Kronado de monarko de Britio
La kronado de la reĝoj de Britio estas transiga rito, religia en esenco, en kiu la nova monarko (reĝo aŭ reĝino) de Unuiĝinta Reĝlando kaj de la komunuma reĝlando estas oficiale kronita kaj vestita en reĝaj roboj.
Similaj kronadceremonioj ankaŭ estis praktikitaj en aliaj eŭropaj landoj kie reĝoj regis. Tamen, ĉiuj aliaj landoj - inkluzive de la Roma Vatikano - ĉesigis la tradicion de kronadceremonioj kaj anstataŭigis ilin per pli modestaj nomumaj ceremonioj.
La kronadceremonio kutime okazas plurajn monatojn post la morto de la antaŭa reĝo, tio estas ĉar la ceremonio estas konsiderita feliĉa okazaĵo kiu ne taŭgas por la periodo de funebro (la tempointerspaco ankaŭ permesas la organizon de la ceremonio esti kompletigita). Reĝino Elizabeto la 2-a, ekzemple, estis kronita la 2-an de junio 1953, kvankam ŝi surtroniĝis la 6-an de februaro 1952, la tagon kiam ŝia patro mortis.
La ceremonio kutime estas farita fare de la Ĉefepiskopo de Canterbury, kiu estas la altranga kleriko en la eklezio de Anglio. La ceremonion ĉeestas ankaŭ la registarestroj en Britio, estroj de eksterlandoj kaj multaj aliaj gastoj.
Historio[redakti | redakti fonton]
La unua normanda reĝo de Britio, Vilhelmo la 1-a, estis kronita en la tago kiam li fariĝis reĝo - la 25-an de decembro 1066. La plej multaj el liaj posteuloj estis kronitaj ene de semajnoj, aŭ eĉ tagoj, de venado al potenco. Eduardo la 1-a estis meze de la Naŭa krucmilito kiam li ekpotenciĝis en 1272. Lia kronadceremonio estis okazigita en 1274, baldaŭ post kiam li revenis de sia vojaĝo. La kronado de Eduardo la 2-a ankaŭ estis prokrastita sub similaj cirkonstancoj, ĉar li estis en la mezo de kampanjo en Skotlando, en 1307. Henriko la 6-a ankoraŭ estis bebo de kelkaj monatoj kiam li heredis la kronon en 1422, li estis kronita en 1429, sed ne prenis la kondukilojn de potenco ĝis estis decidite ke li atingis la taŭgan aĝon de matureco, en 1437. Sub la reĝoj de la Domo de Hanovro en la malfruaj dekoka kaj deknaŭa jarcentoj, estis kutime plilongigi la periodon de funebro dum pluraj monatoj. Krome, esperante pri favora vetero por la kronado, la akompana parado kaj la ceteraj festoj, la ceremonio estis preskaŭ ĉiam planita por la printempa aŭ somera sezono. Ekde la kronado de reĝo Georgo la 4-a, almenaŭ jaro pasis de la tago kiam la reĝo supreniris la tronon ĝis la oficiala kronadceremonio. Tio, kun unu escepto, kio estas la kronado de reĝo George VI, kies antaŭulo ne mortis sed prirezignis sian sidlokon antaŭ ol la ceremonio estis okazigita kaj tiel George VI estis kronita dum la ceremonio origine planita por sia antaŭulo en oficejo.
Ĉar estas kutime atendi iom da tempo inter la surtroniĝo kaj la kronadceremonio mem, kelkaj reĝoj en la historio de Britio neniam estis kronitaj. Eduardo la 5-a kaj Jane Grey estis ambaŭ forigitaj de la trono eĉ antaŭ ol ili estis kronitaj en oficiala ceremonio, en 1483 kaj 1553 respektive. Eduardo la 8-a ankaŭ ne alvenis al esti kronita en oficiala ceremonio ĉar li abdikis en 1936, antaŭ la fino de la jaro de funebro.
La anglosaksaj reĝoj starigis diversajn lokojn por siaj kronadceremonioj, inkluzive de la grandurboj de Bath, Kingston-upon-Thames, Londono, Oksfordo kaj Winchester. La lasta anglosaksa reĝo, Harold II, estis kronita en Abatejo Westminster en 1066 kaj ekde tiam la reĝoj de Britio estis kronitaj nur tie. En 1216, kiam Londono estis sub franca kontrolo, Henriko la 3-a elektis Gloucester por sia kronadceremonio, sed li okazigis duan kronadceremonion en 1220 en Abatejo Westminster. Ducent jarojn poste, Henriko la 6-a okazigis du kronadceremoniojn, la unua, kiel reĝo de Anglio en Londono en 1429 kaj la dua, kiel reĝo de Francio en Parizo en 1431.
Post la Angla enlanda milito, Oliver Cromwell rifuzis esti kronita reĝo, sed okazigis kronadceremonion en 1653 por ĉiuj intencoj kaj celoj (krom la nomo de la ceremonio kaj la fakto ke li ne portis kronon) kie li estis sciigita kiel Lordo-Protektanto.
