Gejerotiko
La vorto gejerotiko temas pri la socia tendenco karakterizita de la ĉeesto de erotikaj emocioj aŭ seksumaj deziroj centritaj en samseksa ulo. Tiu ĉi koncepto havas rilaton kun la koncepto samseksamo, kvankam ili povas malsimili, ĉar gejerotiko temas pri maniero de seksa deziro kiu fokusiĝas al samseksulo, dum samseksamo temas pri seksa identeco aŭ seksa orientiĝo kies naturo enhavas la seksallogon al personoj de la sama sekso, kiu asimiliĝas kiel identeco de la gejerotiko.
La gejerotiko konsideriĝas precipe kiel esprimo de la vidaj artoj, la literaturo kaj la surscenejaj artoj, karakterizita de la reprezentado de la emocia deziro samseksama, ofte aludante voluptajn aŭ erotikajn scenojn kiuj inplikas teknikojn kiaj la nudeco, la grafika reprezentado de la amorado kaj la ekspluatado de la sekso.
Ĉi tio estas relative lastatempa dikotomo, kiu estis studita en la plej fruaj tempoj el antikva poezio al moderna dramo de modernaj fakuloj. Tiel, akademianoj analizis la historian kuntekston en multaj gejerotikaj reprezentoj kiel ekzemple klasika mitologio, renesanca literaturo, pentraĵoj kaj vazpentraĵoj de antikva Grekio kaj romia ceramiko.
Kvankam gejerotiko povas diferenci sin de la interpersona gejerotiko - kiel aro de artaj kaj spektaklaj tradicioj, en kiuj tiaj sentoj povas esti enkorpigitaj en kulturo kaj tiel esprimitaj en la pli larĝa socio - iuj aŭtoroj citis la influon de personaj spertoj en antikvaj aŭtoroj. kiel Katulo, Tibulo kaj Propercio en sia gejerotika poezio.
Difino kaj klasifikoj[redakti | redakti fonton]
Kiel esprimo de la afekcia-romantika-erotika deziro al personoj de la sama sekso, kiel ĝi aperas en literaturo kaj arto ĝenerale, ĝi rilatas rekte al la koncepto de samsekseco en antikva Grekio, en la formo de greka pederastio, kiu estis integra parto de la socia vivo.
Psikologio[redakti | redakti fonton]
La termino estis kreita de la germana psikanaliza akademiano Sándor Ferenczi en 1911 kun la intenco klarigi apartan areon ene de sia propra teorio pri narcisismo, difinante ĝin kiel meza fazo inter memerotikismo kaj aliseksemo; ĝi poste uziĝis por paroli pri la psikologia strukturo de gejeco kiel simptomo de neŭrozo, sed hodiaŭ ĉi tiu eminenta psikanaliza senco de ĝi maluziĝis.
Laŭ Sigmund Freud, anstataŭ esti demando pri nur malplimulto de viroj, kiuj identigas sin kiel gejoj, homoerotikismo estas anstataŭe parto de la sama formado de ĉiuj viroj kiel homaj subjektoj kaj sociaj aktoroj.
Sociologio[redakti | redakti fonton]
Enkadritaj en sociologio por priskribi la erotikan streĉon ĉe individuoj de la sama sekso, sed sen ajna seksuma implikaĵo.
Gejerotiko vola kaj nevola[redakti | redakti fonton]
Gejerotiko eble ĉeestas en arta verko libervole aŭ senvole. Vola gejerotiko povas siavice esti:
- La rezulto de intenca elekto de geja aŭtoro, kiu tamen elektas ne trakti malkaŝe la samsekseman temon pro diversaj kialoj (leĝoj kiuj malpermesas ĝin, moralaj aŭ religiaj kialoj, timo je venĝo, cenzuro, ktp.). En ĉi tiu kazo, estas laŭleĝe legi la verkon en la kunteksto de produktado por vidi ĉu ĝi ne esprimas, laŭ la parametroj de la epoko, la sentojn kaj allogon inter personoj de la sama sekso en pli intensa kaj, iel, nekutima maniero "rilate al la produktado-kunteksto. "Spirita amikeco" aŭ "amikeca amo", "intima amikeco", "amikeco", "kamaradeco", "afineco", povas esti, en ĉi tiuj kazoj, travideblaj metaforoj por priskribi samsekseman amon laŭ socie akceptebla maniero. (kaj precipe ne kondamninda laŭleĝe).
- Rezulto de intenca elekto de ne-geja aŭtoro, en la periodoj en kiuj granda artisto aŭ arta movado kun forta gejerotika sentiveco postulis gejerotkismon kiel akcepteblan en la arto de ĉi tiu periodo. Kiel ekzemplo oni povas mencii la novklasikan estetikon, kiu rekuperas el la Antikva Grekio la aprezon de la beleco de la maskla nuda korpo, aŭ la 19-a-jarcentan akademiismon, kiu rilatas al ĉi tiu temo, aŭ karavaĝismo, aŭ la itala Renesanco tuj antaŭ la Kontraŭreformacio. En tiaj kuntekstoj, gejerotikismo estas, tiel dirite, "media" kaj ne nepre malkaŝas la preferojn de la aŭtoro, eĉ se en ĉi tiuj periodoj abundas samseksemaj artistoj, kiuj profitas de la pli tolerema klimato por esprimi, siajn preferojn pli malferme.
