Nord-Makedonio
Nord-Makedonio aŭ Nord-Makedonujo, en longa formo Respubliko Nord-Makedonio (makedone: Република Северна Македонија, Republika Severna Makedonija), estas ŝtato en Suda Eŭropo situanta en la Balkana duoninsulo. Ĝi estas unu el la ŝtatoj naskiĝintaj post la disiĝo de la Socialisma federacia respubliko Jugoslavio, disde kiu ĝi deklaris sian sendependecon en 1991.
La 12-an de Junio 2018, post 27-jara disputo pri la nomo, la Makedonia kaj Greka ĉefministroj provizore interkonsentis, ke la nova nomo estos Respubliko Nord-Makedonio (Република Северна Македонија). La nomo estas konfirmita per referendumo en Respubliko Makedonio kaj la parlamento de Grekio.[1] La nova nomo estis ekuzata en februaro 2019[2], ĝis tiam la lando uzis la nomon Respubliko Makedonio (makedone: Република Македонија, Republika Makedonija) aŭ la nomon Iama Jugoslavia Respubliko Makedonio (Поранешна Југословенска Република Македонија, Poraneŝna Jugoslovenska Republika Makedonija).
Ĝi ne havas aliron al maro kaj havas landlimojn kun Grekio, Bulgario, Serbio, Kosovo kaj Albanio. La lando, kiu havas du milionojn da loĝantoj, okupas pli-malpli la nordan duonon de la regiono Makedonio, kiu etendiĝas ankaŭ en Bulgario kaj Grekio. Ĝia ĉefurbo kaj plej granda urbo estas Skopjo, kaj la sekvaj plej grandaj urboj estas Kumanovo, Bitola, Prilep kaj Tetovo. La lando estas ĉefe montara kaj havas ĉirkaŭ 50 lagojn.
Historio
En 1991 post la disfalo de socialisma Jugoslavio estis deklarita sendependeco de Makedonio. Kontraŭ la nomo de nova ŝtato elpaŝis Grekio, ĉar la saman nomon havas Greka provinco (Makedonio) kun la centro en la urbo Tesaloniko, kiu najbaras al la sendependa Makedona regno. La teritorio de la historia Makedonio nun apartenas al tri najbaraj ŝtatoj: Grekio, Bulgario kaj Respubliko Makedonio.
La 26-an de februaro de 2004 mortis la ŝtatprezidanto Boris Trajkovski en aviadila akcidento.
Nord-Makedonio kandidatiĝis esti membro de la Eŭropa Unio en 2004[3].
Geografio
Loĝantaro
- Loĝantaro: 2.119 mil (1995), inter ili - makedonoj (slavoj) 63%, albanoj 25%, turkoj 5%.
- Kredantoj: kristanoj (64,7%), islamanoj (33,3%), aliaj (2%)
Kulturo
Heredaĵo
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Monda heredaĵo en Makedonio.En la listo de monda heredaĵo de Unesko troviĝas unu makedona loko, Ohrid kaj ĝia lago.
Komunikiloj
Lokaj esperantistoj
- Konstantin Vasilev (1874?-1934) en vilaĝo Orehovec, Ŝersko;
- Menahem Farfatty movadis en Skopjo dum unua duono de 20-a jarcento;
- Stojo Ljondev (mortis 1936) el vilaĝo Dutlia, Ŝersko;
Administra divido
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Komunumo de Nord-Makedonio.Statistikaj regionoj de Nord-Makedonio estas formita de kelkaj municipoj. Entute ekzistas ok regionoj.
Konataj makedonoj
- Makedonoj kiuj gajnis la Nobel-premion:
- Inventistoj:
- Sciencistoj:
- Pentristoj:
- Poetoj kaj verkistoj:
- Kantistoj: Toše Proeski
- Sportistoj:
Referencoj
- ↑ "Macedonia and Greece: Deal after 27-year row over a name", BBC News, 2018-06-12. Kontrolita 2018-06-12. (angle)
- ↑ Smith, Helena, "Macedonia officially changes its name to North Macedonia", The Guardian, Guardian News & Media, 2019-02-12. Kontrolita 2019-02-13. (angle)
- ↑ Macedonia & EU (angle). Ministère macédonien des Affaires étrangères. Alirita 28a de novembro 2012 ..
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- Oficiala retejo
- Bazaj informoj pri Nord-Makedonio en la vikio de UEA esperante
- oficialaj paĝoj de la registaro de la Respubliko Makedonio Arkivigite je 2008-04-02 per la retarkivo Wayback Machine
- paĝoj de la ministerio pri agrikulturo, arbaroj kaj akvoprovizoj
- paĝoj de la ministrio pri kulturo Arkivigite je 2008-05-30 per la retarkivo Wayback Machine
- http://www.mon.gov.mk paĝoj de la ministerio pri eduko kaj scienco]
- Artikolo pri la politika situacio en Makedonio en 1930[rompita ligilo]
| ||||||||
| ||||||||
