondaj ludoj" kiuj ŝanĝis poste sian nomon al "Internacia asocio de la Mondaj ludoj", tiu organizaĵo estas aprobita de la Internacia Olimpika Komitato.

La unua sidejo de la Mondaj ludoj estis Santa Clara en la jaro 1981. En la evento partoprenis pli ol 1200 sportistojn kaj 18 sportojn. Ekde tiam, la ludoj okazas ĉiun kvaran jaron.

Sportoj

La sportoj kiujn eblas partopreni en la Mondaj ludoj estas iu ajn kiun ne partoprenu de la olimpikoj. Kelkaj sportoj kiuj partoprenis en la unuaj ludoj, kiel tekvondo aŭ triatlono, poste iĝis olimpiaj ludoj, kaj pro tio jam ne plu partoprenas. Ankaŭ, kelkaj sportoj kiuj iam estis olimpikaj ludoj, sed poste jam ne plu partoprenis de la olimpikoj pro decido de la Internacia Olimpika Komitato, estos denove ludataj en la Mondaj ludoj, kiel la basbalo kaj softbalo.

Pilkaj sportoj Kajako-poloo Korfpilkado Stranda manpilkado Skvaŝo Fistball Rugbeo Rakedopilkado

Motor-sportoj Monoposto Forto-portoj Powerlifting Ŝnurtira lukto Korpokulturado

Novaj sportoj Grimpado Aerosportoj Ultimate akvo-skiado Akvo-savado Orientiĝado Rapid-sketado en linio Naĝado kun naĝiloj Radhokeo Basbalo

Preciz-sportoj Bilardo Arkpafado Kegloludo Bocce Lukartoj Sumoo Karateo Ĵuĵicuo Hapkido

Artismaj sportoj kaj dancoj Sporta danco Ritma gimnastiko Arta sketado sur radoj Akrobata gimnastiko Trampolina gimnastiko Aerobia gimnastiko

Eventoj

Jaro	Evento	Sidejo	Lando
1981	1-a versio	Santa Clara	Usono
1985	2-a versio	Londono	Britio
1989	3-a versio	Karlsruhe	Germanio
1993	4-a versio	Hago	Nederlando
1997	5-a versio	Lahti	Finnlando
2001	6-a versio	Akita	Japanio
2005	7-a versio	Duisburgo	Germanio
2009	8-a versio	Kaoŝiung	Tajvano (sub la nomo Ĉinio Taipei)
2013	9-a versio	Kalio	Kolombio
2017	10-a versio	Vroclavo	Pollando
2022	11-a versio	Birmingham (Alabamo)	Usono
2025	12-a versio	Ĉengduo	Ĉinio

Medal-tabulo

Rango	Ŝtato	Oro	Arĝento	Bronzo	Sumo
1	Italio	120	120	111	351
2	Usono	114	106	91	311
3	Germanio	107	95	121	323
4	Rusio	81	58	44	183
5	Francio	70	70	71	211
6	Britio	47	49	66	162
7	Ĉinio	41	37	20	98
8	Japanio	37	29	43	109
9	Sud-Koreio	37	13	17	67
10	Aŭstralio	35	50	36	121
11	Svedio	34	34	40	108
12	Nederlando	33	35	44	112
13	Hispanio	24	30	32	86
14	Tajvano	23	22	18	63
15	Belgio	22	22	26	70
16	Ukrainio	20	25	18	63
17	Kanado	18	17	25	60
18	Sovetunio	15	13	8	36
19	Svislando	13	17	10	40
20	Norvegio	13	13	31	57
21	Aŭstrio	12	18	14	44
22	Kolombio	12	16	15	43
23	Sud-Afriko	11	12	15	38
24	Danio	10	7	11	28
25	Hungario	9	10	17	36
26	Finnlando	8	19	21	48
28	Nov-Zelando	8	12	8	28
29	Ĉeĥio	8	11	13	32
30	Bulgario	7	2	5	14
31	Belorusio	6	5	13	24
32	Pollando	6	4	13	23
33	Egiptio	5	8	14	27
34	Brazilo	5	8	8	21
35	Slovakio	5	8	7	20
36	Slovenio	4	7	6	17
37	Grekio	4	6	2	12
38	Portugalio	4	4	5	13
39	Venezuelo	4	3	6	13
40	Meksiko	4	2	3	9
41	Malajzio	3	5	4	12
42	Estonio	3	4	1	8
43	Rumanio	3	3	1	7
44	Kroatio	3	1	5	9
45	Fiĝio	3	0	0	3
46	Argentino	2	4	9	15
47	Irlando	2	4	4	10
48	Litovio	2	2	2	6
49	Kazaĥio	2	1	2	5
50	Singapuro	2	1	0	3
51	Bosnio kaj Hercegovino	2	0	3	5
52	Turkio	1	2	9	12
53	Luksemburgo	1	2	3	6
54	Tajlando	1	2	2	5
55	Mongolio	1	2	1	4
56	Kataro	1	2	0	3
57	Ĉilio	1	1	2	4
58	Uzbekio	1	1	1	3
59	Indonezio	1	0	7	8
60	Maroko	1	0	3	4
61	Gvatemalo	1	0	0	1
61	Sauda Arabio	1	0	0	1
61	Serbio kaj Montenegro	1	0	0	1
61	Vjetnamio	1	0	0	1
65	Filipinoj	0	5	4	9
66	Jordanio	0	2	2	4
67	Honkongo	0	2	0	2
68	Ebura Bordo	0	1	3	4
69	Azerbajĝano	0	1	1	2
69	Barejno	0	1	1	2
69	Madagaskaro	0	1	1	2
72	Alĝerio	0	1	0	1
72	Dominika Respubliko	0	1	0	1
72	Liĥtenŝtejno	0	1	0	1
75	Jamajko	0	0	2	2
75	Montenegro	0	0	2	2
77	Bahamoj	0	0	1	1
77	Kartvelio	0	0	1	1
77	Barato	0	0	1	1
77	Irano	0	0	1	1
77	Israelo	0	0	1	1
77	Kuvajto	0	0	1	1
77	Monako	0	0	1	1
77	Niĝerio	0	0	1	1
77	Pakistano	0	0	1	1
77	Peruo	0	0	1	1
77	Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj	0	0	1	1
77	Jugoslavio	0	0	1	1

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retpaĝo de la Mondaj ludoj angle