- Parolante pri artistoj de la pasinteco, stranga rezulto al la intencoj de la aŭtoro, kiu signifis nur intence esprimi sentojn, ke por lia tempo aŭ por lia kulturo ne estis konotaj en samseksa senco, kvankam ili eble ŝajnas tiaj en nia epoko kaj en niaj konvencioj sociaj. Kiel ekzemplon oni povas preni nuntempajn arabajn sociojn, en kiuj, teni la manojn en la strato inter du amikoj estas socie normala ago, tute sen erotikaj implicoj, dum en okcidenta kulturo ĝi estas klara gesto, kiu esprimas emocian intimecon. Estas do necese atenti ne legi artaĵon venantan de ĉi tiu kunteksto, kiu reprezentas tian scenon, tra la interpretita krado de nia tempo. La samaj gestoj, en diversaj sociaj kaj historiaj kuntekstoj, eble ne havas gejerotikan / samsekseman valoron. Evidente ankaŭ la inversa principo same validas: hodiaŭ la ne-speciala observanto povas facile eskapi la signifon de gestoj, kiuj en antikva tempo aŭ en donita kunteksto havis aŭ havas klaran signifon de delogado / petado aŭ eĉ erotika intimeco (ekzemple: karesi la mentonon, eĉ nur tuŝante ĝin aŭ ripozante la fingrojn, en greka arto).
- Senintenca gejerotikismo povas esti, anstataŭ, en la kazo, ke artisto elektis nei la esprimon de siaj propraj afektaj kaj erotikaj deziroj por homoj de la sama sekso, li ne intencas fari ilin publikaj, li ne volas, ke ili okazu en siaj verkoj, ne intencas sin esprimi rekte pri la temoj de amo kaj alligiteco kaj de fizika allogo inter homoj de la sama sekso.
Kutime ĉi tiuj strategioj estas relative (kvankam malofte tute) efikaj en la epoko de la koncerna artisto; tamen, en pli posta vidpunkto, havante superrigardon de la arto de iu historia periodo, eblas noti (foje kun ekstrema klareco) impulsojn, emociojn, problemojn, malfortojn de artisto ĉiufoje kiam li alproksimiĝas al la beleco kaj al la intimeco inter aŭ kun personoj de la sama sekso, kiu povas atingi gejerotikan intensecon, malgraŭ la originalaj intencoj de la aŭtoro.
Oni povas havi ankaŭ la kazon de artistoj, kiuj alternas, en diversaj stadioj de sia produktado, libervolan kaj nevolan sintenon, kiu kompreneble estas multe malpli akra; kiel ekzemplo ni povas preni la pentriston Guido Reni, kiu komenciĝas per verkoj karakterizitaj per forta eksplicita gejerotikismo (lia Sankta Sebastiano eĉ estas uzata kiel masturba ikono de Jukio Miŝima en siaj Konfesioj de masko), pri la genro Caravaggio, sed post la religia konvertiĝo sin dediĉas al religiaj temoj, en kiuj la gejerotika atento brilas nur epizodece, frostigita, kaj certe kontraŭ la volo de la aŭtoro. Aliflanke, estas kazo de artistoj, kiuj, post timemaj kaj ne tre klaraj komencoj, disvolvis konsciencan serĉadon de gejerotikaj rezultoj en posta etapo de ilia arto.
Diferenco disde la pornografio[redakti | redakti fonton]
Gejerotika arto estas kutime neperceptebla kaj enhavas "emocian ŝarĝon"; kiu estas la ĉefa faktoro kiu distingas ĝin de pornografio, kiu anstataŭe implicas eksplicitajn seksajn agojn. Tial gejerotikismo ofte povas eskapi de cenzuro. Gejerotika materialo povas, malgraŭ ĉio, esti pli potenca ol pornografio, ĉar ofte imago estas necesa por eksplicite ekscitiĝi.
Atribuoj de gejerotikismo laŭ kritikistoj[redakti | redakti fonton]
Foje, kritikistoj montras gejerotikismon en artaĵoj, eĉ kiam la aŭtoro probable rifuzis la ĉeeston de ĉi tiu argumento. Tamen, ankoraŭ povas esti valida etikedi la verkon kiel parton de la tradicio de gejerotikismo, ĉar la verko eble vekis tiajn sentojn en la samseksema parto de la publiko kaj influis estontan artan produktadon.
Gejerotiko ĉe la artoj[redakti | redakti fonton]
Gejerotiko estas estimata precipe pro la kvalito de stimulado kaj inspiro en la arta esprimo de vidaj artoj, literaturo kaj prezentartoj; karakterizita per la reprezento de geja deziro laŭ plej alta emocia kaj natura formo, ofte elvokante scenojn de forta voluptamo kaj erotiko koncerne temojn kiel la artisma nudeco, la masklaj nuduloj en fotoj, erotika arto, erotika literaturo kaj erotika kino.
Farante grandan kontribuon al la evoluo de antikva arto, el grekaj skulptaĵoj ĝis greka-latina poezio, gejerotikismo preskaŭ tute malaperis en la Mezepoko (pro la politika krimigo de samseksemo kaj ĝiaj pli praktikaj esprimoj, kiel sodomio) kaj leviĝas denove kun la plej gravaj artaj verkoj de la itala Renesanco.
Kiam oni demandis en juĝtribunalo al Oscar Wilde (kiam li estis akuzita je sodomio fare de la patro de sia juna amanto), kia estis tiu amo, pri kiu li tiom parolis, li respondis per unu el la plej altaj asertoj gejerotikaj iam esprimitaj:
 |
|
Rimarkindaj ekzemploj en la vidaj artoj[redakti | redakti fonton]
Viro-viro[redakti | redakti fonton]
_-_Male_nudes_wrestling.jpg)
Gejerotiko ĉe Viro-viraj ekzemploj, en la vidaj artoj, varias tra la historio: Malnova greka vazo-arto; Pokaloj de romia vino. Pluraj italaj renesancaj artistoj supozeble estis samseksemaj, kaj gejerotika aprezado de la vira korpo estis identigita de kritikistoj en verkoj de Leonardo da Vinci kaj Mikelanĝelo. Pli eksplicita seksa bildaro okazanta en la Manierisma kaj tenebrisma stiloj de la 16-a kaj 17-a jarcentoj, precipe en artistoj kiel Agnolo Bronzino, Michel Sweerts, Carlo Saraceni kaj Caravaggio, kies verkoj foje estis severe kritikitaj de la Katolika Eklezio.
