Religio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 18:08, 11 aŭg. 2006

Dosiero:Weltreligionen.png

Religio estas sistemo de ideoj kaj praktikoj, kiu estas bazita sur la kredo, ke ekzistas ekstermonda(j) potenco(j), kiu(j) influas la mondon kaj la vivon de la homoj.

Etimologio

En la latina lingvo la vorto religio havis multajn diversajn signifojn: apud "diotimo", "(di)respekto", "pieco", "kredo", "kulto", "sanktaĵo", "sankteco" ankaŭ "sankta promeso", "ĵuro", konsidero", "zorgemo", "precizemo", "skrupulo", "konscienceco", "konsciencriproĉo", "superstiĉo", "peko" kaj "kondamno".

La plej fruaj skribaj atestoj de la ekzisto de tiu ĉi vorto troviĝas en la komedioj de Plaŭto kaj en la politikaj paroladoj de Katono de la 3-a kaj 2-a jarcentoj a.K.).

Cicerono asertas, ke la vorto religio devenas de relegere, kio signifas laŭvorte "denove volvi" kaj en figura senco "pripensi", "atenti". Li rilatigis tion al la templa kulto, kiu postulas zorgeman priatenton.

Lactantius (Divinae Institutiones 4, 28) vidas la originon de la vorto en religare (alligi, retroligi). Laŭ li, la origina signifo do povas esti "pia pripenso" aŭ "retroligo" al (dia) origino de la universo.

Laŭ la franca lingvisto Émile Benveniste, religio devenis de la sama radiko kiel legere (rikolti). Sekve li supozas ke religio signifis "rerikolto", ĉar la romiaj pastroj "rerikoltis" la rikoltaĵojn, kiujn oni metis en la templajn sanktejojn kiel oferojn al la gedioj.

Religioj

Ĉefa artikolo: Listo de Religioj

Abrahamismo - Agnostikismo - Ateismo - Bahaa Kredo - Brahmanismo - Budhismo - Diismo - Hinduismo - Islamo - Ĝajnismo - Judismo - Kristanismo - Katolikismo - Modernismo - Mormonismo - Novaj religioj de Japanio - Nova Erao - Novpaganismo - Oomoto - Orfeismo - Rastafarianismo - Sankta Dajmo - Scientologio - Sikismo - Spiritismo - Ŝamanismo - Taoismo - Unitarismo - Ŭonbulismo - Urantio - Viĉo --- Kulto

Listo de religioj laŭ grandeco

Laŭ grupoj

La nomon ĉiam sekvas nombro de kredantoj. Oni diras, ke en la mondo ekzistas 5 aŭ 6 ĉefaj mondaj religioj (tio estas la unuaj ĉe la listo).

Kristanismo entute: 2,1 miliardoj; inkluzivas:
- Katolikismo: 1,071 miliardoj
- Protestantismo: 775 milionoj
- Orienta ortodoksismo 240 milionoj
Islamo: 1,3 miliardoj
Hinduismo: 900 milionoj
ĉinaj tradiciaj religioj: 394 milionoj
- Konfuceismo (ofte ne rigardata kiel religio)
- Taoismo
- la ĉina popola religio (se malsamus taoismon)
La nombron de sekvantoj de la tradiciaj ĉinaj religioj estas malfacile kalkuli (aŭ distingi).
Budhismo: 376 milionoj
origine indiĝenaj: 300 milionoj
Ŝintoismo: 107 milionoj
afrikaj tradiciaj kaj diasporaj: 100 milionoj
Sikismo: 23 milionoj
Ĝuĉeo: 19 milionoj
Surbaze de la tuta homaro de Nord-Koreo
Spiritismo: 15 milionoj
Judismo: 14 milionoj
Malfacilas distingi sekvantojn de la juda religio disde nuraj membroj de la juda popolo aŭ kulturo.
Bahaa Kredo: 7 milionoj
Ĝajnismo: 4,2 milionoj
La vera nombro Bahaanoj estas forte disputadita
Zaratuŝtrismo: 2,6 milionoj
Tenriismo: 2 milionoj
Unitaria Universalismo: 800.000
Caodaismo: 500.000 (?)
Novpaganismo: 100.000 (?)
La vera nombro estas nur malklare konata
Rastafarianismo: 100.000 (?)

Oni ofte diskutas pri Ateismo, ĉu ĝi estus inkluzivita kiel religio - se jes, tiam ĝi troviĝus ĉe la tria loko kun 1,1 miliardoj da "kredantoj".

Ankaŭ ekzistas multaj pli malgravaj sektoj kaj novaj religioj, ekzemple Oomoto aŭ Scientologio.

