12-a de majo
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
majo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
majo | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 12-a de majo estas la 132-a tago de la jaro (la 133-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 233 tagoj restas.
Je la 12-a de majo okazis, interalie:
Eventoj
- 113: En Romo oni konsekris Trajanan Kolonon
- 254: Stefano la 1-a iĝis papo
- 919: Henriko la 1-a, la Birdisto iĝis reĝo elektita i.a. de frankoj, alemanoj kaj saksoj
- 1364: Pola reĝo Kazimiro la 3-a la Granda fondis Krakovan Akademion por eduki oficistojn spertajn pri juro en administracio de reformita ŝtato
- 1373: Pollando: Ostrołęka iĝis urbo
- 1551: Peruo: Universitato de Sankta Marko fondiĝis en Limo
- 1743: Maria Tereza de Aŭstrio kroniĝis kiel reĝino de Ĉehio
- 1873: Oskaro la 2-a kroniĝis kiel reĝo de Svedio
- 1881: Tunizio iĝis protektorato de la Tria Respubliko de Francio
- 1888: Nord-Borneo iĝis protektorato de Britio
- 1897: En Nederlando oni trovis marĉomumion de la junulino de Yde
- 1903: Pollando: granda incendio de Biecz
- 1910: En Varsovio oni aĉetis placon por konstrui Judan Domon de Orfoj, kies direktoro iĝos Janusz Korczak
- 1916: Mortpafita de britoj estis James Connolly, irlanda kungvidanto de la Paska Ribelo
- 1925: Paul von Hindenburg iĝis prezidento de la Vajmara Respubliko
- 1926: Pola marŝalo Józef Piłsudski komencis majan puĉon
- 1926: Roald Amundsen, Lincoln Ellsworth kaj Umberto Nobile en aerŝipo Norge traflugis super la norda poluso
- 1935: En Pollando post morto de Józef Piłsudski oni enkondukis en la tuta lando nacian funebron, kiu daŭris ĝis la 18-a de majo, t.e. la fino de enteriga ceremonio
- 1937: Kronado de la brita reĝo Georgo la 6-a kaj reĝino Elizabeth
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: Nekonataj farintoj pafmortigis en Ożarów 2 germanajn helppolicanojn
- Sovetaj regopovoj translokigis 16 internigitajn polajn militistojn de Starobilsk kaj 91 de Kozelsk al analoga izolejo en Pavliŝĉev-Bor; Asocio de Poloj en Parizo aranĝis diservon kaj "solenaĵon omaĝe al la Unua Marŝalo de Pollando" (Józef Piłsudski)
- Sensukcesa por Wehrmacht batalo de nederlanda Fermdigo komenciĝis
- 1941: En Varsovio polaj laboristinoj en tabak-fabriko "Noblesse" komencis kelkhoran protestan strikon kontraŭ malalata atribuo de nutraĵo
- En Grenoblo aperis prese, redaktita de Władysław Pobóg-Malinowski, unutagaĵo memore al marŝalo Józef Piłsudski; en Berlino Konrad Zuse prezentis unuan programeblan komputilon
- 1942: En germana koncentrejo Aŭŝvico ĉi-tage pereis en gas-ĉambro 1500 judojn de Sosnowiec; germana polico ekagis en Varsovio kontraŭ eksterleĝaj komercistoj; germanaj ĝendarmoj pafmortigis en distrikto Parczewski 8 judojn, en tio 4 infanojn, kaj en distrikto Chełmski 15 judojn
- La dua batalo de Ĥarkovo komenciĝis; la lastaj usonaj taĉmentoj kapitulacis sur filipina insulo Mindanao
- 1943: Germanoj konkeris en Varsovia geto 30 bunkrojn kun 663 personoj, el kiuj pafmortigis 133 kaj ĝendarmoj murdis en distrikto Zwoleński 24 personojn bruligante parton de domoj; Volinia masakro: ukrainoj murdis en Ugły 72 polojn, en tio parton vivbruligis kaj alia grupo de ukrainoj en Polesio ĉirkaŭiris vilaĝon Wielka Hłusza, kie komence kripligis 15 plenkreskulojn kaj kelke da infanoj (elkavigo de okuloj, forŝiro de langoj, detranĉo de mamoj kaj de viraj seksorganoj) kaj poste ĉiujn loĝantojn vivbruligis; germanaj regopovoj konfiskis en Varto-Lando 50 642 polajn kaj judajn eksteragrikulturajn entreprenojn; pola-soveta partizana taĉmento detruis apud Kock germanan aŭtomobilon; sur stacidomo en Vroclavo eksplodis bombo metita de la membroj de Pola Enlanda Armeo; soldatoj de Kamparanaj Batalionoj nokte de la 12-a/13-a de majo atakis germanan armean trajnon inter Puławy kaj Dęblin kun libertempantoj mortigante aŭ vundante kelkdekon de germanoj
