Natria nitrito: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
eNeniu resumo de redakto |
|||
Linio 23: | Linio 23: | ||
|- |
|- |
||
|[[PubChem|PubChem-kodo]]|| |
|[[PubChem|PubChem-kodo]]|| |
||
* [https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/24269 24269] |
* [https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/24269 24269] |
||
* [https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/23668193 23668193] |
* [https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/23668193 23668193] |
||
|- style="background: green; color: white" |
|- style="background: green; color: white" |
||
Linio 43: | Linio 43: | ||
* [[Akvo]]:71.4 g/100 mL (0 °C) |
* [[Akvo]]:71.4 g/100 mL (0 °C) |
||
* 84.8 g/100 mL (25 °C) |
* 84.8 g/100 mL (25 °C) |
||
* 160 g/100 mL (100 °C) |
* 160 g/100 mL (100 °C) |
||
|- |
|- |
||
|[[Solvebleco]]|| |
|[[Solvebleco]]|| |
||
* [[Metanolo]]: solvebla |
* [[Metanolo]]: solvebla |
||
* [[Etanolo]]: solvebla |
* [[Etanolo]]: solvebla |
||
* [[Duetila etero|Etero]]: malmulte solvebla |
* [[Duetila etero|Etero]]: malmulte solvebla |
||
|- |
|- |
||
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]|| |
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]|| |
||
* [[Metanolo]]: solvebla |
* [[Metanolo]]: solvebla |
||
* [[Etanolo]]: solvebla |
* [[Etanolo]]: solvebla |
||
* [[Duetila etero|Etero]]: malmulte solvebla |
* [[Duetila etero|Etero]]: malmulte solvebla |
||
|- |
|- |
||
Linio 65: | Linio 65: | ||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']] |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']] |
||
|- |
|- |
||
|[[Listo da R-Deklaroj|Risko]]||[[Listo da R-Deklaroj#R8|R8]] [[Listo da R-Deklaroj#R25|R25]] [[Listo da R-Deklaroj#R50|R50]] |
|[[Listo da R-Deklaroj|Risko]]||[[Listo da R-Deklaroj#R8|R8]] [[Listo da R-Deklaroj#R25|R25]] [[Listo da R-Deklaroj#R50|R50]] |
||
|- |
|- |
||
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S(S1/2)|S(S1/2)]] [[Listo da S-Deklaroj#S45|S45]] |
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S(S1/2)|S(S1/2)]] [[Listo da S-Deklaroj#S45|S45]] |
||
|- style="background: yellow; color: black" |
|- style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']] |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']] |
||
Linio 89: | Linio 89: | ||
== Sintezo == |
== Sintezo == |
||
* En laboratorio, natria nitrito prepareblas per traktado de [[natria hidroksido]] kun miksaĵoj da nitrogena |
* En laboratorio, natria nitrito prepareblas per traktado de [[natria hidroksido]] kun miksaĵoj da nitrogena dioksido kaj [[nitrata oksido]]: |
||
<big><center><math>\mathrm{2\;NaOH + NO_2 + NO \longrightarrow 2\;NaNO_2 + H_2O}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2\;NaOH + NO_2 + NO \longrightarrow 2\;NaNO_2 + H_2O}</math></center></big> |
||
* Nitrito de natrio povas prepariĝi per reduktado de [[natria nitrato]]: |
* Nitrito de natrio povas prepariĝi per reduktado de [[natria nitrato]]: |
||
