13-a de februaro
Aspekto
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
februaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 |
februaro | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | |||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 13-a de februaro estas la 44-a tago de la jaro laŭ la gregoria kalendaro. 321 tagoj restas (322 en superjaroj).
Je la 13-a de februaro okazis, interalie:
Eventoj
[redakti | redakti fonton]- 962: Imperiestro Oto la 1-a kaj papo Johano la 12-a subskribis Privilegium Othonis, agnoskantan la papon guberniestro de la Papa Ŝtato
- 1141: 11-jara Géza la 2-a iĝis reĝo de Hungario
- 1241: Unua mongola invado al Pollando: mongoloj sub gvido de Bajdar, la filo de Ĉagataj-Ĥano, venkis en la batalo de Tursko (proksime al Osiek), aliaj taĉmentoj bruligis Sandomierz — kadre de la agado de Batu-Ĥano en Mez-Orienta Eŭropo
- 1322: Nokte de la 12-a/13-a de februaro rompiĝis ĉefturo de la angla katedralo de Ely
- 1368: En Drawsko Pomorskie rezulte de pakto oni alligis al Pollando, apartenantajn pli frue al Margraflando Brandenburgio, Czaplinek, Drahim (Distrikto Drawsko) kaj parton de Wałcz-regiono
- 1375: Papo Gregorio la 11-a per buleo konfirmis polan eklezian provincon en Haliĉ enigante al ĝi sufraganajn diocezojn en Przemyśl, Volodimir kaj Chełm
- 1400: En Pollando franciskanoj aĉetis en Krosno terenon por konstruo de monaĥejo kaj preĝejo
- 1473: Granda incendio de pola urbo Bierutów
- 1477: Oni subskribis kontraŭpolan interkonsenton, en kiu partoprenis episkopo de Varmio Nikolao Tungen, Ordeno de germanaj kavaliroj kaj reĝo de Hungario Matiaso la 1-a — rezulte sekvan jaron eksplodis klerika milito
- 1511: Albreĥto iĝis alta majstro de la Ordeno de germanaj kavaliroj
- 1542: Hispana esploristo kaj konkistadoro Francisco de Orellana atingis la riveron Amazono
- 1575: Henriko la 3-a, unua elekta reĝo de Pollando, kroniĝis kiel reĝo de Francio
- 1582: Papaj dokumentoj: Gregorio la 13-a eldonis buleon pri enkonduko de gregoria kalendaro
- 1633: Galilejo alvenis al Romo por ekstari antaŭ Inkvizicio
- 1660: Karolo la 11-a iĝis reĝo de Svedio
- 1689: Glora Revolucio: Vilhelmo la 3-a kaj Maria la 2-a proklamiĝis kunregantoj de Anglio, Skotlando kaj Irlando
- 1692: Soldatoj de angla reĝo Vilhelmo la 3-a masakris vilaĝanojn en valo Glen Coe (okcidenta Skotlando), kiuj favoris al jakobitismo
- 1706: Granda Nordia Milito: sveda armeo venkis la duoble pli grandan saksia-rusan en batalo de Wschowa (sur teritorio de Pollando)
- 1813: Napoleonaj Militoj: venko de rusia armeo en batalo de Kalisz
- 1825: Pola reĝo Aleksandro la 1-a (Rusio) enkondukis korekton al konstitucio, kiu suspendis malfermitecon de la kunsidoj de Sejmo de Kongresa Pollando
- 1834: Adam Mickiewicz finis verki en Parizo la polan nacian eposon Sinjoro Tadeo
- 1857: Oni fondis Asocion de Scienc-Amikoj de Poznań
- 1858: Richard Francis Burton kiel unua eŭropano atingis la lagon Tanganjiko, kaj John Hanning Speke malkovris Viktorian lagon
- 1863: Januara ribelo kontraŭ Rusia imperio: polaj insurekcianoj liberigis por mallonga tempo Prużana/Pruĵane (nun apud Bresto (Belorusio))
- 1866: Usono: bando de Jesse James faris la unuan post secesia milito armitan prirabon de banko dum tago
