Leipzig

Leipzig
	Leipzig
Administrado
Federacia lando	Saksio
Distriktaro	Distriktaro Leipzig
Distrikto	eksterdistrikta urbo
Urborajtoj	Urbo (Stadt)
Telefona antaŭkodo	0341
Poŝtkodo	04003–04357
Aŭtomobila kodo	L
Oficiala Municipokodo	14713000
NUTS	DED51
Politiko
Komunumestro	Burkhard Jung
Adreso de la administrejo	Neues Rathaus ; Martin-Luther-Ring 4-6 ; 04109 Leipzig
Demografio
Loĝantaro	587857 (stato 2018-12-31) [fonto: landa statistika oficejo]
Geografio
Koordinatoj	51°20′N 12°23′O / 51.333°N, 12.383°O (mapo)Koordinatoj: 51°20′N 12°23′O / 51.333°N, 12.383°O (mapo)
Alto super la marnivelo	113 m
Areo	297,60 km²
Oficiala retejo	https://www.leipzig.de/
	v • d • r

Horzono: GMT+1h (+2h de aprilo ĝis oktobro)

Leipzig [LAJPciŝ] (esperantigite Lepsiko , Lejpcigo kaj Lajpcigo) estas eksterdistrikta urbo en Germanio. Ĝi troviĝas en la federacia lando Saksio kaj estas administra centro de samnoma distriktaro. La urbo estiĝis en la jaro 1015 el slava setlejo kun la nomo Lipsk (= loko de tilio). Ekde 1165 ĝi ekhavis urborajtojn. La urbo situas borde de la rivero Blanka Elster.

En Leipzig antaŭ la dua Mondmilito estis la sidejo de la Esperanto-Instituto por la Germana Respubliko kaj de la konata Esperanta eldonejo "F. Hirt und Sohn". En la urbo okazis la 9-a kongreso de SAT la 4-an ĝis 10-an de aŭgusto 1929 kun ĉirkaŭ 650 partoprenantoj el 22 landoj.

Lepsiko estis naskiĝurbo de Walter Lippmann. Tie propagandis Elisabeth Wunderlich.

Nuntempe Leipzig estas grava centro de internaciaj foiroj. Ankaŭ el scienca kaj kultura vidpunkto la urbo ludas centran rolon: Gravaj eldonejoj fondiĝis ĉi tie, same kiel la Deutsche Bücherei (= Germana Biblioteko) kiu kolektas ĉiun germanlingvan publikaĵon; krome la urbo disponas pri renomaj teatroj, koncertejoj, muzeoj, kabaredoj, botanika ĝardeno kaj bestĝardeno. La universitato de Leipzig, fondita en la jaro 1409, estas la dua plej malnova universitato de Germanio.

La plej granda preĝejo de Leipzig, la Nikolaikirche, cetere ne nur famiĝis pro sia arkitektura valoro: En la jaro 1989 ĉi tie ĉiulunde kunvenis la kontraŭuloj de la orientgermana registara politiko kaj – kvankam parto de ili nur volis atingi pli humanan socialismon – ili kuniniciatis la reunuiĝon de Germanio en 1990.

Silueto de Leipzig

Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]

Nikolaikirche Leipzig

Kirkoj kaj sinagogoj[redakti | redakti fonton]

Muzeoj kaj arĥivoj[redakti | redakti fonton]

Aliaj[redakti | redakti fonton]

Malnova urbodomo de Lepsiko, 2013.

Famuloj kun rilatoj al Lepsiko[redakti | redakti fonton]

Abraham Gotthelf Kästner, matematikisto
Aleksandro Nikolajeviĉ Engelhardt, militisto kaj sciencisto
Caspar Cruciger la malplijuna, teologo
Christian Daniel Beck, filologo
Christian Führer, pastoro, rezistadmovadano kaj bonfarulo
Franz Dominic Grassi, komercisto kaj mecenato
György Garay, hungara violonisto
Hermann Knaur, skulptisto
Johannes Eck, teologo romkatolika; konatas liaj disputoj kaj retorikaĵoj, i.a. kontraŭ Marteno Lutero en Lepsiko.
Karl Ludwig Reimer, kemiisto, esploristo, kiu malkovris la sintezon de la aspirino elde la fenolo, kiun li disvolvis kune kun Ferdinand Tiemann, lia antikva kunlaboranto en Berlino, en 1876
Kurt Kluge, verkisto kaj skulptisto
Max Beckmann, pentristo kaj grafikisto kies verkaro estas simbolo kaj analizo de la homoj subigitaj al la detruantaj fortoj de tiu tempo.
Nikolaus Krell, saksia kanceliero
Ulrike von Levetzow, amikino kaj la lasta amo de Johann Wolfgang von Goethe.

Sporto[redakti | redakti fonton]

Inter la 9a de junio kaj la 9a de julio 2006 en Germanio okazis la Futbala Mondpokalo, inter alie en Leipzig. En la tute trakonstruita stadiono, kiu dum la turniro havis 38 898 sidlokojn, okazis pluraj maĉoj.

La RB Leipzig (prononco [ER be: LAJPcik], oficiala nomo RasenBallsport Leipzig e. V.) estas sporta klubo el la urbo Leipzig (Lepsiko). Ĝia unua vira teamo en la unua germania ligo de futbalo - Bundesliga dum la sezono 2017/18 akiris la 6-an pozicion (do konsideratas la 6-a plej bona futbalteamo de Germanio).

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

Kolbe, Ino 1996 : Zur Geschichte des Deutschen Arbeiters-Esperanto-Bundes in Leipzig (Westsachsen), Teil I und II, Landesverband Sachsen des Deutschen Esperanto-Bundes e.V., Leipzig, 135 p.