Multaj 19-a-jarcentaj historiaj pentraĵoj el klasikaj trajtoj kiel Hiakinto, Ganimedo kaj Narciso ankaŭ povas esti interpretitaj kiel gejerotikaj; la verko de artistoj de la 19-a jarcento (kiel Frédéric Bazille, Hippolyte Flandrin, Théodore Géricault, Thomas Eakins, Eugène Jansson, Henry Scott Tuke, Aubrey Beardsley kaj Magnus Enckell); tra la moderna verko de belartaj artistoj kiel Paul Cadmus kaj Gilbert and George. Belartaj fotistoj kiel Karl Hammer, Wilhelm von Gloeden, David Hockney, Will McBride, Robert Mapplethorpe, Pierre et Gilles, Bernard Faucon, Anthony Goicolea ankaŭ faris fortan kontribuon, Mapplethorpe kaj McBride precipe detruante barierojn de galerio-cenzuro kaj defiante jurajn defiojn. James Bidgood kaj Arthur Tress ankaŭ estis tre gravaj pioniroj en la 1960-aj jaroj, radikale movante homoerotikajn fotojn de simplaj dokumentaĵoj kaj en areoj pli similaj al belarta arta superrealismo.
En Azio, maskla erotiko ankaŭ havas radikojn en tradicia japana ŝungo (erotika arto), ĉi tiu tradicio influis nuntempajn japanajn artistojn, kiel Tamotsu Yatō (fotartisto), Sadao Hasegawa (pentristo) kaj Gengoroh Tagame (mangaa artisto).
-
-
Dettaglio di una ceramica etrusca (Siglo IV a.C.). -
Scena di pederastia al ginnasio -
Scena su vaso datato 540 a.C. -
Ino-ino[redakti | redakti fonton]
.jpg)
In-inaj ekzemploj estas plej historie videblaj en la rakontaj artoj: la arkaikaj verkoj de Sapfo; la Kantoj de Bilito; romanoj kiel tiuj de Christa Winsloe, Colette, Radclyffe Hall, kaj Jane Rule, kaj filmojn kiel Mädchen in Uniform. Pli lastatempa lesba erotikismo floris ĉe fotarto kaj ĉe la verkado de aŭtoroj kiel Patrick Califia kaj Jeanette Winterson.
Ina lesba erotika arto farita de lesbaj artistoj ofte estis malpli kulture elstara ol la prezento de erotiko de lesboj kaj nelesboj kaj por ĉefe ne-lesba publiko. En la okcidento tio povas esti vidata kiel la mallonga romano Carmilla en 1872, kaj ankaŭ ĉe kinarto en tiel popularaj filmoj kiel Emmanuelle, La malsato, Spektaklaj inoj, kaj ĉefe en pornografio. En la oriento, precipe en Japanio, Ina samseksemo estas la temo de la mangaa subgenro jurio.
En multaj tekstoj en la anglalingva mondo, samseksemulinoj estis prezentitaj kiel intense seksumaj sed ankaŭ rabaj kaj danĝeraj (la karakteroj ofte estas vampiroj) kaj la supereco de aliseksemo kutime reafirmiĝas ĉe la fino de la rakonto. Ĉi tio montras la diferencon inter gejerotiko kiel produkto de la pli vasta kulturo kaj geja arto produktita de samseksemaj viroj kaj virinoj.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
La gejerotika literaturo havas rekoneblajn historiajn bazojn en la literaturo produktita en la arto de Antikva Grekio, kiu enhavas eksplicitajn referencojn al ĉi tiu speco de bildoj pri la tradiciaj nocioj de greka amo kaj la seksuma natureco de la roluloj en la greka mitologio. Rimarkinda ekzemplo de ĉi tiu socio alkutimiĝinta al gejerotiko implikas la efebofilian modelon de la pederastio kiel socia, milita kaj politika antaŭeniganto de juna persono, flanke de plenkreska persono. Pederastio kaj seksuma deziro inter homoj de la sama sekso estis komuna afero en klasika socio en Grekio, traktata en la platonaj dialogoj La simpozio kaj Fedro. Ksenofono alproksimiĝis al la gejerotikismo de Platono en la formo de burlesko el sprita kritiko, ĉio kiel parto de la Sokrataj dialogoj de La simpozio. Aristofano inkluzivis mallongajn referencojn pri gejerotiko kaj inversa vestado en lia verko La Tesmoforiantoj, simile, Plutarko inkluzivas mallongajn referencojn pri gejeoritko en sia verko Erotiko
En la klasika periodo de la Romia Imperio, Suetonio prezentis la biografian rakonton de la unuaj 12 romiaj cezaroj en Vivo de la dek du Cezaroj, kiuj partoprenis gejajn agadojn. La erotika literaturo en Grekio kaj Romio estas plejparte aprezata ĉe la verkoj de Stratono de Sardeso, Sapfo de Lesbo, Aŭtomedonto, Filodemo de Gadaro, Marko Arĝentario, Petronio, Katulo, Propercio, Tibulo, Ovidio, Marcialo, Juvenalo kaj Priapeo. Petronio inkluzivis gejerotikan scenon en Satirikono, Sapfo de Lesbo karakteriziĝis per lirika fokuso al ina erotikismo; aliaj aŭtoroj kiel Ovidio prezentis mallongajn referencojn al la mitologia gejerotiko de Grekio en verkoj kiel Metamorfozoj.
