12-a de marto

marto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 12-a de marto estas la 71-a tago de la jaro (la 72-a en superjaroj) laŭ la gregoria kalendaro. 294 tagoj restas.

Je la 12-a de marto okazis, interalie:

Eventoj

515 a.K.: Jerusalemo: post reveno de judoj el ekzilo babilona dum regado de la persa reĝo Dario la 1-a oni finkonstruis la Templon de Jerusalemo
538: Ostrogotoj rezignis plu sieĝi Romon
1088: Franca nobelo iĝis papo kiel Urbano la 2-a
1144: Lucio la 2-a iĝis papo
1223: En Krakovo estis konsekrita preĝejo al Sankta Triunuo
1329: Reĝo de Ĉeĥio Johano de Luksemburgo kaj Alta majstro de la Ordeno de germanaj kavaliroj Werner von Orseln subskribis en Toruń aliancon kontraŭ Pollando
1365: Universitato de Vieno fondiĝis, iniciatita i.a. de Leopoldo la 3-a
1550: Hispanoj venkis indianojn de la tribo mapuĉoj en Ĉilio
1560: Ŝiparo de Ĝenovo konkeris apartenantan al Otomana Imperio insulon Ĝerbao
1600: Pola reĝo Sigismondo la 3-a Vasa anoncis aligon de Estonio al la Respubliko de Ambaŭ Nacioj, kio estis kaŭzo de la invado de sveda armeo al Latgalio - la teritorio estis pola dum 29 jaroj
1609: Atlantiko: Bermudo iĝis brita kolonio
1622: Papo Gregorio la 15-a kanonizis: Ignaco Lojola, Francisco Xavier, Tereza el Avilo, Isidro Labrador kaj Filipo Neri
1631: Sejmo de Pola Respubliko konfirmis armisticon de Altmark (distrikto Sztum) el 1629, kiu finis la 5-an polan-svedan militon
1679: Grodno: pola reĝo Johano la 3-a Sobieski donis al tataraj rotestroj kvar vilaĝojn, 3 en distrikto Sokólski kaj 1 en distrikto Białostocki
1689: Albordiĝo de reĝo de Anglio kaj Skotlando Jakobo la 2-a al irlanda graflando Cork komencis jakobitan militon dum regado de monarko Vilhelmo la 3-a
1781: Pierre Méchain iĝis unua astronomo, kiu observis la postan galaksion nomatan M109 en la konstelacio Granda Ursino
1794: Insurekcio de Kościuszko kontraŭ la Rusia Imperio komenciĝis — generalo Antoni Madaliński fronte de Grandpoluja Brigado de Nacia Kavalerio ekmarŝis de Ostrołęka tra polaj teritorioj, aneksitaj de Reĝlando Prusio, direkte al Krakovo
1799: Aŭstrio deklaris militon al Francio
1812: Venezuelo: en Karakaso okazis tertremo, kiu detruis la urbon kaj mortigis 20 mil homojn
1817: En Kongresa Pollando estis fondita Minada Korpuso – por certigi laborforton ankaŭ por fandado
1818: Papo Pio la 7-a eldonis buleon pri kreo de Ĉefdiocezo de Varsovio
1821: Karlo Felikso de Savojo iĝis reĝo de Sardio
1849: Karlo Alberto de Savojo rompis armisticon kun Aŭstrio
1854: Krimea milito: Francio kaj Britio kontraktis kontraŭrusan aliancon kun la Otomana imperio
1863: Januara ribelo kontraŭ Rusia imperio: Marian Langiewicz kreis Registaron Nacian Civilan
1879: Venko de zuluoj kontraŭ brita armeo en batalo de Intombe (nun Sud-Afriko)
1884: Mahdanoj komencis sieĝon de Ĥartumo
1894: Misisipio: en Vicksburg oni komencis vendi Koka-kolaon en boteloj
1912: En Varsovio okazis kunveno de la Asocio de Pola Kulturo
1913: Konstruiĝanta ĉefurbo de Aŭstralio ricevis la nomon Kanbero
Unua mondmilito:
- 1917: Decida tago por la Februara revolucio en Rusio — soldatoj anstataŭ pafi al manifestaciantoj aliĝis al ili, kaj la caraj regopovoj perdis kontrolon super la ĉefurbo Petrogrado, kie manifestacio de 20 000 personoj okazis
