Multlingveco en muziko: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Kajto
e Paca Nokt'
Linio 1: Linio 1:
'''Multlingveco en muziko''' temas pri la uzo de '''pluraj lingvo'''j fare de individuaj kantistoj kaj kantogrupoj.
'''Multlingveco en muziko''' temas pri la uzo de '''pluraj lingvo'''j fare de individuaj kantistoj kaj kantogrupoj. La kantoj kiu ekzistas en plej eble multe da lingvoj estas [[Frat' Jakobo|Frato Jakobo]] kaj [[Stille Nacht|Paca Nokt']], kiu estas el la germana tradukita en pli ol 300 lingvojn aŭ variantojn (dialektojn)<ref>(en) [https://songcontest.stillenachtmanufaktur.at/en/the-idea/ Stille Nacht song contest 2018].</ref>.<ref>(en) [http://silentnight.web.za/translate/ Silent Night], Silent Night Web. </ref>
<!--
<!--
=== Kanto en plej eble multe da lingvoj ===
=== Kanto en plej eble multe da lingvoj ===
La kantoj kiu ekzistas en plej eble multe da lingvoj estas Silenta Nokto, Frato Jakobo kaj ... [frazofino ankoraŭ mankas, kaj referenco bonus]
La kantoj kiu ekzistas en plej eble multe da lingvoj estas Silenta Nokto, Frato Jakobo kaj ... [frazofino ankoraŭ mankas, kaj referenco bonus]
-->
-->

Diskuto okazu pere de la alilingvaj versioj, ĉefe la angla.
Konservi la lingvan diversecon signifas elstarigi la unikecon de kantoteksto, transdonante la poezion de la aŭtoroj kaj defendi la riĉecon de ĉiu lingvo.

=== Kantisto kiu kantas en plej eble multe da lingvoj ===
=== Kantisto kiu kantas en plej eble multe da lingvoj ===
La kantisto [[JoMo|'''J'''oMo]] estis jam dufoje menciita en la 'Guiness book of records' ([[Guinness-libro de rekordoj]]) pro kantado en plej eble multe da lingvoj i.a. en la angla urbo Letchworth li donis sian unuan rekord-rompantan 25-lingvan koncerton <ref>Paul Gubbins, Mikeo Seaton, [http://esperanto.org.uk/lbe/arkivo/963/17.html Verda urbo, verda kongreso] (konsultita 24 aŭgusto 2016)</ref>. Afiŝo rilate al la eŭropa tago de la lingvoj en 2009 (Giornata europea delle lingue) pri koncerto kiun li donis en Italio (Chiavari) mencias 26 lingvojn, dum li kantis en ''trideko da lingvoj'' dum la berlina poliglota renkontiĝo en 2015<ref>{{Citaĵo el libro | aŭtoro = [[Duncan Charters]] | titolo = Polyglot Conferences and Gatherings: observing a new phenomenon ("plurlingvaj konferencoj kaj renkontiĝoj: observante novan fenomenon") | verko = Język komunikacja informacja - Language communication information ("informoj pri lingva komunikado", aŭ simple "lingvo - komunikado - informado") | eldoninto = eldoninto [[Ilona Koutny]], eldonejo ''Wydawnictwo rys'', [[Poznano]] | paĝoj = paĝoj 164-276 | jaro = 2015 | lingvo = en | lingvo2 = eo | lingvo3 = pl | url = http://jki.amu.edu.pl/files/JKI%20-%20tom%2010%20-%202015.pdf | formato = PDF-dosiero | alirdato = la 24-an de marto 2016 }}</ref>
La kantisto [[JoMo|'''J'''oMo]] estis jam dufoje menciita en la 'Guiness book of records' ([[Guinness-libro de rekordoj]]) pro kantado en plej eble multe da lingvoj i.a. en la angla urbo Letchworth li donis sian unuan rekord-rompantan 25-lingvan koncerton <ref>Paul Gubbins, Mikeo Seaton, [http://esperanto.org.uk/lbe/arkivo/963/17.html Verda urbo, verda kongreso] (konsultita 24 aŭgusto 2016)</ref>. Afiŝo rilate al la eŭropa tago de la lingvoj en 2009 (Giornata europea delle lingue) pri koncerto kiun li donis en Italio (Chiavari) mencias 26 lingvojn, dum li kantis en ''trideko da lingvoj'' dum la berlina poliglota renkontiĝo en 2015<ref>{{Citaĵo el libro | aŭtoro = [[Duncan Charters]] | titolo = Polyglot Conferences and Gatherings: observing a new phenomenon ("plurlingvaj konferencoj kaj renkontiĝoj: observante novan fenomenon") | verko = Język komunikacja informacja - Language communication information ("informoj pri lingva komunikado", aŭ simple "lingvo - komunikado - informado") | eldoninto = eldoninto [[Ilona Koutny]], eldonejo ''Wydawnictwo rys'', [[Poznano]] | paĝoj = paĝoj 164-276 | jaro = 2015 | lingvo = en | lingvo2 = eo | lingvo3 = pl | url = http://jki.amu.edu.pl/files/JKI%20-%20tom%2010%20-%202015.pdf | formato = PDF-dosiero | alirdato = la 24-an de marto 2016 }}</ref>