En la mezepoka periodo, gejerotikismo en arto estas subpremita pro la politika krimigo de samseksemo kaj ĝiaj esprimoj kiel sodomio. La efefofilio kaj pederastio esprimante amon por knaboj estas ripetaj en la islama kulturo post la falo de la Romia Imperio, enkorpigita en literaturaj verkoj kiel La kolĉeno de la kolombo (11-a Jarcento) de Ibn Hazm kaj La prato de la gazeloj (15a jc.). Rimarkindaj gejerotikaj raportoj identigitaj en la verkoj de Abu Nuŭas kiel La delico de la koroj. La literaturo pri la GLAT-a filozofio en Hindio aperas inter la 16-a jarcento kaj 14-a jarcento kiel filozofia kaj politika provo klarigi la naturon de samseksemo, ambaŭseksemo kaj transgenreco, kiel ekzemple la leĝkodo Smriti-ratnavali kaj la kritiko Jaja-mangala. En Japanio ekzistas malnovaj romanoj kiel Genĵi Monogatari (源氏物語) kaj Kojiki (古 事 記), kiuj enhavas mallongajn referencojn pri gejerotiko kaj transgenruloj.
En postaj jarcentoj aperas romanoj de erotika alproksimiĝo dum la 17-a kaj 18-a jarcentoj. En la 18-a jarcento aperas tre erotika literaturo aŭ pornografia literaturo kun verkoj kiuj inkluzivas gejerotikon kiel Sodom, or the Quintessence of Debauchery (1684) de John Wilmot, Fanny Hill (1748) de John Cleland kaj la verko The 120 Days of Sodom (1785) de la Markizo de Sad. La kompilaĵo de erotikaj poemoj La kantoj de Bitliso (1894) de Pierre Louÿs estas tre reprezenta en nuntempa gejerotika arto, ĉar ili estas poemoj, kiuj kopias la lirikan stilon de Sapfo de Lesbo, antikva ikono de klasika samseksema erotikismo. En la 19-a jarcento pluraj gejerotikaj verkoj estis registritaj dum la viktoriana periodo, kies moraleco superregis en la cenzurita kaj kaŝa publikigo de erotika materialo. Iuj gejerotikaj verkoj de la 19-a jarcento inkluzivas: Lesbia Brandon (1859-1868) de Algernon Charles Swinburne, La Pekoj de la Urboj de la Ebenaĵo (1881) kaj Telenio, aŭ La Reveno de la Medalo (1893).
En la anglosaksa modernismo estas kelkaj aŭtoroj, kiuj portretis la realon de samseksemeco en literaturo de amasa diskonigo. Kelkaj verkoj inkludas: Claudine à l'école (1900), de Colette; Gestern und Heute, de Christa Winsloe, kaj The Well of Loneliness (1928), de Radclyffe Hall. Kelkaj aŭtoroj de la gejerotika modernisma poezio ampleksis lesbanismon: Katherine Bradley kaj Virginia Woolf.
En la 20-a jarcento nova moralo estis establita, kiu neniigis la viktorianan moralon de modesteco kaj pudoro, kio permesis la amasan malkaŝon de erotika literaturo. Fine de la 19-a jarcento aperis populara eldona formato konata kiel "dek-centonaj romanoj", formato kiu inkluzivis rakontojn pri tre masklecaj viroj, kiuj situis en kunteksto ligita al la Sovaĝa Okcidento. Ĉi tiu formato evoluis al pulpa magazino koncentrita sur ekspluatado de fikcio, temigante prezentadon de malĉastaj rakontoj laŭ popularaj gustoj, kiuj inkluzivis eksplicitan sekson kaj perforton. La pika kaj suka stilo estis ripetiĝanta temo de la pulpaj magazinoj kiu implikis eksplicitan seksumadon, seksperforton kaj BDSM.
La erotika pulpa magazino kun nur samseksema aliro aperis en la malfruaj 1940-aj jaroj, sed atingis grandan popularecon en la dua duono de la 1950-aj jaroj ĝis la fino de pulp-literaturo en la 1970-aj. En geja pulp-literaturo, prezentoj de fortikaj viraj gravuloj implikitaj en tre seksumemaj situacioj estis oftaj, inkluzive de romantika argumento pri amo blokita de deviga aliseksema socio. La arto kun geja pulp-literaturo inkluzivis duon-nudajn, akrajn homojn sur la kovriloj, desegnitaj de tre maskla arto (arta estetiko, kiu donis virajn figurojn kun mesomorfaj kaj hipergonadaj somatotipoj). Iuj konataj pulp-magazingaj verkistoj estis Victor J. Banis, Chris Davidson kaj Carl Corley. Pulp-lesba literaturo estas unu el la duumaj aliroj de geja pulp-literaturo, kiu akiris grandan popularecon inter la 1950-aj kaj la 1960-aj jaroj, karakterizita per la ofta erotika sugesto de samseksemaj inaj roluloj kiuj estis enkondukitaj en la historion. Kiel pulpa geografia literaturo, ĝi ofte estis ligita al aliaj ĝenroj de la pulpo, sed ĝi kutimis havi romantikan aŭ seksuman karakteron difinita de deviga aliseksemo, neebla amo, ktp. La lesba pulpa magazino konstruis stilon je lesba feminismo, ofertante al la konsumantoj la eblon akiri erotikan materialon ene de devige aliseksema socio antaŭ la tumultoj de Stonewall. Pulpa lesba literaturo ofte prezentis virinajn elstarajn rolulojn kun komunaj ecoj kiel beleco kaj krudeco en tre seksumaj scenoj. Iuj lesbaj pulpaj verkistoj estis: Marijane Meaker, Marion Zimmer Bradley kaj Ann Bannon.
