Banská Bystrica

Banská Bystrica
	Banská Bystrica
	hungare: Besztercebánya, germane: Neusohl
	Urbo
	Ĉefplaco en Banská Bystrica
	Blazono
	Blazono
	Oficiala nomo: Banská Bystrica
Lando	Slovakio
Regiono	Regiono Banská Bystrica
Distrikto	Distrikto Banská Bystrica
Historia regiono	Supra Hungarujo
Parto de	Pohronie
Montaro	Slovaka ercmontaro
Urbaj partoj	15
Memorindaĵo	Urba burgo
Konstruaĵo	Monumento de SNR
Rivero	Hron
Situo	Banská Bystrica
- koordinatoj	48°44′08″N 19°08′45″E / 48.73556°N, 19.14583°O (mapo)
Areo	103,368 km² (10 336,8 ha)
Loĝantaro	78 724 (31.12.2010)
Denseco	761,59 loĝ./km²
Unua skribmencio	1255
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	974 01
Telefona antaŭkodo	+421-48
Aŭtokodoj	BB, BC
	Situo enkadre de Slovakio
	Situo en Regiono Banská Bystrica
	Vikimedia Komunejo: Banská Bystrica
	Retpaĝo: www.banskabystrica.sk
	Portalo pri Slovakio

Koordinatoj: 48°44′08″N 19°08′45″E / 48.73556°N, 19.14583°O (mapo)

Banská Bystrica, hungare Besztercebánya germane Neusohl estas minejurbo en Slovakio kun ĉirkaŭ 82.000 loxgantoj (2004). Ĝi estas administra centro en Mez-Slovakio.

La placo, horloĝturo kaj preĝejo de Francisko Xavier

Geografio[redakti | redakti fonton]

Banská Bystrica situas apud la rivero Hron, ĝin ĉirkaŭas montoj.

Historio[redakti | redakti fonton]

Germanoj fondis ĝin en la 12-a jarcento. El la praa komunumo evoluis al la 13-a jarcento grava centro de la minado (precipe kuprojn kaj arĝentojn oni minadis).

Alianco de minurboj dum la mezepoko en la regiono (la loknomoj estas unue hungare (uzataj ĝis 1920)), poste laŭ la nuna slovaka formo:

Tiam ĝi ricevis liberajn reĝajn urbajn rajtojn. En 1620 Gábor Bethlen aranĝis parlamenton, kie oni kronis lin reĝo. Inter 1703-1708 Francisko Rákóczi la 2-a tenis ĝin. Baldaŭe la urbo iĝis ankaŭ episkopejo.

La urbocentraj konstruaĵoj en gotika kaj renesanca stiloj (burĝaj domoj, urbodomo kaj preĝejoj sur loko de la iama fortikaĵo) devenas el la 16-17a jarcentoj, el tiu tempo, kiam la arĝento kaj kupro - minita en la ĉirkaŭo - estis bone vendita en tuta Eŭropo.

En 1910 loĝis tie 10776 da homoj (5261 hungaroj, 4388 slovakoj, 879 germanoj). La urbo estis distriktejo de Zólyom.

La 29-an de aŭgusto de 1944, Banská Bystrica estis la loko de la slovaka nacia ribelo kontraŭ la nazioj. En la konstruaĵo de la malnova urbodomo (1479), funkcias muzeo montranta la eventojn.

Post la dua mondmilito, Banská Bystrica evoluis al industria centro, kie oni produktas teksaĵojn, paperojn, metalaĵojn kaj cementon (hodiaŭ cementon ankoraŭ ne). La urba ĉirkaŭajo estas ŝatata somera kaj vintra ripozejo.

En 2001 95% de la loĝantoj estis slovakoj.