Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj

Prezidanto	Emblemo
Poul Nyrup Rasmussen
Bazaj informoj
fondodato:	10-a de novembro 1992
fondoloko:	Hago
prezidanto:	Poul Nyrup Rasmussen
ĝenerala sekretario:	Philip Cordery
partia disdivido:	32 membraj partioj
centra oficejo:	rue du Trône, 98 1050 Bruselo Belgio
koloroj:	ruĝa
retejo:	www.pes.org

La Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj (PES) aŭ en iuj lingvoj alternative Partio de Eŭropaj Socialistoj – angle Party of European Socialists (PES), france Parti socialiste européen (PSE), germane Sozialdemokratische Partei Europas (SPE), hispana Partido Socialista de Europa (PSE), svede Europeiska socialdemokratiska partiet (ESP) – estas la kunligo de la socialdemokratiaj, socialistaj kaj laboraj partioj de Eŭropo.

Historio

La internacia kunlaborado inter socialdemokratiaj kaj socialistaj partioj komenciĝis dum la epoko de la laborista movado dum la dua duono de la 19-a jarcento en Eŭropo. La komuna membreco en la monda organizo Socialista Internacio por la socialdemokratiaj kaj socialistaj partioj de okcidenta Eŭropo estis la bazo por ilia kunlaboro kadre de la naskiĝanta Eŭropa Komunumo post la Dua Mondmilito.

Dum januaro 1957 socialdemokratiaj kaj socialistaj partioj de la membroŝtatoj de la Eŭropa Komunumo pri Karbo kaj Ŝtalo unuafoje okazigis komunan kongreson en Luksemburgio kaj konsentis pri kreo de "interkomunikiga oficejo de la socialistaj partioj de la Eŭropa Komunumo".

Kadre de la 8-a tiaspeca kongreso dum junio 1971 en Bruselo la instanco ricevis la ŝanĝitan nomon "oficejo de la socialdemokratiaj partioj de la Eŭropa Komunumo".

En la kunsido de la oficejo la 5-an de aprilo 1974 en Luksemburgio fondiĝis la "Ligo de la socialdemokratiaj partioj en la Eŭropa Komunumo" kiel tegmenta organizo por la naciaj socialdemokratiaj kaj socialistaj partioj de la membroŝtatoj. La partioj tamen ne sukcesis konsenti pri unueca nomo, kio gvidis al diversaj difinoj de la ligo: federatie (federacio) en Nederlando, union (unio) en Francio, Bund (asocio) en Germanio, confederation respektive confederazione (konfederacio) en Britio kaj Italio, kaj samenslutingen (kunligo) en Danio. La sidejo de la partia oficejo nelonge post tio estis translokigita de Luksemburgo al Bruselo. Unua prezidanto de la Ligo iĝis la germano Wilhelm Dröscher (SPD); lin flankigis la du anstataŭantoj Sicco Mansholt (eksa prezidanto de la Eŭropa Komisiono) kaj Robert Pontillon (internacia sekretario de la francaj socialistoj).

Post la unuaj rektaj balotoj por la Eŭropa Parlamento dum junio 1979 la membropartioj de la Ligo havis la plej multajn parlamentanojn kaj per 113 parlamentanoj antaŭ la 107 parlamentanoj de la konservativa Eŭropa Popola Partio konsistigis la plej fortan frakcion.

Dum la duaj balotoj por la Eŭropa Parlamento dum junio 1984 la kunligitaj partioj gajnis voĉojn kaj per 130 frakciaj parlamentanoj kontraŭ 110 de la konservativa Eŭropa Popola Partio duafoje konsistigis la plej fortan frakcion.

Pro la Traktato de Mastriĥto pri la fondiĝo de la Eŭropa Unio kaj la renovigita kontrakto pri la Eŭropa Komunumo kun ties paragrafo 138a pri eŭropaj partioj, dum la kongreso en Hago la 9-an kaj 10-an de novembro 1992 fondiĝis la Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj (PES) - laŭ iuj naciaj membropartioj alternative difinita kiel Partio de Eŭropaj Socialistoj (PES). Same dum 1992 la socialistaj kaj socialdemokratiaj junularaj movadoj de Eŭropo kunligiĝis en asocio kun la mallongigo ECOSY.

