7-a de aŭgusto

aŭgusto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 7-a de aŭgusto estas la 219-a tago de la jaro (la 220-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 146 tagoj restas.

Je la 7-a de aŭgusto okazis, interalie:

Eventoj[redakti | redakti fonton]

626: Armeoj de Sasanidoj kaj Avaroj finis nesukcesan sieĝon de Konstantinopolo
936: Oto la 1-a en Aachen iĝis reĝo de Germanio.
1259: Litovio: Mindaugas redonis al la ordeno de germanaj kavaliroj Ĵemajtion, Skalvion kaj preskaŭ la tutan Dainava
1316: Papado en Avinjono: post morto de Klemento da 5-a finiĝis pli ol dujara periodo de Vaka Seĝo - Johano la 22-a iĝis papo
1588: Nokte de la 7-a/8-a de aŭgusto hispana Nevenkebla mararmeo estis atakita de angloj helpe de 8 akvoveturiloj plenigitaj de facile bruligeblaj materialoj sur rodo de neŭtrala franca haveno Kalezo
1627: Sveda-pola milito: komenciĝis senrezulta batalo apud Tczew - sveda reĝo Gustavo la 2-a Adolfo estis vundita pro kio sveda armeo rezignis sieĝon de Gdańsk
1679: Brigantino, konstruita de René Robert Cavelier de La Salle, komencis navigadon kiel unua velŝipo al supraj Grandaj Lagoj
Granda Nordia Milito
- 1702: Sveda armeo okupis Krakovon
- 1714: Unua en historio grava venko de la Rusa Imperia Mararmeo super la sveda en batalo de duoninsulo Hanko — okupado de Finnlando komenciĝis
- 1720: Venko de rusa ŝiparo super la sveda en marbatalo de Granhamn — fino de sveda dominado sur la Balta Maro;
1743: Subskribo de rusa-sveda pactraktato en Åbo (Turku) — la Rusa Imperio aneksis sudan parton de Finnlando kaj plifirmigis siajn influojn en Svedio
1782: En Petrogrado oni inaŭguris monumenton al Petro la Granda - La Bronza Rajdanto
1786: Unua protekta tereno por indianoj kreiĝis en Usono
1814: Papo Pio la 7-a reaktivigis la ordenon de jezuitoj, likviditan en 1773
1819: Batalo de Bojakao: Simón Bolívar venkis hispanajn trupojn, submetante Bogoton sub sian regadon, tiel plifortigante sendependecon de Vicreĝlando de Nova Granado
1830: Ludoviko-Filipo iĝis reĝo de Francio - lasta monarko el la dinastio Burbonoj
1839: Observatorio Pulkovo establiĝis en la Rusia imperio
1840: En Anglio oni malpermesas laborigi infanojn kiel kamenpurigistoj
1856: Al Aŭstralio albordiĝis unuaj polaj setliĝintoj
Prago
- 1872: Kondamnita kiel informanto de polico, Karel Sabina, estis devigita forlasi Pragon kaj translokiĝi al Dresdeno
- 1877: Kvartalo Královské Vinohrady estis alinomita al Žižkov
1888: Ĵakvo la Buĉisto komencis sian serian murdadon
1901: Ĉeĥio: elektra tramo ekfunkciis sur etŝpura fervojo inter Most kaj Litvínov
1905: En Krakovo aŭstroj transdonis la kastelon de Vavelo al polaj civiloj
1908: Venuso de Willendorf el Malfrua Paleolitiko estis malkovrita en Aŭstrio
1908: Bulgario: konstituciaj kluboj estis fonditaj en Kratovo kaj Kriva Palanka
1912: Aŭstra fizikisto Victor Franz Hess dum flugo per balono malkovris kosman radiadon
Unua Mondmilito
- 1914: Rezulte de paniko kaŭzita de timigita ĉevalo en Kalisz germanaj soldatoj komencis kaosan pafadon dum kiu pereis hazardaj trapasantoj kaj la soldatoj mem. Poste ili pripafis la urbon (ĉ. 100 civiluloj pereis) kaj nokte post retiriĝo komencis artilerian pafadon per kanontubaroj
1919: Hungara registaro de István Friedrich formiĝis kiel plenuma povo
1920: Soveta-Pola Milito: komenco de aligrupiĝo de polaj armeoj antaŭ la batalo de Varsovio