Kiel registrite je 13:40, 26 dec. 2018

Multlingveco en muziko temas pri la uzo de pluraj lingvoj fare de individuaj kantistoj kaj kantogrupoj. La kantoj kiu ekzistas en plej eble multe da lingvoj estas Frato Jakobo kaj Paca Nokt', kiu estas el la germana tradukita en pli ol 300 lingvojn aŭ variantojn (dialektojn)[1].[2]

Konservi la lingvan diversecon signifas elstarigi la unikecon de kantoteksto, transdonante la poezion de la aŭtoroj kaj defendi la riĉecon de ĉiu lingvo.

Kantisto kiu kantas en plej eble multe da lingvoj

La kantisto JoMo estis jam dufoje menciita en la 'Guiness book of records' (Guinness-libro de rekordoj) pro kantado en plej eble multe da lingvoj i.a. en la angla urbo Letchworth li donis sian unuan rekord-rompantan 25-lingvan koncerton [3]. Afiŝo rilate al la eŭropa tago de la lingvoj en 2009 (Giornata europea delle lingue) pri koncerto kiun li donis en Italio (Chiavari) mencias 26 lingvojn, dum li kantis en trideko da lingvoj dum la berlina poliglota renkontiĝo en 2015[4] [5].

Krom kanton en la pikarda (dialekto el Francio) kaj miksitan kanton en ses lingvoj (germane, france, pole, angle, ruse kaj esperante), la poliglota publiko povis elekti inter kantojn en 29 pliaj lingvoj (ne-miksitaj kantoj) en jenaj lingvoj [6]: la franca, hispana, itala, okcitana, portugala, rumana, araba, kataluna, kosa, ĉuvaŝa, germana, angla, eŭska, ĉina, hebrea, haita, lingala, nederlanda, japana, pola, rusa, romaa (romani), ukraina, jida, kroata kaj esperanto, de kiuj 10 lingvoj estis ne hindeŭropaj.

Ekonomie dominantaj lingvoj kaj kvotoj

Post la dua milito en iuj landoj, ekzemple Nederlando, pro la deviga enkonduko de la angla lingvo en la eduksistemo kaj poste sub premo de merkataj cirkonstancoj kondukis al malekvilibro en la uzo de lingvoj en kanzonoj [7].

Se kanto ne estas skribita en vaste uzata lingvo, tiam ĝi estas kutime skribita en iu ajn superrega lingvo en la devenlando de la muzikisto aŭ en alia, vaste rekonata lingvo kiel la angla, germana, hispana aŭ franca. Estas ekstreme ofta fenomeno en la kampo de muziko ke kanto estas skribita en iu ajn nuntempa lingvafrankao (latine lingua franca). Multaj kantistoj ŝajnas ignori siajn proprajn lingvojn surbaze de ekonomiaj argumentoj, ĉar ili opinias ke la ekonomia statuso de lingvo verŝajne estas la plej grava argumento por komerca sukceso en la cirkvito de la pop- kaj rokmuziko[8]. Por doni ne nur financan sed ankaŭ kulturan impulson al la nacia muzikindustrio, kelkaj landoj volis enkonduki kvoton por kantoj en la propra(j) oficiala(j) lingvo(j) de tiuj landoj Por redoni impulson financan kaj kulturan al sia propra distro-industrio iuj landoj kiel Francio (en 1996) leĝigis ke minimume 40% de la kantoj estu en la franca lingvo[7]. Kontraŭuloj de la kvotosistemo argumentas ke 'deviga' invitos al kvereloj pri la interpretado de la minimumo, sed precipe ke kvotoj mense metus kantoj en la propra lingvo en nepopularan kategorio de muziko kiu bezonas registaran protekton por ne forvelki[7].

Iuj kantistoj kiuj ne kantas en hegemonia lingvo kaj tamen deziras koncerti internacie solvas la lingvan demandon pere de 'supratekstigo' t.e. ekrano kiu tekstigas la tradukon de la kantotekstoj supra la scenejo.

Listo en du kategorioj

La listo estas dividata en du kategorioj:

1. individuaj kantistoj

2. muzikaj grupoj

Unue estas listigitaj la nomo de la individuaj kantistoj aŭ grupoj, sekvata (inter krampoj) de la lingvoj en kiuj ili kantas.