1921: Himno de Turkio oficialiĝis
1920: Vajmara Respubliko: puĉo de Kapp komenciĝis kiam unu el liberaj korpusoj ricevis ordonon marŝi al Berlino
1920: Dua Pola Respubliko: Rusina Popola Respubliko estis likvidita de pola soldataro
1922: Transkaŭkaza Federacia Soveta Socialisma Respubliko kreiĝis el Azerbajĝano, Armenio kaj Kartvelio, kun la ĉefurbo en Tifliso
1922: Ĉeĉenio deklaris sendependecon de Rusio
1928: Malto iĝis brita dominio
1930: Germana parlamento akceptis Young-planon pri militaj reparacioj
1930: Civila malobeo kontraŭ Brita Hindio komencita: salomarŝo de Mohandas Karamchand Gandhi daŭranta 24 tagojn distance de 385 km, kun miloj da homoj marŝantaj al la maro por rikolti sian propran salon
1937: Aimo Cajander la trian fojon iĝis ĉefministro de Finnlando
1937: Pollando: ministro pri armeaj aferoj ordonis krei taĉmentojn de la teritoria Nacia Defendo - ĝis fino de la defenda milito en 1939 kreiĝis 83 batalionoj de infanterio (1600 oficiroj, 50 mil suboficiroj kaj soldatoj)
1938: En Moskvo komenciĝis granda montra proceso pri komploto kontraŭ Stalin, mortigo de Sergej Kirov kaj ekonomia sabotado — oni akuzis 21 komunistajn aktivulojn kaj 17 kondamnis al mortpuno
1938: Germana armeo Wehrmacht sen pafo aneksis Aŭstrion - Hitler Anschluss-dekrete enkorpigis ĝin al Nazia Germanio
1939: Pio la 12-a iĝis papo
Dua mondmilito:
- 1940: Germana teroro en okupata Pollando: germanaj regopovoj deportis de Piła al Ĝenerala Gubernio 160 judojn; Moskvo: subskribo de pactraktato finanta la t.n. Vintran militon inter Sovetunio kaj Finnlando, kiu perdas la istmon de Karelio — ekde tagmezo de la sekva tago; Aliancanoj: instrukcio realigi helpoplanon al Finnlando ekde la 20-a de marto; en Nov-Jorko okazis manifestacio de la pola diasporo - kolektiĝis 16 mil poloj
- 1941: Provinco Vartlando: Germana polico pafmortigis en Lodza geto 13-jaran knabon; en Poznań Gestapo malkovris konspiran multobligejon kaj radiostacion de Nacia Partio; en Ateno gazeto informis pri distingo de pola piloto Jan Poniatowski per la plej alta greka militista ordeno; nokte Bomba Korpuso de RAF atakis Hamburgon kaj Bremenon, Luftwaffe atakis Liverpool kaj Birkenhead (316 aviadiloj, 303 tunoj da detruaj bomboj, 1782 bruligaj skatoloj)
- 1942: Germana polico transportis de Varsovia malliberejo Pawiak 62 personojn al koncentrejo Aŭŝvico; en Lodzo polico fondis trudlaborejon por poloj; Gestapo pendumis en distrikto Oberbarnim polan trudlaboriston pro intima rilato kun germanino; Indonezia Fronto: laŭvica, ekde la 9-a de marto, kapitulaco de unuopaj grupiĝoj sur Javo finita - al japana mallibero iris 93 mil nederlandaj kaj indoneziaj soldatoj kaj 5 mil britaj, aŭstraliaj kaj usonaj; Hinda Oceano: britoj evakuis garnizonon de Andamanoj
- 1943: Regopovoj de Ĝenerala Gubernio sekrete ordonis devigan trudlaboron de pola junularo lernanta en fakaj lernejoj; Pola Rezistomovado: partizana taĉmento "Jędrusie" kaj loka gardejo de Pola Enlanda Armeo frakasis malliberejon en Opatów liberigante ĉirkaŭ 80 malliberulojn; Kamparana Bataliono el areo Tomaszów Lubelski atakis en arbaro Dąbrowa kolumnon de 4 aŭtomobiloj de ĝendarmaro - pereis 14 kaj unu SS-oficiro; Volinia masakro: ukrainaj naciistoj bruligis en distrikto Lucko polajn vilaĝojn Teraż, Marianówka, Hołodnica murdante ties loĝantaron; rabenoj de Usono kaj Kanado sendis memorialon al Usono pri reprezalioj de judoj en okupata Pollando; konferenco de Pacifika Milit-Konsilio en Vaŝingtono komencita (ĝis la 15-a de marto); Orienta Fronto: trupoj de Kalinina kaj Brjanska Frontoj okupis Vjazma; nokte Bomba Korpuso de RAF atakis Essen