La kronadceremonio de reĝino Elizabeth la 2-a estis televidigita en 1953 fare de la BBC. Estis la unuan fojon ke fotiloj estis permesitaj registri la kronadon. Ĝis tiu tempo, ilia ĉeesto estis malpermesita sur la preteksto ke fotiloj damaĝus la seriozan spiriton de la ceremonio. Tamen, la Reĝino mem intervenis por permesi la elsendon de la ceremonio, kiu estis tute registrita krom la ceremonio de sanktoleado de la Reĝino per la sankta sanktoleo, kiu estas la plej sankta momento en la kronadceremonio. En tiuj momentoj la fotiloj estis forturnitaj de la reĝino. Laŭ taksoj, la ceremonio estis spektita de dudek milionoj da homoj en Britio, publiko senprecedenca ĝis tiu tempo en la historio de televido. La ceremonio plejparte levis publikan konscion pri la televidilo.
La kronadceremonio de Reĝino Elizabeth la 2-a ankaŭ estis la unua ceremonio en kiu la reĝo estis kronita por pluraj suverenecoj en la sama tempo.
"Ĉu vi promesas justecon en ili kaj ĵuras regi super la civitanoj de la Unuiĝinta Reĝlando de Britio kaj Nord-Irlando, Kanado, Aŭstralio, Nov-Zelando, la Unio de Sudafriko, Pakistano kaj Cejlono kaj ĉiuj viaj havaĵoj kaj ĉiuj aliaj teritorioj apartenantaj? al vi, laŭ iliaj specialaj leĝoj kaj kutimoj?" Kaj la reĝino respondis: "Mi promesas al ili justecon fari tion."
Partoprenantoj[redakti | redakti fonton]
Eklezianoj[redakti | redakti fonton]
La ĉefepiskopo de Canterbury, la unua en ordo de prioritato inter ĉiuj aliaj pastraroj kaj publikaj figuroj, ekskludante la reĝan familion, estas tiu kiu tradicie prezidas la kronadceremoniojn. En lia foresto, alia episkopo povas preni lian lokon. La anstataŭigo de la Ĉefepiskopo de Canterbury per alia episkopo estis farita en pluraj ceremonioj en la pasinteco: Vilhelmo la 1-a estis kronita fare de la ĉefepiskopo de Jorko, ĉi tio estas ĉar la Ĉefepiskopo de Canterbury estis ekskomunikita fare de la Papo. Eduardo la 2-a estis kronita fare de la Episkopo de Winchester kiam la Ĉefepiskopo de Canterbury ne estis en Anglio tiutempe. Maria la 1-a, kiu estis katolika, rifuzis esti kronita fare de la protestanta Ĉefepiskopo de Canterbury kaj la ceremonio estis farita fare de la Episkopo de Winchester. Kiam Elizabeto la 1-a estis kronita, la oficejo de Ĉefepiskopo de Canterbury estis vaka kaj la Episkopo de Carlisle faris la ceremonion. Finfine, kiam Jakobo la 2-a estis senpovigita kaj anstataŭigita per la komuna regulo de Vilhelmo la 3-a kaj Maria la 2-a, la Ĉefepiskopo de Canterbury rifuzis rekoni la novajn regantojn kaj anstataŭigis lin kun la episkopejo de Londono. Tial, en preskaŭ ĉiuj kazoj kie la Ĉefepiskopo de Canterbury ne partoprenis la ceremonion, alia altranga pastro prenis lian lokon. En ordo de eklezia graveco, la Ĉefepiskopo de Jorko estas dua nur al la Ĉefepiskopo de Canterbury, sekvita en ordo fare de la Episkopo de Londono, la Episkopo de Durham kaj la Episkopo de Winchester. Elizabeto la 1-a estis kronita fare de la Episkopo de Carlisle, kiu ne estas de speciala graveco en la eklezia hierarkio en Anglio, tio estas ĉar la altranga katolika pastraro en la lando kontraŭbatalis prezenti religian ceremonion por protestanta reĝino kiu enkondukis religiajn reformojn.
Altrangaj oficistoj[redakti | redakti fonton]
Altrangaj registaroficistoj ankaŭ partoprenas la kronadceremonion. Ekde la 15-a kaj 16-a jarcentoj neniu plenigis la rolojn de Lord High Steward (Lordo Alta Servisto) kaj Lord High Constable (Lordo Alta Soldato), sed en preparo por la kronadceremonioj la posteno estas plenigita por la kronadceremonio. La Lord Great Chamberlain (Lordo Grandega Ĉambelano) vestigas la Suverenon en la kronadroboj kun la helpo de du pliaj oficialuloj: Groom of the Robes (Kultivanto de la roboj) kaj la persono respondeca (kaze de reĝo) aŭ respondeca (kaze de reĝino) por la roboj Master/Mistress of the Robes (Majstro/ Mastrino de la Roboj).
