30-a de majo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Naskiĝoj: Alexander Archipenko |
→Eventoj: unua konkurs-finalo de Majstro de Pollingva Parolo |
||
| Linio 49: | Linio 49: | ||
* [[1994]]: [[Kroatio]]: [[kroata kunao]] anstataŭis [[dinaro]]n |
* [[1994]]: [[Kroatio]]: [[kroata kunao]] anstataŭis [[dinaro]]n |
||
* [[1999]]: [[Belorusio]]: 53 personoj pereis kaj pli ol 250 vundiĝis dum [[paniko]] en [[metroo|metroa]] stacio en [[Minsk]] |
* [[1999]]: [[Belorusio]]: 53 personoj pereis kaj pli ol 250 vundiĝis dum [[paniko]] en [[metroo|metroa]] stacio en [[Minsk]] |
||
* [[2001]]: La unua [[konkurso|konkurs]]-[[finalo]] de la [[Majstro]] de [[pola|Pollingva]] [[Parolo]] gajnita de [[Gustaw Holoubek]] kaj [[Barbara Wachowicz]] (premio de la [[publiko]]) - poste interalie venkis: [[Jan Nowak-Jeziorański]], [[Krzysztof Zanussi]] kaj [[laŭro]]n ricevis [[Wiktor Zin]], [[Władysław Bartoszewski]] kaj [[Ryszard Kaczorowski]] (postmorte); la [[ĵurio]]n eniris interalie Jan Miodek kaj [[Walery Pisarek]] |
|||
* [[2003]]: Premiero de la usona [[animacio|animacia]] filmo [[Finding Nemo|''Trovante Nemon'']] |
* [[2003]]: Premiero de la usona [[animacio|animacia]] filmo [[Finding Nemo|''Trovante Nemon'']] |
||
* [[2005]]: En [[Munkeno]] ekfunkciis futbala [[stadiono]] [[Allianz Arena]] |
* [[2005]]: En [[Munkeno]] ekfunkciis futbala [[stadiono]] [[Allianz Arena]] |
||
Kiel registrite je 07:33, 30 maj. 2017
| Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
| majo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
| majo | ||||||
| lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
| aranĝo de 2024 tagoj | ||||||
La 30-a de majo estas la 150-a tago de la jaro (la 151-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 215 tagoj restas.
Je la 30-a de majo okazis, interalie:
Eventoj
- 70: Unua Juda-Romia Milito: dum sieĝo de Jerusalemo romia armeo trarompis la duan el tri defendomuregoj
- 526: Tertremo detruis antikvajn urbojn Diassarites kaj Lychnidos; troviĝantaj en la nuna urbo Ohrid en Makedonio
- 1213: Venko de angla ŝiparo kontraŭ la franca en mara batalo ĉe la haveno Damme
- 1232: Antonio de Padovo estis sanktigita de la papo Gregorio la 9-a, kio okazis jam preskaŭ unu jaron post la morto
- 1416: Ĉeĥa filozofo Jeroným Pražský estis ŝtiparumita en Konstanco
- 1431: Johana de Arko estis ŝtiparumita en Rueno
- 1434: Ĉeĥaj husanoj malvenkis en la batalo ĉe Lipany; pereis gvidanto de taboritoj Prokop Holý
- 1498: Kristoforo Kolumbo komencis la trian ekspedicion al la Nova Mondo
- 1539: En ĉirkaŭaĵoj de la nuna urbo Tallahassee en Florido albordiĝis hispana ekspedicio de pli ol 600 personoj sur 10 ŝipoj, komandata de esploristo kaj konkeristo Hernando de Soto
- 1574: Henriko la 3-a iĝis reĝo de Francio
- 1784: En Parizo oni subskribis pactraktaton finantan la 4-an anglan-nederlandan militon
- 1805: Rusio: urbo Novoĉerkassk fondiĝis en Rostova provinco
- 1832: Kanado: malfermo de la Kanalo Rideau, kiu kunligis la urbojn Otavo kaj Kingston en la provinco Ontario
- 1833: Pollando: anonco de nova konstitucio por la Respubliko Krakovo
- 1876: Murad la 5-a iĝis sultano
- 1876: Caro Aleksandro la 2-a eldonis dekreton malpermesantan uzi ukrainan lingvon kaj la nomon Ukrainio
- 1913: Londono: subskribo de pactraktato finanta la Unuan Balkanan Militon
- 1918: Reprezentantoj de ĉeĥa kaj slovaka elmigrantaro signis en Usono la Akordon de Pittsburg pri fondo de Ĉeĥoslovakio
- 1922: Vaŝingtono: malkovro de la Monumento de Lincoln
- 1932: Regna Kanceliero de Vajmara Respubliko Heinrich Brüning demisiis
- 1935: Tertremo detruis la urbon Kveta en okcidenta Pakistano mortigante pli ol 50 mil personojn
