Pest

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Pest (departemento))
Pest
hungare: Pest, slovake: Peštianska župa
departemento en Hungario
Elaviadila vido al burgo Visegrád
Situo de departemento Pest en Hungario (klakmapo)Győr-Moson-SopronVasZalaSomogyBaranyaTolnaBács-KiskunCsongrádBékésHajdú-BiharSzabolcs-Szatmár-BeregBorsod-Abaúj-ZemplénNógrádHevesJász-Nagykun-SzolnokVeszprémFejérKomárom-EsztergomPestBudapeŝto
Situo de departemento Pest en Hungario (klakmapo)
Blazono
Oficiala nomo: Pest megye
Lando Hungario Hungario
Historia regiono Hungara reĝlando Pest-Pilis-Solt-Kiskun
Montaro Pilis
Najbaras kun
Memorindaĵo Visegráda burgo
Riveroj
Situo Budapeŝto
 - koordinatoj 47° 28′ 19″ N 19° 03′ 01″ O / 47.47194 °N, 19.05028 °O / 47.47194; 19.05028 (mapo)
Ĉefurbo Budapeŝto
Plej alta punkto
 - situo Csóványos
 - alteco 939 m s. m.
Areo 6 393,14 km² (639 314 ha)
Loĝantaro 1 229 880 (01.01.2010)
Denseco 192,37 loĝ./km²
Estiĝo 1950
Horzono MET (UTC+1)
 - somera tempo MEST (UTC+2)
ISO 3166-2 HU-PE
Lingvo Hungara lingvo
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Situo de la departementa urbo enkadre de Hungario
Vikimedia Komunejo: Pest County
Retpaĝo: www.pestmegye.hu

Pest (pron. peŝt) estas departemento en Hungario, ĉirkaŭ la ĉefurbo Budapeŝto. Ĝi najbaras kun la departementoj Nógrád, Heves, Jász-Nagykun-Szolnok, Bács-Kiskun, Fejér kaj Komárom-Esztergom.

En la departemento troviĝas ebenaĵoj, montaroj (Börzsöny (939m)), (Pilis 757m)), montetoj. Gravaj riveroj estas Danubo kaj Ipel. Vilaĝo Pusztavacs estas geometria centro de la lando. En la departemento troviĝas Naciaj parkoj Duna-Ipoly kaj Kiskunság.

Historio[redakti | redakti fonton]

Stefano la 1-a (Hungario) fondis Visegrád, kiu estis longtempe reĝa rezidejo. En 1514 György Dózsa en Cegléd kolektis la kamparanan armeon. La turkoj okupis la regionon en la 16-a j.c., kaj tenis ĝin dum 150 jarojn. Post la turkoj Habsburgoj sekvis. Armeo de Rákóczi okupis la departementon, escepte la iaman ĉefurbon Buda, kiun la aŭstroj firme tenis. En 1848 en Pest kaj Buda komenciĝis la revolucio. Post 1 jaron la hungaroj akiris la departementon, sed ili ne povis longe teni ĝin. Pro la revolicia inklino aŭstroj amase venigis en la departementon germanojn kaj slovakojn.

En 1919 okazis Konsilantara Respubliko, kiun kontraŭpolitikaj hungaroj perfidis, sekve la rumana armeo okupis preskaŭ la tutan landon. En 1945 la ĉefurbon la Ruĝa Armeo sieĝis 2 monatojn. En 1956 en la ĉefurbo komenciĝis la revolucio.

Trafiko[redakti | redakti fonton]

"Ŝtonomonto" kaj la urbo Budaörs
Urbocentro de Cegléd

La landa kaj ankaŭ la departementa trafiko formiĝis en radiala sistemo centre de la ĉefurbo.

Fervojaj linioj:

Aŭtoŝoseoj:

Krome estas ĉefvojo Nro 4 al Szolnok kaj ponto al Dunaújváros (ĝermo de M8).

Ŝipoj trafikas sur Danubo, ĉe Tököl troviĝas flughaveno, apenaŭ uzata.

Komunumoj de la departemento[redakti | redakti fonton]

Pro la najbara ĉefurbo en la departemento troviĝas multe da urboj, multe da grandvilaĝoj kaj multe da vilaĝoj. La administrado okazas en Budapeŝto.

