Bílá (distrikto Frýdek-Místek)
|
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Bílá |
| Bílá | |||
| germane Bila | |||
| municipo | |||
 Municipo Bílá en Beskidoj
| |||
|
|||
| Oficiala nomo: Bílá | |||
| Lando |  Ĉeĥio
| ||
|---|---|---|---|
| Regiono | Moraviasilezia regiono | ||
| Distrikto | Distrikto Frýdek-Místek | ||
| Administra municipo | Frýdlant nad Ostravicí | ||
| Historia regiono | Moravio | ||
| Montaro | Moraviasileziaj Beskidoj | ||
| Rojoj | Černý, Bílý | ||
| Situo | Bílá | ||
| - alteco | 546 m s. m. | ||
| - koordinatoj | 49° 26′ 31″ N 18° 27′ 11″ O / 49.44194 °N, 18.45306 °O (mapo) | ||
| Katastro | 56,45 km² (5 645 ha) Bílá | ||
| Loĝantaro | 295 (2023) | ||
| Denseco | 5,23 loĝ./km² | ||
| Unua skribmencio | 1817 | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 739 15 | ||
| NUTS3 | CZ080 | ||
| NUTS4 | CZ0802 | ||
| NUTS5 | CZ0802 598143 | ||
| Katastraj teritorioj | 1 | ||
| Partoj de municipo | 1 | ||
| Bazaj setlejunuoj | 4 | ||
  Situo enkadre de Ĉeĥio
| |||
 Situo enkadre de Moraviasilezia regiono
| |||
 Vikimedia Komunejo: Bílá (Frýdek-Místek District)
| |||
| Retpaĝo: www.obecbila.cz | |||
 Portalo pri Ĉeĥio
| |||
Bílá estas municipo en Ĉeĥio situanta en riverfluejo de rojoj Černý kaj Bílý, kiuj estas de fontoj de siaj multnombraj alfluantoj ĉefaj fontriveroj de rivero Ostravice, nomita de kunfluejo de ambaŭ rojoj sub monto Šorstýn. La suda limo estas eŭropa disfluejo de ĉefa eŭropa riverfluejo de Balta maro kaj Nigra maro kaj de Bumbálka ĝis Bílý kříž ĝi estas ankaŭ ŝtatlimo inter Ĉeĥio kaj Slovakio. Vivas ĉi tie 295 loĝantoj (2023). La centro de la vilaĝo kaj ankaŭ ties pluraj partoj estas ĉirkaŭita de arbaroj, kiuj estas parto de Moraviasileziaj Beskidoj kaj de sistemo de Okcidentaj Karpatoj.
La najbaraj municipoj de la setlejo estas Staré Hamry, Horní Bečva, Čeladná, Velké Karlovice, Makov, Vysoká nad Kysucou kaj Klokočov.
Historio[redakti | redakti fonton]
La estiĝo de la vilaĝo estas kunigita kun administra evoluo de teritorio, surkreskinta devene per profunda praarbaro, kiu estis jam antaŭ jaro 1100 sur limo inter ĉeĥa přemyslida ŝtato kaj silezia opola princlando. Rivero Ostravice apartigis en tiu ĉi parto de Beskidoj la teritorion en du diferencajn administrajn partojn. La regiono sur la dekstra bordo de Černý apartenis al frýdeka sinjorujo. La teritorio sur la maldekstra bordo de Černý kaj Ostravice estis ekde la tempoj de Přemysl Otakar la 2-a (1256) transdonita kun la tuta hukvalda sinjorujo al olomouca episkopejo. La ampleksaj arbaraj areoj ne alportis en tiama tempo utilon. Unusola maniero al eluzo de la arbara riĉeco estis loĝigado de la arbaro. Okazis koloniiga agado, dum kiu estis en limregionajn montarojn invitataj hejmaj kaj fremdaj vilaĝanoj, por ke ili ĉi tie fondu novajn vilaĝojn. Ilia tasko estis forhaki donitan pecon de arbaro, konstrui domojn kaj komenci mastrumi. Ekde fino de la 16-a jarcento kreskis vilaĝo Ostravice. Kun evoluo de fabrikado kaj bezono de ligno por ostravaj segejoj, frýdlantaj kaj frýdekaj metalurgiaj uzinoj kaj ostravaj minejoj okazas formigo de novaj rilatoj en la regiono de Ostravice. Komencis formiĝi memstara centrejo en Bílá, rilate al granda distanco de la vilaĝo Ostravice. Sed malgraŭ tio eĉ ne dum la unua respubliko (1918) okazis neniaj teritorie administraj ŝanĝoj. Tio estis kaŭzita de landa establo, sed ankaŭ de daŭranta grunda kaj arbara posedado de la olomouca ĉefepiskopejo sur la maldekstra bordo de Ostravice.
Kiel memstara loko la vilaĝo estis destinita nur en la jaro 1951, komune kun ŝanĝo de katastraj limoj de la historiaj vilaĝoj Ostravice kaj Staré Hamry, kies ĝisnuna teritoria nordosuda apartigo laŭlonge laŭ rivero Ostravice, kreanta la historian limon de Moravio kaj Teŝina Silezio, estis reguligita tiel, ke la norda parto de Staré Hamry (vilaĝoparto Hamrovice) estis konektita al Ostravice, dume kelkaj vilaĝopartoj de Ostravice (Samčanka, Hutě pod Smrkem) fariĝis parto de Staré Hamry.
La kaŭzo por la ŝanĝo de la kastraj limoj estis malfacila komuniko de la unuopaj vilaĝoj kun la centrejoj de la vilaĝoj.
Vilaĝo Bílá havas karakteron de montara vilaĝo.
Nuntempe Bílá estas refreŝigejo por somera turismo kaj por vintraj sportoj.
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1869 | 626 |
| 1880 | 713 |
| 1890 | 821 |
| 1900 | 822 |
| 1910 | 883 |
| 1921 | 855 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 1930 | 984 |
| 1950 | 729 |
| 1961 | 670 |
| 1970 | 559 |
| 1980 | 481 |
| 1991 | 371 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2001 | 344 |
| 2014 | 299 |
| 2016 | 310 |
| 2017 | 308 |
| 2018 | 300 |
| 2019 | 286 |
| Jaro | Loĝantoj |
|---|---|
| 2020 | 281 |
| 2021 | 242 |
| 2022 | 267 |
| 2023 | 295 |
Membrigo de municipo kaj setlejaj lokoj[redakti | redakti fonton]
La municipo membriĝas en 4 bazajn sidejunuojn: Bílá, Hlavatá, Konečná kaj Vjadačka.
Pluaj fotoj[redakti | redakti fonton]
-
Fasado de preĝejo de sankta Frederiko en Bílá -
Flanka parto de la preĝejo de sankta Frederiko en Bílá -
| ||||
