Natria selenito

Natria selenito, selenito de natrio aŭ Na₂SeO₃ estas neorganika kombinaĵo de natrio kaj selenita acido, senkolora solido, komerce trovata sub la formo kvinhidrata, kiu estas la plej ordinara akvosolvebla selena kombinaĵo.

Sintezoj

Sintezo 1

Dissolvado de selena duoksido en diluita solvaĵo de natria hidroksido

{\mathsf {SeO_{2}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}SeO_{3}+H_{2}O}}

Sintezo 2

Interagado de selenita acido kaj koncentrita solvaĵo de natria hidroksido:

{\mathsf {H_{2}SeO_{3}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}SeO_{3}+2H_{2}O}}

Sintezo 3

Malkomponiĝo de natria selenato:

{\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{4}\ {\xrightarrow {500^{o}C}}\ 2\;Na_{2}SeO_{3}+O_{2}}}

Reakcioj

Reakcio 1

Ĝi malkomponiĝas kiam hejtata:

{\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{3}\ {\xrightarrow {>710^{o}C}}\ 2\;Na_{2}Se+3O_{2}}}

Reakcio 2

La kristala anhidra salo prepariĝas per vakua elsekigo:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}\cdot 5\;H_{2}O\ {\xrightarrow {40^{o}C,vacuum}}\ Na_{2}SeO_{3}+5\;H_{2}O}}

Reakcio 3

Kiam hejtataj, ĝiaj koncentritaj solvaĵoj estigas natria piro-seleniton kaj natrian hidroksidon:

{\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{3}+H_{2}O\ {\xrightarrow {T}}\ Na_{2}Se_{2}O_{5}+2\;NaOH}}

Reakcio 4

Ĝi estas forta oksidigagento:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+6\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ Se\downarrow +2\;Cl_{2}\uparrow +2\;NaCl+3\;H_{2}O}}

Reakcio 5

Kun hidrogena peroksido ĝi oksidiĝas al natria selenato:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}SeO_{4}+H_{2}O}}

Reakcio 6

Ĝi estas oksidigata de la atmosfera oksigeno:

{\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{3}+O_{2}\ {\xrightarrow {700-725^{o}C}}\ 2\;Na_{2}SeO_{4}}}

Reakcio 7

Ĝi estas reduktata de la hidrogeno:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+3\;H_{2}\ {\xrightarrow {550-650^{o}C}}\ Na_{2}Se+3\;H_{2}O}}

Reakcio 8

Ĝi partoprenas en reakcio de duobla interŝanĝo kun arĝenta nitrato:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+{\underset {ar{\hat {g}}enta\;nitrato}{2\;AgNO_{3}}}\ {\xrightarrow {}}\ {\underset {ar{\hat {g}}enta\;selenito}{Ag_{2}SeO_{3}}}\downarrow +2\;NaNO_{3}}}

Proprecoj

Elektita pro ĝia selena enhavo kaj alta solvebleco, natria selenato estas ordinara ingredienco kiel dieta suplemento. Seleno esta esenca elemento kiam uzata en kvantoj tre etaj. Selenato kaj selenito de natrio estas ofte troveblaj en nutraĵoj por bestoj.^[1] Laŭ regulo de instituciaj departementoj, la bestonutraĵo devas enhavi ne pli ol 5 ppm da selenenhavo. En 2009, okazis polemiko kiam grupo da 21 kurĉevaloj mortis pri seleno-venenado pro nekorekta miksaĵo en la dieta suplemento.Unu el la plej fruaj aplikaĵoj de natria selenato estis en la vitro-industrio

Selena donas al la vitraĵo la ruĝan koloron. La fandita vitraĵo estas tiam traktata kun natria selenato kaj poste iom da arsena trioksido por redukti la kombinaĵon kaj estigi la elementan selenon. Natria selenato same uzatas kiel senkolorigagento en vitraĵo-produktado. La ruĝa tono kiun ĝi donas al vitraĵo estas komplementa al la verdaj tonoj kreitaj de ferozaj oksidoj dum la manufaktura procezo. Kiam kunuzataj, ambaŭ komponaĵoj produktas senkoloran vitraĵon.^[2]

Uzoj

Kune kun aliaj rilataj selenitoj tiaj kiaj baria kaj zinka selenitoj, natria selenito estas ĉefe uzata en manufakturo de senkolora vitraĵo. La roza koloro donita de ĉi-selenitoj nuligas la verdan koloron komunikitan de la feraj malpuraĵoj.

Ĉar seleno estas esenca elemento, natria selenito estas ingredienco en kelkaj dietaj suplementoj. La Usona Agentejo por Protektado de la Vivmedio (EPA) aprobas selenon kiel nutro-aldonaĵo por bestodietoj, tamen, la plej ordinara formo estas natria selenito por dorlotbestoj. Laŭ la artikolo "ne multe estis konata pri selenaj komponaĵoj okaze de la aprobo for bestuzado kiam la decidoj estis plenumitaj en la jardeko 1970. En la epoko kiam la reguliga ago estis prenita, nur la neorganikaj selenaj saloj (natria selenito kaj natria selenato) estis disponebla je kosto kiu permesis ĝian uzon kiel besto-nutraĵo.