La Baron de la Cinque Ports (Barono de kvin havenoj) ankaŭ kutimis partopreni la ceremonion. La baronoj estis membroj de la Ĉambro de komunuloj (kiu estas parto de la Brita Parlamento). Sekve de reformoj en la deknaŭa jarcento, la kvin havenoj estis integrigitaj en la ekzistantaj ĝeneralaj balotdistriktoj en la lando. En pli postaj kronadceremonioj, la Barono de la Kvin havenoj estis speciale nomumita de inter la membroj de la urbodelegitaro por la kronadceremonio. En la malnovaj tempoj la rolo de la baronoj estis teni specialan baldakenon super la Suvereno. Rolo kiun ili lastatempe plenumis ĉe la kronadceremonio de reĝo Georgo la 4-a en 1821. La baronoj ne ĉeestis ĉe la kronadceremonioj de Vilhelmo la 4-a kaj Viktorio kaj en la ceremonioj okazigitaj ekde tiam la baronoj ĉeestis ĉe la ceremonio, sed ne portis la baldakenon.
Aliaj[redakti | redakti fonton]
Aldone al la nobelaro, diversaj politikistoj ankaŭ partoprenas en la kronadceremonio, inkluzive de ĉiuj membroj de la Kabineto de Britio, la Ĉefministro, ĉiuj Ĉefministroj kaj Ĝeneralaj Guberniestroj de la Komunumo de Nacioj, ĉiuj Guberniestroj de la Britaj Kronkolonioj, same kiel la estroj de sendependaj ŝtatoj en la Komunumo de Nacioj. Ankaŭ kutimas inviti eminentulojn kaj reprezentantojn de aliaj landoj.
Pliaj da asertantoj[redakti | redakti fonton]
Terposedantoj kaj aliaj homoj historie tenis rajtojn kaj devontigojn plenumi partojn de la ceremonio. Tiaj rajtoj estas deciditaj en speciala tribunalo por asertoj (Court of Claims), kie la prezidanto estas la Lord High Steward (kvankam en 1952 la rolo estis plenumita fare de la Lord President of the Council (Lordo Prezidanto de la Konsilio). La unua dokumentado de la tribunalo de Asertoj ekzistas de 1377 en preparo por la kronadceremonio de Rikardo la 2-a. Dum la periodo de la Tudoroj , la hereda oficejo de Lord High Steward estis kunfandita kun la krono kaj tiel reĝo Henriko la 7-a komencis la modernan tradicion de nomumado de Lord High Steward por la kronadceremonio nur, kie apartaj konsilistoj sidas kiel juĝistoj en tribunalo.
Ekzemple, en 1952, la tribunalo akceptis la aserton de la dekano de Westminster esti nomumita kiel konsilisto de la reĝino pri la ĝusta proceduro dum la ceremonio (dum preskaŭ mil jaroj la dekano kaj liaj antaŭuloj en la posteno, konservis specialan "ruĝa libro", kiu neniam estis publikigita, detaligante la ĝustan proceduron por la ceremonio). La tribunalo akceptis la asertojn de la Lord Bishop of Durham (Lordo Episkopo de Durham) kaj la Lordo de Bath kaj Kimrio piediri ĉe la flanko de la reĝino kiam ŝi eniris la eklezion. La aserto de la Grafo de Shrewsbury, pro lia rolo kiel Lord High Steward de Irlando, porti blankan sceptron ĉe la ceremonio estis akceptita; la aserto de "la Akademiuloj de la Reĝino de la skolo de Westminster" por esti la unua se temas pri anonci ŝian Moŝton nome de la popolo (iliaj krioj en la latina de "Vivat! Vivu Regina!" (Vivu! Vivu la Reĝino!") estis integrigitaj en la himno).
Ĉar multaj homoj havas historiajn rajtojn pri roloj en la ceremonio, la asigno de la diversaj roloj en la venonta kronadceremonio en Britio povas veki intereson kaj esti temo de diskuto inter la brita registaro kaj la homoj de la palaco. En lumo de la emfazo metita en la kronadceremonio sur la konstitucia rolo de la reĝo, povas ekzisti tiuj kiuj argumentas ke ne estas ĝuste doni postenojn en la ceremonio al tiuj kun historiaj rajtoj, kiuj en la reganta sistemo uzate nuntempe en Granda Britio tiuj mankas ajnaj prerogativoj aŭ registaraj devoj. Aliflanke, leĝo realigita de la Brita Parlamento estos necesa por preni tiujn specialajn rajtojn el la manoj de tiuj kiuj tenas ilin kaj la krono mem dependas de la daŭra ekzisto de tiuj rajtoj.
Kronadaj vestaĵoj kaj akcesoraĵoj[redakti | redakti fonton]
La reganto portas diversajn reĝajn vestaĵojn dum la kronadceremonio:
- Purpura mantelo - tio estas la vesto de la reĝo por la plej granda parto de la ceremonio, ĝi estas portita sub ĉiuj aliaj roboj. En 1953, reĝino Elizabeto la 2-a portis robon faritan speciale por ŝi, anstataŭ la skarlata robo.