- 1944: Apud Radzyń Podlaski germana polico pafmortigis 10 personojn, venĝe pro plenumo de mortpuno kontraŭ kunlaboristoj fare de Pola Subtera Ŝtato; Volinia masakro: 365 poloj estis murditaj en vilaĝo Palikrowy (proksime al Brodi) fare de taĉmento de la 4-a Polica Regimento de SS kun/aŭ Ukraina Ribela Armeo; 27-a Volinia Divizio de Infanterio en Korytnica frakasis batalgrupon de URA; Pola ekzila registaro en Londono nomumis anstataŭantojn de la Delegito de Pola Respubliko por la Lando - Adam Bień, Antoni Pajdak, Stanisław Jasiukowicz - kreante Landan Konsilion de Ministroj kun vicĉefministro Jan Stanisław Jankowski; Adolf Hitler ordonis realigi planon de dislokiĝo en Hungario; Birma Fronto: japana 15-a Armeo komencis ataki Imfalon
- 1945: Provizora registaro de Pollando dekretis pri deviga persona kontribuo al rekonstruo de Varsovio - ĝi koncernis permanan aŭ intelektan laboron dum maksimume 3 monatoj jare por 16-60 jaruloj; Ruĝa Armeo okupis kvin polajn urbojn: Kostrzyn-Nowe Miasto, Puck, Reda, Tczew kaj Wejherowo; usona Aviada Armeo atakis Świnoujście (1435 tunoj da bomboj); RAF atakis Dortmund (4851 tunoj da bomboj); germanaj generaloj Wilhelm Weiss iĝis komandanto de Armea Grupo "Nordo", kaj Lothar Rendulic - Armea Grupo "Kurlando"
1946: Nacia Asembleo de Bulgario alprenis Leĝon pri Laborista Terposedado, laŭ kiu pli ol 200 aroj (por Dobroĝo pli ol 300 aroj) estos ŝtatigitaj
1947: Politiko de retenado: proklamo de la Truman-doktrino — prezidento de Usono Harry S. Truman samtempe vokis la Usonana Kongreson por doni tujan ekonomian kaj militistan helpon al Grekio kaj Turkio por rebati komunismon
1950: Papo Pio la 12-a en encikliko Anni Sacri (En la sankta jaro) pri kontraŭbatalo de ateista propagando en la mondo kondamnis kontraŭkatolikajn ideologiojn instigante al preĝo pro persekutantoj de la Eklezio - en la dokumento apogis precipe Katolikan Agadon
1956: Bolesław Bierut, komunista gvidanto de Pollando, NKVD-agento, kaj unua sekretario de la Pola Unuiĝinta Laborista Partio, mortis en Moskvo en malklaraj cirkonstancoj — stalinista krimulo respondeca pri amasaj krimoj kontraŭ la pola nacio
1958: La 3-a Eŭrovido-Kantokonkurso okazis en Hilversum en Nederlando
1967: Suharto iĝis prezidento de Indonezio
1968: Maŭricio fariĝis sendependa de Britio
1972: Lastaj barataj taĉmentoj forlasis Bangladeŝon
1975: Etiopio iĝis respubliko
1983: Ribelantoj de Nacia Kuniĝo por la Tuta Sendependeco de Angolo forkondukis 66 civitanojn de Ĉeĥoslovakio
1986: Germana foirejo CeBIT estis unuafoje malfermita en Hanovro kiel aparta komerca foiro
1987: En Okcidenta Germanio kreiĝis la tria registaro de Helmut Kohl
1989: Angla informadikisto Tim Berners-Lee verkis proponon pri tio, kio iĝos TTT, kiam li direktis dokumenton al CERN kun detaloj pri inform-administrado
1992: Ĉeĉena parlamento proklamis konstitucion de la neagnoskita Ĉeĉena Respubliko Iĉkerio
