Diono (luno)

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Diono
Diono
Natura satelito  de Saturno (IV)
astronomia simbolo
astronomia simbolo
satelito de Saturnoregula satelito
Oficiala nomo Saturno IV[1]
Astronomia simbolo vd
Nomita laŭ Diona vd
Malkovro
Malkovrinto Giovanni Domenico Cassini[1]
Dato de malkovro 21-a de marto 1684[1]
Loko de malkovro Parizo[1]
Unua superflugo Sondilo Voyager 1
(12-an de novembro 1980)
Orbitaj ecoj
Granda duonakso 377 400 km
Discentreco 0,002
Klinangulo 0,002° (rilate al la ekvatoro de Saturno)
Periodo 2,737 tagoj
Fizikaj ecoj
Diametro (1 123 ± 3) km (averaĝe)
Maso
- Denso
- Surfaca falakcelo
- Liberiga rapido
(21,095 ± 0,000 168) × 1021 kg
(1,475 7 ± 0,0036) × 103 kg/m3
0,231 m/s2
510 m/s
Rotacia periodo Kaptita rotacio
Aksa kliniteco
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo 0
Surfaca temperaturo 87 K (averaĝe)
Albedo
Geometria albedo
0,6[2]
0,55 vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo 10,4[3]
vdr

Diono estas unu el la naturaj satelitoj de Saturno, la kvara pli granda, post Japeto.

Malkovro[redakti | redakti fonton]

La 21-an de marto 1684, Dionon malkovris la franca italdevena astronomo Giovanni Domenico Cassini, kiu ankaŭ malkovris Japeton, Reon kaj Tetison. Cassini nomis la kvar lunojn kiujn li malkovris: "Sidera Lodoicea" (Steloj de Ludoviko) honore al Ludoviko la 14-a.

John Herschel en 1847 donis al ĝi la nomon de la titanino (aŭ oceanidino) Diona, unua edzino de Zeŭso kaj patrino de Afrodito.

Fizikaj ecoj[redakti | redakti fonton]

Diono estas glacia astro, sed gia denso,(1 475 kg/m3) pensigas, ke ĝi entenas grandan kvanton (ĉ. 46%) da roko kaj silikatoj

Kvankam iomete pli malgranda, Diono similas al Reo, alia luno de Saturno: ambaŭ havas po malsimilajn duonsferojn: sur la "malantaŭa" duonsfero (laŭ la orbita movo) estas helaj strioj kiuj povas esti vulkanaj "cindroj" aŭ "neĝoj", sputitaj de glaciaj vulkanoj, la "antaŭa" duonsfero havas multenombraj krateroj

Samorbitaj lunoj[redakti | redakti fonton]

Du aliaj lunoj sekvas saman orbiton kiel Diono, en ties punktoj de Lagrange: Heleno en L4 kaj Polukso en L5

Notoj kaj referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
  2. Planetary Satellite Mean Orbital Parameters, Jet Propulsion Laboratory - Solar System Dynamics (angle)
  3. Retejo de la Observatorio ARVAL (angle)

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]