La ora epoko de superherooj ĉe komiksoj permesis la enkondukon de tre masklaj roluloj sugestante la ekziston de emo je gejerotika deziro. Estis teorioj kiuj diras ke Batman kaj Robin vivis en konstanta geja fantazio. Ĉi tiuj teorioj kondukis al la cenzuro de fantaziaj bildstrioj kaj kondukis al la apero de bildstrioj kiuj portretis homojn en realaj situacioj kiel ekzemple la bildstrioj de la eldonisto Archie Comics. La erotika bildstrifiguro estas plene ornamita arto akompanante la skribitan historion, ofte estas afiŝulino kiel en la komiksoj Ŝina, Reĝino de la Ĝangalo (1937) kaj Barbarella (1962) de Jean-Claude Forest. La publikigo de la unuaj samseksemaj bildstrioj estis de Tom de Finnlando en Danio en 1967, kies stilo estis karakterizita per korpa supermukolozeco. Bill Ward, ankaŭ faris eksplicitajn desegnojn de viroj kun troigitaj seksaj trajtoj en malsamaj erotikaj kuntekstoj. En la sekvaj jardekoj, ĉirkaŭ la 1970-aj jaroj, mangaaj subgenroj aperis kun specifaj aludoj al la erotika reprezentado de samseksaj rilatoj, nomitaj jaoio, por vira gejerotiko, kaj jurio por ina lesba erotiko.
En moderna geja literaturo estas reprezentita de rimarkindaj romanoj kiel Sally Bowles (1937) de Christopher Isherwood, Querelle de Brest (1946) de Jean Genet, Malpermesitaj koloroj (禁 色, Kinjiki) (1951) de Jukio Miŝima, Giovanni's Room (1956) de James Baldwin, A Boy's Own Story (1982) de Edmund White kaj The Lost Language of Cranes (1986) de David Leavitt. En landoj hispanlingvaj la gejerotika literaturo fariĝas tre populara inter verkistoj kiel Manuel Mujica Lainez, Boris Izaguirre, Cristina Peri Rossi, Manuel Puig, José Donoso kaj Suzana Guzner.
Kinarto[redakti | redakti fonton]
.jpg)
Ekde la 1910-aj jaroj ekaperis stranga maniero de socia propagando en la filmoj nomata cautionary (averto, prudentemo), kiu portretis diversajn sociajn aferojn neakcepteble sociaj tiam kiel resa miksado, malĉasteco, samseksemo, krimo, seksumado, abortigo kaj uzado de drogoj por malhelpi aŭdadon de tiuj situacioj. La filmoj ĝuis grandan popularecon pro sia malpermesita karaktero, ke ili komencis ekspluati la koncepton kaj ili fariĝis unu el la unuaj aliroj de la ekspluata kinarto. Kelkaj tiaj averto-filmoj inkluzivas: Reefer Madness (1936) kaj Marihuana (1936). En la 1930-aj jaroj, eksperimenta gejerotika kinarto ankaŭ estis disvolvita, kiu kutime enhavis aludojn al homa sekseco kaj erotiko, elstarigante iujn aspektojn kiel eksplicita seksumado, masturbo, sodomio, eksteredzeca amorado kaj gejerotiko. Kelkaj kultaj filmoj kun ĉi tiuj karakterizaĵoj inkludas: Mädchen in Uniform (1931), Lot in Sodom (1933) kaj Fireworks (1947). Ĉi tiu kinematografia alproksimiĝo finiĝas kun la klaŭzo de Hays-kodo en 1934, sed lasis ĝian aplikon de cenzuro al aŭdvidaj komunikiloj meze de la 1960-aj jaroj.
Konata kiel camp, la estetika nocio (komencita en la 1950-aj jaroj), karakterizita per emfazo de troigo, estetika artifiko kaj virineskeco. La camp-arto estas esenca elemento en la koncepto de la enŝranka kulturo antaŭ la tumultoj de Stonewall en 1969, dediĉitaj al inkludo de samseksemo, transgenruloj kaj kviroj al devige aliseksema socio. La camp servis kiel metodo de malobeo de la samseksema kulturo, kiu poste estis enmetita en masivajn artajn formojn, kiuj traktis la samseksemon kaj ke malgraŭ ilia origina intenco voli dignigi la GLAT-komunumon, ĝi fine ridindigis ĝin.
En la kinarto, ili kutimas identigi malsamajn elementojn kiuj faras referencon al la absurda argumento enhavita en la filmo; kutime kun alegoria alproksimiĝo kaj foje akompanata de elementoj de ekspluata kino. Bazita sur la estetiko digni la socie neakcepteblan, la ĉeeston de ekscentra ĉirkaŭaĵo, ekstravaganca estetiko, kaj en iuj kazoj, la ekspluatado de seksumado kaj erotiko en kino. Kelkaj famaj reĝisoroj de la camp estas: Andy Warhol, Russ Meyer, John Huston, Armando Bó, Ed Wood kaj John Waters. La ĉefaj karakterizaĵoj de la film-kampo falas en komika intenco de kruda karaktero, la uzado de drago, la ekscentra medio, la ekspluatado de virineska aspekto kaj foje la komikeco sen la intenco esti tia. En la filmkampo de kultado troviĝas filmoj kiel: Glen or Glenda (1953), Mary Poppins (1964), Pink Flamingos (1972), The Rocky Horror Picture Show (1975), La Cage aux Folles (1978), Mommie Dearest (1981), Victor Victoria (1982), La Aventuroj de Priscila, Reĝino de la Dezerto (1994), Welcome to the Dollhouse (1995), Showgirls (1995), Austin Powers: Austin Powers: International Man of Mystery (1997), The Fast and The Furious (2001) Hairspray (2007) kaj Burlesque (2010).