1992: Maŭricio fariĝis respubliko
1993: Barato: pli ol 250 personoj pereis en serio de bombaj atencoj en Bombajo
1999: Malgraŭ protestoj de Rusio Ĉeĥio, Hungario kaj Pollando aliĝis al NATO, la plej potenca defenda organizaĵo — la solenaĵoj okazis en Independence (Misurio, Usono)
2000: Papo Johano Paŭlo la 2-a pardonpetis "al tiuj, kiuj estis persekutataj en la nomo de kristanismo en la pasinteco"
2000: Tria Kunveno de Gniezno okazis kun partopreno de 5 prezidentoj el Mez-Orienta Eŭropo
2001: Talibanoj detruis statuojn de la budhoj el Bamijano en Afganio
2003: Monda Organizaĵo pri Sano anoncis alarmon pri monda epidemio de netipa pneŭmonio
2004: Kvina Kunveno de Gniezno komenciĝis
2004: Pola Sejmo aprobis leĝon pri socia sekureco
2006: Unua koncerto sub la slogano "Solidarecaj kun Belorusio" okazis antaŭ la Reĝa Kastelo de Varsovio
2007: Parlamento de Hungario elektis la 23-an de marto Tago de Pola-Hungara Amikeco
2008: Pola pastro kosmologo Michał Heller iĝis laŭreato de la Premio Templeton
2009: En Latvio la unua registaro de Valdis Dombrovskis estis ĵurigita
2010: Komenciĝis Oka Kunveno de Gniezno
2011: Niĝero: Mahamadou Issoufou gajnis prezidentan balotadon
2013: Komenco de konklavo post abdiko de papo Benedikto la 16-a
2014: Nov-Jorko: 8 personoj pereis kaj pli ol 60 grave vundiĝis pro gas-ekplodo kaj detruo de du konstruaĵoj en Manhatano
2018: Nepalo: 52 personoj pereis kaj 19 vundiĝis en katastrofo de bangladeŝa aviadilo alteriĝanta sur aviadilejon en Katmanduo
2020: Pollando: en malsanulejo de Poznań mortis unua persono malsana je COVID-19
Invado de Rusio en Ukrainion:
- 2022: 17-a tago de la rusa agreso: pasinttage oni sukcesis evakui 7 144 personojn el 4 urboj; nokte i.a. estis pripafitaj Dnipro, Mikolajivo (2 incendioj), Vasilkiv en Kieva provinco (inter 6 raketoj unu trafis municiejon, aliaj al aviokurejo kaj provizejo de frostigita nutraĵo), Brovari, Ĥarkivo (bombita 89-foje, damaĝis i.a. Fizik-Teknika Instituto, en la provinco 10 personoj pereis, inkluzive de 3 infanoj), Mariupolo (bombata ĉiun duonhoron, i.a. pripafita moskeo, kie fuĝis pli ol 80 homoj, i.a. turkoj kaj infanoj), Buĉa (pripafitaj civiluloj atendantaj evakuon, unu vundita) kaj Kropivnicko (pripafita aviadilejo); dum bombado de civilaj celoj ĝis nun pereis 79 infanoj, pli ol 100 estis vunditaj; la tria generalo Andrej Kolesnikov estis mortigita batalkampe — 31 batalionaj grupoj de la malamiko ne kapablas batali; en Sumia provinco ukrainoj kaptis pli ol 70 rusiajn soldatojn el dizertintaj taĉmentoj (ĉ. 700 sukcesis fuĝi al Rusio);
- Mondreago: al Ukrainio alvenis pli ol 550 kanadaj solduloj, por krei Kanadan Batalionon
- 2023: 382-a tago de la rusa agreso: Pasinttage rusoj en la fronto perdis ĉ. 1 090 soldatojn — laŭ brita spionagentejo la viktimoj devenas de pli malriĉaj regionoj (30 foje plimulte ol el Moskvo, el Astraĥano ĉ. 75% devenas de kazaĥa kaj tatara minoritatoj); de la invado Rusio faris pli ol 40 500 pripafojn — oni registris 66 300 punajn procedojn pri la krimoj faritaj de rusiaj soldatoj;
- Mondreago: en Estonio estis arestitaj tri politikistoj, suspektitaj pri kunlaborismo; Luksemburgo sendis al Ukrainio laŭvican transporton de humanitara helpo - 14 kirasitajn ambulancojn

