Saltu al enhavo

Veszprém

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Veszprém (apartigilo)
Veszprém
hungare: Veszprém, slovake: Vesprémska župa
departemento en Hungario
Urbodomo de Veszprém
Situo de departemento Veszprém en Hungario (klakmapo)Győr-Moson-SopronVasZalaSomogyBaranyaTolnaBács-KiskunCsongrádBékésHajdú-BiharSzabolcs-Szatmár-BeregBorsod-Abaúj-ZemplénNógrádHevesJász-Nagykun-SzolnokVeszprémFejérKomárom-EsztergomPestBudapeŝto
Situo de departemento Veszprém en Hungario (klakmapo)
Flago
Blazono
Oficiala nomo: Veszprém megye
Lando Hungario Hungario
Historia regiono Hungara reĝlando Departemento Veszprém
Montaro Bakony
Situo Veszprém
 - koordinatoj 47° 05′ 37″ N 17° 54′ 42″ O / 47.09361 °N, 17.91167 °O / 47.09361; 17.91167 (mapo)
Ĉefurbo Veszprém
Areo 4 463,65 km² (446 365 ha)
Loĝantaro 335 361 (2022)
Denseco 75 loĝ./km²
Lago Balatono
Horzono MET (UTC+1)
 - somera tempo MEST (UTC+2)
ISO 3166-2 HU-VE
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Vikimedia Komunejo: Veszprém County
Retpaĝo: www.vpmegye.hu
Map
Lago Balatono

Departemento Veszprém (pron. vespre'm) estas mezgranda administra unuo en okcidenta Hungario, ĉirkaŭ la samnoma administra centro. Ĝi limas al departementoj Győr-Moson-Sopron, Komárom-Esztergom, Fejér, Somogy, Zala kaj Vas.

Apartenas al ĝi la orienta bordo kaj la pli granda parto de la norda bordo de la parte vulkandevena, mediteraneeca Balatono, "la hungara maro". Sur ĝia teritorio troviĝas romantikaj pejzaĝoj, kun multe da riveretoj kaj fontoj, kun grotoj servantaj por betjaroj kiel kaŝejoj, kun la montaro Bakony (Bakonj) ravanta la turistojn, kun naturbelacoj kaj historiaj monumentoj de la baseno Tapolca.

Vidindaĵoj estas la popola kaj industria metiisteco, la teatraj kaj subĉielaj prezentadoj, la ekspozicioj, la koncertoj de leĝera aŭ klasika muziko, kaj same la diversaj gastejoj prezentantaj la allogajn majstroverkojn de gastronomio kaj vinologio.

La hungaroj antaŭ pli ol 1100 jaroj ekloĝis en tiu baseno ĉirkaŭita de la majestaj altaĵoj de montaro Kárpát. Reĝo Stefano la I-a, kiu fondis la Ŝtaton kaj radikigis la eŭropajn, kristanajn ideojn en sia popolo, ofte restadis en urbo Veszprém kaj en ĉi tiu ĉirkaŭaĵo kun sia edzino, la bavara princino, reĝino Gizella. Ili fervoradis fondi klostrojn, religiajn komunumojn, preĝejojn kaj fortikaĵojn, kiujn dum la pasintaj jarcentoj plurfoje oni detruadis; tamen ili estas ĝis nun ekzistantaj gardbastionoj, atestantoj de la eŭropeco.

La ĉefa sezono de la fremdultrafiko estas la somero pro lago Balatono, kiu pro sia silkeca, varma akvo ege taŭgas por akvosportoj. Sed same vintre, printempe kaj aŭtune povas havi neforgeseblajn travivaĵojn tiuj, kiuj sopiras alitipajn plezurojn, pli kvietan ripozon.

Ekirante de urbo Veszprém kaj ĝia pentrinda ĉirkaŭaĵo, nia gvidlibreto gvidas la ĉi tien vojaĝantajn homojn sur la norda kaj orienta bordoj de lago Balatono kaj sur ĝia altebenaco. Daŭrigante la vojaĝon de urbo Sümeg ĝis monto Somló, oni povas rigardi plurajn romantikajn fortikaĵojn kaj monumentojn. Oni povas ĉasiradi en la arbaroj de montaro Bakony, kiu havas abundon da sovaĝbestoj, maloftaj kaj protektitaj kreskaĵoj kaj praaj taksuso- kaj koniferarbaroj. Atingante la plej nordan parton de la departemento, en urbo Pápa kaj ĝia ĉirkaŭaĵo etendiĝantaj sur la suda angulo de Malgranda Ebenaĵo (Kisalföld), oni povas konatiĝi kun la netakseble valora heredaĵo de la mezepoko kaj la baroko, kaj ankaŭ kun la kutimoj, la labortagoj kaj la signifaj festotagoj de la homoj vivantaj ĉi tie.

