Elizabeto la 2-a (Britio)

Elizabeto la 2-a
Reĝino de Unuiĝinta Reĝlando kaj aliaj Landoj de Commonwealth
Elizabeto la 2-a en 2007
Antaŭulo	Georgo la 6-a
Kronado	2-an de junio 1953
Persona informo
Elizabeth II
Naskonomo	Elizabeth Alexandra Mary Windsor
Naskiĝo	21-an de aprilo 1926 (1926-04-21) en Mayfair, Londono, Anglio
Morto	8-an de septembro 2022 (2022-09-08) (96-jaraĝa) en Kastelo Balmoral
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	plena kadukiĝo • nekonata valoro vd
Tombo	King George VI Memorial Chapel vd
Religio	Eklezio de Anglio • Eklezio de Skotlando vd
Etno	Britoj vd
Lingvoj	angla • franca vd
Loĝloko	Palaco Buckingham • Kastelo Windsor • Kastelo Balmoral • Domego Sandringham • Palaco Holyrood vd
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando (Britio) vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Dinastio Windsor
Patro	Georgo la 6-a
Patrino	Elizabeth Bowes-Lyon
Gefratoj	Margareto de Britio vd
Edz(in)o	Princo Filipo, Duko de Edinburgo
Infanoj	Karlo, princo de Kimrio Princino Anne Princo Andrew, duko de Jorko Princo Edward, grafo de Wessex
Profesio
Okupo	monarko • artkolektanto • aristokrato • aŭtomobila maŝinisto • kamionisto vd
Postenoj Postenoj Supra Reganto de la Eklezio de Anglio • Ĉefo de la Komunumo de Nacioj • monarko de Dominio Cejlono • monarko de Dominio Pakistano • monarko de Unio Sud-Afriko • monarko de Dominio Ganao • monarko de Federacio Niĝerio • monarko de Dominio Sieraleono • monarko de Dominio Trinidado-Tobago • monarko de Dominio Ugando • monarko de Dominio Kenjo • monarko de Ŝtato Malto • monarko de Dominio Gambio • monarko de Dominio Gujano • monarko de Dominio Maŭricio • monarko de Dominio Fiĝioj • monarko de Barbado • monarko de Jamajko • monarko de Bahamoj • monarko de Grenado • monarko de Papu-Nov-Gvineo • monarko de la Salomonoj • monarko de Tuvalo • monarko de Sankta Lucio • monarko de Sankta-Vincento kaj Grenadinoj • monarko de Belizo • monarko de Antigvo-Barbudo • monarko de Sankta-Kito kaj Neviso • monarko de Nov-Zelando • monarko de Tanganjikio • monarko de Unuiĝinta Reĝlando • monarko de Malavio • monarko de Aŭstralio • monarko de Kanado • Senjoro de Manksinsulo • Duko de Lankastero • ĉefkomandanto de la Armeo de Kanado • heir presumptive • Queen of Trinidad and Tobago vd
Honorigoj Honorigoj Granda Kruco de la Honora Legio • Kavalira Grandkruco kun Kolumo de la Merita Ordeno de la Itala Respubliko • granda ordeno de reĝo Tomislavo • Ordeno de Blanka Aglo • Kolumo de la Ordeno de la Blanka Leono • Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de la Krono de Hindio • Ordeno de la Ĝartero • Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎ • Ordeno de la Tri Steloj, Unua Klaso • Speciala Grandkruco Speciala Klaso de la Merita Ordono de la Federacia Respubliko Germanio • Kolumo de la ordeno de Rumanio • Granda kruco de la ordeno de Pollando • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono • Collar of the Order of the Cross of Terra Mariana • Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon • Granda Kordono de la Ordeno de Leopoldo • Grand Cross of the Order of the Southern Cross • Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great • Persono de la jaro • Ordeno de Libereco • Ordeno de Nilo • Ordeno de la Jugoslava Granda Stelo • Order of the Supreme Sun • Defence Medal • War Medal 1939–1945 • King George VI Coronation Medal • Royal Family Order of George VI • Granda Ordeno de Siria Hibisko • Decoration for Exceptional Merits • Ordeno de la Stelo de Ganao • Order of the Tribute to the Republic • Order of the Golden Heart of Kenya • Ordeno de la Krono de la Regno • Order of the Republic of The Gambia • Order of the Crown of Brunei • Order of Kuwait • Darjah Utama Temasek • Ordeno de la Niĝero • Order of Valour • Grand Cordon of the National Order of the Leopard • Ordeno de la Sendependeco • Ordeno de la Respubliko • Stelo de la Respubliko Indonezio • Nacia Ordeno de Eburbordo • Ordeno de la Stelo de Afriko • Order of the Pioneers of Liberia • National Maltese Order of Merit • Ordeno de Sendependeco • Grand Cross of the National Order of the Lion • ordeno de virtoj • Order of Ojaswi Rajanya • Ordeno de Omano • Ordeno de la Stelo de Jordanio • Ordeno de Abdulaziz Al Saud • Ordeno de Hussein ben Ali • Grand Collar of the Order of Good Hope • Granda Kruco de la Rubando de la Tri Ordenoj • Ordeno de la Ora Leono de la domo de Nasaŭo • Grand Cross of the National Order of Mali • Order of Manuel Amador Guerrero • Ordeno de Salomono • Ordeno de la Ekvatora Stelo • Collar of the Order of Merit • Order of Merit for Distinguished Services • Order of the Golden Fleece • Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎ • ordeno de la dinastio Ĉakri • Grand Collar of the Military Order of the Tower and Sword • Reĝa ordeno de la Serafoj • Granda Kruco de la Ordeno de Karolo la 3-a • Order of Boyacá • Ordeno de la Ŝtato de la Respubliko Turkio • Order of Mubarak the Great • Ordeno de la Stelo de la Rumana Socialisma Respubliko • Albert-medalo • Elefant-ordeno • Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum • Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria • Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword • honorary doctor of the Royal College of Music • Ordeno de la Savanto • Membro de la Ordeno de Kanado • Order of Idris I • Order of the Seal of Solomon • Ordeno de Karolo la 3-a • Hungarian Order of Merit • Ordeno de la Azteka Aglo • Order of Sālote Tupou III • Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland vd
Membrecoj Membrecoj Reĝa Societo de Londono vd
reĝino de Britio kaj Nord-Irlando
Dum	1952–nun
Antaŭulo	reĝo Georgo la 6-a, ŝia patro
reĝino de Antigvo-Barbudo
reĝino de Aŭstralio
reĝino de Bahamoj
reĝino de Barbado
Dum	– 30-a de novembro 2021
Sekvanto	(respubliko) prezidanto Sandra Mason
reĝino de Belizo
reĝino de Grenado
reĝino de Jamajko
reĝino de Kanado
reĝino de Nov-Zelando
reĝino de Papuo-Nov-Gvineo
reĝino de la Salomonoj
reĝino de Sent-Kristofo kaj Neviso
reĝino de Sent-Lucio
reĝino de Sent-Vincento kaj la Grenadinoj
reĝino de Tuvalo
ĉefo de la Komunumo de Nacioj Dosiero:Small flag commonwealth.png
Dum	1952–nun
Antaŭulo	reĝo Georgo la 6-a
reĝino de Pakistano
Dum	1952–1956
Antaŭulo	reĝo Georgo la 6-a
Sekvanto	(respubliko)
reĝino de Sudafriko
Dum	1952–1961
Antaŭulo	reĝo Georgo la 6-a
Sekvanto	(respubliko)
reĝino de Cejlono
Dum	1952–1972
Antaŭulo	reĝo Georgo la 6-a
Sekvanto	(respubliko)
vd	Fonto: Vikidatumoj