1920: Dua Pola Respubliko: en Varsovio estis subskribita traktato pri reciproka agnosko de suvereneco inter Ukraina Popola Respubliko kaj Kubania Popola Respubliko kun komuna subteno en la lukto por nacia liberigo
1920: Portugalio aprobis leĝon pri Aziaj kaj Afrikaj Kolonioj
1933: Asiria genocido: en vilaĝo Simele okazis unua masakro de asirianoj fare de iraka armeo - en la tagoj 7-11 de aŭgusto oni murdis ĉ. 3000 personojn en gubernio Dahuk kaj gubernio Ninivo (63 ekstermitaj vilaĝoj kune kun kvartalo de Mosulo - dum la unua mondmilito turkoj kaj kurdoj murdis 2/3-onojn de asirianoj)
1934: Franz von Papen rezignis esti vickanceliero en registaro de Adolf Hitler - la posteno restis vaka
1938: En Supra Aŭstrio establiĝis Koncentrejo Mauthausen-Gusen — malliberuloj de la germana koncentrejo Dachau komencis ĝin konstrui
Dua Mondmilito
- 1940: Germana okupado de Pollando: kelkajn monatojn antaŭ kreo de la Varsovia geto okupaciaj regopovoj de Varsovio informis, ke judoj alvenantaj al Varsovio povas loĝi nur en la parto, kiu estos ĉirkaŭita per muro; Bramcote (Warwickshire): unua vizito sur la brita tero de Supera Komandanto, divizia generalo Władysław Sikorski ĉe polaj pilotoj - en bombaj skadroj 300 kaj 301; Alzaco-Loreno aneksita de Tria Regno; Libera Francio subskribis militan konvencion kun Britio
- 1941: Holokaŭsto: sur juda tombejo en Grajewo germanoj pafmortigis 119 judojn, polojn kaj rusojn; Volinio: en Zdołbunów SS murdis 380-450 judojn; Moldavio: 550 judoj estas mortigitaj en la juda geto de Kiŝinevo; Britio: interkonsento pri restarigo de diplomatiaj rilatoj inter Belgio kaj Sovetunio; 8 konvojoj, 3 malsanulŝipoj kaj unu speciala traveturigis de Sirio kaj Libano al Francio (reĝimo de Vichy) 37,5 mil homojn, en tio 5 mil civiluloj; 5668 francaj soldatoj aliĝis al Libera Francio de generalo Charles de Gaulle; Orienta Fronto: nokte aviadila grupo de aerodromoj el Saaremaa atakis Berlinon - 15-a Divizio de Bomba Aviado (35 aviadiloj) ĵetis 3 mil tunojn da bomboj; la Ruĝa Armeo evakuiĝis de Staraja Russa
- 1942: Operaco Reinhardt: al koncentrejo Aŭŝvico alvenis transporto de 1014 judoj de Francio, el kiuj SS elektis 704 por gasumi en gasĉambroj; Germana polico pafmortigis en komunumo Aleksandrów en Zamość-regiono 17 polojn kaj 36 judojn; Sudokcidenta Pacifiko: usona 1-a Divizio de Mar-Infanterio alteriĝis sur Salomonoj kaj Guadalcanal - Batalo de Guadalcanal komencita; 2-a etapo de la evakuo de Pola Armeo en Sovetunio komenciĝis
- 1943: Taĉmento de Popola Gvardio je la nomo al Kazimierz Pułaski batalis kun la germana en arbaroj de Skierniewice, la alia grupo detruis en Distrikto Minski trajnon kun benzino; taĉmento de Pola Enlanda Armeo gvidata de Antoni Heda liberigis de malliberejo en Starachowice pli ol 80 personojn kaj taĉmento de leŭtenanto Stanisław Sojczyński 56 el malliberejo en Radomsko; trupoj de Okcidenta Fronto komencis ofensivon direkte al Spas-Demensk (operaco finita la 20-an de aŭgusto); Ruĝa Armeo liberigis Grajvoron; nokte soveta aviado atakis fervojajn nodojn en Karaĉev kaj kelkajn en Ĥarkiva provinco