Sexploitation (kontrahiĝo de sex kaj exploitation (seksa ekspluatado) estas ondo de ekspluata kinarto karakterizita per emfazado de la scenoj de eksplicita kaj nuda seksumado, ĝi estis tre populara filmformato inter la 1950-aj kaj 1970-aj jaroj. Ĝi sin karakterizis per oftaj scenoj de nudeco kun ridindaj argumentoj, kie kutime partoprenis aktorinoj. Kelkaj filmoj de ĉi tiu tipo estis pli rapidaj, Faster, Pussycat! Kill! Kill! (1965), Supervixens (1975) kaj Showgirls (1995). Kiel subĝenro de ĉi tiu alproksimiĝo al la kinematografio de ekspluatado kaj al la nova kvira kino, en la 1990-aj jaroj naskiĝis la Gaysploitation kiu temigas ĉefe portretadon de la seksuma vivo de viraj samseksemaj roluloj, inkluzive de temoj kiel nudeco, eksplicita seksumado, seksa misuzo, vira prostituado, krozumado, aidoso, BDSM, VSV, tromaskleco, subgrundaj gejaj trinkejoj. Kelkaj filmoj de ĉi tiu ĝenro estas: La Meatrack (1970), Song of the Loon (1970), Cruising (1980), My Own Private Idaho 1991), Hustler White (1996) kaj The Fluffer (2001).
La nova kvira kino estis nuntempa kina ondo de la 1980-aj kaj 1990-aj jaroj, kiu celis dignigi samseksemon en filmaj produktadoj, montrante la vivon de la roluloj en la formato de romantika kino, kontraŭe al la emfazo de la seksuma vivo de gaysploitation kaj mokado al la GLAT-anoj de la kina camp. Kelkaj pioniraj ekzemploj estis My Beautiful Laundrette (1985) kaj Maurice (1987).
En la kinematografio de lastatempaj jardekoj, gejeco estis enkondukita kiel revenanta temo en la argumentado de filmoj, kun vira samseksemeco estante pli ofta ol ina samseksemeco. Gejaj filmoj inkluzivas ekzemplojn kiel: Beautiful thing (1996), Lastaj Tagoj (2003), Brokeback Mountain (2005), Shelter (2007), Where the World Mine (2008), Milk (2008), A single man (2009) ) kaj Weekend (2011). En la lesba kinarto estas ekzemploj kiel: Bound (1996), All Over Me (1997), Fucking Åmål (1998), High Art (1998), Gia (1998), But I'm a Cheerleader (1999), Boys don't cry (1999) kaj Saving Face (2004). Rilate al komedio, gejerotika kuirarto troviĝas en filmoj kiel D.E.B.S. (2004) kaj Another Gay Movie (2006).
En la hispanlingva kinarto estas ekzemploj kiel: Plata quemada (Argentino, Francio, Hispanio kaj Urugvajo, 2000); La ley del deseo, (Hispanio, 1987); Fresa y chocolate, (Kubo, Hispanio kaj Meksiko, 1994); La Virgen de los sicarios (Kolombio kaj Francio, 2000), Cachorro, (Hispanio, 2004) kaj Contracorriente, (Kolombio kaj Peruo, 2010).
Pentrarto[redakti | redakti fonton]
Gejerotiko ĉe pentrado en la prahistoria arto naskiĝis kiel reprezenta esprimo de ripetiĝanta samseksemo en la loĝantaro, nur por registri la samsekseman konduton, kiu estis aprezita. Ekzistas pluraj arkeologiaj registraĵoj inkluzive de gravuraĵoj kaj priskribaj pentraĵoj (rokaj pentraĵoj, petroglifoj kaj ceramika pentrado), kiuj reprezentas la scion de socioj pri la geja konduto, kvankam ĉi tiuj tipoj de pentraĵoj estas submetitaj al malsamaj interpretoj kaj oni ne scias ĉu vere ili rilatas al samseksemo.2
Gejerotiko, en la historio de arto, komencas interesiĝi pri la moderna aprezado de la arto de la klasika periodo. En ĉi tiu tipo de esprimo troviĝas ĉefe en la ceramika arto kaj pentrado de freskoj sur la surfaco de la muroj de pluraj centroj sociaj. En la suburbaj banejoj de Pompejo estas serio de 16 bildoj enhavantaj scenojn erotikajn pri seksumado aliseksema, , vir-vira, in-ina, kaj diversaj formoj de grupa seksumado. La gejerotika pentrarto sur ceramiko apartenas al la greka kulturo kaj regule estas, kiel la restaĵoj konservitaj hodiaŭ en erotikaj bildoj de viroj seksumantaj kun aliaj viroj en la formo de anusa seksumado, kaj foje kiel grupa seksumado. La nudeco en klasika arto ŝuldiĝas al la superregado de homcentrisma filozofio, kiu metis naturan ekscelencon kaj belecon kiel atributojn de la homa korpo. La nudeco estis kutima en la artaj reprezentoj, estante la nudeco konsiderita kiel tipo de ekscelenco super la ineco kaj maskleco; Ĉe la inoj nudaj ecoj kiel fekundeco kaj beleco estis perceptitaj, dum la vira nudeco elvokis atributojn kiel fizika forto kaj vireco.
Ene de la romia arto, gejerotiko, estas enkorpigita ĉe ceramiko kaj freskoj, kiel ekzemple malgrandaj detaloj en kiuj viroj praktikas anusan seksumadon ĉe la Tombo de la Taŭroj en Tarquinia. Gejerotika ceramika arto estis ankaŭ ofta, estimita ĉefe kiel la esprimo de vira-vira sekseco. Ĉi tiuj pentraĵoj en ceramiko respondas al la speciala tekniko de etruska ceramiko el la 4-a jarcento a.K.