<big><center><math>\mathrm{NaNO_3 + Pb \longrightarrow NaNO_2 + Pb}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{NaNO_3 + Pb \longrightarrow NaNO_2 + Pb}</math></center></big> |
||
* Akva solvaĵo de [[natria karbonato]] reakcias kun gasmiksaĵo de [[nitrata oksido|nitrogena |
* Akva solvaĵo de [[natria karbonato]] reakcias kun gasmiksaĵo de [[nitrata oksido|nitrogena monooksido]] kaj [[oksigeno]]: |
||
<big><center><math>\mathrm{2\;Na_2CO_3 + 4\;NO + O_2 \longrightarrow 4\;NaNO_2 + 2\;CO_2 \uparrow}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2\;Na_2CO_3 + 4\;NO + O_2 \longrightarrow 4\;NaNO_2 + 2\;CO_2 \uparrow}</math></center></big> |
||
== Reakcioj == |
== Reakcioj == |
||
* En laboratorio, natria nitrito uzatas por oksidigi [[natria nitrido|natrian nitridon]] al [[nitrata oksido]] kaj nitrogena |
* En laboratorio, natria nitrito uzatas por oksidigi [[natria nitrido|natrian nitridon]] al [[nitrata oksido]] kaj nitrogena dioksido: |
||
<big><center><math>\mathrm{2\;NaN_3 + 2\;NaNO_2 + H^+\longrightarrow 3\;N_2 \uparrow 2\;NO \uparrow + 2\; H_2O + 2 \; Na^+}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2\;NaN_3 + 2\;NaNO_2 + H^+\longrightarrow 3\;N_2 \uparrow 2\;NO \uparrow + 2\; H_2O + 2 \; Na^+}</math></center></big> |
||
* Supra ol 330 °C natria nitrito malkomponiĝas (en la aero) al natria oksido, nitrogena oksido kaj nitrogena |
* Supra ol 330 °C natria nitrito malkomponiĝas (en la aero) al natria oksido, nitrogena oksido kaj nitrogena dioksido: |
||
<big><center><math>\mathrm{2\;NaNO_2 \longrightarrow Na_2O + NO \uparrow + NO_2 \uparrow}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2\;NaNO_2 \longrightarrow Na_2O + NO \uparrow + NO_2 \uparrow}</math></center></big> |
||
* Natria nitrito povas uzati en la produktado de [[nitrita acido]] pere de [[sulfata acido]]. Ĉi-reakcio produktas [[nitrita acido|nitritan acidon]] kaj [[natria sulfato|natrian sulfaton]]: |
* Natria nitrito povas uzati en la produktado de [[nitrita acido]] pere de [[sulfata acido]]. Ĉi-reakcio produktas [[nitrita acido|nitritan acidon]] kaj [[natria sulfato|natrian sulfaton]]: |
||
Linio 105: | Linio 105: | ||
* La [[nitrita acido]] tiam, sub normalaj kondiĉoj, malkomponiĝas: |
* La [[nitrita acido]] tiam, sub normalaj kondiĉoj, malkomponiĝas: |
||
<big><center><math>\mathrm{2HNO_2 \longrightarrow NO \uparrow + NO_2 \uparrow + H_2O}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2HNO_2 \longrightarrow NO \uparrow + NO_2 \uparrow + H_2O}</math></center></big> |
||
* La nitrogena |
* La nitrogena dioksido povas deturniĝi al kondensilo aŭ aparato por frakcia distilado por reakcii kun akvo, estigante [[nitrata acido|nitratan acidon]]: |
||
<big><center><math>\mathrm{2\;NO_2 + H_2O \longrightarrow HNO_3 + HNO_2}</math></center></big> |
<big><center><math>\mathrm{2\;NO_2 + H_2O \longrightarrow HNO_3 + HNO_2}</math></center></big> |
||
Kiel registrite je 21:00, 15 aŭg. 2017
Natria nitrito | ||||
Kemia strukturo de la Natria nitrito | ||||
3D Kemia strukturo de la Natria nitrito | ||||
Blankaj kristaloj de natria nitrito | ||||
Kemia formulo | ||||