- 1944: Germana polico pafekzekutis ĉ. 150 malliberulojn de la Kastelo de Lublin, 20 en Stanisławów kaj 19 en Momoty; la registaro de Ĝenerala Gubernio eldonis la unuan sekretan direktivon pri amasa evakuo al Nazia Germanio de pola havaĵo, krome oni konstatis, ke ukrainaj naciistoj kolektitaj ĉirkaŭ Stepan Bandera dum la lasta duonjaro murdis ĉ. 6 mil polojn
- Laŭvica atako de la Dua Pola Korpuso kaj de aliancaj armeoj en la batalo de Monte Cassino fiaskis; kapitulaco de la lastaj germanaj taĉmentoj en Krimeo
- 1945: Konstruisto de germanaj raketaj pafaĵoj Wernher von Braun kune kun siaj kunlaborantoj submetiĝis al usona armeo
- 1946: Pola kleriko Stefan Wyszyński iĝis episkopo en Lublinio
- 1949: Soveta blokado de Berlino finiĝis post 11 monatoj
- 1965: Federacia Respubliko Germanio ligis diplomatiajn rilatojn kun Israelo
- 1978: Separistoj de provinco Katanga en tiama Zairo (nun Demokratia Respubliko Kongo) aneksis urbon Kolwezi
- 1979: Konstruo de la metroo de Novosibirsko komenciĝis
- 1982: Armita per bajono estinta hispana kleriko de Sacerdota Fratio de Sankta Pio la 10-a provis atenci kontraŭ papo Johano Paŭlo la 2-a en portugala Fátima
- 1983: Civitana Milico arestis sur Foiro de Malnova Urbo en Varsovio studenton-poeton Grzegorz Przemyk, kiu post du tagoj mortis rezulte de batoj en milicejo
- 1989: En Pollando oni jure agnoskis konfesion Atestantoj de Jehovo
- 1991: En Nepalo okazis la unua post 32 jaroj multpartia parlamenta baloto
- 1992: Sur monto Kangchenjunga en Himalajo pereis pola montgrimpistino Wanda Rutkiewicz, kies korpon oni ne trovis
- 1994: Armenio kaj Azerbajĝano subskribis armisticon pri Montara Karabaĥo
- 1997: En Moskvo oni subskribis rusian-ĉeĉenian packontrakton
- 2007: La 52-a Eŭrovido-Kantokonkurso okazis en Helsinko
- 2008: La tertremo de Siĉuano en 2008, forta 7,8-grada tertremo, mortigas pli ol 74.000 homojn
- 2009: Gjorge Ivanov iĝis prezidento de Makedonio
- 2013: Konservativa politika partio GERB, gvidata de Bojko Borisov, gajnis antaŭtempan parlamentan baloton en Bulgario
Naskiĝoj
- 1496: Gustavo Vasa, reĝo de Svedio (m. 1560)
- 1670: Aŭgusto la 2-a (Pollando-Litovio), pola reĝo kaj litova grandduko (m. 1733)
- 1733: János Sajnovics, hungara lingvisto (m. 1785)
- 1739: Jan Křtitel Vaňhal, ĉeĥa komponisto (m. 1813)
- 1745: Jens Juel, dana pentristo (m. 1802)
- 1812: Edward Lear, angla pentristo (m. 1888)
- 1820: Josef Mánes, ĉeĥa pentristo (m. 1871)
- 1820: Florence Nightingale, brita pioniro de flegado (m. 1910)
- 1828: Dante Gabriel Rossetti, brita poeto kaj pentristo (m. 1882)
- 1840: Kálmán Rimanóczy, hungara arkitekto (m. 1908)
- 1883: Albin Sandström, finna esperantisto (m. 1952)
- 1845: Gabriel Fauré, franca komponisto (m. 1924)
- 1857: Mór Kiss, hungara juristo (m. 1945)
- 1972: Miklós Jakab, hungara verkisto, ĵurnalisto (m. 1925)
- 1887: Elek Köblös, rumania hungara politikisto, redaktoro (m. 1938)
- 1888: Alfred Neupert, germana esperantisto (m. nekonata)
- 1889: Abelardo L. Rodríguez, provizora prezidento de Meksiko (m. 1967)
- 1891: Francis Meynell, brita poeto kaj presisto (m. 1975)
- 1892: Albert Sixtus, germana verkisto
- 1895: Jidu Kriŝnamurti, barata filozofo kaj spirita instruisto (m. 1986)
- 1900: Helene Weigel, germana aktorino (m. 1971)
- 1907: Katharine Hepburn, usona aktorino (m. 2003)
- 1910: Giulietta Simionato, itala kantistino (mezosoprano) (m. 2010)
- 1915: Frato Roger, svisa protestantisma kleriko, fondinto de Taizé-komunumo (m. 2005)
- 1918: Julius Rosenberg, usona komunista spiono juddevena (m. 1953)
- 1920: Irena Anders, pola artistino, edzino de generalo Władysław Anders (m. 2010)
- 1921: Joseph Beuys, germana artisto, skulptisto kaj grafikisto (m. 1986)
- 1922: James Grant, usona politikisto kaj estro de UNICEF (m. 1995)
- 1923: Erzsébet Bódis, hungara industriartistino (m. 2013)
- 1929: Sam Nujoma, la unua prezidento de Namibio