- 1867: Bruselo: laboro pri kovrado de la rivero Seno komenciĝis - oni kreis modernajn bulvardojn
- 1869: 24-aĝa Friedrich Nietzsche iĝis profesoro en Fakultato de Klasika Filologio ĉe la Universitato de Bazelo
- 1886: Manuskriptoj de Dvůr Králové kaj Zelená Hora: profesoro Jan Gebauer, subtenata de Tomáš Garrigue Masaryk, pridubis aŭtentikecon de malnovĉeĥaj poemoj
- 1893: Hungaraj inĝenieroj János Csonka kaj Donát Bánki ricevis patenton pro la inventado de la karburilo
- 1911: Kroata futbalklubo Hajduk Split fondiĝis
- 1913: La 13-a Dalai-Lamao Thubten Gyatso proklamis sendependecon de Tibeto post regado de la Dinastio Qing - komenciĝis preskaŭ kvar jardekoj de sendependeco
- Unua mondmilito:
- 1918: Pli ol 1000 personoj pereis en tertremo en la sudĉina urbo Ŝantoŭo
- 1919: Soveta-pola milito:
- Venko de pola armeo en batalo de Bereza Kartuska (nun en Bresta regiono): 80 rusiaj soldatoj estis militkaptitaj
- Unua litova volontula oficiro Antanas Juozapavičius estis mortigita en la batalo kun bolŝevikoj sur Alytus-ponto
- 1919: Philipp Scheidemann iĝis la unua kanceliero de Vajmara Respubliko
- 1920: Franca korpuso nome de Ligo de Nacioj transprenis administradon de Memel-regiono
- 1922: Litovio: Vytautas-Magnus-Universitato fondiĝis en Kaŭno
- 1928: Ĉefepiskopo Francesco Marmaggi estis nomumita apostola nuncio en Dua Pola Respubliko
- 1931: Solena malfermo de la nova ĉefurbo de Barato - Nov-Delhio
- 1934: Ekspedicia ŝipo Ĉeluskin sinkis en la Ĉukĉa maro; savado de skipanoj kaj pasaĝeroj kondukis al fondo de la distingo Heroo de Sovetunio
- 1934: Pola ministro pri eksteraj aferoj Józef Beck forveturis al Moskvo, kie ambaŭ flankoj plilongigis je 10 jaroj la pakton pri neagreso (akceptita de Vjaĉeslav Molotov, Stalin ne havis la tempon)
- 1937: Letero de greka poeto kaj eseisto Giorgos Seferis pri la nacia lingvo estis publikigita en "Nea Grammata"
- Dua mondmilito:
- 1940: Germana teroro en okupata Pollando: Ĝenerala Gubernio: de Lublin foriris transporto kun 576 personoj al trudlaboro en Tria Regno; unua deporto de judoj el Tria Regno - nokte de la 12-a/13-a de februaro de Szczecin oni evakuis 1 100 judojn, 70 personoj ne travivis veturadon (antaŭkomenco de la fina solvo); Vintra milito: trarompo de la fronto en la istmo de Karelio
- 1941: Regopovoj de Ĝenerala Gubernio malpermesis akcepti novajn kandidatojn al animzorgaj seminarioj de katolika eklezio; okupacia estro de Varsovio malpermesis al judoj vendi varojn ekster la geto; nokte de la 12-a/13-a de februaro Reĝa aerarmeo atakis aviadan fabrikon Focke-Wulf en Bremeno; Albana Fronto: sensukcesa 7-taga atako de greka armeo al Tepelenë komenciĝis
- 1942: Operaco Reinhardt: Gestapo pafmortigis 8 judojn en distrikto Legnica; Sovetunio: dekreto pri mobilizo de laborkapabla loĝantaro por produktado kaj konstruado (krom laboristoj de ŝtataj institucioj kaj entreprenoj); Orienta Fronto: Novgoroda provinco: la Nord-Okcidenta Fronto atakis la germanan 16-an Armeon apud Demiansk; 2 krozŝipoj kaj 6 destrojeroj de brita mediteranea ŝiparo pripafis Rodoson; Sevilla: renkonto de Francisco Franco kun António de Oliveira Salazar; Indonezia Fronto: japana 38-a Infanteria Divizio albordiĝis al Palembang (Sumatro)