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: Hans Frank deklaris, ke sekureca polico komencis realigi en Ĝenerala Gubernio specialan operacon kadre de kiu oni arestis 2 mil personojn, konsiderataj kiel gvidantaro, kaj laŭvicaj 2 mil polojn registris kaj aldonis ke Hitler ordonis al li murdi polan intelektularon - la ĝenerala guberniestro diris, dum kunsido kun nazioj ke postulo de la momento estas malĝermigi ajnan rezistan movadon kaj deklaris, ke interparolante kun Hitler konvinkiĝis pri neceso laŭgrade germanigi ĜG; germana polico pafmortigis en Rudno (apud Parczew) ĉ. 50 personojn kaj en Grudziądz 10 pro instigo al ribelo kontraŭ germanoj; estro de administra distrikto en Poznań ordonis forigi ĉiujn memorŝtonojn desur judaj tombejoj
- Pola registaro en ekzilo starigis komisionon por esplori respondecon pri la rezulto de la semptembra kampanjo; al koncentrejo en Mauthausen alvenis 211 poloj
- 1941: Germana polico pafmortigis en Toruń 20 polojn kun riproĉo de bruligo de muelejo en Lubicz kaj 10 en Bydgoszcz
- Insulo Kreto estis konkerita de germana armeo; Newcastle-upon-Tyne: oni hisis polan ŝipan flagon sur destrojeron ORP Kujawiak; Londono-Lisbono: ŝanĝo de notoj inter pola registaro en ekzilo kaj la portugala pri polaj rifuĝintoj en Portugalio kaj ties kolonioj; Edinburgo: solena malfermo de la dua ekspozicio de la pentroarto de artistoj el 8 okupataj de Germanio landoj: Belgio, Ĉeĥoslovakio, Francio, Grekio, Jugoslavio, Nederlando, Norvegio kaj Pollando - "Dziennik Żołnierza" (Taggazeto de Soldato) rimarkis, ke la pola kontribuo estis la plej signifa
- 1942: Germana polico pafmortigis en Lipno 20 polojn pro vundigo de 2 germanaj policanoj; gestapo murdis en Varsovia geto dekkelkajn personojn; en Poznań oni ekzekutis 10 polojn
- Mil aviadiloj de Royal Air Force bombatakis Kolonjon; germanoj forveturigis de Varsovio ĝis koncentrejo Ravensbrück 251 virinojn; Granda teroro: soveta gvidanto de NKVD Lavrentij Berija eldonis cirkuleron por tuj aresti familiojn de "perfiduloj de la patrio", t.e. iliajn gepatrojn, gefratojn kaj infanojn, kiuj ankaŭ devus esti ekziligitaj en malproksimajn lokojn de Sovetunio por 3-5 jaroj
- 1943: Laŭ ordonoj de generalo Stefan Rowecki kaj Centra Gvidantaro de Popola Movado komenciĝis unuigado de Kamparanaj Batalionoj kun Pola Enlanda Armeo - ĝis 1944 al la Landa Armeo oni enkorpigis ĉ. 51 miloj de soldatoj de la taktikaj taĉmentoj de KB; germana polico pafekzekutis en Varsovio 50 personojn kaj 5 en Parczew; en Pińczów ĉesis aperi skolta konspira revuo "Czuwaj"
- 1944: Germana polico pafmortigis: en Jarosław 40, en Zakopane 20, en Byczyna kaj Szczakowa apud Jaworzno 6 polojn; en Bufalo fondiĝis Kongreso de Usona Pola Diasporo por apogi Pollandon pro minaco flanke de Sovetunio kaj marŝanta tra la lando Ruĝa Armeo
- 1949: En Sovetunie okupita zono de postmilita Germanio nacia kongreso akceptis novan konstitucion
- 1960: Pollando: defendo de Katolika Domo en Zielona Góra - komunistaj reprezalioj post duontaga tumulto kun 5 mil partoprenantoj
- 1961: Diktatoro de Domingo Rafael Trujillo pereis sekve de atenco
- 1962: La 7-a Futbala Mondpokalo komenciĝis en Santiago de Chile
- 1967: Biafro deklaris sendependecon; post preskaŭ 3-jara interna milito la teritorio revenis al Niĝerio
- 1968: Lepsiko: Monaĥopreĝejo Sankta Paŭlo estis eksplodigita
- 1968: Prezidento Charles de Gaulle malfondis francan parlamenton
- 1970: La 9-a Futbala Mondpokalo komenciĝis en Meksiko
- 1972: Tel-Avivo: teroristoj de komunisma Japana Ruĝa Armeo okazigis masakron en aviadilejo; pereis 26 personoj, 78 vundiĝis
- 1975: Eŭropa Kosma Agentejo fondiĝis
