Rajhrad
| Rajhrad | |||
| germane Groß Raigern | |||
| urbo | |||
 Rajhrad - vojkruciĝo Městečko kaj Masarykova
| |||
|
|||
| Oficiala nomo: Rajhrad | |||
| Ŝtato |  Ĉeĥio
| ||
|---|---|---|---|
| Regiono | Sudmoravia regiono | ||
| Distrikto | Distrikto Brno-provinco | ||
| Administra municipo | Židlochovice | ||
| Historiaj regionoj | Grandmoravia regno, Moravio | ||
| Memorindaĵoj | Benediktana monaĥejo | ||
| Rivero | Svratka | ||
| Situo | Rajhrad | ||
| - alteco | 190 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 49° 05′ 25″ N 16° 36′ 14″ O / 49.09028 °N, 16.60389 °O (mapo) | ||
| Katastro | 9,49 km² (949 ha) Rajhrad | ||
| Loĝantaro | 3 956 (2022) | ||
| Denseco | 416,86 loĝ./km² | ||
| Valego | Dija-svratka valego | ||
| Unua skribmencio | 13-a jarcento | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 664 61 | ||
| NUTS 3 | CZ064 | ||
| NUTS 4 | CZ0643 | ||
| NUTS 5 | CZ0643 583758 | ||
| Katastraj teritorioj | 1 | ||
| Partoj de urbo | 1 | ||
| Bazaj setlejunuoj | 1 | ||
  Situo enkadre de Ĉeĥio
| |||
 Vikimedia Komunejo: Rajhrad
| |||
| Retpaĝo: www.rajhrad.cz | |||
 Portalo pri Ĉeĥio
| |||
Rajhrad (germane Groß Raigern) estas urbo en Ĉeĥio, en Sudmoravia regiono, en distrikto Brno-provinco. Ĝi etendiĝas en Dija-svratka valego sur la dekstra bordo de rivero Svratka, proksimume 12 km sude de la centrejo de Brno. Vivas ĉi tie 3 956 loĝantoj (2022).
Temas pri vinkultivada municipo en vinkultivada subregiono Znojmo.
Historio[redakti | redakti fonton]
Sur la loko de la hodiaŭa monaĥeja areo antaŭe ekzistis ampleksa fortikigita grandmoravia burgejo de la sama nomo (fondita ĉirkaŭ 950, ĝi pereis plej malfrue je 100 jaroj pli poste). En la jaro 1045 (laŭ la tradicio) ĉi tie estiĝis benediktana monaĥejo. La unuaj mencioj pri la nova Rajhrad aperas en dokumentoj el la 13-a jarcento. La 2-an de novembro 1234 Rajhrad akiris foiran rajton kaj ĝi fariĝis tiel urbeto. Al la urbo ĝi estis avancita la 27-an de oktobro 2000.
En la 13-a jarcento estiĝis sudoriente de Rajhrad inter la devena fluo de Svratka kaj Vojkovický náhon vilaĝo Čeladice, kiu estis en la jaro 1830 neniigita pro inundo. La loĝantoj pli poste konstruis por si la novan municipon sude de Rajhrad, kaj tiu pli poste fariĝis ties konsisto.
En la urbo ekzstas funkcianta vira monaĥejo kreanta centron de benediktana abatejo Rajhrad kaj virina monaĥejo de fratinoj Konsolantinoj, apud kiu funkcias Domo de kuracado de sankta Jozefo (hospico).
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
| 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1930 | 1950 | 1961 | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 496 | 1 651 | 1 522 | 1 629 | 1 874 | 1 987 | 2 400 | 2 376 | 2 597 | 2 716 | 3 058 | 2 763 | 2 713 | 3 277 |
Memorindaĵoj[redakti | redakti fonton]
- Benediktana monaĥejo kun Monumento de skribarto en Moravio
- Preĝejo de Avanco de sankta Kruco el la jaroj 1765–1766
- Ponto de Piter – ŝtona ponto el la jaro 1760 en la orienta rando de la urbo
Personecoj[redakti | redakti fonton]
- Štěpán Adler (1896–1942), soldato kaj rezistmovadano
- Beda Dudík (1815–1890), historiisto, benediktana monaĥo
- Maurus Haberhauer (1746–1799), komponisto, muzika pedagogo, benediktana monaĥo
- Karel Horálek (1908–1992), lingvisto, slavisto, literatura historiisto
- František Jedlička (1920–1984), teologo kaj altlerneja pedagogo
- Metoděj Antonín Jedlička (1918–1981), katolika pastro
- Alois Kotyza (1869–1947), abato de la rajhrada monaĥejo
- Jan Lang (1919–2007), katolika pastro, jezuito
- Josef Bonaventura Piter (1708–1764), historiisto, benediktana monaĥo
- Matouš Ferdinand Sobek z Bílenberka (1618–1675), praga ĉefepiskopo
- Gregor Wolný (1793–1871), historiisto, verkisto kaj benediktana monaĥo
- Josef Zelený (1824–1886), pentristo
- Vojtěch Žampach (1929–2019), historiisto
Pluaj fotoj[redakti | redakti fonton]
monaĥeja preĝejo
Ponto de Piter el la jaro 1760 en orienta rando de la urbo
Urba ofico
placo en Rajhrad
fontano el la jaro 1868 en la placo
Monumento al falintoj en la unua mondmilito
| ||||