- 1943: en Britio fondiĝis Pola Ĉasaviadila Skipo batalanta en Nord-Afrika kampanjo subestre de flug-aso Stanisław Skalski; la Ruĝa Armeo liberigis Novoŝaĥtinsk, Novoĉerkassk kaj atingis antaŭaĵon de Ĥarkivo; Finnlando: Risto Ryti reelektiĝis prezidento; taĉmento de Pola Enlanda Armeo bombatencis rapidan fervojon en Berlino; bulgara eksministro pri milito, generalo Hristo Lukov, estis murdita de du judaj komunistoj; nokte de la 13-a/14-a de februaro Reĝa aerarmeo atakis Kolonjon
- 1944: Volinia masakro: ukrainaj naciistoj atakis vilaĝon Huciska Brodzkie - danke al interveno de du germanaj tankoj kaj subtaĉmento de infanterio la poloj estis savitaj; Podolio: bandita taĉmento de Ukraina Ribela Armeo masakris loĝantojn de pola vilaĝo Łanowce en la distrikto Borszczów (nuna Ternopila provinco - pereis 55 ĝis 72 poloj; taĉmento de Kamparanaj Batalionoj en distrikto Hrubieszów batalis kontraŭ ukraina SS-taĉmento, kiu bruligis setlejojn kaj murdis polojn - ĝi venĝe likvidis tri SS-anojn kaj sep vundis; germanaj soldatoj kaj policanoj kune kun la ukrainaj vivbruligis en garbejo en distrikto Cieszyn 16 personojn; germana polico pendumis publike en Szczyrk 5 personojn pro mortigo de germana forstisto; usona 14-a Aviada Armeo atakis Honkongon; Luftwaffe atakis nokte de la 13-a/14-a de februaro Londonon
- 1945: Sileziaj Beskidoj: germanoj en Distrikto Cieszyn vivbruligis en garbejo 4 vilaĝanojn kaj 20 italajn militkaptitojn; Ruĝa Armeo fermis ringon ĉirkaŭ Vroclavo kaj Głogów kaj konkeris urbojn Bytom Odrzański, Strzegom, Nowe Miasteczko, Nowa Sól, Szprotawa, Kożuchów, Jawor kaj Złotoryja; Konsilio de Ministroj de Provizora Registaro voĉdonis pri amasa reveno de poloj - de Vilno foriris trajno kun setliĝantaj poloj; ambasadoro Edward Raczyński informis ĉefministron de la pola ekzila registaro Tomasz Arciszewski pri decidoj de la Jalta konferenco, Pola Konsilio de Ministroj en Londono voĉdonis proteston kontraŭ decidoj de la Konferenco de Jalto; la kabineto de Arciszewski publikigis deklaron en kiu ĝi anoncis ke ĝi estas sola, rajtigita kaj universale agnoskita registaro de la Pola Respubliko, krome ĝi agnoskis, ke la Aliancanoj leĝigas sovetan intervenon al la polaj aferoj; Ruĝa Armeo konkeris Budapeŝton — trupoj de la 2-a Ukraina Fronto subpremis reziston de la hungara-germana garnizono; nokte de la 13-a/14-a de februaro RAF okazigis aeratakojn kontraŭ Dresdeno, tagmeze aeratakis la usona 8-a Aviada Armeo - en detruita Dresdeno pereis ĉirkaŭ 35 mil homoj; usona 15-a Aviada Armeo atakis Vienon; Birma Fronto: okcidente de Mandalajo barata 20-a Infanteria Divizio komencis trairi Iravadion; Itala Fronto: Dua Pola Korpuso eniris linion de la fronto transprenante komandadon de la britoj
- 1947: En Skopjo estis fondita Asocio de Makedonaj Verkistoj, kies prezidanto iĝis Blaĵe Koneski
- 1948: Germana sporta klubo 1. FC Köln fondiĝis
- 1955: Israelo ricevis 4 el 7 Manuskriptoj de la Morta Maro
- 1960: Franca Alĝerio: sur Saharo Francio okazigis sian unuan nuklean teston
- 1961: Regopovoj de separisma provinco Katanga anoncis morton de estinta unua ĉefministro de Demokratia Respubliko Kongo Patrice Lumumba, murditan de katangaj ĝendarmoj
- 1962: Internacia ekspedicio unuan fojon grimpis la plej altan montpinton de Indonezio kaj Oceanio - Carstensz-piramido (4884 m.)