- La robo de la ŝtato farita el purpura veluro aŭ la robo de parlamento - la unua robo uzita en la ceremonio, ĝi estas portita je eniro en la eklezion same kiel ĉe la ceremonio de malfermado de la parlamento. La robo havas ĉapelon el ermina felo kaj longan purpuran velurŝalon kies tegaĵo estas ankaŭ el ermina felo kaj kiu estas ornamita per oraj strioj.
- La robo de la sanktoleado por la reĝeco - simpla kaj modesta robo, kiu estas portata dum la sanktoleado por la reĝeco. La robo estas blanka kaj tute ne ornamita, ĝi estas butonita malantaŭe.
- Colubium Sindonis (Shroud Tunic, Litotuko-Tuniko) Mortintotuko - ĉi tiu estas la unua mantelo en kiu la suvereno ricevas la reĝecon. Ĝi estas malfiksa subvesto farita el bona kotono kun brodita orlo. Ĝi estas malfermita flanke, senmanika kaj senkoluma. Ĝi simbolas la fakton, ke la reĝa aŭtoritato venas de la homoj kaj reprezentas la purecon de la regno kaj apartigon de materiaj aferoj.
- Supertuniko - la dua robo en kiu la suvereno estas kronita. Ĝi estas longa mantelo, farita el ora silko, kiu atingas ĝis la maleoloj kaj havas larĝajn, falintajn manikojn. La tegaĵo de la mantelo estas rozruĝa silko, randita per oraj strioj kaj brodita per naciaj simboloj. Glavzono estas portita super la mantelo. La mantelo originas de la uniformo de konsulo en la orientromia imperio.
- Robo de Reĝeco aŭ Pallium Regale - la ĉefrobo portita dum la ceremonio kaj la reĝo portas ĝin dum la kronado. La mantelo estas kvadrata, vicita per purpura silko kaj ornamita per arĝentaj kronoj kaj figureteoj de reĝaj agloj en ĝiaj kvar anguloj. Ĝi estas mantelo de laika kaj nereligia karaktero.
- Stole Royal aŭ armilla - vera ora koltuko portita kune kun la reĝa robo, kun densa brodaĵo el oro kaj arĝento kaj valoraj ŝtonoj enigitaj en ĝi. La rando de la koltuko, rozruĝa silko kaj oro.
- La reĝa robo el purpura veluro - la robo estas portata ĉe la fino de la ceremonio, kiam la reĝo eliras el la preĝejo. La mantelo havas ĉapon el ermina felo kaj purpura velurtrajno kun limo de felo de kanada mustelo kaj tegaĵo de pura silko. La purpura koloro memorigas la reĝan koloron de la reĝoj de Romo.
Male al la aliaj reĝaj akcesoraĵoj, ekzistas tradicio ke la roboj portitaj fare de la reĝo estas speciale kudritaj por ĉiu reĝo. La nuraj esceptoj estas la supertuniko kaj reĝa robo, kiuj ambaŭ estis faritaj por la kronado de reĝo Georgo la 4-a en 1821 (kvankam li ne portis la supertunikon). Ĉi tiuj du vestaĵoj estas konservitaj en la Turo de Londono.
Formala vesto[redakti | redakti fonton]
Pluraj partoprenantoj en la ceremonio portas specialajn uniformojn aŭ specialajn robojn. La roboj de la uloj konsistas el plenlonga purpura mantelo pintita per ermeno (Mustela erminea) felĉapelo. Makulaj strioj de foka felo sur la ĉapelo simbolas la rangon de la ulo. Sur la ĉapeloj de dukoj estas kvar strioj, sur la ĉapeloj de markizoj tri kaj duono strioj, sur la ĉapeloj de grafoj tri strioj, sur la ĉapeloj de vicgrafoj du kaj duono strioj, sur la ĉapeloj de baronoj kaj membroj de la Domo de Lordoj du strioj. Reĝaj dukoj havas ses vicojn da strioj, mustelo felo ĉe la fronto de la ĉapelo kaj longan spuron portitan fare de servistoj. La vicoj de la geedzoj de la posedantoj de titoloj de nobelaro ne estas markitaj per la vicoj de fokaj felaj cirkloj sed per la longo de la spuron de iliaj manteloj kaj la larĝo de la ermelpeltaj franĝoj sur la mantelo. Por dukinoj, la longo de la spuro estas du jardoj, por grafinoj unu jardon kaj tri kvaronojn de jardo, por grafinoj unu kaj duonon jardojn, por vicgrafinoj unu kaj kvaronon jardojn, kaj por baroninoj kaj damoj unu jardon. Ermelpeltaj franĝoj varias de kvin coloj por dukino ĝis du coloj por vicgrafino baroninoj kaj damoj. Tiuj roboj estas uzitaj ekskluzive en kronadceremonioj.
Kronoj kaj malgrandaj kronoj[redakti | redakti fonton]
Membroj de la aristokrataro, same kiel membroj de la reĝa familio, portas kronojn kun simboloj de aristokrataro bazita sur ilia rango aŭ proksimeco al reĝeco.