- 1944: Ribelo de Varsovio: tritaga ekstermado de kvartalo Wola finiĝis per murdo de 40-60 mil civiluloj — laŭ persona ordono de Hitler por "purigi Varsovion de civila loĝantaro"; ĉe la str. Jerozolimskie ekkonstruatas barikado, kiu ĝis fino de la insurekcio servos kiel sekura trapasejo inter la du partoj de Mezurbo; nokte de la 7-a/8-a germanoj murdis apud preĝejo en Wola superan kapelestron de pola armeo pastron kolonelon Tadeusz Jachimowski; ekstermo de pola vilaĝo Poręba Dzierżna apud Olkusz - venĝe pro mortigo de 4 germanaj soldatoj oni eltiris el domoj 40 virojn pafmortigante ilin sur placo, sekvan tagon 2/3 da konstruaĵoj estis bruligitaj; kompanio de EA el Busko-regiono batalis kontraŭ 80-persona taĉmento de Wehrmacht; Operaco Overlord: komenciĝis dusemajna batalo de Falaise (Normandio), kie Unua Kirasita Divizio de pola generalo Stanisław Maczek ne permesis fuĝi el ĉirkaŭigo al dekoj da miloj de germanaj soldatoj kaj kontribuas al rompo de la germana defendo; usonaj bombaviadiloj aeratakis kelke da lokoj en Supra Silezio; generalo Dietrich von Choltitz estis nomumita de Adolf Hitler armea guberniestro de Parizo kun ordono defendi la urbon senkonsidere de perdoj kaj detruoj, kion li ne plenumis; generalo Dwight Eisenhower translokis sian ĉefsidejon de Londono al Reims (Francio); Orienta Fronto: trupoj de la 4-a Ukraina Fronto liberigis Borysław kaj transiris landlimon kun Ĉeĥoslovakio; en Berlino antaŭ "popola juĝejo" komencita 2-taga proceso kontraŭ atencintoj al Hitler (el la 20-a de julio); dua soveta okupado de Pollando: kreita en la regiono de Mińsk Mazowiecki Operaca Grupo "Oriento" de Pola Enlanda Armeo nombranta 750 soldatojn estis arestita de NKVD kaj alveturigita al liberigita koncentrejo Majdanek
1945: Eksa ŝtata ministro de Tria Regno por Protektorato Bohemio kaj Moravio Karl Hermann Frank estis sekrete translokigita de usona kaptiteco al Prago - lia transporto estis anoncita per sekreta ĉifro en la radielsendo de Radio Luksemburgio, mortkondamnita de Nacia Kortumo la 21-an de majo 1946, la verdikto plenumiĝis en la praga malliberejo Pankrác la sekvan tagon
1947: Ekspedicio de Thor Heyerdahl al Polinezio sur la floso Kon-Tiki finiĝis
1948: Willem Drees iĝis ĉefministro de Nederlando
1952: Stalinismo: en Varsovia malliberejo en Mokotów oni pafmortigis 6 oficirojn, akuzitajn pri partopreno en komploto por perforta faligo de la registaro kaj spionado — plimulto estis pilotoj de Polaj Armitaj Fortoj en Okcidento, krome 2 membrojn de Libero kaj Sendependo ("Anatemitaj Soldatoj")
1953: Ohio estis akceptita al Usono per retroaktiva ordo komencita en 1803
1960: Ebur-Bordo sendependiĝis (de Franca Okcidenta Afriko)
1961: Dutaga kosma misio de Vostok 2 kun soveta kosmonaŭto German Stepanoviĉ Titov finiĝis
1966: Miĉigano: en Lansing okazis tumulto kun rasisma fono
1970: Konsuma milito inter Egiptio kaj Israelo finiĝis
1971: Projekto Apollo: komanda modulo de Apollo 15 sekure surakviĝis sur Pacifiko
1978: Prezidento de Usono Jimmy Carter, deklaris najbarecon de Love Canal apud Niagara Falls kiel loko de katastrofo pro kemiaj forĵetaĵoj
1979: Nuklea akcidento en sekreta nuklea centralo en usona subŝtato Tenesio - ĉ. 1000 personoj spertis radiaktivecon kvinoble pli grandan ol permesebla dum unu jaro
1980: Solidareco: aktivulino de Liberaj Sindikatoj de Marbordo Anna Walentynowicz estis maldungita de sia laboro, kio estis senpera kaŭzo de la striko en Ŝipfarejo de Gdańsk komencita post semajno
1982: Terorismo: sekreta armena terorisma organizaĵo ASALA bombatencis en la aviadilejo de Ankaro - 9 personoj mortis, 70 vundiĝis
1988: Angolaj ĉasaviadiloj MiG-23 provis sensukcese pafalterigi aviadilon kun prezidento de Bocvano Quett Masire
1995: Angla sportisto Jonathan Edwards dum okaziĝanta en Göteborg Atletika Monda Ĉampioneco unuafoje transiris barieron de 18 metroj en trisalto