- 1992: ARTE, franca-germana kultura televidkanalo, komencis disaŭdigi
- 1994: Kroatio: kroata kunao anstataŭis dinaron
- 1999: Belorusio: 53 personoj pereis kaj pli ol 250 vundiĝis dum paniko en metroa stacio en Minsk
- 2001: La unua konkurs-finalo de la Majstro de Pollingva Parolo gajnita de Gustaw Holoubek kaj Barbara Wachowicz (premio de la publiko) - poste interalie venkis: Jan Nowak-Jeziorański, Krzysztof Zanussi kaj laŭron ricevis Wiktor Zin, Władysław Bartoszewski kaj Ryszard Kaczorowski (postmorte); la ĵurion eniris interalie Jan Miodek kaj Walery Pisarek
- 2003: Premiero de la usona animacia filmo Trovante Nemon
- 2005: En Munkeno ekfunkciis futbala stadiono Allianz Arena
- 2007: Malkovro de la eksoplanedo - XO-3b
- 2008: Dublino: dum konferenco 111 ŝtatoj apogis malpermeson uzi grapolbombojn
- 2010: Dum balotado en Kolumbio trapasis por plua voĉdonado Juan Manuel Santos kaj Antanas Mockus
- 2012: Estinta prezidento de Liberio Charles Taylor estis kondamnita al 50 jaroj de mallibero fare de Speciala Juĝo por Siera-Leono en Hago pro militkrimoj kaj krimoj kontraŭ la homeco dum la enlanda milito
- 2013: Niĝerio enkondukis leĝon pri malpermeso de la samseksaj edzeco kaj edzineco
Naskiĝoj
- 1220: Aleksandro Nevskij, rusa grandprinco, militisto, nacia heroo, sanktulo de Ortodoksa eklezio (m. 1267)
- 1423: Georg von Peuerbach, aŭstra matematikisto, astronomo kaj filologo (m. 1461)
- 1719: Gelasius Dobner, ĉeĥa historiisto, pianisto kaj eldonisto (m. 1790)
- 1786: András Fáy, hungara verkisto kaj politikisto, ano de Hungara Scienca Akademio (m. 1864)
- 1813: Mihály Szentiváni, hungara poeto, verkisto (m. 1842)
- 1814: Miĥail Bakunin, rusa revoluciemulo kaj anarkiisto (m. 1876)
- 1814: Eugène Charles Catalan, belga matematikisto francdevena, konata de katalunaj solidoj aŭ katalana nombro (m. 1894)
- 1836: Jean-Baptiste Clément, franca voĉisto, socialista aganto, membro de Pariza Komunumo (n. 1903)
- 1839: Ellen Franz, germana aktorino kaj pianistino (m. 1923)
- 1840: Miklós Nagy, hungara ĵurnalisto kaj redaktoro (m. 1907)
- 1845: Amadeo la 1-a, reĝo de Hispanio el Savoja dinastio (m. 1890)
- 1846: Peter Carl Fabergé, rusia oraĵisto kaj juvelisto (m. 1920)
- 1871: William Ebenezer Thomson, brita samideano, patro de fama esperantisto Avoto (m. 1958)
- 1874: Ernest Duchesne, franca kuracisto kaj militisto, farmakologo (m. 1912)
- 1875: Géza Entz, hungara biologo kaj zoologo, direktoro de la Bestarejo de Hungara Nacia Muzeo (m. 1943)
- 1878: Raymond Smith Dugan, usona astronomo, malkovrinto de 16 asteroidoj, interalie Davida (m. 1940)
- 1887: Alexander Archipenko, ukraina skulptisto ekspozicianta en Pariza Salono de Sendependuloj kaj kreanta en Usono (m. 1964)
- 1893: Adolf Halbedl, aŭstra-germana advokato kaj esperantisto (m. nekonata)
- 1896: Howard Hawks, usona verkisto, reĝisoro, filmproduktoro (m. 1977)
- 1897: László Bárdos, rumania hungara ĵurnalisto (m. 1960)
- 1906: Bruno Gröning, germana sanigisto-mistikulo (m. 1959)
- 1907: Alex Leon, rumania hungara pentristo (m. 1944)
- 1907: Germaine Tillion, franca etnologino kaj franca rezistantino (m. 2008)
- 1908: Hannes Alfvén, sveda Nobelpremiita fizikisto esplorinta magnetofluidodinamikon (m. 1995)
- 1909: Benny Goodman, usona ĵaza klarnetisto, komponisto, kaj bandestro (m. 1986)
- 1910: Magdolna Kispál, hungara finn-ugra lingvistino (m. 1984)
- 1910: Inge Meysel, germana aktorino dan-juddevena (m. 2004)
- 1919: René Barrientos, prezidento de Bolivio (m. 1969)
- 1926: Albert Szilágyi, hungara reĝisoro
- 1930: István Bertalan, rumania hungara arkitekto, pentristo, skulptisto