Agnosko kaj ĵuro[redakti | redakti fonton]
La reganto eniris Abatejon Westminster portante purpuran mantelon kaj ŝtatrobon faritan el purpura veluro. Kiam la suvereno sidiĝas sur la trono, la Ĉefepiskopo de Canterbury kaj aliaj nobeluloj pasas tra la halo en la kvar ventoj. En ĉiu el la anguloj, la ĉefepiskopo alvokas al rekono de la suvereno, kun la vortoj: "Sinjoroj, mi ĉi tie prezentas vin... Via senkontesta reĝo. Tial, nuntempe, proklamu vian lojalecon kaj honoron, ĉu?" Post kiam la publiko agnoskas la reĝon sur ĉiu flanko de la eklezio, la ĉefepiskopo ĵurigas la reganton.
La vortigo de la ĵuro de la reĝo ŝanĝiĝis tra la jaroj. Ĉe la kronado de reĝino Elizabeth II, la ĵuro estis aranĝita en la sekva formato:
La Ĉefepiskopo de Canterbury: "Ĉu vi promesas al ili justecon kaj ĵuras regi super la popoloj de Britio kaj Nord-Irlando, Kanado, Aŭstralio, Nov-Zelando, la Unio de Sudafriko, Pakistano kaj Cejlono kaj ĉiuj viaj havaĵoj kaj ĉiuj aliaj teritorioj apartenantaj al vi, laŭ iliaj leĝoj kaj kutimoj?" La Reĝino: "Mi promesas al ili justecon fari tion." La Ĉefepiskopo de Canterbury: "Ĉu vi, kiom vi povas, faros justecon per leĝo, graco kaj kompato?" La Reĝino: "Jes, mi volas" La Ĉefepiskopo de Canterbury: "Konservu, tutkore, la leĝojn de Dio kaj la veran kredon de la evangelio? Konservu en Britio, per ĉiuj fortoj, la reformitan protestantan religion regulitan de leĝo? Konservi kaj defendi sendifekta la ordenon de la Eklezio de Anglio, kaj la instruoj, la ritaro, ordo kaj registaro establitaj en ĝi, kiel reguligite per leĝo en Anglio? Kaj konservi al la episkopoj kaj pastraro, kaj la eklezioj submetitaj al ili, ĉion la rajtoj kaj privilegioj atribuitaj al ili aŭ al iuj el ili per leĝo?" La Reĝino: "Mi promesas fari ĉion ĉi. Ĉion, kion mi promesis, mi plenumos kaj plenumos. Do helpu min Dio."
Krome, la suvereno ĵuras protekti la eklezion de Skotlando. Ĉi tiu ĵuro estas prenita antaŭ la kronado.
Tuj post la ĵuro, pastro prezentas la Biblio (kaj la Novan kaj Malnovan Testamentojn]] antaŭ la Suvereno kaj diras: "Jen la saĝo. Ĉi tio estas la reĝa leĝo. Ĉi tiuj estas la profetoj de Dio." Ĉe la kronado de reĝino Elizabeth la 2-a, la libro estis prezentita fare de la Moderiganto de la Ĝenerala Konsilio de la eklezio de Skotlando. Tuj post la prezentado de la libro, la ceremonio de pano kaj akvo estas farita parte.
Konsekro kaj kronado[redakti | redakti fonton]
Post la ceremonio de pano kaj akvo, la suvereno demetas la purpuran robon, surmetas la sanktoleadan mantelon kaj iras al la seĝo de reĝo Eduardo, kiu staras ĉe la plej alta loko en la halo. Ĉe la bazo de tiu seĝo, kiu estis konstruita en la Mezepoko, estas niĉo en kiu estas entenita la Ŝtonon de Scone (ankaŭ konata kiel la "Ŝtono de Sorto" kaj la "Koronada Ŝtono" pro ĝia rolo) estas enmetita por la daŭro de la ceremonio. Tiu ŝtono estis uzita en antikvaj skotaj kronadceremonioj ĝis ĝi estis alportita al Anglio fare de reĝo Eduardo la 1-a. Ekde tiam ĝi estis uzita ĉe ĉiu kronadceremonio en Abatejo Westminster. Ĝis 1996, la ŝtono estis konservita en seĝo, en Abatejo Westminster, en la periodo inter la kronadceremonioj. En la sama jaro, ĝi estis resendita al Skotlando, kie ĝi restos elmontrita en Kastelo Edinburgh, ĝis la tempo de la venonta kronadceremonio.
Kiam la reĝo sidiĝis en ĉi tiu seĝo, baldakeno estis levita super la kapo de la reĝo dum la sanktoleada ceremonio. En la kronadceremonioj en la lastaj cent jaroj, kvar kavaliroj de la Ordeno de la Ĝartero tenis la baldakeno. Tiu parto de la ceremonio ne estis televidigita en 1953 pro sia sankteco. La Dekano de Westminster verŝas la sanktan oleon en specialan kuleron kaj tiam la Ĉefepiskopo de Canterbury sanktoleas la reĝon ĉe sur liaj manoj, brusto kaj kapo. La agloforma oleujo kaj la kulero kiun li uzas estas la solaj reĝaj iloj kiuj konserviĝis de la Mezepoko. La sanktolea ceremonio finiĝas kun la beno de la ĉefepiskopo. Ĉe la fino de la sanktoleadceremonio, la reĝo estas vestita en mortintotuko colobium sindonis kaj super ĝi supertuniko.