Naskiĝoj

1475: Luko Gaŭriko, itala humanisto, episkopo, matematikisto kaj astrologo italiginta Almageston de Ptolemeo (m. 1558)
1501: Pietro Andrea Mattioli, itala kuracisto kaj botanikisto (m. 1577)
1541: Ipacij Pacej, ukraina teologo kaj verkisto, kunkreinto de Bresta religia unio (m. 1613)
1607: Paul Gerhardt, germana evangelia-lutera teologo kaj poeto (m. 1676)
1613: André Le Nôtre, ĝardenisto de franca reĝo Ludoviko la 14-a (m. 1700)
1626: John Aubrey, angla antikvaĵisto, filozofo, verkisto, historiisto kaj registrinto de megalitoj (m. 1697)
1685: George Berkeley, irlanda anglikana episkopo kaj filozofo, kies ĉefa atingo estis subjektiva aŭ nemateriisma idealismo, kontribuinta al infinitezima kalkulo, enestanta en la Indekso de malpermesitaj libroj (m. 1753)
1703: László Amade, hungara poeto verkanta ankaŭ latine kaj germane (m. 1764)
1728: Anton Raphael Mengs, germana pentristo kaj artologo (m. 1779)
1732: Joseph Gärtner, germana kuracisto kaj botanikisto (m. 1791)
1737: Vasilij Baĵenov, rusa arkitekto kaj artisto, membro de la Rusia Akademio de Belartoj (m. 1799)
1783: Károly Kőszeghi-Mártony, hungara oficiro, inĝeniero, inventisto, membro de Hungara Scienca Akademio (m. 1848)
1784: William Buckland, angla geologo kaj paleontologo, kiu kiel la unua science priskribis dinosaŭron (m. 1856)
1788: Pierre Jean David d'Angers, franca skulptisto por la Tombejo Père-Lachaise (m. 1856)
1809: Gustav Werner, germana teologo kaj predikisto (m. 1887)
1810: Pál Hunfalvy, hungara lingvisto kaj etnografo esplorinta finn-ugran lingvaron (m. 1891)
1821: Luitpold de Bavario, germana princo, regento de Bavario (m. 1912)
1824: Gustav Robert Kirchhoff, germana fizikisto kontribuinta al kompreno de elektraj cirkvitoj, spektroskopio kaj termoradiado (m. 1887)
1830: Ferdinand Breunung, germana komponisto, dirigento kaj pianisto (m. 1883)
1831: Clement Studebaker, usona industriisto establinta ĉareg-fabrikon, kunfondinto de Studebaker (m. 1901)
1832: Alfred Fournier, franca kuracisto esplorinta sifilison (m. 1914)
1834: Konstantinos S. Kontos, greka filologo, eldonisto, profesoro, partoprenanto de la Greka milito de sendependiĝo (m. 1909)
1835: Simon Newcomb, kanada-usona astronomo kaj matematikisto, aŭtoro de efemeridoj (m. 1909)
1837: Alexandre Guilmant, franca orgenisto kaj komponisto de romantisma muziko (m. 1911)
1845: Gergely Moldován, hungara etnografo, universitata profesoro (m. 1930)
1847: Hermann Kunz, germana militverkisto kaj regimentestro (m. 1905)
1854: Mahendranath Gupta, bengala verkisto, jogano, disĉiplo de Ramakriŝna, hinduisma sanktulo, kies domo apud Kolkato estas loko de pilgrimado (m. 1932)
1858: Josef Eiselt, ĉeĥa gimnazia direktoro, prezidanto de Ĉeĥoslovaka Asocio Esperantista (m. 1936)
1860: Salvatore Di Giacomo, itala poeto kaj verkisto, kreanta en la napola lingvo (m. 1934)
1860: Bernát Munkácsi, hungara lingvisto kaj etnografo esplorinta udmurtojn kaj osetojn (m. 1937)
1863: Vladimir Vernadskij, rusia, soveta biologo, geologo kaj kemiisto (m. 1945)
1863: Gabriele D'Annunzio, itala piloto, poeto, dramaturgo, aŭtoro de la furorlibro Triumfo de la morto (m. 1938)
1865: Anna Tutsek, hungara verkistino kaj redaktorino (m. 1944)
1874: Marie Urfus, aŭstra aktorino (m. 1943)
1875: Giacomo Bianchini, itala esperantisto, pastro el Friulo, poligloto, fondinto de la Itala Instituto de Esperanto, membro de Lingva Komitato kaj la Akademio de Esperanto, ĝenerala sekretario de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista, partoprenanto de IKUE-Kongreso en Romo (m. 1954)
1877: Julius Glück, germana inĝeniero kaj fabrik-direktoro, disĉiplo de Wilhelm Ostwald, aktivulo de Universala Esperanto-Asocio, Germana Esperanto-Asocio kaj Esperanto-Ligo Berlin, propagandinto de Esperanto en Aŭstrio, Ĉeĥoslovakio, Hungario, Pollando, Germanio kaj Francio, viktimo de Aŭŝvico (m. 1942)