Listigitaj estas artistoj kiuj en la angla vikipedia versio almenaŭ kantas en du lingvoj*, kvankam tiukaze temas nur pri dulingveco kaj ne pri plurlingveco kaj 'multlingvismo'. Plejmulto de la kantistoj 'papage' kantas en fremdaj lingvoj, kvankam ili ofte sukcesas bone kanti, ekzemple helpe de la Internacia Fonetika Alfabeto.

* (la propra + esperinde en pli ol unu alia lingvo, en interkonsento kun la kreinto de la listo).

NE listigitaj estas :

  • Artistoj (ekzemple Adiemus) kiuj kantas ekskluzive en 'fikcia', 'imagita' lingvo (formita de silaboj kaj inventitaj vortoj) el arta vidpuntko (pro la melodio kaj etoso ekzemple), sed ne en alia lingvo kiel ekzemple ilia gepatra lingvo.
  • Artistoj kiuj kantas 'makarone' [9] t.e.kies kantoj havas nur kelkajn vortojn aŭ tekstopartojn (ekzemple refreno) en du aŭ pliaj lingvoj. Bonaj ekzemploj de tiaj kantoj estas ekzemple la kanto Work of Art de Haikaa Yamamoto en pli ol 20 lingvoj, la kanto Atentu de la grupo Kajto, kiu havas po unu tekstolinion en 35 lingvoj, kun komenca kaj fina linio en Esperanto.[10] kaj la kanto 'Eén wereld, één stem" (unu mondo, unu voĉo) de la nederlanda kantisto Rob de Nijs kiu nur parteton kantas en Esperanto.
  • Kantistoj kiuj nur kantas plurlingve en repertuaro de klasika muziko (simple ĉar alikaze necesus mencii ĉiujn operkantistojn ĉar tiel la aliaj kantistoj malfacile troveblus inter ili).

1. Individuaj kantistoj

2. Muzikaj grupoj

−> Unue estas listigitaj la nomo de la grupo, sekvata de la lingvo(j) en kiuj ili kantas (inter krampoj)

  • 2NE1 (sudkorea grupo: korea, angla, japana)
  • ABBA (sveda, angla, germana, itala, hispana, franca)
  • Alabina (araba, hebrea, hispana, franca)
  • Apulanta (finna, angla)
  • Arcade Fire (plejparte angla, franca)
  • Banghra (hispana, angla)
  • Big Time Rush (angla, hispana)
  • BaSix (dana, angla)
  • The Barry Sisters (jida, angla, hebrea, hispana)
  • The Beatles (angla, franca, germana)
  • Blonde Redhead (angla, franca, itala)
  • Breed 77 (angla, hispana)
  • Buranovskije Babuŝki (rusa, udmurta, angla)
  • Celtic Women (angla, irlandgaela, latina, itala kaj germana)
  • Clannad (Irlando) - (irlanda, angla, algonkena, ĉeroka)
  • Clouseau (nederlanda, angla)
  • Coldrain (angla, japana)
  • Cronometrobudú (hispana, esperanto, japana)
  • Culcha Candela (germana, angla, hispana)
  • Die Toten Hosen (germana, angla)
  • Daniel Kahn & The Painted Bird (angla, jida)
  • Dimmu Borgir (norvega, angla)
  • Duran Duran (angla, hispana, franca, portugala)
  • Eiffel 65 (angla, itala)
  • Einstürzende Neubauten (germana, angla)
  • El Chombo (hispana, angla)
  • Esperanto (belgia grupo de 1973-1975: angla, franca, hispana)
  • Fabrika (rusa, angla, franca, itala, kabarda)
  • Girls' Generation (korea, angla, japana)
  • Goldfinger (angla, germana)
  • Gregorian (angla, germana, franca, latina)
  • Grimskunk (franca, angla)
  • Il Divo (angla, itala, hispana, franca, latina)
  • Il Volo (itala, angla, hispana)
  • Irie Révoltés (germana, franca)
  • Impaled Nazarene (angla, finna)
  • Kajto (Esperanto, nederlanda, frisa, angla)
  • Kalamashaka (angla, svahila)
  • KMFDM (angla, germana, rusa, hispana, ĉeĥa kaj esperanto)
  • Light in Babylon (hebrea, turka, persa)
  • Marga Muzika (litova, slava, balkana)
  • Massilia Sound System (franca, okcitana)
  • Mediæval Bæbes (angla, latina, mezepoka angla, franca, itala, rusa, sveda, 'cadeneta', skota, germana, manksa, hispana, kimra, bavara, provencala, irlanda gaela, kornvala)
  • Milk & Honey (araba, angla, franca)
  • Minimum Serious (franca, angla)
  • No Mercy (hispana, angla)
  • Nový Svět (hispana, itala, angla, franca, germana)
  • One Ok Rock (japana, angla)
  • Os Mutantes (portugala, angla)
  • Os Paralamas do Sucesso (portugala, hispana)
  • Premiata Forneria Marconi (itala, angla)
  • Puffy AmiYumi (japana, angla)
  • Rize (japana, angla)
  • Rammstein (germana, angla)
  • Roxette (sveda, angla, hispana)
  • S.E.S (korea, japana)
  • Carlos Santana (hispana, angla)
  • Scorpions (germana, angla)
  • Seeed (germana, angla)
  • Sepa kaj Asorti (litova, angla, rusa, esperanto)
  • Shonen Knife (japana, angla)
  • Skootteri (finna, angla, sveda)
  • Slobo Horo (turka, albana, serba, balkanaj lingvoj)
  • Smokey Mountain (tagaloga, angla, japana)
  • Soap&Skin (germana, franca, angla)
  • Sugar (korea, japana)
  • Super Junior (korea, ĉina mandarena, japana)
  • Super Junior-M (korea, ĉina mandarena)
  • TEAM (slovaka, esperanto, angla)[11]
  • The Mars Volta (angla, hispana)
  • The Temptations (angla, tagaloga)
  • Tokio Hotel (germana, angla)
  • Trybe (conga, sota, kosa, zulua)
  • Zeraphine (germana, angla)