- 1963: En Sovetunio poeto Iosif Brodskij estis arestita kiel "parazito" (do homo sen oficiala okupo)
- 1970: Angla muzikgrupo Black Sabbath eldonis sian debutan muzikalbumon
- 1974: Aleksandr Solĵenicin estis elpelita el Sovetunio
- 1975: Turka Respubliko Norda Kipro proklamiĝis
- 1976: Generalo Olusegun Obasanjo iĝis gvidanto de Niĝerio - post morto en armea atenco de lia antaŭulo
- 1980: La 13-a Vintra Olimpiko komenciĝis en Lake Placid (Usono)
- 1981: Konzerno News Corporation gvidata de aŭstralia posedanto de amaskomunikiloj Rupert Murdoch ekposedis londonajn gazetojn "The Times" kaj "The Sunday Times".
- Milita stato en Pollando:
- 1982: 45 personoj estis batitaj en internigejo en Wierzchowo (proksime al Drawsko Pomorskie)
- Dum strataj manifestacioj en Poznań oni arestis 194 personojn - unu mortis pro vundoj
- 1984: Konstantin Ĉernenko iĝis ŝtatestro de Sovetunio
- 1985: Funkciuloj de sekureca servo arestis en Gdańsk sep aktivulojn de Solidareco - tri el ili, interalie Adam Michnik, estis kondamnitaj al mallibero de 2,5 ĝis 4,5 jaroj
- 1985: Fidele rekonstruita Semper-Operejo en Dresdeno remalfermiĝas per La libera pafanto - lasta opero prezentita antaŭ ol ĝi fermiĝis en 1944
- 1988: La 15-a Vintra Olimpiko komenciĝis en Kalgario
- 1991: René Préval iĝis ĉefministro de Haitio
- 1992: Interreto estis oficiale lanĉita en Ĉeĥoslovakio - kiel unua estis konektita Politekniko en Prago, la plej malnova teknika altlernejo en la mondo
- 1996: En Reĝlando Nepalo eksplodis enlanda milito inter la registaro kaj ribeluloj de la Komunista Partio de Nepalo
- 1998: Intervena armeo de CEDEAO faligis militistan registaron en Sieraleono
- 2004: En Doho (Kataro) en bomba atenco farita de rusiaj agentoj pereis poeto Zelimĥan Jandarbijev, estinta prezidento de la Ĉeĉena Respubliko Iĉkerio
- 2007: Kanada firmao D-Wave Systems prezentis unuan en la mondo kvantuman komputilon
- 2008: Ĉefministro de Aŭstralio Kevin Rudd publike pardonpetis Indiĝenajn aŭstralianojn pro diskriminacio, reprezalioj kaj "ŝtelitaj generacioj"
- 2009: Pola Sejmo fondis enketan komisionon pri homforkapto kaj murdo de la filo de entreprenisto el Płock, malgraŭ pago de mono al banditoj
- 2010: Armeoj de la Internacia Sekureca Helpo-Forto komencis la plej grandan Operacon Muŝtarak kontraŭ afganaj talibanoj
- 2012: En Nov-Delhio kaj Tbiliso okazis bombaj atencoj kontraŭ israelaj diplomatoj
- 2012: En Franca Gujano estis lanĉita unua pola artefarita satelito
- 2014: Pola skikuristino Justyna Kowalczyk gajnis oran medalon dum la 22-a Vintra Olimpiko en skikurado laŭ klasika tekniko tra 10 km
- 2017: Malajzio: sur aviadilejo en Kuala-Lumpuro estis venenigita de du virinoj (vietnamino kaj indonezianino) 45-jara Kim Ĝong-nam, la plej aĝa filo de la antaŭa gvidanto de Nord-Koreio Kim Ĝong-il
- 2023: Invado de Rusio en Ukrainion:
- 355-a tago de rusa agreso: Rusia armeo pasinttage sturmis en kvar provincoj: Donecka provinco, Luganska, Ĥerona kaj Zaporiĵa; Danio transdonis al Ukrainio ĉiujn siajn memmovajn haŭbizojn; apud Vuhledar (Donecka provinco) dum la pasinta semajno rusoj perdis 130 unuojn, kune kun 36 tankoj, ĉiutage pereas 150-300 rusiaj soldatoj; Baĥmut estas ĉirkaŭita de tri flankoj — Ukrainio fermas la urbon por volontuloj; ukrainoj aĉetis jam 1 765 senpilotajn aviadilojn - kurson pri ilia uzado finis pli ol 3 500 soldatoj; 42 raketoj falis al Ĥersono, 3 personoj perdis vivon
- Mondreago: "The Guardian": Irano kontrabandis al Rusio modernigitajn senpilotajn aviadilojn (en boatoj kaj pasaĝeraj aviadiloj); Maia Sandu deklaris ke Rusio havas planon de puĉo en Moldavio; "New York Times": flanke de Ukrainio batalas legio konsistanta el rusoj, kiuj deziras haltigi Putin; rusa generalo Makarov, januare demisiita de Putin kaj respondeca pri persekutado de opoziciistoj kaj ĵurnalistoj, sinmortiĝis - komence de januaro mortis konstruisto de krozmisiloj Kalibr; en Pollando estis komencita trejnado de ukrainaj tankistoj, kiuj ankaŭ n Germanio komencis lerni pri uzado de Leopardoj; Aŭstrio donis vizojn al rusoj - reprezentantoj de 20 ŝtatoj de la Organizaĵo pri Sekureco kaj Kunlaboro en Eŭropo alvokis aŭstran registaron retiriĝi
Naskiĝoj
[redakti | redakti fonton]- -711: Ĝimmu, unua imperiestro de Japanio, legenda daŭriganto de la misio de Ninigi (m. -585)
- 1440: Hartmann Schedel, germana kuracisto, historiisto, humanisto (m. 1514)
- 1457: Maria, dukino de Burgonjo, Luksemburgo kaj Brabanto (m. 1482)
- 1469: Elija Levita, hebrea kaj jida verkisto, spertulo pri judisma mistikismo (m. 1549)
- 1480: Girolamo Aleandro, itala kardinalo, humanisto, verkisto, instruisto de orientaj lingvoj, de la latina kaj antikva greka lingvo, estro de Vatikana Biblioteko (m. 1542)
- 1586: Paris von Lodron, salcburga princĉefepiskopo (m. 1653)
- 1599: Aleksandro la 7-a, papo (m. 1667)
- 1633: Georg Christoph Petri von Hartenfels, germana kuracisto kaj politikisto (m. 1718)
- 1672: Étienne-François Geoffroy, franca kemiisto, apotekisto kaj kuracisto (m. 1731)
- 1695: Johann Christian Ernesti, germana teologo luteranisma (m. 1769)
- 1705: Franciŝka Urŝulja Radzivil, pola-litva dramistino kaj poetino (m. 1753)
- 1718: George Rodney, brita nobelo kaj admiralo (m. 1792)
- 1743: Joseph Banks, angla naturalisto kaj botanikisto, prezidanto de Reĝa Societo de Londono (m. 1820)
- 1752: Luise von Göchhausen, germana kortega damo (m. 1807)
- 1769: Ivan Krilov, rusa poeto, dramisto, publicisto, aŭtoro de fabloj (m. 1844)
- 1773: Josef Struber, aŭstra gastejestro kaj kolonelo (m. 1845)
- 1815: Rufus Wilmot Griswold, usona antologiisto, eldonisto, poeto (m. 1857)
- 1820: Elek Jakab, hungara trezorejoficisto, historiisto kaj arkivisto (m. 1897)
- 1828: Julius Weizsäcker, germana historiisto kaj teologo (m. 1889)
- 1829: Gerard Keller, nederlanda verkisto de porinfana literaturo (m. 1899)
- 1834: Heinrich Caro, germana kemiisto kunsintezinta indigon (m. 1910)