1997: Kanadanoj finis konstruadon de giganta gasodukto trans Andoj de Argentino ĝis Ĉilio
1998: Terorismo: rezulte de la atakoj de Al-Kaida kontraŭ usonaj ambasadejoj en la ĉefurboj de Kenjo kaj Tanzanio mortis 224 personoj, 4500 vundiĝis
1999: Islama Internacia Brigado apogita de ĉeĉenaj islamistoj invadis Dagestanon (Rusio)
2004: Grekio: malfermo de la ponto Rio-Antirio
2006: C/2006 P1 (Kometo McNaught) estis malkovrita
2008: 16 jarojn post pli frua milito, rezulte de kio Sud-Osetio estis enkorpigita al Rusio, la invado de kartvela armeo komencis militon en Sud-Osetio, malgajnotan de Kartvelio
2010: Juan Manuel Santos iĝis prezidento de Kolombio
2010: Unu el la plej detruaj inundoj komenciĝis en norda Bohemio; pola Bogatynia estis inundita de trafluanta la urbon rivereto Miedzianka
2014: Prezidento de Usono Barack Obama agnoskis internacian aviadan intervenon kontraŭ Islama Ŝtato
2016: 22 personoj pereis en rapidega dutaga inundo en Skopjo, la ĉefurbo de Makedonio
2018: Iván Duque Márquez iĝis prezidento de Kolombio
2020: Barato: aviadila akcidento sur internacia flughaveno Calicut en la kerala urbo - 21 pasaĝeroj, el 190 homoj surŝipe, mortis
2022: Invado de Rusio en Ukrainion:
- Laŭ ukraina stabo Rusio perdis 42 200 soldatojn; en Ĥersono rusoj minis urban infrastrukturon — pli frue urbestro de Melitopolo informis pri minacoj de okupantoj eksplodigi la infrastrukturon kaze de ukraina kontraŭofensivo; 20 ukrainaj studentoj de medicino el Ĥarkivo venontsemajne daŭrigos studadon apud Kembriĝo; kadre de karitata agado, iniciatita de Olena Zelenska, oni aĉetis unuajn 24 ambulancojn; ĝis nun preskaŭ 600 ukrainoj revenis el mallibero (en tio iom pli ol 100 estis civluloj)
- Belorusa kantistino estis kondamnita al 15 tagoj de mallibero pro plenumo en Minsko de ukraina kanto, lokestro al 30 tagoj; Reuters: 4 ŝarĝoŝipoj kun ukraina nutraĵo elnavigis el marhavenoj sur Nigra Maro post malblokado de ukraina eksporto

Esperantujo[redakti | redakti fonton]

1904: Francio: en Kalezo okazis kunveno de esperantistoj, estanta la "patrino" de Universalaj Kongresoj de Esperanto

Naskiĝoj[redakti | redakti fonton]

317: Konstancio la 2-a, imperiestro de Romio (m. 361)
1165: Ibn Arabi, sufia teologo, mistikulo, poeto kaj filozofo el Al-Andalus, substrekanta la ideon pri Tawhid, konsiderata la plej granda ŝejko (m. 1240)
1533: Alonso de Ercilla, hispana poeto kaj soldato, aŭtoro de eposa poemo La Araucana (m. 1594)
1533: Valentin Weigel, germana teologo kaj filozofo, mistika verkisto, prapioniro de teozofio (m. 1588)
1560: Erzsébet Báthory, hungara grafino loĝanta en burgo Čachtice, flue parolanta hungare, latine kaj germane, konsiderata amasmurdistino (m. 1614)
1598: Georg Stiernhielm, sveda ŝtatoficisto, poeto, esploristo de skaldoj (m. 1672)
1779: Carl Ritter, germana geografo, fondinto de la moderna geografio (m. 1859)
1802: Germain Henri Hess, svisa kemiisto kaj fizikisto, okupiĝanta pri termokemio (m. 1850)
1819: Pantelejmon Kuliŝ, ukraina verkisto, poeto, folkloristo, etnografo, eldonisto, tradukisto (m. 1897)
1825: Gusztáv Kondor, hungara astronomo, matematikisto, profesoro, instruisto, membro de Hungara Scienca Akademio (m. 1897)
1830: Karlo Guntero (Schwarzburg-Sondershausen), germana duko kaj prusia generalo (m. 1909)
1832: Julius Epstein, kroata pianisto kaj pedagogo (m. 1926)
1857: Paul Koetschau, germana pedagogo kaj filologo (m. 1939)
