Amonia oksalato

Amonia oksalato
Kemia strukturo
Rombaj kristaloj de amonia oksalato
Amonia oksalato trovatas en la feĉoj de la Guana kormorano
Alternativa(j) nomo(j)
Etanodioata acido
Kemia formulo	H4N-OOC-COO-NH4
CAS-numero-kodo	1113-38-8
ChemSpider kodo	13577
PubChem-kodo	13531065
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora aŭ blanka solido, senodora
Molmaso	124.10 g mol−1
Smiles	[O-]C(=O)C ([O-])=O.[NH4+].[NH4+]
Denseco	1,48 g/cm3 (likva)
Fandopunkto	70 °C (158 F, 343.15 K) (malkomponiĝas)
Solvebleco:Akvo	45 g/l
Ekflama temperaturo	Nebruliva
Sekurecaj Indikoj
Risko	R21 R22
Sekureco	S2 S24 S25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano T Toksa
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H302+312, H319, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P264, P270, P271, P280, P301+312, P302+352, P305+351+338, P330, P337+313, P362+364, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Amonia oksalato aŭ H₄N-OOC-COO-NH₄ estas organika salo de amoniako kun oksalata acido. Sub normaj kondiĉoj ĝi estas senkolora salo, senodora kaj nevolatila. Ĝi estas la ĉefa konstituanto en la "litiazo" kaj trovatas ankaŭ en la feĉo de la Guana kormorano.

Amonia oksalato estas neakordigebla kun acidoj, "amonia acetato", "furfurila alkoholo", arĝento, natria klorido, natria hipoklorito kaj oksidantoj, tamen ĝi atakas multajn metalojn. Oksalato de amonio same atakas ŝtalon.

Produktado

La amonia oksalato estiĝas per neŭtraligo de oksalata acido kun amonia hidroksido:

${\mathsf {2NH_{3}+HOOC-COOH\ {\xrightarrow {}}\ NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}}}$

• Kiam varmigita, la amonia oksalato malkomponiĝas laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}\ {\xrightarrow {}}\ 2NH_{3}+H_{2}O+CO+CO_{2}}}$

La malkomponiĝo estigas fumojn da amoniako, karbona unuoksido kaj karbona duoksido, kelkfoje iom da nitrogenoksidoj kaj formiata acido.

• Amonia oksalato uzatas en gravimetria determinado de la kalcia oksido per precipitigo kiel kalcia oksalato, laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2Ca[-OOC-COO-]+2NH_{4}Cl}}$

${\mathsf {Ca[-OOC-COO-]\ {\xrightarrow {pirolizo}}\ CaCO_{3}+CO_{2}}}$

Do, en laboratorio, oni povas uzi solvaĵon de amonia oksalato por identigi la kalciajn jonojn. La kalcia katjono kune kun la oksalata anjono estigas precipitaĵon de kalcia oksalato, kiu estas blankokolora. Biologie, la amonia oksalato uzatas por eviti sangokoaguliĝon kune kun la "kalia oksalato". Ĝi ankaŭ uzatas por forigi verdigron el malnoval kupraj monumentoj, laŭ la ekvacio:

H₄N-C₂O₄-NH₄ + Cu₂(OH)₂CO₃ + CuC₂O₂ → CuC₂O₄ + NH₄HCO₃

La amonia karbonato estas tute akvosolvebla kaj facile forigebla.

Literaturo

• Proceedings of the Estonian Academy of Sciences, Chemistry 1997
• Journal of the American Chemical Society
• Advanced Engineering Chemistry, Manas Senapati
• Advances Practical Inorganic Chemistry
• Concise Encyclopedia Chemistry, Mary Eagleson
• Analytical Chemistry: (Comprehensively Covering the UGC Syllabus)
• Handbook of Hazardous Chemical Properties, Nicholas P Cheremisinoff
• Wiley Guide to Chemical Incompatibilities, Richard P. Pohanish, Stanley A. Greene