Ĉefministro

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Ĉefministro estas prezidanto de ŝtata registaro, la unua inter la ministroj, nomata ankaŭ premieroministroprezidento.

En Belgio ĉefministro kaj ministroprezidento estas du diversaj funkcioj. La belga federacio havas ĉefministron, sed la regionoj ĉiuj havas sian ministroprezidenton.

Ankaŭ en Germanio la termino ministroprezidento estas uzata nur por estro de la registaroj de la diversaj federaciaj landoj, sed ne por la estroj de la urbolandoj Berlino, Hamburgo kaj Bremeno.

En la reĝlando Hispanio oni nomas la ĉefministron "presidente (del gobierno)", t.e. laŭvorte "prezidanto (de la registaro)". Oni atentu ne mistraduki tion per "prezidento".

Kiam formiĝas nova registaro, la ŝtatestro (prezidento) unue elektas la ĉefministron (proponitan de la partio, kiu venkis en balotoj) kaj tiu devas dum kelkaj tagoj elekti taŭgajn ministrojn, membrojn de la registaro. Tiujn poste konfirmas la ŝtatestro, al kiu ili devas prezenti la ministran promeson (ĵuron). Poste la ĉefministro petas la parlamenton esprimi fidon al la nova registaro. Nur poste, kiam la fido estas esprimita, la registaro povas regi kaj labori.

La ĉefministro kunvokas la ministrojn al kunvenoj, kiujn li prezidas. Kiam li ne estas kontenta kun aŭ pri iu ministro, li povas proponi al la ŝtatestro eksigi la ministron. Se demisias la ĉefministro, falas la tuta registaro kaj la ŝtatestro devas nomumi novan ĉefministron por formi novan registaron.

Ĉefministroj laŭ landoj[redakti | redakti fonton]

Lando Titolo
 Afganio paŝtune د افغانستان لومړی وزیر

darie رئیس‌الوزرای افغانستان

 Albanio Kryeministri i Republikës së Shqipërisë
 Alĝerio arabe الوزير الأول الجزائري

france Premier ministre d'Algérie

 Andoro katalune Cap de Govern del Principat d'Andorra
 Antigvo kaj Barbudo Prime Minister of Antigua and Barbuda
 Armenio Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ
 Aŭstralio Prime Minister
 Aŭstrio Bundeskanzler
 Bahamoj Prime Minister of the Bahamas
 Barejno رئيس وزراء البحرين
 Bangladeŝo প্রধানমন্ত্রী (latinigo: prodhan montri)
 Barato प्रधान मंत्री (latinigo: Pradhān Mantrī)
 Barbado Prime Minister of Barbados
 Bosnio kaj Hercegovino bosne kaj kroate Predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine

serbe Предсједавајући Савјета министара Босне и Херцеговине

 Butano Lyonchhen
 Belgio Eerste minister van België
 Bulgario Министър-председател [ministar-predsedatel]
 Burkino Premier ministre du Burkina Faso
 Britio Prime Minister
 Ĉado Premier ministre du Tchad
 Ĉeĥio Předseda vlády České republiky
 Ĉinio 国务院总理
 Danio Danmarks statsminister
 Ebura Bordo Premier ministre de la République de Côte d'Ivoire
 Egiptio رئيس الوزراء المصري ,رئيس الحكومة
 Ekvatora Gvineo france Premier ministre de la République de Guinée-Équatoriale

hispane Primer ministro de la República de Guinea Ecuatorial
portugale Primeiro-ministro da República da Guiné Equatorial

 Estonio Peaminister
 Etiopio Ĉefministroj de Etiopio
 Fiĝio Ĉefministro de la Fiĝioj
 Finnlando finne Suomen pääministeri

svede Finlands statsminister

 Francio Premier ministre
 Gabono Premier ministre de la République gabonaise
 Germanio Bundeskanzler

Ministerpräsident

 Grekio Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας (latiningo: Prothypourgós tis Ellinikís Dimokratías)
 Gvineo Premier ministre de la République de Guinée
 Gvineo-Bisaŭo Ĉefministro de Gvineo-Bisaŭo
 Ĝibutio Ĉefministro de Ĝibutio
 Haitio Premier ministre d'Haïti
 Hispanio Presidente del Gobierno
 Hungario Miniszterelnök
 Irako Ĉefministro de Irako
 Irlando Taoiseach
 Islando Forsætisráðherra Íslands
 Israelo רֹאשׁ הַמֶּמְשָׁלָה [roŝ hamemŝala]
 Italio Presidente del Consiglio dei Ministri, (aŭ Premier)
 Jamajko Prime Minister of Jamaica
 Japanio 内閣総理大臣 [najkaku sōri daiĝin]
 Jordanio Ĉefministro de Jordanio
 Kaboverdo Primeiro-ministro da República de Cabo Verde
 Kamboĝo នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
 Kameruno Prime Minister of the Republic of Cameroon
 Kanado angle Prime minister

france Premier ministre

 Kartvelio საქართველოს პრემიერ-მინისტრი (latinigo: sakartvelos p'remier-minist'ri)
 Kataro رئیس الوزراء القطري
 Kazaĥio kazaĥe Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

ruse Премьер-Министр Республики Казахстан

 Kirgizio kirgize Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин төрагасы

ruse Председатель Кабинета министров Киргизской Республики

 Respubliko Kongo Premier ministre de la république du Congo
 Demokratia Respubliko Kongo svahile Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo

lingale Minisele ya Yambo wa Republiki ya Kɔ́ngɔ Demokratiki
france Premier-ministre de la République démocratique du Congo

