Saltu al enhavo

Ŝavikolo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ŝavikolo
ŝavikolo
Plata kemia strukturo de la
Ŝavikolo
ŝavikolo
Tridimensia kemia strukturo de la Ŝavikolo
izoŝavikolo
Tridimensia kemia strukturo de la Izoŝavikolo
Ŝavikolo estas nature trovata en la esencoleoj de la beteloleo.
Alternativa(j) nomo(j)
  • p-Alil-fenolo
  • Propenil-fenolo
Kemia formulo
C9H10O
CAS-numero-kodo 501-92-8
ChemSpider kodo 21105856
PubChem-kodo 68148
Merck Index 15,2049
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo
Molmaso 134.178 g·mol−1
Denseco 1.020g cm−3
Fandpunkto 16  °C
Bolpunkto 238  °C
Refrakta indico  1,5441
Acideco (pKa) 10.23[1]
Solvebleco Akvo:Malmulte solvebla
Mortiga dozo (LD50) 1230 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H302, H312, H315, H319
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P264, P270, P280, P301+312, P302+352, P305+351+338, P312, P321, P330, P332+313, P337+313, P362, P363, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25  °C kaj 100 kPa)

Ŝavikoloalil-fenolo estas natura fenilpropeno, natura organika komponaĵo, kies kemia strukturo konsistas je unu fenola grupo ligita al alia propenila grupo. Ĝi estas senkolora likvaĵo distilita kune kun terpenoj en la esencoleo de betelo. Freŝaj folioj de betelo enhavas ĉirkaŭ 30%-40% da ŝavikolo. Ĝi ĉefe uzatas kiel milda stimulilo.

Esencoleoj ekde seka foliaro de betelo povas enhavi ĉirkaŭ 70%-75% metil-ŝavikolo. Ŝavikolo estas metabolito de la metil-ŝavikolo. Aktivigita ŝavikolo havas stimulajn efikojn sen psikedel-simila aktiveco pro ĝiaj pluraj korespondaj alkaloidaj analogaĵoj, tiaj kiaj hordenino, tiramino kaj p-hidrokso-amfetamino. Ŝavikolo trovatas en aliaj esencoleoj tiaj kiaj anizo kaj gardenio. Ŝavikolo uzatas en parfumfabrikado, dentopastoj kaj kosmetikaĵoj. Ŝaviko havas nematicidajn[2], antifungajn,[3] kaj antimikrobajn [4] proprecojn.

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Ŝavikolo transformigas en "izoŝavikolon" en alkala medio:

ŝavikolo izoŝavikolo

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]
  • Ŝavikolo estas sintezebla per varma interagado de la alila-fenila-etero en ĉeesto de natria hidroksido:

alila fenila etero ŝavikolo

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]