La suda limo de la departemento estas la lago Balatono. Tra la areo etendiĝas la montaro de Bakony.

Urboj de la departemento, samtempe subregionaj centroj

[redakti | redakti fonton]

Veszprém estas samtempe ankaŭ departementejo kune kun departementrajtoj.

Ajka Balatonalmádi Balatonfüred Pápa Sümeg
Tapolca Várpalota Veszprém Zirc

Simplaj urboj de la departemento

[redakti | redakti fonton]
Badacsonytomaj Balatonkenese Balatonfűzfő Berhida Devecser Herend
Pétfürdő Révfülöp
Adásztevel Bodorfa Hetyefő Lovászpatona Óbudavár Szentkirályszabadja
Adorjánháza Borszörcsök Hidegkút Magyargencs Oroszi Szigliget
Alsóörs Borzavár Homokbödöge Magyarpolány Öcs Szőc
Apácatorna Csabrendek Hosztót Malomsok Örvényes Tagyon
Aszófő Csajág Iszkáz Marcalgergelyi Ősi Takácsi
Ábrahámhegy Csehbánya Jásd Marcaltő Öskü Taliándörögd
Badacsonytördemic Csesznek Kamond Márkó Paloznak Tés
Bakonybél Csetény Kapolcs Megyer Pápadereske Tihany
Csopak Káptalanfa Mencshely Pápakovácsi Tótvázsony
Bakonyjákó Csót Káptalantóti Mezőlak Pápasalamon Tüskevár
Bakonykoppány Csögle Karakószörcsök Mihályháza Pápateszér Ugod
Bakonynána Dabronc Kékkút Mindszentkálla Papkeszi Ukk
Bakonyoszlop Dabrony Kemeneshőgyész Monostorapáti Pécsely Úrkút
Bakonypölöske Dáka Kemenesszentpéter Monoszló Pénzesgyőr Uzsa
Bakonyság Doba (Hungario) Kerta Nagyacsád Porva Vanyola
Bakonyszentiván Döbrönte Királyszentistván Nagyalásony Pula (vilaĝo) Vaszar
Bakonyszentkirály Dörgicse Kisapáti Nagydém Pusztamiske Várkesző
Bakonyszentlászló Dudar Kisberzseny Nagyesztergár Raposka Városlőd
Bakonyszücs Egeralja Kiscsősz Nagygyimót Rigács Vászoly
Bakonytamási Egyházaskesző Kislőd Nagypirit Salföld Veszprémfajsz
Balatonakali Eplény Kispirit Nagytevel Sáska Veszprémgalsa
Balatoncsicsó Farkasgyepű Kisszőlős Nagyvázsony Somlójenő Veszprémvarsány
Balatonederics Felsőörs Kolontár Nemesgörzsöny Somlószőlős Vid
Balatonfőkajár Ganna Kővágóörs Nemesgulács Somlóvásárhely Vigántpetend
Balatonhenye Gecse Köveskál Nemeshany Somlóvecse Vilonya
Balatonrendes Gic Külsővat Nemesszalók Sóly Vinár
Balatonszepezd Gógánfa Küngös Nemesvámos Sümegprága Vöröstó
Balatonszőlős Gyepükaján Kup Nemesvita Szápár Zalaerdőd
Balatonudvari Gyulakeszi Lesencfalu Németbánya Szentantalfa Zalagyömörő
Balatonvilágos Hajmáskér Lesenceistvánd Nóráp Szentbékkálla Zalahaláp
Barnag Halimba Lesencetomaj Noszlop Szentgál Zalameggyes
Bazsi Hárskút Litér Nyárád Szentimrefalva
Bánd Hegyesd Lókút Nyirád Szentjakabfa Zánka
Béb Hegymagas Lovas Olaszfalu
Békás

Ekde 2014 ankaŭ Balatonakarattya.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Veszprém (reĝa departemento)

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]


Departementoj en Hungario Flago de Hungario
Departementoj: Bács-Kiskun | Baranya | Békés | Borsod-Abaúj-Zemplén | Csongrád | Fejér | Győr-Moson-Sopron | Hajdú-Bihar | Heves | Jász-Nagykun-Szolnok | Komárom-Esztergom | Nógrád | Pest | Somogy | Szabolcs-Szatmár-Bereg | Tolna | Vas | Veszprém | Zala
administra centro: (inkluzive la urbon de la 20-a departemento) Budapeŝto
Centroj de departementoj: Békéscsaba | Debrecen | Dunaújváros | Eger | Győr | Hódmezővásárhely | Kaposvár | Kecskemét | Miskolc | Nagykanizsa | Nyíregyháza | Pécs | Sopron | Szeged | Székesfehérvár | Szolnok | Szombathely | Tatabánya | Veszprém | Zalaegerszeg
Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.