Ruĝe - landoj super kiuj Elizabeto la 2-a regis en la pasinteco, blue - la landoj super kiuj ŝi nun regas

Flago de reĝino Elizabeto la 2-a

Emblemo de la Brita Reĝa Familio

Ŝia Reĝina Moŝto, Elizabeto la 2-a de la Unuiĝinta Reĝlando, plennome angle Elizabeth Alexandra Mary WINDSOR [alizabet alegzandra mari ŭinza] (naskiĝis la 21-an de aprilo 1926) estas la nuna reĝino de Britio kaj Nord-Irlando, ektroninte en 1952. Ŝi estas ankaŭ la estro de la Brita reĝa familio.

Poŝtmarkoj pri la reĝino; la britaj poŝtmarkoj estas la nuraj en la mondo kiuj rajtas ne montri la nomon de la lando, sed ili devas montri la konturon de la reĝino.

Dek kvar landoj, krom Britio, daŭre vidas ĝin kiel sian reĝinon eĉ hodiaŭ, nome Antigvo-Barbudo, Aŭstralio, Bahamoj, Belizo, Grenado, Jamajko, Kanado, Nov-Zelando, Papuo-Nov-Gvineo, la Salomonoj, Sent-Kristofo kaj Neviso, Sent-Lucio, Sent-Vincento kaj la Grenadinoj, kaj Tuvalo. En ĉiu el tiuj ŝtatoj la regulo de la reĝino estas rekonita sendepende kaj ŝi estas reprezentita en ili fare de Guberniestro - Ĝenerala, nomumita en ŝia nomo laŭ la rekomendo de la loka administracio.

Elizabeto regas ankaŭ la Komunumon de Nacioj (antaŭe la Brita Komunumo, angle British Commonwealth), la Ĉefkomandanto de la Brita Armeo, kaj ŝi estas la ĉefgubernisto de la Eklezio de Anglio. Ĉiuj landoj en kiuj regas Elizabeto la 2-a estas membroj de la Komunumon de Nacioj kaj ilia loĝantaro ampleksas ĉirkaŭ 130 milionojn da loĝantoj. La Komunumo ankaŭ inkludas landojn kiuj ne estas kondiĉigitaj de la regado de Elizabeth la 2-a, sed ŝi funkcias kiel la estro de la organizo.

Komence de ŝia regado, en 1952, ŝia regno estis submetita al sep ŝtatoj, kaj dum ŝia permanenta ofico ŝi regis en 32 malsamaj ŝtatoj. Dum ŝia permanenta ofico multaj landoj kiuj estis sub la regado de la Brita Imperio akiris sendependecon, sed kelkaj daŭre vidis ŝin kiel sia simbola reĝino ĝis ili nomumis lokan ŝtatestron (kutime prezidanto).

Ŝi festis la 50-an jaron de sia tronado en 2002, kaj la 60-an en 2012. La 9-an de septembro 2015 ŝi preterpasis la rekordon de Viktoria kaj fariĝis la plej longe tronanta monarĥo en la historio de Britio kaj Anglio. Ekde oktobro 2016, sekvante la morton de Rama la 4-a Reĝo de Tajlando, ŝi estas la plej longdaŭra landgvidanto en la mondo.

Ĝiaj povoj estas teorie ampleksaj, sed praktike ĝi ne ekzercas ilin. Preskaŭ ĉiuj ĝiaj agoj, precipe en la politika sfero, estas faritaj nur por simbolaj kaj ceremoniaj celoj. Ekzemple, prezentante novan registaron en Britio, ŝi legas la paroladon skribitan de la elektita ĉefministro. En januaro 2013 escepto al tiu situacio okazis en Britio: leĝoj rilatigantaj al la brita monarkio estis alportitaj al la aprobo de Elizabeth la 2-,a aŭ ŝia filo Karlo, kaj kelkaj estis malaprobitaj per ili.

Titoloj kaj Adreso

La reĝino estas la ŝtatestro de ĉiu el ŝiaj posedaĵoj aparte. Decido de 1953 kondiĉis ke ŝia titolo ŝanĝiĝus en ĉiu el la ŝtatoj, por pliigi ŝian senton de engaĝiĝo al tiu ŝtato sen biaso super la aliaj teritorioj de ŝia regno. Ŝia oficiala titolo en Britio estas "Elizabeth la 2-a, per la gracio de Dio, de la Unuiĝinta Reĝlando de Britio kaj Nord-Irlando, kaj de la resto de ŝiaj posedaĵoj kaj teroj, Reĝino, Estro de la Komunumo de Nacioj, Defendanto de la Kredo." La mallongigo de ĉi tiu titolo aperas en la latina, en akronimoj, sur ĉiu brita valuto: Elizabeth II D G Reg Fid Def . Sur moneroj eldonitaj por uzo ekster Britio - en britaj teritorioj aŭ en sendependaj ŝtatoj kiuj rekonas ĝin kiel sian reĝinon, la surskribo: "Reĝino Elizabeto la 2-a" aperas sen aldono, aŭ ŝia loka titolo, kiel ekzemple:

• En Kanado: "Elizabeth II, per la gracio de Dio, de Unuiĝinta Reĝlando, Kanado kaj la resto de ŝiaj posedaĵoj kaj teroj, Reĝino, Estro de la Komunumo de Nacioj, Defendanto de la Kredo."
• En Aŭstralio: "Elizabeth II, per la gracio de dio, Reĝino de Aŭstralio kaj la resto de ŝiaj posedaĵoj kaj teroj, Estro de la Komunumo de Nacioj."
• En Jamajko: "Elizabeth II, per la gracio de dio, la Reĝino de Jamajko kaj la resto de ŝiaj posedaĵoj kaj teroj, Estro de la Komunumo de Nacioj."

