Amonia oksalato

Amonia oksalato

Kemia strukturo

Rombaj kristaloj de amonia oksalato

Amonia oksalato trovatas en la
feĉoj de la Guana kormorano

Alternativa(j) nomo(j)

Etanodioata acido

H₄N-OOC-COO-NH₄

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora aŭ blanka
solido, senodora

Molmaso

124.10 g mol⁻¹

Smiles

[O-]C(=O)C
([O-])=O.[NH4+].[NH4+]

Denseco

1,48 g/cm³ (likva)

Fandopunkto

70 °C (158 F, 343.15 K)
(malkomponiĝas)

Solvebleco:Akvo

45 g/l

Ekflama temperaturo

Nebruliva

Sekurecaj Indikoj

Risko

R21
R22

Sekureco

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

T
Toksa

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H302+312, H319, H335

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P264, P270, P271, P280, P301+312, P302+352, P305+351+338, P330, P337+313, P362+364, P403+233, P405, P501

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Amonia oksalato aŭ H₄N-OOC-COO-NH₄ estas organika salo de amoniako kun oksalata acido. Sub normaj kondiĉoj ĝi estas senkolora salo, senodora kaj nevolatila. Ĝi estas la ĉefa konstituanto en la "litiazo" kaj trovatas ankaŭ en la feĉo de la Guana kormorano.

Amonia oksalato estas neakordigebla kun acidoj, "amonia acetato", "furfurila alkoholo", arĝento, natria klorido, natria hipoklorito kaj oksidantoj, tamen ĝi atakas multajn metalojn. Oksalato de amonio same atakas ŝtalon.

Produktado[redakti | redakti fonton]

La amonia oksalato estiĝas per neŭtraligo de oksalata acido kun amonia hidroksido:

${\mathsf {2NH_{3}+HOOC-COOH\ {\xrightarrow {}}\ NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}}}$

Kiam varmigita, la amonia oksalato malkomponiĝas laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}\ {\xrightarrow {}}\ 2NH_{3}+H_{2}O+CO+CO_{2}}}$

La malkomponiĝo estigas fumojn da amoniako, karbona unuoksido kaj karbona duoksido, kelkfoje iom da nitrogenoksidoj kaj formiata acido.

Amonia oksalato uzatas en gravimetria determinado de la kalcia oksido per precipitigo kiel kalcia oksalato, laŭ la ekvacio:

${\mathsf {NH_{4}-OOC-COO-NH_{4}+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2Ca[-OOC-COO-]+2NH_{4}Cl}}$

${\mathsf {Ca[-OOC-COO-]\ {\xrightarrow {pirolizo}}\ CaCO_{3}+CO_{2}}}$

Do, en laboratorio, oni povas uzi solvaĵon de amonia oksalato por identigi la kalciajn jonojn. La kalcia katjono kune kun la oksalata anjono estigas precipitaĵon de kalcia oksalato, kiu estas blankokolora. Biologie, la amonia oksalato uzatas por eviti sangokoaguliĝon kune kun la "kalia oksalato"^[2]. Ĝi ankaŭ uzatas por forigi verdigron el malnoval kupraj monumentoj, laŭ la ekvacio:

H₄N-C₂O₄-NH₄ + Cu₂(OH)₂CO₃ + CuC₂O₂ → CuC₂O₄ + NH₄HCO₃