Urboj de la departemento kun departementrajto[redakti | redakti fonton]

  • Budapeŝto samtempe ĉefurbo de Hungario (ne apartenas al Pest)
  • Érd samtempe subregiona centro

Urboj de la departemento, samtempe subregionaj centroj[redakti | redakti fonton]

Aszód Dunakeszi Nagykáta Szob
Budaörs Gödöllő Pilisvörösvár Vác
Cegléd Gyál Ráckeve Veresegyház
Dabas Monor Szentendre

Simplaj urboj de la departemento[redakti | redakti fonton]

Abony Albertirsa Biatorbágy Budakalász Budakeszi
Diósd Dunaharaszti Dunavarsány Fót Göd
Gyömrő Halásztelek Isaszeg Kerepes Kistarcsa
Maglód Nagykőrös Nagymaros Ócsa Őrbottyán
Örkény Pécel Pilis Piliscsaba Pomáz
Sülysáp Százhalombatta Szentendre Szigethalom Szigetszentmiklós
Tápiószele Tököl Törökbálint Tura Újhartyán
Üllő Vecsés Visegrád Zsámbék

Grandvilaĝoj[redakti | redakti fonton]

Alsónémedi Bag Bugyi Csömör
Dömsöd Kartal Kiskunlacháza Leányfalu
Nagykovácsi Solymár Taksony Tápiószecső
Tápiószentmárton Tárnok Valkó

Vilaĝoj[redakti | redakti fonton]

Acsa Ecser Kisoroszi Perbál Szigetcsép Újlengyel
Apaj Erdőkertes Kocsér Perőcsény Szigetmonostor Újszilvás
Áporka Farmos Kosd Péteri Szigetszentmárton Úri
Bénye Felsőpakony Kospallag Pilisborosjenő Szigetújfalu Üröm
Bernecebaráti Galgagyörk Kóka Pilisjászfalu Sződ Vasad (Pest)
Budajenő Galgahévíz Kőröstetétlen Pilisszántó Sződliget Vácduka
Galgamácsa Letkés Pilisszentiván Szokolya Vácegres
Ceglédbercel Gomba Lórév Pilisszentkereszt Tahitótfalu Váchartyán
Csemő Herceghalom Majosháza Pilisszentlászló Táborfalva Váckisújfalu
Csévharaszt Hernád Makád Pócsmegyer Tápióbicske Vácrátót
Csobánka Hévízgyörk Márianosztra Pusztavacs Tápiógyörgye Vácszentlászló
Csomád Iklad Mende Püspökhatvan Tápióság Vámosmikola
Inárcs Mikebuda Püspökszilágy Tápiószőlős Verőce (Pest)
Csörög Ipolydamásd Mogyoród Pusztazámor Tatárszentgyörgy Verseg
Csővár Ipolytölgyes Nagybörzsöny Rád Telki Zebegény
Dánszentmiklós Jászkarajenő Nagytarcsa Remeteszőlős Tésa Zsámbok
Dány Kakucs Nyáregyháza Sóskút Tinnye
Délegyháza Káva Nyársapát Szada Tóalmás
Domony Kemence Pánd Szentlőrinckáta Tök
Dunnabogdány Kismaros Páty Szentmártonkáta Törtel Monorierdő
Kisnémedi Penc Szigetbecse

Distriktoj[redakti | redakti fonton]

En 2013 la distrikta sistemo denove ekfunkciis. La nunaj distriktoj estas Distrikto Aszód, Distrikto Budakeszi, Distrikto Cegléd, Distrikto Dabas, Distrikto Dunakeszi, Distrikto Érd, Distrikto Gödöllő, Distrikto Gyál, Distrikto Monor, Distrikto Nagykáta, Distrikto Nagykőrös, Distrikto Pilisvörösvár, Distrikto Ráckeve, Distrikto Szentendre, Distrikto Szigetszentmiklós, Distrikto Szob, Distrikto Vác, Distrikto Vecsés.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

  • [1][rompita ligilo]


Departementoj en Hungario Flago de Hungario
Departementoj: Bács-Kiskun | Baranya | Békés | Borsod-Abaúj-Zemplén | Csongrád | Fejér | Győr-Moson-Sopron | Hajdú-Bihar | Heves | Jász-Nagykun-Szolnok | Komárom-Esztergom | Nógrád | Pest | Somogy | Szabolcs-Szatmár-Bereg | Tolna | Vas | Veszprém | Zala
administra centro: (inkluzive la urbon de la 20-a departemento) Budapeŝto
Centroj de departementoj: Békéscsaba | Debrecen | Dunaújváros | Eger | Győr | Hódmezővásárhely | Kaposvár | Kecskemét | Miskolc | Nagykanizsa | Nyíregyháza | Pécs | Sopron | Szeged | Székesfehérvár | Szolnok | Szombathely | Tatabánya | Veszprém | Zalaegerszeg