- 1835: Mirza Ghulam Ahmad, barata religia reformisto, fondinto de ahmadismo el Panĝabio (m. 1908)
- 1845: Antonia De Gerando, hungara pedagogino, verkistino (m. 1914)
- 1848: Karel Klostermann, ĉeĥa verkisto (m. 1923)
- 1856: Imre Boga, hungara pedagogia verkisto pri instruado de fremdaj lingvoj (m. 1924)
- 1863: József Buslig, hungara pastro, instruisto (m. 1909)
- 1865: István Csók, hungara impresionisma pentristo (m. 1961)
- 1873: Teodoro Ŝaljapin, rusa opera kantisto (baso) (m. 1938)
- 1885: Willy Brandt, germana pedagogo kaj filologo (m. 1975)
- 1886: Bálint Csűry, hungara lingvisto esplorinta la lingvon de ĉangohungaroj de Moldavio (m. 1941)
- 1887: Géza Csáth, hungara verkisto, kuracisto kaj muzika kritikisto (m. 1919)
- 1892: Robert H. Jackson, ĝenerala prokuroro de Usono (m. 1954)
- 1902: Harold Lasswell, usona komunikologo kaj sociologo pri amaskomunikiloj (m. 1978)
- 1903: Dániel Simén, rumania hungara unitarisma eklezia verkisto (m. 1969)
- 1903: Georges Simenon, belga verkisto (m. 1989)
- 1904: Géza Jakab, hungara ĵurnalisto, poeto, kunlaboranto de "Arada Bulteno" (m. 1992)
- 1906: Agostinho da Silva, portugala filozofo, verkisto kaj eseisto pri panteismo, jarmilismo, budhismo kaj franciskanoj (m. 1994)
- 1909: Piroska Csányi, hungara ĵurnalistino, verkistino (m. 1981)
- 1910: William Shockley, usona Nobelpremiita inĝeniero, kunkreinto de transistoro (m. 1989)
- 1911: Faiz Ahmed Faiz, urdua poeto (m. 1984)
- 1913: Ĥalid bin Abdul-Aziz Al Saud, reĝo de Sauda Arabio (m. 1982)
- 1930: Ernst Fuchs, aŭstra pentristo, grafikisto kaj skulptisto (m. 2015)
- 1932: Lee Chong-Yeong, korea esperantisto, prezidanto de Korea Esperanto-Asocio kaj prezidanto de UEA, kuniniciatinto de Nitobe-simpozio kaj Manifesto de Prago, profesoro de AIS, kunaŭtoro de la Historio por malfermi estontecon, plurfoja preleganto de Internacia Kongresa Universitato, honora membro de UEA (m. 2008)
- 1933: Kim Novak, usona aktorino
- 1933: Paul Biya, ĉefministro kaj prezidento de Kameruno
- 1943: Elaine Pagels, usona religiosciencistino esploranta gnostikismon
- 1944: Jerry Springer, usona televidgastiganto (m. 2023)
- 1945: László Földes, hungara kantisto, aktoro, komponisto
- 1950: Judit Molnár, rumania hungara ĵurnalistino, tradukistino
- 1950: Peter Gabriel, angla kantisto, muzikisto kaj kantokomponisto, ĉefa voĉisto kaj flutisto de la muzikgrupo Genesis
- 1956: Hans Eichhorn, aŭstra verkisto
- 1968: Kelly Hu, usona aktorino
- 1968: Niamh Kavanagh, irlanda kantistino
- 1971: Sonia Evans, angla popmuzika kantistino
- 1974: Robbie Williams, angla popmuzika kantisto kaj kantverkisto
- 1979: La Mala Rodríguez, hispana hiphopa kantistino
- 1979: Mena Suvari, usona aktorino
- 1979: Anders Behring Breivik, norvega amasmurdisto, farinto de la atakoj en Norvegio
- 1981: Levente Vajda, rumania hungara ŝakisto, grandmajstro
- 1994: Memphis Depay, nederlanda futbalisto, membro de la nederlanda nacia teamo de futbalo
Mortoj