Ĝia plena titolo inkludas ĉiujn landojn kiujn ĝi gvidas, en la sinsekvo en kiu ĝi estas sponsorita fare de Britio kaj la Komunumo de Nacioj. En konversacio kun ŝi, la kutimo estas alparoli ŝin unue kiel "Your Majesty" (Via Moŝto) kaj poste kiel "Maam".

En kelkaj lokoj ŝi tenas diversajn titolojn, inkluzive de: Dukino de Normandio, Dukino de Lancaster, la ĉefo de Fiĝioj de la triboj, kaj regulo de la Manksinsulo. La reĝino estas unu el nur du personecoj por funkcii kiel ŝtatestro en pli ol unu ŝtato (La alia estas la Prezidanto de Francio, kiu funkcias kiel kun-princo de Andoro).

Vivo

La 21-an de aprilo 1926, Princino Elizabeth Alexandra Mary naskiĝis en Londono; ŝi estis edukata private, kaj ŝarĝis sin per oficialaj deĵoroj aĝe 16 jarojn.

Dum la Dua mondmilito ŝi servis en la Auxiliary Territorial Service (Helpa Teritoria Servo), kaj per amendo al la Regenteca Akto ŝi fariĝis ŝtatkonsilanto je ŝia 18-a naskiĝfesto. Je la morto de Georgo la 6-an de februaro 1952, ŝi heredis la tronon dum ŝi estis en Kenjo kun sia edzo, kaj la 2-an de junio 1953 ŝi estis kronata.

Elizabeto estis la pli aĝa filino de reĝo Georgo la 6-a kaj Elizabeth Bowes-Lyon. En 1947 ŝi geedziĝis kaj malproksima parenco, Princo Filipo, kiu de sia geedziĝo ĝis sia morto portis la titolon de "Duko de Edinburgo" (kaj sekve, Elizabeto ankaŭ estis la Dukino de Edinburgo de sia geedziĝo kun Filipo, sendepende de la fakto ke ŝi estis reĝino), ĉar en la okazo ke la reĝino servas kiel monarko, ŝia edzo ne estas nomita "reĝo". Ili havas kvar infanojn: Karlo, princo de Kimrujo, Princino Anne, Princo Andrew, Duko de Jorko kaj Princo Edward, Grafo de Wessex. De ŝiaj geinfanoj ŝi havas ok genepojn.

Per reĝa dekreto de 1960, la posteuloj de Princo Filipo kaj Reĝino Elizabeto, kiuj ne portas titolon, portos la familian nomon de Mountbatten Windsor, kiu estas kombinaĵo de la familiaj nomoj de siaj gepatroj. Fakte, ĉiuj iliaj filoj decidis adopti ĉi tiun familian nomon kiel omaĝon al sia patro.

La 30-an de decembro 2010, la reĝino iĝis praavino, post kiam Peter Phillips, la filo de princino Anne, naskis sian plej aĝan filinon.

La 29-an de April, 2011, ŝia nepino, Princo Vilhelmo, Duko de Kembriĝo, filo de Princo Karlo kaj Princino Diana, geedziĝis kun Kate Middleton, kiu post la geedziĝo iĝis Dukino de Kembriĝo. La 22-an de julio 2013, naskiĝis la filo de Vilhelmo kaj Kate, Georgo, Princo de Kembriĝo, la 3-an de majo 2015 naskiĝis ilia filino Princino Charlotte de Kembriĝo kaj la 23-an de aprilo 2018 naskiĝis ilia filo Princo Ludoviko de Kembriĝo.

La 9-an de aprilo 2021, ŝia edzo Philip Duke of Edinburgh forpasis en la aĝo de 99 jaroj.

Ordenoj kaj honorigoj

Elizabeto la 2-a (Britio) estas kavaliro de la Ordeno de la Blanka Aglo, la plej alta ŝtata honorigo de la Pola Respubliko.

Elizabeto la 2-a (Britio) estas portanto de la Ordeno de la Blanka Leono, la plej alta ŝtata honorigo de Ĉeĥio (antaŭ 1993 de Ĉeĥoslovakio).

Vidu ankaŭ

• Elizabeta serenado