La Lord Great Chamberlain prezentas la spronojn, kiuj simbolas kavalirecon, al la reĝo. La Ĉefepiskopo de Canterbury, helpita fare de la episkopoj, alportas la glavon de ŝtato al la reĝo. Do la reĝo estas envolvita en alia robo, ĉi-foje ĝi estas la reĝa robo kaj la ĉapelo kiu akompanas ĝin, ĉi tio estas super la supertuniko. La ĉefepiskopo tiam alportas al la reĝo kelkajn el la reĝaj juveloj. Unue li alportas la regnoglobon, kavan oran bulon fiksitan per altvaloraj kaj duonvaloraj ŝtonoj. Supre de la regnoglobo estas kruco kaj ĝi simbolas la regadon de Kristo super la mondo (vidu la bildon de Elizabeto la 1-a je ŝia kronado). La regnoglobo revenas al la altaro tuj post kiam ĝi estis prezentita al la reĝo. En la sekva etapo la reĝo ricevas ringon kiu reprezentas la "geedziĝon" inter li kaj la nacio. Sekve la sceptroj estas alportitaj al la Reĝo, unue la "Sceptro de Honesteco kaj Kompato" (karakterizita per tio, ke ĉe ĝia kapo estas statueto de kolombo reprezentanta la Sanktan Spiriton) kaj la "Sceptro de Sankta Eduardo" (kun la diamanto nomata Cullinan I, la plej granda polurita diamanto en la mondo, enigita en ĝi). Dum la reĝo tenas ambaŭ sceptrojn, la Ĉefepiskopo de Canterbury metas la kronon de Sankta Eduardo sur la kapon de la reĝo. La tuta publiko kantas "Dio savu la reĝon (aŭ la reĝinon)", kaj la nobeluloj metas iliajn kronojn sur iliajn kapojn. Ĉe tiu punkto kanonsalvoj estas lanĉitaj de la Turo de Londono anoncante la kronadon.
Fino de la ceremonio[redakti | redakti fonton]
La Nova suvereno venis al la krono. La ĉefepiskopoj kaj episkopoj ĵuras fidelecon al la reĝo dirante: "Mi (nomo de ĵurianto) Ĉefepiskopo (aŭ episkopo) de (loko de pastreco, paroĥo) estos fidela kaj vera kaj fido kaj vero estos sur vi, nia suverena Sinjoro (aŭ Sinjorino), Reĝo (Reĝino) de ĉi tiu regno kaj Defendanto de la Kredo same kiel viaj heredontoj kaj posteuloj laŭ niaj leĝoj. Dio helpu min." Tuj poste, la nobeluloj esprimas sian lojalecon: "Mi (nomo) la dukon (aŭ alia titolo) de (loko) per ĉi tio iĝas via lojalulo kun mia vivo kaj mia korpo kaj mia submetiĝo. Kredo kaj vero akompanos, en vivo kaj en morto, kontraŭ ĉiuj nacioj. Dio helpu min." En la pasinteco, ĉiu nobelo esprimus sian fidelecon aparte, sed reĝo Eduardo la 7-a mallongigis la ceremonion. Nuntempe la tuta pastraro esprimas sian lojalecon kune. Post ili, ĉiu membro de la reĝa familio esprimas sian lojalecon aparte kaj post ili ĉiuj nobeluloj esprimas sian lojalecon kune.
Se la reĝo estas edziĝinta, tiam lia edzino estos kronita reĝino en tre simpla ceremonio, antaŭ ol la membroj de la reĝa kortego ĵuras fidelecon. Se reĝino estas la suvereno, tiam ŝia edzo (se ekzistas) ne estos kronita aparte. La ceremonio de pano kaj akvo, kiu estis interrompita en la mezo, estos finita en ĉi tiu etapo.
Ĉe la fino de la preĝo, la reĝo forlasas la kronadhalon kaj eniras la proksiman preĝejo de Eduardo (Edward's Church), dum antaŭ li piediras liaj servistoj portante la glavon de la ŝtato, la glavon de spirita justeco, la glavon de justeco sur la tero kaj la glavon de kompato. (ĉi-lasta havas malakran randon). La krono kaj sceptroj portitaj fare de la reĝo, same kiel ĉiuj reĝaj roboj kiujn li portis dum la ceremonio, estas metitaj antaŭ la altaro. La reĝo forigas la reĝan robon kaj ĉapelon same kiel la purpuran mantelon kaj surmetas purpuran mantelon kun imperia robo farita el purpura veluro. Tiam li metas la imperian ŝtatan kronon sur lian kapon kaj prenas la sceptron kun la kruco kaj la regnoglobo kun la kruco sur ĝi kaj forlasas la preĝejan halon dum la ĉeestantoj ĉiuj kantas la nacian himnon.