[redakti | redakti fonton]- 858: Kenneth la 1-a, reĝo de Dalriada kaj de piktoj (n. ĉirkaŭ 810)
- 921: Vratislav la 1-a, ĉeĥa princo kaj duko de Bohemio (n. 888)
- 942: Muhammad ibn Ra'ik, reganto de Abasida Kaliflando
- 1130: Honorio la 2-a, papo (n. ĉirkaŭ 1060)
- 1141: Béla la 2-a, reĝo de Hungario (m. 1109)
- 1537: Bahadur Ŝaho, sultano de Guĝarato kaj ties lasta reganto
- 1539: Izabela d'Este, markizino de Mantuo, la unua damo de la itala renesanco (n. 1474)
- 1543: Johannes Eck, germana katolika teologo, kontraŭulo de Marteno Lutero (n. 1468)
- 1571: Benvenuto Cellini, itala oraĵisto, skulptisto, dezajnisto, militisto kaj muzikisto (n. 1500)
- 1660: Karolo la 10-a Gustavo, reĝo de Svedio (n. 1622)
- 1662: Elizabeto Stuart, angla kaj skota princino, reĝino de Ĉeĥio (n. 1596)
- 1693: Johann Caspar Kerll, germana orgenisto kaj komponisto (n. 1627)
- 1728: Cotton Mather, usona puritana kleriko (n. 1663)
- 1741: Johann Joseph Fux, aŭstra komponisto kaj muzikteoriisto (n. ĉirkaŭ 1660)
- 1787: Boskovich, kroata tutfakulo, sciencisto, astronomo, filozofo, poeto, vojaĝisto, jezuito (n. 1711)
- 1798: Wilhelm Heinrich Wackenroder, germana verkisto, antaŭulo de la germana romantikismo (n. 1773)
- 1818: George Rogers Clark, usona revolucia militestro, aktiva partoprenanto de la Usona Milito de Sendependeco (n. 1752)
- 1837: Mariano José de Larra, hispana verkisto kaj ĵurnalisto (n. 1809)
- 1845: Henrich Steffens, germana-norvega naturscienculo, naturfilozofo kaj verkisto (n. 1773)
- 1858: Sylvie von Ziegesar, germana intelektulino (n. 1785)
- 1875: Zacharias Frankel, juda rabeno kaj sciencisto, reformemeulo de judismo (n. 1801)
- 1881: Carl Höland, germana juristo kaj politikisto
- 1883: Richard Wagner, germana komponisto, dramisto, poeto, aŭtoro de operoj (n. 1813)
- 1893: Lajos Nagy, hungara aktoro kaj publicisto (n. 1819)
- 1893: Ignacio Manuel Altamirano, meksika verkisto, ĵurnalisto kaj politikisto (n. 1834)
- 1896: Emil Einert, germana historiisto kaj instruisto (n. 1826)
- 1896: Karl Martin Reinthaler, germana komponisto (n. 1822)
- 1898: Ludwig Gabillon, germana aktoro kaj reĝisoro (n. 1825)
- 1930: Anton Faistauer, aŭstra artisto, ekspresionisma pentristo (n. 1887)
- 1937: István Nagy, hungara pentristo, membro de Societo Szinyei Merse Pál (n. 1873)
- 1938: Ludwig Schemann, germana historiisto, bibliotekisto kaj rasisma filozofo
- 1940: Eduard Schwartz, germana filologo (n. 1858)
- 1941: Bálint Csűry, hungara lingvisto, tradukisto, eldoninto de materialoj pri ĉangohungaroj, profesoro (n. 1886)
- 1942: Epitacio Pessoa, unua prezidento de Brazilo (n. 1865)
- 1942: Otakar Batlička, ĉeĥa radioamatoro, vojaĝisto, verkisto, kontraŭfaŝista batalanto, murdita (n. 1895)
- 1956: Jan Łukasiewicz, pola logikisto, matematikisto, filozofo, ministro, kreinto de la pola skribmaniero, okupiĝanta pri tradicia propozicia logiko, principo de nekontraŭdiro kaj leĝo pri elimino de tria (n. 1878)