CAS-numero-kodo | 7632-00-0 | |||
ChemSpider kodo | 22689 | |||
PubChem-kodo | ||||
Fizikaj proprecoj | ||||
Aspekto | Blanka aŭ iomete flaveca solido | |||
Molara maso | 68,9953 g mol−1 | |||
Smiles | N(=O)[O-].[Na+] | |||
Denseco | 2,168 g/cm3 | |||
Refrakta indico | 1,65 | |||
Fandopunkto | 271 °C (520 °F; 544 K) (malkomponiĝas ĉe 320 °C) | |||
Solvebleco |
| |||
Solvebleco | ||||
Acideco (pKa) | ||||
Mortiga dozo (LD50) |
| |||
Memsparka temperaturo | 489 °C (912 °F; 762 K)°C | |||
Nutro-aldonaĵo | E250 | |||
Sekurecaj Indikoj | ||||
Risko | R8 R25 R50 | |||
Sekureco | S(S1/2) S45 | |||
Pridanĝeraj indikoj | ||||
Danĝero
| ||||
GHS etikedigo de kemiaĵoj | ||||
GHS Damaĝo-piktogramo | ||||
GHS Signalvorto | Damaĝa | |||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H272, H301, H319, H400 | |||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P220, P273, P301+310, P305+351+338 | |||
(25 °C kaj 100 kPa) |
Natria nitrito, nitrito de natrio aŭ NaNO2 estas neorganika komponaĵo de natrio kaj nitrita acido, blanka aŭ flaveca kristala pulvoro, tre solvebla en akvo kaj higroskopa. Ĝi uzatas kiel antaŭilo de variaĵo da organikaj kombinaĵoj, samkiel farmaciaĵoj, tinkturoj, pesticidoj, sed ĝi estas ĉefe konata kiel nutro-aldonaĵo por evitadi botulismon.
Sintezo
- En laboratorio, natria nitrito prepareblas per traktado de natria hidroksido kun miksaĵoj da nitrogena dioksido kaj nitrata oksido:
- Nitrito de natrio povas prepariĝi per reduktado de natria nitrato:
- Akva solvaĵo de natria karbonato reakcias kun gasmiksaĵo de nitrogena monooksido kaj oksigeno:
Reakcioj
- En laboratorio, natria nitrito uzatas por oksidigi natrian nitridon al nitrata oksido kaj nitrogena dioksido:
- Supra ol 330 °C natria nitrito malkomponiĝas (en la aero) al natria oksido, nitrogena oksido kaj nitrogena dioksido:
- Natria nitrito povas uzati en la produktado de nitrita acido pere de sulfata acido. Ĉi-reakcio produktas nitritan acidon kaj natrian sulfaton:
- La nitrita acido tiam, sub normalaj kondiĉoj, malkomponiĝas:
- La nitrogena dioksido povas deturniĝi al kondensilo aŭ aparato por frakcia distilado por reakcii kun akvo, estigante nitratan acidon:
Toksologio
Kvankam ĉi-kemiaĵo preventas bakteridiskreskon, ĝi povas esti toksa el altaj dozoj por bestoj kaj homoj. Mortiga dozo por ratoj kuŝas ĉirkaŭ 180 mg/kg kaj por homoj 71 mg/kg, signifante ke 65-kg homo konsumanta pli ol 4,6 g da natria nitrito povas rezulti en morto.
Por preventi toksecon, natria nitrito, (miksita kun salo) komerce trovebla kiel nutro-aldonaĵo, ricevas rozkoloran pigmenton por eviti konfuzon kun la kuirsalo aŭ sukero. Nitritoj okazas nature en vegetaloj laŭ signifoplenaj kvantoj.
Tamen, esploroj faritaj en Portugalio trovis reziduajn nitritajn nivelojn en 34 specimenoj de vegetaloj, inklude de malsamaj variaĵoj da brasikoj, laktuko, spinaco, petroselo kaj rapoj, en niveloj kiuj varias inter 1,1 kaj 57 mg/kg, ekzemple de blankaj florbrasikoj (3,49 mg/kg) kaj verdaj florbrasikoj (1,47 mg/kg). Bolado de vegetaloj malpliigas nitratojn, sed ne nitritojn.