- 1941: Detlev Blanke, germana interlingvisto kaj esperantologo, okupiĝanta kune kun sia edzino Wera Blanke pri terminologio, redaktoro de "Der esperantist", honora prezidanto de Gesellschaft für Interlinguistik, honora membro de UEA (m. 2016)
- 1950: Krzysztof Cugowski, pola rok-muzika kantisto, senatano
- 1951: Fernando Lugo, prezidento de Paragvajo
- 1951: József Nagy E., rumania hungara inĝeniero, esperantisto
- 1952: Dénes Kuti, rumania hungara pentristo
- 1968: Zacarias Moussaoui, franca-moraka komplotanto en la atencoj de la 11-a de septembro 2001
- 1986: Pasha Parfeny, moldava kantisto kaj komponisto
Mortoj
- 727: Huberto de Lieĝo, franca episkopo, misiisto, apostolo de Ardenoj, sanktulo (n. 655)
- 1252: Ferdinando la 3-a, reĝo de Kastilio kaj Leono (n. 1199)
- 1416: Jeroným Pražský, ĉeĥa teologo kaj reformisto (n. 1365)
- 1431: Johana de Arko, sanktulino kaj heroino de Francio (n. 1412)
- 1434: Prokop Holý, husana revoluciulo (n. ĉ. 1380)
- 1574: Karlo la 9-a, reĝo de Francio, filo de Henriko la 2-a (Francio) kaj Katerino de Mediĉo, dum kies regado okazis la masakro de la Sankta Bartolomeo (n. 1550)
- 1593: Christopher Marlowe, angla dramisto,tradukisto de Ovidio kaj Lukano (n. 1593)
- 1594: Bálint Balassi, hungara poeto de renesanco, pioniro de la hungarlingva liriko (n. 1554)
- 1640: Petro Paŭlo Rubens, flandra pentristo kaj diplomato (n. 1577)
- 1695: Pierre Mignard, franca pentristo, reprezentanto de akademismo (n. 1612)
- 1744: Alexander Pope, angla poeto de novklasikismo, tradukisto (n. 1688)
- 1770: François Boucher, franca pentristo, reprezentanto de rokoko (n. 1703)
- 1778: Voltaire, franca verkisto, dramaturgo, historiisto kaj filozofo, reprezentanto de klerismo (n. 1694)
- 1876: Josef Kriehuber, aŭstra litografo kaj pentristo (n. 1800)
- 1907: Ottomar Anschütz, germana inventisto kaj fotisto (n. 1846)
- 1912: Wilbur Wright, usona pioniro de aviado (n. 1867)
- 1918: Georgij Pleĥanov, rusia marksisma teoretikulo (n. 1856)
- 1925: Arthur Moeller van den Bruck, germana kulturhistoriisto (n. 1876)
- 1927: Władysław Szczepański, pola jezuito, bibliisto, palestinologo, arkeologo, tradukisto, profesoro de Pontifika Gregoria Universitato (n. 1877)
- 1928: Pál Bodor, hungara plantkulturisto (n. 1873)
- 1946: Louis Slotin, kanada kemiisto kaj fizikisto, partoprenanto de la Projekto Manhattan (n. 1910)
- 1953: Károly Kiss, rumania hungara pentristo (n. 1883)
- 1960: Boris Pasternak, rusa Nobelpremiita verkisto juddevena, tradukisto, disidento (n. 1890)
- 1961: Rafael Trujillo, prezidento de Domingo, murdita (n. 1891)
- 1964: Leó Szilárd, usona fizikisto hungardevena (n. 1898)
- 1965: Louis Hjelmslev, dana lingvisto, semiotikisto (n. 1899)
- 1969: Marcell Benedek, hungara verkisto (n. 1885)
- 1971: Marcel Dupré, franca komponisto, pianisto, orgenisto (n. 1886)
- 1977: Paul Desmond, usona ĵazmuzikisto (n. 1924)
- 1996: Walter Francini, brazila ĵurnalisto kaj esperantisto (n. 1926)
- 2000: Tex Beneke, usona ĵaz-saksofonisto (n. 1914)
- 2009: Waldemar Matuška, ĉeĥa kantisto kaj aktoro, kies kantoj estis malpermesitaj de komunistoj (n. 1932)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Romkatolika Eklezio:
- Ferdinando la 3-a (reĝo)
- Johana de Arko (franca nacia heroino)
- Beata Zdislava (ĉeĥa dominikanino)
Tagoj de semajno
La 30-a de majo estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Lundo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Mardo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Merkredo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Vendredo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Sabato en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099.