Muziko[redakti | redakti fonton]
La muziko ludita en la kronadceremonioj estas ĉefe klasika muziko kun religia inspiro. La muzikpeco plej ofte ludita en tiuj ceremonioj estas Zadok the Priest, religia peco de Georg Friedrich Handel, bazita sur versoj de la 1-a libro de la Reĝoj. La peco estis komisiita fare de reĝo Georgo la 2-a por lia kronadceremonio en 1727 kaj ekde tiam estis ludita ĉe ĉiu kronadceremonio, pli ol iu alia peco. La peco de Hubert Perry "I was happy" estis verkita por akompani la eniron de reĝo Eduardo la 7-a en la preĝejan halon dum lia kronado, dum la peco ekzistas transira sekcio dum kiu la sciuloj de la reĝo de la lernejo de Westminster povas ekzerci sian rajton esti la unua el la homoj por proklami la suverenon kriante "Vivu" dum La reĝo eniras en la salonon. Tiu ĉi peco, same kiel Gloria in Excelsis de Charles Villers Stanford, ankaŭ estis regule luditaj ĉe lastatempaj kronadceremonioj, same kiel la nacia himno "God Save the King". Aliaj muzikverkoj luditaj ĉe la kronado de Elizabeth la 2-a estis de Sir George Dyson, Gordon Jacob, Sir William Henry Harris, Herbert Howells, Sir William Walton, Samuel Sebastian Wolseley, Ralph Vaughan Williams kaj angla-naskita kanada komponisto Healy Whelan. Estis la esprima peto de Reĝino Elizabeto la 2-a, ke estu pli granda partopreno de partoprenantoj en la ceremonio ol en antaŭaj ceremonioj, peto kiu kongruas kun ŝia decido elsendi la ceremonion vive en televido. Laŭ tiu ĉi peto, la verko de Ralph Vaughn Williams el 1928, bazita sur Psalmo 100, estis re-orkestrata por partopreno de la publiko, kune kun orgeno kaj orkestro, verko kiu poste estis uzata simile ĉe aliaj feliĉaj eventoj en angla kulturo.
Kronadbankedo[redakti | redakti fonton]
Ĉe tiu punkto, la ĉampiono de la reĝo ĵetus malsupren sian ganton; tiu ĉi ceremonio ripetiĝas meze de la salono kaj antaŭ la tablo de la reĝo. Tiam la reĝo trinkas al la vivo de lia ĉampiono de ora pokalo kiu estas transdonita al la ĉampiono. Ĉe tiu punkto, la episkopoj kaj nobeluloj eksplodas en huraojn por la reĝo kaj tiam komencas festenon kie multaj pladoj estas servitaj. La anoj de la familioj de la korteganoj ne partoprenis la festenon, sed spektis la spektaklon el la balkonoj ĉe la rando de la salono. La ĉefservisto de Anglio, la granda buĉisto de Anglio kaj la ĉefbuĉisto de Skotlando ankaŭ havis rolon ĉe tiu vespermanĝo.
La kronadbankedo ne okazis ekde la kronado de Georgo la 4-a en 1821. La kronado de Georgo la 4-a estis la plej kompleksa ceremonio en historio. Lia frato, Vilhelmo la 4-a, kiu regis post li, serĉis redukti la enormajn elspezojn de la festeno kaj nuligis ĝin, io kio fariĝis kutimo ekde tiam. En 1902, oni konsideris okazigi bankedon en honoro de la kronado de Eduardo la 7-a, sed lia malsaneco nuligis la planojn. Kvankam neniu kronadbankedo estas okazigita plu, la plado Coronation Chicken, kiu estis servita ĉe la neformala manĝo en honoro de la kronado de Reĝino Elizabeto la 2-a, fariĝis tre populara recepto en Anglio kaj eksterlande.
Datoj de kronadceremonioj en la moderna epoko[redakti | redakti fonton]
| Nomo | Surtroniĝo | kronado | Noto |
|---|---|---|---|
| Georgo la 3-a | La 25-an de oktobro 1760 | La 22-an de septembro 1761 | |
| Georgo la 4-a | La 29-an de januaro 1820 | La 19-an de julio 1821 | |
| Vilhelmo la 4-a | La 26-an de junio 1830 | La 9-an de septembro1831 | |
| Viktoria | La 20-an de junio 1837 | La 28-an de junio 1838 | |
| Eduardo la 7-a | La 22-an de januaro 1901 | 9-a de aŭgusto 1902 | La ceremonio estis origine planita por 26-an de junio, sed estis prokrastita pro la malsano de la reĝo. |
| Georgo la 5-a | 6-a de majo 1910 | La 22-an de junio 1911 | |
| Eduardo la 7-a | La 20-an de januaro 1936 | Ne kronita | |
| Georgo la 6-a | La 11-an de decembro 1936 | La 12-an de majo 1937 | |
| Elizabeto la 2-a | La 6-an de februaro 1952 | La 2-an de junio 1953 | Vidu ankaŭ la kronado de Elizabeto la 2-a de Britio |
| Karlo la 3-a | La 8-an de septembro 2022 | La 6-an de majo 2023 | Vidu ankaŭ la kronadceremonio de Karlo la 3-a kaj Camilla |
Kronado kiel imperiestro[redakti | redakti fonton]
Hindio estis brita kolonio de la dua duono de la 18a jarcento ĝis 1947, kiam Barato deklaris sian sendependecon. Tamen, la titolo Imperiestro de Hindio unue ricevis nur al reĝino Viktorio.