En Mezepoka Eŭropo, erotika arto estis tute subpremita pro la konstanta morala interveno de ekleziaj leĝoj. Gejerotika arto ne ekzistis kiel tia, sed homcentrisma sento regis en la Renesanco, kiu permesis subtilan gejerotikigon de pentrarto kaj skulptarto, reprenante la valorojn de la greka kaj romia nudeco. Ĉi tiu nova estetika sento de geja arto estas vaste reprenita de artistoj kiel ekzemple Leonardo da Vinci kaj Mikelanĝelo. En la 16-a jarcento venas nova estetika sento en la reprezento de nudaj virinoj kunvivantaj sur sama scenejo, kiu ofte estis gejerotiko, aprezita en la verkoj de François Clouet. Portrait présumé de Gabrielle d'Estrées et de sa soeur la duchesse de Villars (1594), unu el la plej gravaj renesancaj gejerotikaj verkoj, atribuita al Clouet. La efebofilio de samseksemuloj en mezepoka Persio, aldone al literaturo, ankaŭ estis vaste aprezita en la pentraĵoj kaj gravuraĵoj de la epoko, en kiu scenoj pri flirtado, buŝa seksumado kaj anusa seksumado inter plenkreska viro kaj adoleskanto estis aprezitaj. La populara gejerotika ŝungo dediĉis sin al montrado de samseksaj paroj seksumantaj, kutime engaĝitajn masklajn virojn kun identoj bishōnen aŭ transgenra, kaj la ina-ina seksumado kun subteno de diversaj iloj aŭ seksludiloj.
La subtila erotiko de Rokoko en la 18-a jarcento estas vaste rekonebla ĉe la verkoj de François Boucher, estante gejerotiko parto de verkoj kiel Jupitero kaj Kalisto (1744) kaj Pano y Siringo (1759). En Romantikismo, la gejerotiko de epopea rolulo reaperis kun familiaraj aŭ filaj scenoj ligitaj al greka motologio, foje rezultante tre gejerotika. Kelkaj artistoj dediĉitaj al la savo de ĉi tiuj scenoj estis Frederic Leighton, Jean Broc, Antoine-Felix Boisselier, Gustave Courbet, Luis Ricardo Falero, William-Adolphe Bouguereau kaj Maxillian Pirner.
En nuntempaj artoj de modernismo kaj avangardo, la erotiko in-ina kaj vir-vira multe pli komuna ol en antaŭaj artaj ondoj, pro diversaj moralaj aspektoj ligitaj al la seksa revolucio. La unuaj samseksemaj movadoj permesis la disvastigon de arto kreita de GLATaj homoj kiel parto de la naskiĝanta identeco de la GLAT-komunumo. Iuj modernaj artistoj dediĉitaj al virina lesba erotiko estas: Gerda Wegener, Henri de Toulouse-Lautrec, Frida Kahlo, Gustav Klimt, Egon Schiele. Rilate al vira gejerotiko troviĝas artistoj kiel: Thomas Eakins, Eugène Jansson, Charles Demuth, John Singer Sargent, Henry Scott Tuke, Magnus Enckell aŭ Hernan Bas.
Galerio[redakti | redakti fonton]
-
-
Attribué à John Singer Sargent, Portait de Nicola d'Inverno (1892), ni localisé, ni sourcé. -
-
-
-
Henry Scott Tuke, The sun worshipper (In the morning sun) (1904), Dublin, Hugh Lane Municipal Gallery. -
-
Attribué à Henri de Toulouse-Lautrec, Le Baiser (1892), collection particulière non sourcée. -
Attribué à Étienne Dinet, Sous les lauriers roses (avant 1910), collection particulière non sourcée. -
_-_ritratto_di_Nicola_D%27Inverno_(1892).jpg)
_-_Jeune_homme_nu_assis.._1855_-_Louvre.jpg)
_-_1904_-_The_sun_worshipper_(In_the_morning_sun).jpg)
,_Paris,_Petit_Palais.jpg)
Skulptarto[redakti | redakti fonton]
La greka kulturo komprenis la naturecon de homa sekseco kaj ĝiajn diversajn esprimojn, do estis kutime reprezenti tiajn agojn en objektoj por ĉiutaga uzo kiel kruĉoj, akvujoj, pokaloj, urnoj kaj aliaj specoj de artefaktoj. En iuj okazoj, sekseco reprezentis diecon aŭ supernaturecon, tia estas la kazo de la fascino (troigitaj falusformaj figuroj), kiuj estis uzitaj kiel amuletoj por alpreĝi la dian protekton. Nuntempe kelkaj gejerotikaj skulptaĵoj de la klasika periodo emfazas adoradon al la homa korpo, kiel ekzemple la skulptaĵoj al Afrodito kaj la skulptaĵoj al Herkulo. En la plastika reprezentado de gejerotikaj scenoj de la klasika mitologio estas scenoj kiel: la sceno en kiu Pajno instruas sian fluton al Dafno, la sceno en kiu Aĥilo vendas Patroklon kaj la scenon en kiu Zeŭso amindumas Ganimedon. La greka kulturo de la helena periodo estis fundamenta en la disvolviĝo de la koncepto de beleco, kiu havis kiel parametroj la viran muskolaron kaj la malpezan inan adipozecon, kie nudeco estis maniero reprezenti la dian perfektecon de vireco aŭ virineco. Kiel ikono reprezentanto de la Helenigo de arto, novaj parametroj de beleco ekestas, kiel en la reprezentadoj de Artemiso kaj Adoniso.