 Kosovo albane Kryeministri i Republikës së Kosovës

serbe Премијер Републике Косова (latinigo: Premijer Republike Kosova)

 Nord-Koreio 내각총리
 Sud-Koreio 국무총리
 Kroatio Predsjednik Vlade Republike Hrvatske
 Kubo Primer Ministro de Cuba (forigita en 1976 kaj poste reestigita en 2019)
 Kuvajto Ĉefministro de Kuvajto
 Laoso laŭe ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ

france Premier ministre de la République démocratique populaire lao

 Latvio Ministru prezidents
 Lesoto Tona-Kholo
 Libano قائمة رؤساء وزراء لبنان
 Liĥtenŝtejno Regierungschef
 Litovio Ministras Pirmininkas
 Luksemburgo luksemburge Premier Minister vu Lëtzebuerg

france Premier ministre luxembourgeois
germane Premierminister von Luxemburg

 Madagaskaro Ĉefministro de Madagaskaro
 Malajzio Perdana Menteri
 Malio Chef du gouvernement du Mali
 Malto Prim Ministru ta' Malta
 Nord-Makedonio makedone Претседател на Владата на Република Северна Македонија

albane Kryetari i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut

 Maroko رئيس حكومة المملكة المغربية
 Maŭricio Ĉefministro de Maŭricio
 Maŭritanio Ĉefministro de Maŭritanio
 Moldavio Prim-ministrul Republicii Moldova
 Monako Ministre d'État
 Mongolio Монгол Улсын Ерөнхий сайд
 Montenegro Premijer Crne Gore
 Mozambiko Primeiro-ministro de Moçambique
{{{1 Namibio Prime Minister of Namibia
 Niĝero Premier ministre du Niger
 Niuo Premier of Niue
 Norvegio Statsminister
 Nepalo प्रधानमन्त्री (latinigo: Pradhān Mantrī)
 Nederlando Minister-president van Nederland (aŭ Premier)
 Nov-Zelando Prime minister (maorie Te pirimia o Aotearoa)
 Orienta Timoro tetune Primeiru-Ministru

portugale Primeiro-Ministro

 Pakistano وزیر اعظم [Ŭazīr-ē-Āzam]
 Palestino رئيس وزراء دولة فلسطين
 Papuo-Nov-Gvineo Prai Minista bilong Papua Niugini
 Peruo Presidente del Consejo de Ministros del Perú
 Pollando Prezes Rady Ministrów
 Portugalio Primeiro-Ministro
 Ruando Ĉefministro de Ruando
 Rumanio Prim-ministrul Guvernului României
 Rusio Председатель Правительства Российской Федерации [Predsedatel Pravitelstva Rossiyskoy Federacii]
 Salomonoj Prime Minister of Solomon Islands
 Samoo Palemia o le Malo Tuto‘atasi o Sāmoa
 Sankta-Kito kaj Neviso Prime minister of Saint Kitts and Nevis
 Sankta Lucio Prime Minister of Saint Lucia
 Sankta Vincento kaj la Grenadinoj Prime Minister of Saint Vincent and the Grenadines
 Santomeo kaj Principeo Primeiro-ministro da República Democrática de São Tomé e Príncipe
 Serbio Председник Владе Републике Србије (latinigo: Predsednik Vlade Republike Srbije)
 Sieraleono Ĉefministro de Sieraleono (forigita en 1978 kaj reestigita en 2018)
 Singapuro malaje Perdana Menteri Republik Singapura

ĉine 新加坡共和国总理 (latinigo: Xīnjiāpō gònghéguó zǒnglǐ
tamile சிங்கப்பூர் குடியரசின் பிரதமர் (latiningo: Ciṅkappūr kuṭiyaraciṉ piratamar)

 Sirio Ĉefministro de Sirio
 Slovakio Predseda vlády
 Slovenio Predsednik Vlade Republike Slovenije
 Srilanko sinhale ශ්‍රී ලංකා අග්‍රාමාත්‍ය (latinigo: Śrī Laṃkā agrāmāthya)

tamile இலங்கை பிரதமர் (latiningo: Ilaṅkai piratamar)

 Somalio Ra'iisul wasaaraha Soomaaliya
 Svedio svede Statsminister
 Svazilando Ndvunankhulu
 Tajlando นายกรัฐมนตรี (latinigo: Nayok Ratthamontri)
 Tajvano 行政院院長
 Tanzanio Mawaziri Wakuu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania
 Togolando Premier ministre de la République togolaise
 Tongo Prime Minister of the Kingdom of Tonga
 Trinidado kaj Tobago Prime Minister of the Republic of Trinidad and Tobago
 Tunizio رئيس حكومة تونس (latinigo: ra’īs ḥukūmat Tūnis)
 Tuvalo Prime Minister of Tuvalu
 Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj نائب رئيس دولة الإمارات العربية المتحدةرئيس الوزراء دولة الإمارات العربية المتحدة (servas ankaŭ kiel vicprezidento)
 Ugando Prime Minister of the Republic of Uganda
 Ukrainio Прем'єр-міністр України (latinigo: Premier-ministr Ukrainy)
 Uzbekio O‘zbekiston bosh vaziri
 Vanuatuo angle Prime Minister of Vanuatu

france Premier ministre de Vanuatu

  Vatikanurbo Segretario di Stato di Sua Santità (servas preskaŭ kiel ĉefministro, sed la estro de la registaro estas la papo)
 Vjetnamio Thủ Tướng

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]