Viktorio ricevis la titolon de Imperiestrino de Hindio en 1877 sen partoprenado de formala kronadceremonio. Eĉ la sekva post ŝi, Eduardo la 7-a, ne estis kronita en oficiala ceremonio kun ĉi tiu titolo. Georgo la 5-a, aliflanke, vizitis Hindion okaze de lia kronado kune kun lia edzino en 1911. La reĝa kortego, aŭ la "Durbar", ne estis tenita en Kolkato (la ĉefurbo de Hindio en tiu tempo), sed en Delhio, pro politikaj kialoj. Por ne okazigi mesian ceremonion kaj kronadon, kiuj estas esence kristanaj religiaj ceremonioj, en la koro de hindua nacio, reĝo Georgo la 5-a eniris la kortegon kun la reĝa krono sur la kapo. Ĉar la leĝo en Britio malpermesas la forigon de la reĝaj juveloj el la lando, estis necese krei specialan kronon en honoro de la ceremonio, kiu de tiam estis konata kiel la Imperia Krono de Hindio. Post kiam la inaŭguro de la imperiestro estis anoncita, ĉiuj princoj de Hindio ĵuris fidelecon al li. Ekde tiam certaj politikaj decidoj estis anoncitaj en la Durbar (la kortego de la reĝo), kiel ekzemple la decido movi la ĉefurbon de Kolkato al Delhio. La vera kialo de tenado de la Durbar estis anonci politikajn ŝanĝojn kaj montri la potencon de la imperiestro, sed ne por kroni la imperiestron. Simila ceremonio ne estis okazigita poste kaj la imperia titolo estis prirezignita fare de Georgo la 6-a en 1948 (jaron post la sendependeco de Hindio).
Literaturo[redakti | redakti fonton]
En la angla[redakti | redakti fonton]
- Gosling, Lucinda. (2013) Royal Coronations. Oksfordo: Shire. ISBN 978-0-74781-220-3.
- Hilliam, David. (2001) Crown, Orb & Sceptre: The True Stories of English Coronations. Stroud: Sutton. ISBN 978-0-75-092538-9.
- Le Hardy, William. (1937) The Coronation Book: the History and Meaning of the Ceremonies at the Crowning of the King and Queen. Londono: Hardy & Reckitt.
- (1901) English Coronation Records. Westminster: A. Constable & Company, Limited.
- Range, Matthias. (2012) Music and Ceremonial at British Coronations: From James I to Elizabeth II. Londono: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-02344-4.
- Richards, Jeffrey. (2001) Imperialism and Music: Britain, 1876-1953. Manchester University Press. ISBN 0-7190-6143-1.
- Rose, Tessa. (1992) The Coronation Ceremony of the Kings and Queens of England and the Crown Jewels. Londono: HMSO. ISBN 978-0-11-701361-2.
- Strong, Sir Roy. (2005) Coronation: A History of Kingship and the British Monarchy. Londono: HarperCollins. ISBN 978-0-00-716054-9.
- Thomas, Andrea. (2008) “Coronation Ritual and Regalia”, Sixteenth-Century Scotland: Essays in Honour of Michael Lynch. Netherlands: Brill, p. 43–68. ISBN 978-90-04-16825-1.
- Woolley, Reginald Maxwell. (1915) Coronation Rites. Londono: Cambridge University Press.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- kronadoj kaj la Reĝaj Arkivoj ĉe la Reĝa Familia retejo
- Kronadoj: antikva ceremonio ĉe la retejo de la fondaĵo de la Reĝa Kolekto
- Synopsiso de angloj kaj britaj Kronadoj
- Planado de la sekvanta Aliĝo kaj Kronado: FAQs fare de La Konstitucia Unuo, La Universitata Altlerneja de Londono
- Libro priskribanta anglan mezepokan Kronadon trovita en Pamplona ĉe la retejo de Mezepoka Historio de Navarre (en la hispana)
Videoj[redakti | redakti fonton]
- Elizabeth estas Reĝino (1953) 47-minuta dokumentario de brita Pathé ĉe YouTube
- Kronado 1937 – Technicolor – Sono newsreel de brita Movietone Sciigo ĉe YouTube
- 40 minutojn de la televidelsendo (en nigrablankaĵo) de la kronado de la reĝino kun la origina rakonto
- Longe Regu Super Ni, Ĉapitro Tri: La kronado prezentita fare de Lord Wakehurst sur la Reĝa Kanalo ĉe YouTube