En romia arto, la perspektivo de la nudeco estis tute malsama de la nocio de la greka nudeco pro la graveco de vestado kiel determinanto de la sociekonomia tavolo. Tamen, ĉi tiu perspektivo estas poste influita de la helena arto de Grekio, enkondukante la nocion de la ekscelenco de la nudeco. En romia arto, pecoj kun gejerotikaj detaloj povas esti viditaj, kiel la Warren-pokalo (1-a jarcento p.K.) kaj la Cista Ficoroni (ĉ. 350 a.K.). En la antaŭhispanaj civilizoj de Ameriko, estis produktitaj huakaj pecoj, kiuj ofte prezentis erotikajn scenojn pri anusa seksumado inter viroj kaj frandzado inter inoj.
En renesanca arto, la nudeco estas reprenita kiel tekniko por reprezenti la homan diecon de antropocentrismo, kiu implikis la produktadon de skulptaĵoj hodiaŭ konsiderataj gejerotikaj aŭ samseksemaj. Mikelanĝelo enkorpigis trajtojn de gejerotiko en skulptaĵoj kiel Bako (1497), la Krucifikso de la Sankta Spirito (c.11492), Davido (1504) kaj la Mortanta sklavo (1513).
Kelkaj ekzemploj[redakti | redakti fonton]
-
Detalo de la Cista Ficoroni (ĉ. 350 a.K.). -
-
Huako (ĉ. 1100). -
Herkulo kaj Anateo en la Villa di Castello. -
La brakumo de Alfredo Ceschiatti.
_01.jpg)
.jpg)
Fotarto[redakti | redakti fonton]
Gejerotika fotarto ne havas pornografian celon, sed ankaŭ povas uzi teknikojn kiel ekzemple nudeco, ĝi enfokusigas nur portreti unu aŭ pluraj, inoj aŭ viroj en specifa erotika scenejo. Tiu scenejo estas karakterizita de atmosfero de glamfotografio kiu pretendas montri la figuron de iluzia aŭ romantika maniero, kaj ne kiel seksa stimulaĵo. Gejerotika foto ne havas la primaran intencon estigi eksciton ĉe la spektantoj de la verko. La plejmulto el la gejerotikaj fotoj celas protreti la belecon kaj admiron por la homa korpo, do inkludas seksallogajn poziciojn kiuj reliefigas erotikon.
En la lastaj jardekoj de la 19-a jarcento, la (plejparte vira) gejerotika fotarto estas reprezentita de artistoj kiel ekzemple Felix-Jacques Antoine Moulin, Gaudenzio Marconi, Napoleono Sarony, Jean Louis Marie Eugène Durieu, Ludwig-Pietsch, Wilhelm Von Gloeden, Thomas Eakins kaj Wilhelm von Plüschow. Poste, James Bidgood kaj Arthur Tress, en la 1960-aj jaroj, for de dokumenta fotografio alporti ĝin pli proksime al superrealismo. Alvin Baltrop, Davido Hockney, Will McBride, Robert Mapplethorpe, Pierre et Gilles, Bernard Faucon, Anthony Goicolea, Jack Pierson kaj Anthony Gayton, de tre malsamaj estetikaj principoj, ankaŭ kultivis la ĝenron. Mapplethorpe kaj McBride estis la artistoj kiuj rompis la barojn de cenzuro en gravaj artgalerioj kaj arto komenciĝis malkaŝe esti aprezata laŭ normigita maniero. Slava Mogutin specialiĝis pri impulseme erotikaj bildoj de junuloj.
Kelkaj ekzemploj de gejerotikaj fotoj[redakti | redakti fonton]
-
Fotografaĵo de Félix-Jacques Antoine Moulin (ĉ. 1850) -
Nudo Maschille de Gaudenzio Marconi (ĉ. 1865). -
Thomas Eakins and John Laurie Wallace on a Beach de Thomas Eakins (ĉ. 1883) -
Due Donne de Wilhelm von Plüschow (ĉ. 1900). -
Protesta fotografaĵo de la kampanjo NOH8, fotita de James Cummings (2009).
_-_1865_ca._02.jpg)
_-_1883_ca._-_Autoritratto_con_John_Laurie_Wallace.jpg)
_-_Due_donne_-_ca.1900.jpg)
Desegnado[redakti | redakti fonton]
Multaj artistoj spertis en la kampo de gejerotika desegnado: el la rusa direktoro Sergej Miĥajloviĉ Ejzenŝtejn al Charles Demuth, el la franca verkisto kaj poeto Jean Cocteau al George Quaintance, Roland Caillaux, Jean Boullet, Tom de Finnlando, Joe Phillips kaj Sven de Rennes .
En la azia kontinento, tute virseksa erotiko ankaŭ havas siajn radikojn en la japana tradicio de ŝungo (formo de erotika arto); ĉi tio ankaŭ influis diversajn nuntempajn japanajn artistojn, kiel Tamotsu Yato (en la kampo de artfoto), Sadao Hasegawa (pentristo) kaj Gengoroh Tagame (mangaa artisto).
-
Dettaglio di uno shunga omoerotico (1840 circa). -
Shunga della Guerra russo-giapponese. -
Uomini nudi che fanno la lotta, di John Singer Sargent (1880 circa) -
Tre marinai, di Charles Demuth -
Illustrazione di Martin van Maële per una poesia di Paul Verlaine (1907) -
Un disegno di Franz von Bayros (1924) -
Illustrazione da Ovidio (1930) di Jean de Bosschère
_-_1917_-_Three_sailors.jpg)
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ glbtg: an encyclopaedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture. Arkivita el la originalo je 2007-09-01. Alirita 2021-08-15.
- ↑ The same woodcut is used throughout the chronicle for writers, priests and philosophers of different time periods and different national backgrounds. See Nuremberg Chronicle, digital edition (University of Cambridge), ff. 40v, 59r, 80v, 82v, 118r, 158v, 227r, and 240r.