Amonia okzalato

Amonia okzalato

Kemia strukturo

Rombaj kristaloj de amonia okzalato

Amonia okzalato trovatas en la
feĉoj de la Guana kormorano

Alternativa(j) nomo(j)

amonia oksalato

Etanodioata acido

H₄N-OOC-COO-NH₄

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora aŭ blanka
solido, senodora

Molmaso

124.10 g mol⁻¹

Smiles

[O-]C(=O)C
([O-])=O.[NH4+].[NH4+]

Denseco

1,48 g/cm³ (likva)

Fandopunkto

70 °C (158 F, 343.15 K)
(malkomponiĝas)

Solvebleco:Akvo

45 g/l

Ekflama temperaturo

Nebruliva

Sekurecaj Indikoj

Risko

R21
R22

Sekureco

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

T
Toksa

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H302+312, H319, H335

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P264, P270, P271, P280, P301+312, P302+352, P305+351+338, P330, P337+313, P362+364, P403+233, P405, P501

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Amonia okzalato aŭ H₄N-OOC-COO-NH₄ estas organika salo de amoniako kun okzalata acido. Sub normaj kondiĉoj ĝi estas senkolora salo, senodora kaj nevolatila. Ĝi estas la ĉefa konstituanto en la "litiazo" kaj trovatas ankaŭ en la feĉo de la Guana kormorano.

Amonia okzalato estas neakordigebla kun acidoj, "amonia acetato", "furfurila alkoholo", arĝento, natria klorido, natria hipoklorito kaj oksidantoj, tamen ĝi atakas multajn metalojn. Amonia okzalato same atakas ŝtalon.

Produktado[redakti | redakti fonton]

La amonia okzalato estiĝas per neŭtraligo de okzalata acido kun amonia hidroksido:

${\mathsf {2NH_{3}+HOOC-COOH\ {\xrightarrow {}}\ NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}}}$

Kiam varmigita, la amonia okzalato malkomponiĝas laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}\ {\xrightarrow {}}\ 2NH_{3}+H_{2}O+CO+CO_{2}}}$

La malkomponiĝo estigas fumojn da amoniako, karbona unuoksido kaj karbona duoksido, kelkfoje iom da nitrogenoksidoj kaj formiata acido.

Amonia okzalato uzatas en gravimetria determinado de la kalcia oksido per precipitigo kiel kalcia okzalato, laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2Ca[-OOC-COO-]+2NH_{4}Cl}}$

${\mathsf {Ca[-OOC-COO-]\ {\xrightarrow {pirolizo}}\ CaCO_{3}+CO_{2}}}$

Do, en laboratorio, oni povas uzi solvaĵon de amonia okzalato por identigi la kalciajn jonojn. La kalcia katjono kune kun la okzalata anjono estigas precipitaĵon de kalcia okzalato, kiu estas blankokolora. Biologie, la amonia okzalato uzatas por eviti sangokoaguliĝon kune kun la "kalia okzalato"^[2]. Ĝi ankaŭ uzatas por forigi verdigron el malnoval kupraj monumentoj, laŭ la ekvacio:

H₄N-C₂O₄-NH₄ + Cu₂(OH)₂CO₃ + CuC₂O₂ → CuC₂O₄ + NH₄HCO₃