Freŝa viando enhavas 0,4-0,5 mg/kg da nitritoj kaj 4-7 mg/kg da nitratoj (10-30 mg/kg da nitrato en viandoj peklitaj). La ĉeesto de nitritoj en bestohistoj estas metabola konsekvenco de nitrata oksido, kiu estas grava neŭrotransmisiilo. Nitrata oksido povas esti rekreita ekde nitrata-oksida sintazo per uzo de arginino aŭ ekde ingestita nitrato aŭ nitrito.
Kanceraj efektoj
La ĉefa prizorgo rilate al natria nitrito estas la formado de kancerogenaj nitrozaminoj kiam viandoj estas tro kuiritaj aŭ tro rostitaj. Tiaj kancerogenaj nitrozaminoj povas ankaŭ estiĝi pere de reakcio de nitrito kaj sekundaraj aminoj sub acidaj kondiĉoj (tiel kiel okazas en la homa stomako), kaj ankaŭ dum la peklaj procezoj uzataj por viandokonservado. Dietaj fontoj de nitrozaminoj inkludas viandojn peklitajn per natria nitrito samkiel sekigitajn saligitajn fiŝojn.
En 1920, iu signifoplena ŝanĝo en la praktikoj pri viandopeklado rezultis en malpliigo da 69% en la averaĝa nitrita enhavo. Ĉi-evento antaŭas la komencon de drasta malkresko[1] rilate al mortoj pri intestokancero en Usono. En 1970, oni malkovris ke askorbata acido, iu antioksidanto, inhibas nitrozaminan formiĝon. Konsekvence, aldono de minimume 550 ppm da askorbata acido necesas en viandoj manufakturitaj en Usono.
Kelkfoje, fabrikantoj uzas eritorbatan acidon, iu pli malaltkosta, sed tre efika izomero de la askorbata acido. Krom tio, kelkaj fabrikantoj inkludas alfa-tokoferolon por inhibi produktadon de nitrozamino. Alfa-tokoferolo, askorbata acido kaj eritorbata acido, ĉiuj inhibas nitrozaminan produktadon pro iliaj oksidiĝo-reduktiĝaj proprecoj.
Askorbata acido, ekzemple, estigas dehidroaskorbata acido, kiam oksidita, kiu, en ĉeesto de nitrozonio(N≡O+), iu potenca nitrozigagento formita ekde natria nitrito, malpliigas la nitrozonion al nitrata oksido. La nitrozonia jono estigita en acidaj nitritaj solvaĵoj ordinare misnomiĝas nitroza anhidrido, iu malstabila nitrogena oksido kiu ne ekzistas eksperimente.
Troa konsumo de natritoj asociiĝas al krizoj da seriozaj kapdoloroj al individuoj kiuj jam suferas pri tio. Iu esploro trovis rilaton inter ofta alta ingestado de peklitaj viandoj kun rozkolora salo[2] kaj la kronike obstrukciva pulma malsano. Esploristoj asertas ke altaj kvantoj da nitritoj en viandaĵoj respondecas, tamen, la teamo ne pruvis la nitritan teorion. Krom tio, la studoj ne elmontris ke la nitritoj aŭ peklitaj viandoj kaŭzas altajn nivelojn da pulmaj malsanoj, ili nur asocias. La esploristoj nur indikas multajn riskofaktorojn, sed ili komentis ke ili ne povas forigi ĉiujn nemezureblajn kaŭzojn rilate al la kronike obstrukciva pulma malsano.
Literaturo
- Sigma Aldrich
- Meat Safety
- Live Strong
- Live Science
- Healthy Eating
- Healthy Eating
- Healthy Child
- The UK Food Guide
- The International Pharmacopoeia, Volume 1, World Health Organization
- Food Additive Toxicology, Maga
|
Referencoj
- ↑ Oxford Journals
- ↑ Comprehensive Practical Organic Chemistry: Qualitative Analysis, V.K. Ahluwalia, S. Dhingra