- 1934: László Paskucz, rumania hungara kemiisto
- 1938: Antal Szécsi, rumania hungara pedagogo, lokhitoriisto
- 1944: Chris Patten, brita guberniestro de Honkongo, komisaro de Eŭropa Unio, kanceliero de la Universitato de Kembriĝo
- 1948: Zoltán Kása, rumania hungara matematikisto, universitata profesoro
- 1957: Péter Siposhegyi, hungara dramverkisto (m. 2009)
- 1962: Emilio Estevez, usona aktoro kaj reĝisoro
- 1964: Bart Somers, flandra politikisto
- 1965: Ildikó Balázs, hungara ĵurnalistino, literaturhistoriistino
- 1968: Tony Hawk, usona rultabulisto
- 1974: Noémi Lujza Fried, rumania hungara poetino, redaktorino
- 1974: Taraneh Javanbakht, irania kemistino, artistino kaj filosofistino
- 1975: Attila Bajkó, rumania hungara pentristo, grafikisto
- 1983: Alina Kabaeva, rusia gimnastikistino
- 1989: Eleftheria Eleftheriu, greklingva kipra kantistino
- 2003: Madeleine McCann, brita knabineto pereinta en 2007
Mortoj
- 805: Aethelhard, ĉefepiskopo de Canterbury, Anglio (n. nekonata)
- 1003: Silvestro la 2-a, franca papo, matematikisto kaj filozofo (n. ĉ. 945)
- 1588: Petro Monaŭ, germana humanisto silezidevena, poligloto, filozofo, kuracisto de Rudolfo la 2-a, aŭtoro de la unua doktoriga tezo pri dentokuracado (n. 1551)
- 1689: Dániel Markos, hungara unitariisma episkopo (m. 1637)
- 1700: John Dryden, angla verkisto (n. 1631)
- 1789: Pjotr Egorov, rusia arkitekto (n. 1731)
- 1796: Johann Peter Uz, germana juristo kaj poeto (n. 1720)
- 1837: Evaristo da Veiga, brazila poeto, politikisto, filologo, libroeldonisto, himnisto kaj ĵurnalisto (n. 1799)
- 1845: János Batsányi, hungara poeto (n. 1763)
- 1850: Heinrich August Pierer, germana oficiro kaj eldonisto (n. 1794)
- 1859: Sergio Aksakov, rusa verkisto (n. 1791)
- 1884: Bedřich Smetana, ĉeĥa komponisto (n. 1824)
- 1899: János Hajós, hungara advokato, politikisto (n. 1819)
- 1907: Joris-Karl Huysmans, franca verkisto (n. 1848)
- 1916: James Connolly, irlanda esperantisto kaj ribelanto en la Paska Ribelo (n. 1868)
- 1918: Farkas Szőts, hungara verkisto (n. 1851)
- 1920: Ferenc Kozma, hungara pedagogo (n. 1844)
- 1925: Amy Lowell, usona verkistino (n. 1874)
- 1933: Gyula Krúdy, hungara verkisto (n. 1878)
- 1935: Józef Piłsudski, pola politikisto kaj militisto, ŝtatestro, ĉefkomandanto de la venka pola-bolŝevika milito (n. 1867)
- 1961: Ödön Huzella, rumania hungara poeto, ĵurnalisto, arthistoriisto (n. 1891)
- 1963: Richard Girulatis, germana trejnisto pri futbalo (n. 1878)
- 1967: John Masefield, angla verkisto (n. 1878)
- 1970: Nelly Sachs, germana nobelpremiita poetino (n. 1891)
- 1970: Władysław Anders, pola generalo, ĉefkomandanto de la venka batalo de Monte Cassino, ĉefgvidanto de polaj postmilitaj elmigrintoj (n. 1892)
- 1982: Lajos Szöllősy Szabó, hungara koreografo (m. 1803)
- 1995: István Kovács, rumania hungara trejnisto (n. 1920
- 1998: Hermann Lenz, germana verkisto (n. 1913)
- 2000: Władysław Miziołek, pola episkopo, ekumenisto, esperantisto (n. 1914)
- 2008: Irena Sendlerowa, pola sociagantino, aprezita de distingo Justuloj inter la popoloj (n. 1910)
- 2010: Imre Tóth, hungara matematikisto (n. 1921)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Internacia Tago de Flegistinoj - establita de Monda Organizaĵo pri Sano
- Romkatolika Kalendaro:
- Sankta Nereo kaj Sankta Aĥileo, martiroj
- Sankta Pankracio, friga katolika kaja ortodoksa sanktulo, martiro
- Epifanio el Salamis, palestina katolika kaj ortodoksa sanktulo, poligloto, monaĥo
- Internacia Tago de Flegistinoj
Tagoj de semajno
La 12-a de majo estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Lundo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Mardo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Merkredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Vendredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Sabato en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096.