- 1957: Oszkár Jászi, hungara politikisto, sociologo, profesoro (n. 1875)
- 1958: Georges Rouault, franca pentristo kaj grafikisto (n. 1871)
- 1958: Christabel Pankhurst, angla sufrageto, konfondintino de la Socia kaj Politika Unio de Virinoj (n. 1880)
- 1960: Henriko Fischer-Galati, rumana pioniro de Esperanto, gvidanto de Esperanto-movado en Rumanio, eldoninto de la rumana Ŝlosilo, prezidanto de Rumana Esperanto-Societo (n. 1879)
- 1962: Gyula Ferenczy, hungara komponisto, dramverkisto, teatroorganizinto kaj aktoro (n. 1891)
- 1967: Abelardo L. Rodríguez, provizora prezidento de Meksiko (n. 1889)
- 1969: Kazimierz Wierzyński, pola poeto, verkisto kaj teatra kritikisto, kunlaboranto de Radio Libera Eŭropo/Radio Libero, kunlaboranto de "Kultura" (n. 1894)
- 1969: Zsizsi Ferenczy, rumania hungara kantistino (m. 1895)
- 1970: László Darkó, rumania hungara arthistoriisto, pentristo, restarigisto (n. 1924)
- 1976: Murtala Mohammed, generalo kaj prezidento de Niĝerio, murdita (n. 1938)
- 1980: Marian Rejewski, pola matematikisto kaj kriptologo, kiu rompis la ĉifron de Enigma (n. 1905)
- 1986: Bolesław Gebert, pola komunista aktivulo, soveta spiono, kunkreinto de la Komunisma Partio de Usono kontraŭstaranta al financa usona helpo dum la pola-bolŝevika milito, fervora adepto de la soveta invado en Pollandon, ambasadoro de Pola Popola Respubliko en Turkio (n. 1895)
- 2004: Zelimĥan Jandarbijev, ĉeĉena poeto, prezidento de Ĉeĉena Respubliko Iĉkerio, murdita (n. 1952)
- 2005: Lucia Santos, portugala monaĥino, atestantino de revelacioj en Fátima (n. 1907)
- 2008: Henri Salvador, franca kantisto, komponisto, gitaristo kaj humuristo (n. 1917)
- 2014: Edward Żebrowski, pola reĝisoro, scenaristo kaj aktoro (n. 1935)
- 2014: Zbigniew Romaszewski, pola fizikisto kaj politikisto, opozicia aktivulo organizinta la subteran Radio Solidareco, senatano (n. 1939)
- 2016: Antonin Scalia, usona juĝisto de la Supera Kortumo (n. 1936)
- 2018: Henri Laborde de Montpezat, franca grafo, edzo de reĝino Margareta la 2-a de Danio (n. 1934)
- 2019: Dezső Tandori, hungara poeto, verkisto kaj tradukisto, okupiĝanta pri birdoj (n. 1938)
- 2021: Ferenc Jálics, hungara katolika pastro, jezuito, altlerneja instruisto en Argentino kaj Ĉilio, verkinto de katolikaj libroj (n. 1927)
Specialaj tagoj kaj festoj
[redakti | redakti fonton]- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio
- Katarina de Ricci, itala sanktulino, mistikulino, stigmatulino kaj viziulino
- Monda Tago de Radio - proklamita de Unesko novembre 2011
Tagoj de semajno
[redakti | redakti fonton]La 13-a de februaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095:
- Lundo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Mardo en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091;
- Merkredo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Vendredo en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099;
- Sabato en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094.