1858: Carlo Cordero de Montezemolo, itala markizo, generalo, prezidanto de Itala Esperanto-Federacio kaj de pluraj italaj Esperanto-kongresoj (m. 1943)
1862: Henri Le Sidaner, franca impresionista pentristo ekspoziciinta en la Pentrosalono de Parizo (m. 1939)
1866: Johannes Dietterle, germana filologo, diakono kaj luterana pastoro, direktoro de Saksa Esperanto-Instituto, membro de Lingva Komitato, vicprezidanto de la Akademio de Esperanto, komitatano de UEA, prezidanto de UK 1923, kunlaboranto de IALA kaj de la eldonejo Ferdinand Hirt und Sohn, organizanto de tutmonda statistiko pri esperantistoj, konata de Bildotabuloj por la instruado de Esperanto, La Vendreda Klubo, kaj Originala Verkaro de Zamenhof (m. 1943)
1867: Emil Nolde, dana-germana pentristo, reprezentanto de ekspresionismo (por nazioj de degenerita arto) (m. 1956)
1876: Mata Hari (Margaretha Geertruida Zelle), nederlanda dancistino kaj spionino, ekzekutita (m. 1917)
1883: Joachim Ringelnatz, germana verkisto kaj pentristo (m. 1934)
1892: Georg Jüterbock, germana aviadpioniro (m. 1940)
1899: Oldřich Nový, ĉeĥa aktoro, reĝisoro, dramisto kaj kantisto (m. 1983)
1901: Sándor Ferenczy, rumania hungara biologo (ornitologo) (m. 1945)
1908: Hiranmoy Ghoshal, barata-pola verkisto, tradukisto, diplomato, lekciisto de Varsovia Universitato, bengaligis romanon Quo vadis? (m. 1969)
1911: István Bibó, hungara jurfilozofo, pripolitika-prihistoria verkisto (m. 1979)
1912: Imre Csenki, hungara komponisto, dirigento kaj instruisto (m. 1996)
1912: Zoltán Hargitai, hungara botanikisto esplorinta flaŭron (m. 1945)
1918: Cornelis Buddingh, nederlanda poeto kaj tradukisto (m. 1985)
1920: György Radnai, hungara operokantisto (baritono) (m. 1977)
1923: Viktor Nagy B., rumania hungara laborista poeto kaj verkisto, kunlaboranto de "Háromszék" (m. 2009)
1927: József Vekerdi, hungara bibliotekisto, lingvisto, tradukisto (m. 2015)
1928: Erika Lagrange, germana esperantistino, tradukistino, edzino de Georges Lagrange kaj edukistino de denaskaj Esperanto-parolantoj (m. 2008)
1930: Hubert Schiefelbein, germana skulptisto
1932: Abebe Bikila, etiopa maratonisto, venkinto en du olimpikoj (m. 1973)
1933: Elinor Ostrom, usona ekonomistino kaj Nobel-premiitino (m. 2012)
1934: Dieter Schlesak, rumanlanda germanlingva verkisto, transilvania sakso (m. 2019)
1934: László Kónya, rumania hungara operkantisto
1937: Lajos Kántor, hungara literaturhistoriisto, publicisto, redaktoro
1938: Kálmán Attila Szabó, rumania hungara instruisto pri pedagogio, lernejhistoriisto
1938: Jan Kieniewicz, pola historiisto, profesoro pri homa scienco, diplomato, spertulo pri historio de Barato kaj hispanismo
1940: Jean-Luc Dehaene, flandra politikisto, ĉefministro de Belgio (m. 2014)
1943: Alain Corneau, franca film-reĝisoro (m. 2010)
1947: Sofia Rotaru, soveta, rusia kantistino kaj aktorino
1948: Wolfgang Haas, liĥtenŝtejna teologo kaj ĉefepiskopo romkatolika
1949: Walid Jumblatt, libana politikisto
1955: Vladimir Sorokin, rusa verkisto
1958: Bruce Dickinson, angla rokmuzikisto, kantisto kaj radio-parolisto
1959: Edward Simoni, pola-germana muzikisto, komponisto, virtuozo de pajnofluto
1960: David Duchovny, usona aktoro
1961: Gesine Lötzsch, germana politikistino kaj filologino
1966: Jimmy Wales, usona entreprenisto, kunfondinto de Vikipedio kaj Wikia
1975: Charlize Theron, sudafrika-usona aktorino parolanta afrikanse
1984: Yun Hyon-seok, sudkorea poeto, civitana aktivulo, sinmortiginto (m. 2013)