1877: Wilhelm Frick, germana ministro kaj juristo (m. 1946)
1878: Gema Galgani, itala virgulino, mistikulino kaj stigmatulino (m. 1903)
1881: Mustafa Kemal Atatürk, ĉefministro kaj unua prezidento de Turkio, konata de kemalismo (m. 1938)
1883: Sándor Jávorka, hungara botanikisto, membro de Hungara Scienca Akademio (m. 1961)
1888: Þórbergur Þórðarson, islanda esperantisto kaj verkisto, aŭtoro de E-lernolibroj (m. 1974)
1889: Wacław Niżyński, pola-rusa dancisto kaj koreografo, edzo de Romola Pulszky (m. 1950)
1889: Idris, unusola reĝo de la reĝlando Libio (m. 1983)
1896: Luitpold Steidle, germana oficiro kaj GDR-politikisto (m. 1984)
1905: Shimura Takashi, japana aktoro rolinta en filmoj de Akira Kurosawa (m. 1982)
1910: Zygmunt Szendzielarz, pola oficiro, anatemita soldato, unu el la plej famaj komandantoj de kontraŭkomunista subtera movado, justice murdita kune kun flegistino de lia taĉmento Danuta Siedzikówna (m. 1951)
1911: Manyi Kiss, hungara aktorino ĉefrolinta en la filmo Ambaŭ vivoj de onklino Mici (m. 1971)
1915: Jiří Mucha, ĉeĥa romanisto, filo de Alfons Mucha (m. 1991)
1919: Erzsébet Kékedy, rumania hungara kemiistino (m. 2009)
1921: András Ney, rumania hungara-israela matematikisto (m. 2010)
1922: Jack Kerouac, usona verkisto, reprezentanto de Beat-generacio (m. 1969)
1925: Harry Harrison, usona scienc-fikcia verkisto, esperantisto, membro de la Honora Patrona Komitato de UEA (m. 2012)
1927: Raúl Alfonsín, argentina advokato, prezidento de Argentino (m. 2009)
1928: Edward Albee, usona dramisto, trifoja ricevinto de la Premio Pulitzer (m. 2016)
1930: Ryszard Badowski, pola ĵurnalisto, verkisto, raportisto, publicisto, vojaĝisto, unua polo vizitinta ses kontinentojn (m. 2021)
1931: Józef Tischner, pola filozofo, etikisto kaj pedagogo, katolika kleriko ligita kun Podhale, kapelano de Solidareco (m. 2000)
1934: György Moldova, hungara verkisto, aŭtoro de biografio pri János Kádár (m. 2022)
1935: Ede Terényi, rumania hungara komponisto, muziksciencisto kaj profesoro pri komponado (m. 2020)
1936: Michał Heller, pola naturfilozofo, kosmologo, fizikisto, laboristo de Vatikana Observatorio, romkatolika pastro esploranta rilatojn scienco-religio, ricevinto de la Premio Templeton kiel unusola polo
1940: M. A. Numminen, finna muzikisto, verkisto, reĝisoro, plurlingva kantisto kaj esperantisto, kontribuinta al UK 1969
1942: Ratko Mladić, serba generalo respondeca pri la masakro de Srebrenico
1946: Petr Chrdle, ĉeĥa entreprenisto, estrarano de Ĉeĥa Esperanto-Asocio, posedanto de libro-agentejo KAVA-PECH kontribuinta i.a. al PIV 2005 kaj KAEST, ano de Internacia Rajtigita Ekzamenantaro, honora membro de ĈEA kaj honora membro de UEA
1946: Liza Minnelli, usona aktorino, dancistino kaj kantistino, Grammy-laŭreatino
1946: Ádám Szabó T., hungara lingvisto, filo de lingvisto Attila Szabó T. (m. 1995)
1947: Mitt Romney, usona politikisto, ŝtatestro de la usona subŝtato Masaĉuseco, senatano
1955: Janina Ochojska, pola astronomino, socia aktivulino, fondintino de ne-registara organizaĵo por humanitara helpo, Eŭropa Parlamentano
1956: Steve Harris, angla basgitaristo kaj rokmuzikisto, membro de la brita metalroka muzikgrupo Iron Maiden
1958: Baciro Dabó, politikisto de Gvineo Bisaŭa (m. 2009)
1963: Kazik Staszewski, pola muzikisto, kantisto, saksofonisto, tekstaŭtoro, aranĝisto
1965: Liza Umarova, ĉeĉena kantistino kaj aktorino, aŭtorino de la furorkanto Patrujo
1971: Szabolcs Borsos, rumania hungara filozofo, teologo, fakulo pri mentalhigieno
1976: Zhao Wei, ĉina aktorino kaj kantistino, vegetaranino
1977: Erika Mihálycsa, rumania hungara verkistino, tradukistino
1990: Dawid Kubacki, pola skisaltisto, dufoja olimpikisto, venkinto de la 68-a Turniro de Kvar Skisaltejoj
1994: Christina Grimmie, usona kantistino kaj lirikistino, murdita (m. 2016)