Miksita

La plej grandaj religioj, sektoj kaj kredoj (milionoj da kredantoj):

1943 Kristanismo (32,8% de homaro)
1165 Islamo (19,6%)
1050 Sunaismo (islama)
1027 Katolikismo (kristana)
762 Hinduismo (12,8%)
760 nereligia (12,8%)
359 ĉinaj popolaj religioj (6,1%)
354 Budhismo (6,0%)
322 aliaj kristanoj
316 Protestantismo (kristana)
249 etnaj religioj (4,2%)
214 Ortodoksismo (kristana)
115 Ŝijaismo (islama)
100 nova religio (1,7%)
64 Anglikanismo (kristana)
22 Sikismo
20 Taoismo
14 Judismo
12 Spiritismo
12 Mormonismo (kristana)
6 Bahaa Kredo
6 Konfuceismo
4 Ĝajnismo
3 Ŝintoismo
0,3 Zaratuŝtrismo

Sanktaj libroj

Avesto - Biblio - Daŭdeĝingo - Korano - Tripitako - Vedoj - Bhagavad Gitao - Libro de Mormon - Kitáb-i-Aqdas

Aliaj spirituala libroj: Kurso pri mirakloj

Religiaj fondintoj kaj filozofoj

Moseo - Laozio - Budho - Sokrato - Konfuceo - Jesuo - Mohameto - Bahá'u'lláh

Dioj / Mitologio

Ĉefa artikolo: Listo de dioj Afrodito - Alaho - Apolono - Areso - Artemisa - Atena - Demiurgo - Devia - Diana - Dionizo - Eternulo - Ganeŝo - Hadeso - Hefesto - Hera - Hermeso - Hestia - Izisa - Jehovo - Jesuo Kristo - Kecalkoatlo/Kukulkano - Oziriso - Persefona - Pozidono - Sankta Triunuo - Satano - Ŝivo - Viŝnuo - Zeŭso

Sanktaj lokoj kaj pilgrimejoj

Ciono - Kaaba - Templo de Artemisa - Templo de Jerusalemo

Sanktaj agoj

Komunio - Meditado

Sanktaj lingvoj

Latina lingvo - Greka lingvo - Sanskrito - Hebrea lingvo - Aramea lingvo - Araba lingvo - Persa lingvo - Ioruba Lingvo

Postmorta ekzisto

Infero - Metempsiĥozo - Neniigeco - Nirvano - Purgatorio - Paradizo - Reenkarnigo

Eksteraj ligiloj

greke http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html greke http://www.worldreligionday.org greke http://vedabase.net/bg/4/11 greke http://vedabase.net/bg/7/21

Vidu ankaŭ jenon:

Religio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Religio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Religio en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)
Religio en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)

Ŝablono:Aldonaj eksteraj ligiloj Ŝablono:Aldonaj bildoj

@@ Linio 101: / Linio 101: @@
 ==[[Dio|Dioj]] / [[Mitologio]]==
 ''Ĉefa artikolo: [[Listo de dioj]]''
-[[Afrodita]] - [[Alaho]] - [[Apolono]] - [[Areso]] - [[Artemisa]] - [[Atena]] - [[Demiurgo]] - [[Devia]] - [[Diana]] - [[Dionizo]] - [[Eternulo]] - [[Ganeŝo]] - [[Hadeso]] - [[Hefesto]] - [[Hera]] - [[Hermeso]] - [[Hestia]] - [[Iziso]] - [[Jehovo]] - [[Jesuo Kristo]] - [[Kecalkoatlo]]/[[Kukulkano]] - [[Oziriso]] - [[Persefona]] - [[Pozidono]] - [[Sankta Triunuo]] - [[Satano]] - [[Ŝivo]] - [[Viŝnuo]] - [[Zeŭso]]
+[[Afrodito]] - [[Alaho]] - [[Apolono]] - [[Areso]] - [[Artemisa]] - [[Atena]] - [[Demiurgo]] - [[Devia]] - [[Diana]] - [[Dionizo]] - [[Eternulo]] - [[Ganeŝo]] - [[Hadeso]] - [[Hefesto]] - [[Hera]] - [[Hermeso]] - [[Hestia]] - [[Izisa]] - [[Jehovo]] - [[Jesuo Kristo]] - [[Kecalkoatlo]]/[[Kukulkano]] - [[Oziriso]] - [[Persefona]] - [[Pozidono]] - [[Sankta Triunuo]] - [[Satano]] - [[Ŝivo]] - [[Viŝnuo]] - [[Zeŭso]]
 ==Sanktaj lokoj kaj [[pilgrimejo]]j==