Saltu al enhavo

Fazanedoj

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Fazanedoj

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Ĥorduloj Chordata
Klaso: Birdoj Aves
Ordo: Kokoformaj Galliformes
Familio: Fazanedoj Phasianidae
Horsfield, 1821
Subfamilioj

Meleagrenoj
Perdrikenoj
Fazanenoj
Tetraonenoj

Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Fazanedoj
v • d • r
Komuna Pavo, Pavo cristatus

Fazanedoj estas familio de birda klaso el la ordo kokoformaj birdoj, kiu havas 46 genrojn kaj 170 – 180 speciojn.

La Fazanedoj estas familio de birdoj kiuj konsistas el fazanoj kaj perdrikoj, inklude la kokojn (inklude la hejmkokojn), la malnovmondajn koturnojn, la frankolinojn, la lofoforojn kaj la pavojn. La familio estas granda, kaj enhavas de 38 ĝis 46 genrojn depende de la fakuloj kaj de 138 ĝis 180 speciojn. La familio estas foje disigita ĉefe en du subfamilioj, nome la Fazanenoj, kiu enhavas 49 speciojn de fazanoj, kaj la Perdrikenoj, kiu enhavas la 106 restantajn speciojn. Foje oni konsideras ankaŭ aliajn aldonajn familiojn kaj birdojn kiel apartenantaj al tiu familio; tiele la American Ornithologists' Union inkludas la Tetraonedojn (la urogaloj), Numidedojn (numidoj) kaj la Meleagredojn (meleagroj) en Fazanedoj kiel subfamilioj.

Disvastiĝo

[redakti | redakti fonton]

Fazanedoj estas disvastiĝantaj en la tuta mondo, escepte de Sudameriko, Antarktio kaj Novzelando.

La fazanoj kaj ties samfamilianoj vivas kiel familio de la Malnova Mondo (escepte la eblaj membroj de la meleagroj), kun distribudo kiu inkludas plejparton de Eŭropo kaj Azio (escepte malproksiman nordon), la tutan Afrikon escepte la plej sekajn dezertojn kaj en multe de orienta Aŭstralio kaj (iam) Novzelando. La plej granda diverseco de specioj estas en Sudorienta Azio kaj Afriko. Inter fazanoj, kun la escepto de la Afropavo, la distribuado estas tute limigita al Azio; la Perdrikenoj havas multe pli disvastigatan distribuadon. En sia teritorio ili okupas preskaŭ ĉiun ajn disponeblan habitaton escepte la borealajn arbarojn kaj la tundron.

La familio estas ĝenerale de loĝantaj birdoj, kvankam kelkaj koturnoj entreprenas longajn migradojn. Kelkaj specioj de tiu familio estis amplekse enmetitaj en la tuta mondo, ĉefe la fazanoj kiuj estis enmetitaj en Eŭropon, Aŭstralion kaj Amerikon. Populacioj de pavoj kaj kokoj devenaj el fuĝoj el kaptiveco iĝis en diversaj lokoj sovaĝiĝaj.

Aspekto

[redakti | redakti fonton]
Satirusa tragopano

Fazanedoj estas surteremaj, surgrunde vivantaj specioj. Ili estas variaj laŭ grando kaj gamas el 43 g, en la kazo de la Blubrusta koturno, al 6 kg en la kazo de la Barata pavo. Estas ĝenerale seksa dimorfismo laŭ grando, ĉar maskloj kutime estas pli grandaj ol inoj. Ili estas ĝenerale diketaj, kun larĝaj relative mallongaj flugiloj kaj fortaj kruroj. Multaj havas spronojn en siaj kruroj, karakteroj kunhavata kun la numidoj kaj la meleagroj, sed ne kun aliaj kokoformaj birdoj. La beko estas mallongaj kaj ĝenerale fortaj, ĉefe ĉe la specioj kiuj elfosas por akiri manĝon. Maskloj de la plej grandaj specioj ofte havas brilkoloran plumaron same kiel vizaĝajn ornamaĵojn kiaj bridoj aŭ krestoj.

Kutimaro

[redakti | redakti fonton]

La fazanoj kaj perdrikoj havas varian dieton, kun manĝo kiu gamas el pure vegetaĵara dieto de semoj, folioj, fruktoj, tubers kaj radikoj, al malgrandaj animaloj inklude insektoj, insektolarvoj kaj eĉ malgrandaj reptilioj. Plej parto de specioj ĉu specialiĝas en manĝo de plantamaterialo aŭ estas predantaj, kvankam la idoj de plej parto de specioj estas insektovoraj.

Krom la variado en dieto estas konsiderinda kvanto de variado en reproduktaj strategion inter la Fazanedoj. Kompare kun birdoj ĝenerale estas granda nombro de specioj kiun ne engaĝiĝas en monogamio (la tipa reprodukta sistemo de plej parto de birdoj). La frankolinoj de Afriko kaj kelkaj perdrikoj estas klare monogamaj, sed poligamio estis konstatita ĉe fazanoj, kokoj, kaj kelkaj koturnoj, dum la reprodukta pariĝoceremonio de pavoj estis komparata kun tiu de masklaro. Nestumado kutime okazas surgrunde; nur la tragopanoj nestumas pli alte sur stumpoj de arbustoj. Nestoj povas varii el amasoj de vegetaĵaro al simplaj grataĵoj engrundaj. La inoj povas demeti ĝis 18 ovojn en la nesto, kvankam 7-12 estas pli kutima nombro, kun pli malgrandaj nombroj ĉe tropikaj specioj. Kovado estas preskaŭ ĉiam farat nur de la ino, kaj daŭras 14–30 tagojn depende de la specio.

Rilatoj kun homoj

[redakti | redakti fonton]

Kelkaj specioj de fazanoj kaj perdrikoj estas tre gravaj por homoj. La Bankiva koko de Sudorienta Azio estas la natura praulo de la hejmigita hejmkoko, la plej grava birdo en agrikulturo (Birdobredado). La Komuna fazano, kelkaj perdrikoj kaj koturnoj kaj kelkaj frankolinoj estis amplekse enmetitaj kaj administrataj kiel ĉasbirdoj. Kelkaj specioj estas minacataj pro homa agado.

Subfamilioj kaj genroj

[redakti | redakti fonton]

Oni distingas du subfamiliojn kaj ĉirkaŭ 155 speciojn:

Subfamilio Meleagrenoj

[redakti | redakti fonton]
Komuna meleagro
Ruĝa perdriko

Subfamilio Perdrikenoj

[redakti | redakti fonton]

Subfamilio Fazanenoj

[redakti | redakti fonton]
Arĝenta fazano, Lophura nycthemera
Kuprofazano, Syrmaticus soemmerringii
Verda fazano, Phasianus versicolor
Komuna fazano, Phasianus colchicus
Ora fazano, Chrysolophus pictus

Aliaj fazanenoj

[redakti | redakti fonton]
Nigrakapa tragopano, Tragopan melanocephalus
Nigra frankolino.
Bunta frankolino.
Griza frankolino.
Ĉina koturno.
Manipura koturno.

Notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Orient-himalajaj subalpaj koniferaroj
Portala ikonoPortalo pri Birdoj
v • d • r
Birdoj
Regno: Animalo  • Filumo: Ĥorduloj  • Subfilumo: Vertebruloj  • Infrafilumo: Makzeluloj  • Superklaso: Tetrapodoj  • Klaso: Birdoj
Rilataj artikoloj: Birdomigrado ~ Birdoprotektado ~ Birdnestoj ~ Birdkanto
Vidu ankaŭ: Dinosaŭraj birdoj
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Fazanedoj&oldid=8882523"