Mortoj

415: Hipatia, greka filozofino kaj matematikistino, adeptino de novplatonismo (n. ĉirkaŭ 370)
417: Inocento la 1-a, papo kunvokinta sinodon kondamninta Pelagion, filo de la papo Anastazio la 1-a, sanktulo
604: Gregorio la 1-a, papo, teologo, doktoro de eklezio, reformisto, sanktulo, unu el la kvar ĉefaj Patroj de la Eklezio (n. ĉirkaŭ 540)
1496: Johannes Heynlin, svisa humanisto kaj latinisto, teologo, rektoro de Sorbono, kunfondinto de la Universitato de Tubingeno (n. 1425)
1507: Cezaro Borgia, itala politikisto, princo de Romanjo (n. 1475)
1568: Cyriacus Lindemann, germana pedagogo
1648: Tirso de Molina, hispana dram-verkisto de la Hispana ora epoko (n. 1579)
1673: Margareta Teresa de Hispanio, hispana princino, pentrata de Diego Velázquez (n. 1651)
1681: Frans van Mieris, nederlanda baroka pentristo (n. 1635)
1790: Andreo Hadik, hungara generalo kaj militestro dum la Sepjara milito (n. 1710)
1792: Charles-Simon Favart, franca opera kaj komedia verkisto (n. 1710)
1809: György Méhes, hungara instruisto, verkisto (n. 1746)
1812: Johann Jakob Griesbach, germana teologo kaj filologo (n. 1745)
1820: Alexander Mackenzie, skota esploristo ligita kun Nord-Okcidenta Kompanio, unu el serĉantoj de Nordokcidenta Pasejo, trafluinta Kanadon laŭ la rivero Makenzio (n. 1764)
1832: Friedrich Kuhlau, germana-dana komponisto klasika kaj romantika (n. 1786)
1839: Frederiko la 6-a, reĝo de Danio kaj Norvegio, filo de Kristiano la 7-a (Danio) (n. 1768)
1858: Julius von Plänckner, germana oficiro kaj kartografo (n. 1791)
1867: Johann Heinrich Möller, germana orientalisto, historiisto kaj geografo (n. 1792)
1871: Leonard Chodźko, pola-belorusa historiisto, geografo, kartografo, arkivisto, eldonisto, elmigrinta aktivulo (n. 1800)
1887: Sándor Péterfi, hungara unitariisma pastro en Toplița (n. 1817)
1894: August Cieszkowski, pola filozofo, ekonomikisto, reprezentanto de pola mesianismo kaj politika filozofio, honora membro de la pola muzeo en Rapperswil (n. 1814)
1898: Zacharias Topelius, finna verkisto svedlingva, rektoro de la Universitato de Helsinko (n. 1818)
1909: Herrmann Julius Meyer, germana eldonisto kaj enciklopediisto, konata de Meyers Konversations-Lexikon (n. 1826)
1909: Frieda von Bülow, flegistino kaj verkistino germana
1916: Marie von Ebner-Eschenbach, aŭstra verkistino, konata de spiritaj aforismoj (n. 1830)
1925: Sun Jatsen, ĉina politikisto, gvidanto de Kuomintango, teoriisto de la ĉina socialismo, prezidento de la Respubliko de Ĉinio (n. 1866)
1928: Daniel Ozro Smith Lowell, usona edukisto, prezidanto de la Esperanto-Asocio de Norda Ameriko, tradukinto de la Evangelio laŭ Johano (n. 1851)
1930: Alois Jirásek, ĉeĥa verkisto, aŭtoro de historiaj romanoj el la epoko de husanoj, rekatolikigo kaj nacia revekiĝo (n. 1851)
1935: Mihajlo Pupin, hungara-usona inventisto, kontribuinta al la 14 punktoj de Wilson (n. 1858)
1937: Charles-Marie Widor, franca orgenisto kaj komponisto, konata de la tokato el sia orgensimfonio n-ro 5 (n. 1844)
1937: Jenő Hubay, hungara violonisto, komponisto kaj profesoro (n. 1858)
1940: Luiso Orione, itala kleriko, membro de Sekulara franciskana ordeno, fondinto de katolika ordeno, sanktulo (n. 1872)
1942: Robert Bosch, germana inventisto, inĝeniero, industriisto kaj filantropo, fondinto de la entrepreno Robert Bosch GmbH (n. 1861)
1946: Ferenc Szálasi, hungara faŝisma politikisto, ĉefministro de Hungario, ekzekutita (n. 1897)
1950: Bertalan Bagossy, hungara historiisto pri la historia departemento Szatmár (n. 1869)
1950: Heinrich Mann, germana verkisto, kies romano estis filmigita kiel La blua anĝelo (n. 1871)
1953: Nándor Kóra-Korber, rumania hungara grafikisto, pentristo (n. 1897)
1955: Charlie Parker, usona ĵaza saksofonisto, patro de bibopo (n. 1920)
1955: Theodor Plievier, germana verkisto kaj anarkiisto (n. 1892)