La eŭropa partio konsistas el 32 partioj el ĉiuj membroŝtatoj de la Eŭropa Unio kaj krome inkluzivas la novegan Arbeiderpartiet. En Kroatio, la Respubliko Makedonio, Svislando kaj Turkio la partio havas asociigitajn membropartiojn.

Ekde aprilo 2004 la eksa dania ĉefministgro kaj nuna eŭropa parlamentano Poul Nyrup Rasmussen estas la prezidanto de la PES.

En la Eŭropa Parlamento PES okupas frakcion kiu nomas Progresema Alianco de Socialistoj kaj Demokratoj (S&D) kun 184 seĝoj komence de 7-a oficperiodo (14-a de julio 2009). Ĝiaj membroj venas el ĉiuj 27 EU-membroŝtatoj. Frakcia prezidanto estas la germana socialdemokrato Martin Schulz.

PES-membroj de la Eŭropa Komisiono Barroso, kiu ĝidas la Exuropan Union inter 2004 kaj 2009, estas la vicprezidantoj Günter Verheugen (SPD) kaj Margot Wallström (SAP) kaj la komisaroj Joaquín Almunia (PSOE, valutoj), Danuta Hübner (SLD, regiona politiko), László Kovács (MSZP, impostoj), Peter Mandelson (Laborista, komerco) kaj Vladimír Špidla (ČSSD, laboro kaj socialaj aferoj).

En la Eŭropa Konsilio la PES reprezentiĝas per Gordon Brown ( Britio), Alfred Gusenbauer ( Aŭstrio), Gediminas Kirkilas ( Litovio), Sergei Staniŝev ( Bulgario), Ferenc Gyurcsány ( Hungario), José Sócrates ( Portugalio) kaj José Luis Rodríguez Zapatero ( Hispanio).

Partiaj prezidantoj

Ligo de la socialdemokratiaj partioj de la Eŭropa Komunumo

• Wilhelm Dröscher (SPD) (Germanio) - aprilo 1974 ĝis januaro 1979
• Robert Pontillon (PS) (Francio) - januaro 1979 ĝis marto 1980
• Joop den Uyl (PvdA) (Nederlando) - marto 1980 ĝis majo 1987
• Vitor Constâncio (PS) (Portugalio) - majo 1987 ĝis januaro 1989
• Guy Spiteals (PS) (Belgio) - januaro 1989 ĝis majo 1992
• Willy Claes (SP) (Belgio) - majo 1992 ĝis November 1992

Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj (PES)

• Willy Claes (SP) (Belgio) - novembro 1992 ĝis oktobro 1994
• Rudolf Scharping (SPD) (Germanio) - marto 1995 ĝis majo 2001
• Robin Cook (LP) (Britio) - majo 2001 ĝis aprilo 2004
• Poul Nyrup Rasmussen (SD) (Danio) - ekde aprilo 2004

Ĝeneralaj sekretarioj

Ligo de la socialdemokratiaj partioj de la Eŭropa Komunumo

• Manfred Michel (SPD) (Germanio) - aprilo 1974 ĝis julio 1977
• Dick Toornstra (PvdA) (Nederlando) - julio 1977 ĝis novembro 1982
• Mauro Giallombardo (PSI) (Italio) - novembro 1982 ĝis oktobro 1989
• Axel Hanisch (SPD) (Germanio) - oktobro 1989 ĝis novembro 1992

Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj (PES)

• Jean-François Vallin (PS) (Francio) - novembro 1992 ĝis septembro 1999
• Antony Beumer (PvdA) (Nederlando) - septembro 1999 ĝis junio 2004
• Philip Cordery (PS) (Francio) - ekde junio 2004