Aliaj listoj de kantistoj kantantaj en alia lingvo

Referencoj

  1. ↑ (en) Stille Nacht song contest 2018.
  2. ↑ (en) Silent Night, Silent Night Web.
  3. ↑ Paul Gubbins, Mikeo Seaton, Verda urbo, verda kongreso (konsultita 24 aŭgusto 2016)
  4. ↑ Duncan Charters. (2015) Polyglot Conferences and Gatherings: observing a new phenomenon ("plurlingvaj konferencoj kaj renkontiĝoj: observante novan fenomenon") (PDF-dosiero) (angle, esperante, pole), eldoninto Ilona Koutny, eldonejo Wydawnictwo rys, Poznano, p. j 164–276.
  5. ↑ Judith Meyer. (2015, n-ro 94-95 (3-4)) “Polyglot Gathering”, 1-a ĝis 4-a de majo 2015 en Berlino" (PDF-dosiero) (esperante), eldoninto Detlev Blanke, eldonejo Centro de Esploro kaj Dokumentado pri Mondaj Lingvaj Problemoj (CED) ĉe Universala Esperanto-Asocio (UEA), Rotterdam, p. j 2–3.
  6. ↑ https://www.facebook.com/notes/polyglot-gathering-event-series/jomos-song-list-multilingual-concert-on-may-3rd/852464911473670
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Frank Jansen : 'Een quotum voor Nederlandstalige liedjes ? (ĉu kvoto por nederlandlingvaj kantoj?) in : Onze Taal (nia lingvo) 2008-9, p. 255)
  8. ↑ Christophe Verbiest: Transatlantic travails, Flanders Today, nro. 10 febr. 2016, p. 14.
  9. ↑ Riemer Reinsma : "I kiss you te pletter" - 'Nederlandse liedjes in meer dan één taal' (nederlandaj kantoj en pli ol unu lingvo), Onze Taal (Nia Lingvo), 2009/5, p. 126-130
  10. ↑ teksto de la kanto Atentu de la esperantlingva grupo Kajto: en Esperanto, la germana, angla, itala, frisa, franca, nederlanda, pola, finna, litova, urdua, portugala, hebrea, greka, sveda, bengala, dana, java, hispana, jida, kataluna, gaela, eŭska, hungara, kroata, korea, skota, ladina, estona, ĉeĥa, papiamenta, martinika kreola, vjetnama, malaja kaj ĉina (La kanto mem en Youtube).
  11. ↑ slovaka artikolo "Historio de TEAM" de la retejo team-online.sk, kie tre detale kaj diferencite skiziĝas la kontribuo de la manaĝero Stano Marček al la sukceso de la grupo: Manažér skupiny Stano Marček zorganizoval turné TEAMu na Svetový esperantský kongres do Brightonu v Anglicku. TEAM koncertuje v anglickom Brightone, v Holandsku a Nemecku s repertoárom v esperante a v angličtine. ("La grupa manaĝero Stano Marček organizis turneon de TEAM al la Monda Esperanto-Kongreso de Brajtono en Anglio. TEAM koncertis en la angla urbo Brajtono, en Nederlando kaj Germanio per repertuaro en Esperanto kaj en la angla.")

En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo List of multilingual bands and artists en la angla Vikipedio.

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Multlingveco_en_muziko&oldid=6497197"