1956: Bolesław Bierut, ĉefministro kaj prezidento de Pollando (n. 1892)
1962: Miklós Nagy, hungara bibliotekisto, akademiano (n. 1881)
1971: Maurice Lewin, brita esperantisto, fondinto de Veterana Esperantista Klubo, aŭtoro de Meteologia terminaro kaj kunlaborinto de Plena Ilustrita Vortaro pri meteologio (n. 1884)
1971: László Somlai, hungara pentraĵ-agento, posedanto de privata Esperanto-biblioteko, kunlaborinto de "Literatura Mondo", tradukisto en Esperanton pli ol cent hungarajn literaturaĵojn, prezidanto de Hungara Esperantista Societo Laborista (n. 1906)
1972: Feodora (Saksio-Meiningen), granddukino germana (n. 1890)
1979: Viktor Vaszy, hungara komponisto, dirigento, teatrestro (n. 1903)
1980: Ernő Gerő, hungara komunisto, ekonomikisto, unu el ekzekutistoj de Andreu Nin (n. 1898)
1982: György Belia, hungara literaturhistoriisto kaj kritikisto okupiĝanta pri la verkaro de Mihály Babits (n. 1923)
1985: Jenő Ormándy, hungara-usona violonisto kaj muzikisto (n. 1899)
1996: László Sztojka, rumania hungara ĵurnalisto, verkisto (n. 1909)
1991: William Heinesen, feroa poeto, komponisto kaj pentristo (n. 1900)
1999: Yehudi Menuhin, usona violonisto kaj dirigento, vegetarano, jogano (n. 1916)
2000: Hendrik de Roover, belga esperantisto, delegito de UEA pri instruado kaj naturismo, sekretario de Belga Esperanto-Federacio, estrarano de La Verda Stelo en Antverpeno, gajninto de la Belartaj Konkursoj de UEA (n. 1915)
2008: Erwin Geschonneck, germana aktoro (n. 1906)
2010: Miguel Delibes, hispana verkisto, membro de Real Academia Española (n. 1920)
2010: Zádor Tordai, hungara filozofo, arthistoriisto, laŭreato de Kossuth-premio (n. 1924)
2014: Věra Chytilová, ĉeĥa filma reĝisorino, konata de la filmo Heredo aŭ Kurvaknabojgutntag (n. 1929)
2015: Zoltán Makfalvi, rumania hungara geologo, inspektisto de la Geologia Inspektorejo en Distrikto Harghita (n. 1936)
2015: Terry Pratchett, angla verkisto de fantasta literaturo kaj de sciencfikcio (n. 1948)
2016: Rudolf Sarközi, aŭstra cigano, kultura aganto (n. 1944)
2017: Josef Hörl, aŭstra politikisto kaj kamparano (n. 1928)
2019: John Richardson, brita arthistoriisto, biografo de Picasso (n. 1924)
2019: Gabriela Moser, aŭstra politikistino kaj pedagogino (n. 1954)
2020: Tonie Marshall, franca-usona kino-aktorino, reĝisorino kaj scenaristino (n. 1951)
2022: Karl Offmann, prezidanto de Maŭricio (n. 1940)

Specialaj tagoj kaj festoj

Rememoroj kaj festoj en Romkatolika Eklezio:
- Inocento la 1-a, papo plifirmiginta signifon de Vatikano, sanktulo
- Gregorio la 1-a, papo, teologo kaj reformisto (gregoria ĉanto, gregoria kalendaro)
- Paŭlo Aŭreliano, unu el la sanktuloj-fondintoj de Bretonujo
- Luiso Orione, itala kleriko, socia kaj kleriga aganto, sanktulo
Nacia tago en Maŭricio, tago de la sendependiĝo (1968)

Tagoj de semajno

La 12-a de marto estas (laŭ gregoria kalendaro):

Dimanĉo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
Lundo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
Mardo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
Merkredo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
Ĵaŭdo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
Vendredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
Sabato en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095.

12-a de marto en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio 12-a de marto en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
12-a de marto en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)
12-a de marto en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)
Kategorio 12-a de marto en la Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)

marto
lu	ma	me	ĵa	ve	sa	di
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

aranĝo de 2024 tagoj