Membroj

Membraj partioj de la PES

ŝtato	membropartio	membroj de la EP
Aŭstrio	Sozialdemokratische Partei Österreichs (SPÖ)	7
Belgio – Flandrio – Valonio	Socialistische Partij Anders (sp.a) Parti Socialiste (PS)	3 4
Britio – Britio – Nord-Irlando	Labour Party Social Democratic and Labour Party / Páirtí Sóisialta Daonlathach an Lucht Oibre (SDLP)	19 0
Bulgario	Българска социалистическа партия (БСП) / Bălgarska Socialističeska Partija (BSP)	5
Kroatio	Socijaldemokratska Partija Hrvatske (SDP)	5
Ĉeĥio	Česká strana sociálně demokratická (ČSSD)	2
Danio	Socialdemokraterne	5
Estonio	Sotsiaaldemokraatlik Erakond (SDE)	3
Finnlando	Suomen Sosialidemokraattinen Puolue (SDP)	3
Francio	Parti Socialiste (PS)	31
Germanio	Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD)	23
Grekio	Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) / Tutgrekia Socialista Movado (PASOK)	8
Hispanio	Partido Socialista Obrero Español (PSOE)	24
Hungario	Magyar Szocialista Párt (MSZP) Magyarországi Szociáldemokrata Párt (MSZDP)	9 0
Irlando	Irish Labour Party / Páirtí an Lucht Oibre	1
Italio	Partito Socialista Italiano (PSI)	12 1
Kipro	Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ / Kínima Sosialdimokratón EDEK	0
Latvio	Latvijas Sociāldemokrātiskā Strādnieku Partija (LSDSP)	0
Litovio	Lietuvos Socialdemokratų Partija (LSDP)	2
Luksemburgo	Lëtzebuerger Sozialistesch Arbechterpartio / Parti Ouvrier Socialiste Luxembourgeois (LSAP)	1
Malto	Partit Laburista / Malta Labour Party (MLP)	3
Nederlando	Partij van de Arbeid (PvdA)	7
Norvegio	Arbeiderpartiet (Det norske Arbeiderparti DnA)	--
Pollando	Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD) Unia Pracy (UP)	5
Portugalio	Partido Socialista (PS)	12
Rumanio	Partidul Social Democrat (PSD)	12
Slovakio	SMER – sociálna demokracia*	3
Slovenio	Socialni demokrati (SD)	1
Svedio	Socialdemokraterna (Sveriges socialdemokratiska arbetareparti SAP)	5

* Sekve de la koalicio de la SMER kun la ekstreme dekstra partio SNS la membreco en la Partio de Eŭropaj Socialdemokratoj dum oktobro 2006 estis paŭzigita.

Krome al la ESP-frakcio en la Eŭropa Parlamento apartenas sendependa parlamentanino de la itala partio L'Ulivo ("la olivo"), la du parlamentanoj de la listo Italia dei Valori, la tri parlamentanoj de la pola nova partio Socjaldemokracja Polska, unu el la parlamentanoj de la pola partio Samoobrona kaj unu el la parlamentanoj de la bulgara Partija Balgarski Socialdemokrati.

Asociigitaj partioj

Bulgario	Партия Български социалдемократи (ПБС) / Partija Balgarski Socialdemokrati (PBS)
Nord-Makedonio	Социјалдемократски Сојуз на Македонија (СДСМ) / Socijaldemokratski Sojuz na Makedonija (SDSM)
Svislando	Sozialdemokratische Partei der Schweiz (SP) / Parti socialiste suisse (PS)
Turkio	Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Demokratik Toplum Partisi (DTP)

Observantaj partioj

Andoro	Partit Socialdemòcrata (PS)
Bosnio kaj Hercegovino	Socijaldemokratska Partija BiH
Islando	Samfylkingin (S)
Israelo	העבודה / Avoda מרצ-יחד / Meretz-Jachad
San-Marino	Partito dei Socialisti e dei Democratici (PSD)
Serbio	Демократска странка (ДС) / Demokratska Stranka (DS)

Literaturo

• Andreas von Gehlen: Europäische Parteiendemokratie (ĉu eŭropa partia demokratio)? germanlingva publikaĵo kun ampleksa studo de la historio, organiziĝo kaj programaro de la PES

Vidu ankaŭ

• Progresema Alianco de Socialistoj kaj Demokratoj (S&D)

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retejo de la partio
• Retejo de la EP-frakcio S&D Arkivigite je 2005-07-15 per la retarkivo Wayback Machine